Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Renata Gąsior

Protokolant st. sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 października 2024 r. w W.

sprawy T. V.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania T. V.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 20 listopada 2020 r. znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 20 listopada 2020 r. znak: (...), w ten sposób, że przelicza emeryturę odwołującego T. V. od dnia 9 października 2020 r. przyjmując do wyliczenia wskaźnik wwpw z okresu kolejnych 10-ciu lat (1988-1997) na poziomie 75,20% oraz wysokość kapitału początkowego na dzień 01.01.1999 r. jako 90.772,88 zł i ustala wysokość emerytury na kwotę 2.984,37 zł,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. na rzecz odwołującego T. V. kwotę 900,00 zł (dziewięćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacie świadczenia.

UZASADNIENIE

T. V. 31 grudnia 2020 roku złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 20 listopada 2020 roku, znak: (...), wskazując że nie zgadza się z ustaloną wysokością emerytury i wniósł o uznanie jego zatrudnienia w (...) sp. z o.o. od dnia 1 czerwca 1989 r. na ½ etatu a od 1 września 1989 r. na cały etat do dnia 31 grudnia 1998 r. oraz uznanie jego zatrudnienia w VoBbel na podstawie świadectwa pracy z dnia 20 marca 1998 roku ( odwołanie z 31.12.2020 r. – k. 3-4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 488 ¹⁴§1 k.p.c. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że ustalił kapitał początkowy w oparciu o złożone przez ubezpieczonego dokumenty i potwierdzenia ubezpieczenia dokonane we własnym zakresie. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. z lat 1981-1990. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 62,12%.

Następnie organ rentowy wskazał, że nie uwzględnił zatrudnienia w firmie (...) w okresie od 1 czerwca 1989 r. do 31 marca 1990 r., ponieważ zgodnie z dokumentacją znajdującą się w ZUS konto płatnika jest czynne od 1 kwietnia 1990 r. Na podstawie deklaracji imiennych organ rentowy potwierdził okres zatrudnienia w wymiarze 0,5 etatu oraz podstawy wymiaru składek za okres od 1 kwietnia 1990 r. do 31 grudnia 1998 r. Organ rentowy podkreślił, że na okoliczność zatrudnienia w VoBoss ubezpieczony złożył jedynie umowę o pracę zawartą w dniu 1 czerwca 1989 r. i kolejną zawartą w dniu 1 września 1989 r., brak jest świadectwa pracy. Natomiast za okres zatrudnienia od 1 stycznia 1994 r. do 15 marca 1998 r. w V. wobec nieudokumentowania wynagrodzenia organ rentowy przyjął wynagrodzenie minimalne za okres od 1 lutego 1994 r. do 15 marca 1998 r. a za styczeń 1994 r. przyjął kwotę 4 000 000,00 zł na podstawie deklaracji imiennej złożonej przez płatnika składek (odpowiedź na odwołanie – k. 15-15 v. a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. V. urodzony (...) w dniu 1 czerwca 1989 r. zawarł umowę o pracę z (...) sp. z o.o. na czas nieokreślony w wymiarze ½ etatu z wynagrodzeniem zgodnym z najniższą stawką, natomiast od 1 września 1989 r. było to zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy również z wynagrodzeniem minimalnym ( zeznania odwołującego – k. 308-309 a.s., legitymacja ubezpieczeniowa – koperta k. 38 a.s., umowy o pracę– k. 5-8 a.s.)

W okresie od 1 stycznia 1994 r. do 15 marca 1998 r. T. V. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w spółce (...). Ltd., gdzie w roku 1995 uzyskał dochód w kwocie 12.847,00 zł, w 1996 – 15.233,60 zł, w 1997 – 17.093,96 zł oraz w roku 1998 – 3,648,11 zł. Do 30 kwietnia 1997 r. T. V. świadczył pracę na stanowisku Prezesa, natomiast od 2 maja 1997 r. Dyrektora Handlowego. Stosownie do decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z 10 sierpnia 1992 r. odwołujący nie był objęty ubezpieczeniem społecznym z tytułu pracy w VoBBel, gdyż w tym samym czasie był objęty tym ubezpieczeniem z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę w (...) sp. z o.o. ( zeznania odwołującego – k. 308-309 a.s., świadectwo pracy – k. 14 a.s., PIT-11 za rok 1995 – k. 205-205v., PIT-11 za lata 1996-1998 – k. 11-13 v. a.s., decyzja ZUS z 10.08.1992 r. – koperta k. 38 a.s.).

T. V. w dniu 15 września 2020 roku złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. wniosek o emeryturę ( wniosek – k. 1-6 a.e.)

Decyzją z 20 października 2020 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. przyznał T. V. zaliczkę na poczet przysługującej emerytury od 9 października 2020 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Organ rentowy wyliczył wysokość emerytury zgodnie z zasadami określonymi w art. 26c ustawy emerytalnej: ( (...),58 + (...),40 + (...),13) / 217,60 = 2739,77 zł ( decyzja z 20.10.2020 r. – k. 41 a.e.).

Decyzją z 20 listopada 2020 roku, znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. przyznał T. V. emeryturę od 9 października 2020 roku, tj. od osiągnięcia wieku 65 lat. Organ rentowy wyliczył wysokość emerytury zgodnie z zasadami określonymi w art. 26c ustawy emerytalnej: ( (...),50 + (...),40 + (...),82) / 217,60 = 2739,76 zł. Organ rentowy wskazał, że przy ustalaniu kapitału początkowego nie uwzględniono okresu zatrudnienia od 01.06.1989 r. do 31.03.1990 udokumentowanego umową o pracę z (...) Spółka z o.o. Natomiast według dokumentacji zgromadzonej w ZUS został potwierdzony okres zatrudnienia na 0,5 etatu od 01.04.1990 do 31.12.1998. Za okres zatrudnienia w (...) Ltd. Od 01.02.1994 do 15.03.1998 przyjęto wynagrodzenie minimalne ( decyzja z 20.11.2020 r. – k. 50 a.e.).

T. V. w dniu 31 grudnia 2020 roku odwołał się od ww. decyzji z 20 listopada 2020 r., inicjując niniejsze postępowanie ( odwołanie – k. 3-4 a.s.).

Postanowieniem z 7 lutego 2022 roku Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości na okoliczność weryfikacji prawidłowości wyliczenia emerytury przyznanej odwołującemu T. V. w decyzji będącej przedmiotem niniejszego postępowania jak również, ustalenie prawidłowej wysokości emerytury na datę wydania zaskarżonej decyzji przy uwzględnieniu wynagrodzeń odwołującego uzyskanych z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o., a wynikających z dokumentów PIT-11 ( postanowienie z 07.02.2022 r. – k. 126 a.s.).

W opinii z dnia 1 marca 2022 r. biegły sądowy z zakresu rachunkowości i finansów (...) wskazał, że ustalenia ZUS, w zakresie prezentowanych naliczeń świadczenia są prawidłowe, z tym, że należy rozumieć, że I kolumna naliczeń w ustaleniach szczegółowych biegłego - jest dokonana na wniosek Sądu, jako dokumentująca staż pracy w (...) Sp. z o.o., od 01.06.1989 r. do 31.03.1990 r., wraz z przyjętym wynagrodzeniem minimalnym, (zobowiązanie Sądu dla ZUS, z dnia 14.09.2021 r., str. 80 a.s.), które Sąd uwzględni w ewentualnym dalszym rozstrzygnięciu, jako zaliczony staż pracy 10 m-cy, wraz z wynagrodzeniem minimalnym, w tym okresie, wzrost świadczenia o 72,55 zł - do wysokości 2.812,31 zł brutto, ( owyższe dane są zgodne z pismem ZUS, jak str. 92 a.s.), oraz kolumna II (zał. nr 2b – k. 144 a.s.) - obejmująca dodatkowo - oprócz danych, jak w kolumnie I, dane wg P1T- 11, za okres 1996-15.03.1998 r. - wzrost świadczenia o 79,49 zł brutto – do wysokości 2.819,25 zł brutto (powyższe zgodne jest z pismem ZUS, jak str. 114 a.s.). Następnie biegły wskazał, że gdyby rozpatrywać tylko wzrost świadczenia, z tytułu dochodu, według PIT-11, za okres 1996-1998 r., to wzrost świadczenia wynosiłby tylko 6,94 zł brutto przy świadczeniu emerytalnym, jako 2.746,43 zł brutto, na dzień przyznania, ponieważ wg tego wariantu naliczeń nie ma wzrostu stażu pracy, zaś wskaźnik wwpw ustalony jest z okresu lat 1988-1997 r., jako 62,61% (Z.. 2/I, i 0/I – k. 145 i 140) (okresu innego, niż poprzednio, jako 61,12% , z okresu lat 1981-1990 r.) - dlatego przy zmianie okresu, z którego ustalony jest wskaźnik - wzrost świadczenia z tytułu PIT-11 jest znikomy (ubezpieczony nie ma innego wariantu naliczeń dla kapitału początkowego, bo nie ma 20 lat stażu pracy składkowego (uzupełniony nieskładkowym, do 20 lat - jest z wynagrodzeniem zerowym - za studia), ale wskaźnik (...) z okresu 20 lat, z całego okresu zatrudnienia - byłby niższy, jako 58,77% ( opinia biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów (...) z 01.03.2022 r. – k. 131-146 a.s.).

Pismem z 11 kwietnia 2022 r. organ rentowy oświadczył, że nie wnosi uwag do opinii biegłego z 1 marca 2022 r. ( pismo ZUS z 11.04.2022 r. – k. 155 a.s.).

Pismem z 11 kwietnia 2022 odwołujący wniósł o zobowiązanie biegłego do złożenia pisemnej opinii uzupełniającej, w której w sposób usystematyzowany biegły przedstawi:

1.  ustalenia ZUS i swoje własne dotyczące okresów zatrudnienia ubezpieczonego uznanych przez ZUS w stosunku do tych, których uznania żąda ubezpieczony (chodzi o zatrudnienie T. V. w spółce (...) oraz w spółce (...), w tej drugiej od 01.06.1989 r. do 31.08.1989 r. w wymiarze ½ etatu, a w okresie od 01.09.1989 r. do 31.12.1998 r. na cały etat;

2.  sposób uwzględnienia w/w zatrudnienia w okresie od 01.06.1989 r. do 31.12.1998 r. przez ZUS i swoje własne ustalenia w tym zakresie ze wskazaniem, które dokumenty potwierdzające zatrudnienie nie mogą być wzięte pod uwagę i jakie są ku temu podstawy prawne;

3.  sposób wyliczenia wysokości emerytury ubezpieczonego zastosowany przez ZUS i oddzielnie swoje własne wyliczenie wysokości emerytury ( pismo odwołującego z 11.04.2022 r. – k. 156-156v. a.s.).

Postanowieniem z 29 kwietnia 2022 roku Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie postanowił dopuścić dowód z opinii uzupełniającej biegłego sądowego z zakresu rachunkowości A. G. celem ustosunkowania się do zarzutów i wątpliwości zgłoszonych do opinii z dnia 1 marca 2022 r. przez pełnomocnika odwołującego się w piśmie procesowym z dnia 11 kwietnia 2022 r. oraz zgodnie z wnioskiem pełnomocnika odwołującego ( postanowienie z 29.04.2022 r. – k. 158 a.s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 18 maja 2022 r. biegły sądowy z zakresu rachunkowości i finansów (...) wskazał, że po wydanej decyzji ZUS z dnia 20.11.2020 r. (emerytura na dzień 09.10.2020 r.), istnieje możliwość zaliczenia stażu pracy w (...) sp. z o.o. w okresie 01.06.1989 – 31.03.1990 r., na podstawie umów o pracę oraz wynagrodzenia minimalnego za ten okres oraz zastąpienie dotychczasowego wynagrodzenia minimalnego w VoBell Co. Ltd, za okres 1996-03/1998 r. – wynagrodzeniem z PIT-11, co daje emeryturę wyższą o 79,49 zł, na poziomie 2.819,25 zł, na dzień ustalenia, przy wskaźniku 63,57% jako wwpw dla kapitału początkowego ( opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów (...) z 18.05.2022 r. – k. 165-172 a.s.).

Organ rentowy nie wniósł uwag do opinii biegłego z 18 maja 2022 r. ( pismo ZUS z 28.06.2022 r. – k. 184 a.s.).

Natomiast odwołujący pismem z 30 czerwca 2022 złożył zastrzeżenia do opinii biegłego wraz z wnioskiem o wyznaczenie innego biegłego z zakresu rachunkowości i finansów ( pismo odwołującego z 30.06.2022 r. – k. 186-188 a.s.).

Pismem z 6 kwietnia 2023 odwołujący złożył wniosek o wyznaczenie innego biegłego z zakresu rachunkowości i finansów do sporządzenia opinii z uwzględnieniem wszelkich dokumentów złożonych przez odwołującego się ( pismo odwołującego z 06.04.2023 r. – k. 230-231 a.s.).

Postanowieniem z 23 maja 2023 roku Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie postanowił dopuścić dowód z drugiej opinii uzupełniającej biegłego sądowego z zakresu rachunkowości A. G. celem uwzględnienia przy weryfikacji prawidłowości wyliczenia dla odwołującego kapitału początkowego oraz emerytury, odnalezionego przez odwołującego dokumentu PIT-11 za rok 1995 oraz zweryfikowanie czy wartości wynikające ze wskazanego dokumentu wpływają na wysokość kapitału początkowego oraz świadczenia emerytalnego odwołującego ( postanowienie z 23.05.2023 r. – k. 236 a.s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 29 maja 2022 r. biegły sądowy z zakresu rachunkowości i finansów (...) wskazał, że przy przyjęciu stażu pracy jako 10 miesięcy (01.06.1989 – 31.03.1990 r.) w VoBoss oraz wynagrodzenia z PIT-11, za lata 1995-1998 r., wskaźnik wwpw z okresu kolejnych 10-ciu lat, byłby kształtowany przez wskaźniki roczne z okresu 1988-1997, jako 75,20%, w wysokości kapitału początkowego, na dz. 01.01.1999 r. - 90.772,88 zł, w łącznej wysokości świadczenia, jako 2.984,37 zł (wzrost o 244,61 zł), z zaznaczeniem że staż pracy wynosi 206 miesięcy składkowych, w tym: zaliczone sporne 10 miesięcy w VoBoss. Następnie biegły wskazał, że jeśli nie zaliczamy stażu pracy w VoBoss, to staż pracy liczony jest w odniesieniu do 196 miesięcy składkowych, wskaźnik wwpw. pozostaje bez zmiany jako 75,20%, kapitał hipotetyczny wyniesie 87.713,12 zł, a świadczenie 2.917,52 zł - wzrost do ZUS - o 171,09 zł brutto ( opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów (...) z 29.05.2022 r. – k. 241-248 a.s.).

Pismem z 14 listopada 2023 odwołujący złożył ponownie wniosek o powołanie innego biegłego z zakresu księgowości ( pismo odwołującego z 14.11.2023 r. – k. 285-286 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań odwołującego T. V., materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym w aktach emerytalnych oraz w oparciu o treść opinii oraz opinii uzupełniających sporządzonych przez biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów (...).

Sąd uznał zebrane w toku postępowania dokumenty za w pełni wiarygodne. Na gruncie rozpoznawanej sprawy najistotniejsze znaczenie w kontekście ustalenia zarobków w latach 1995-1998 miały złożone przez odwołującego dokumenty PIT-11 za te lata, z których jasno wynikało ile wynosiło wynagrodzenie T. V.. W ocenie Sądu te dokumenty są wiarygodne. W związku z faktem, że wynagrodzenie odwołującego było jednoskładnikowe, to nie ma w tym przypadku domniemania, że w skład wynagrodzenia wchodziły składniki niepodlegające oskładkowaniu. Zatem nie ma podstaw do kwestionowania dokumentów PIT-11, że całość wynagrodzenia objęta była składką na ubezpieczenie społeczne. Również w odniesieniu do 10-miesięcy pracy w VoBoss w okresie od 01.06.1989 r. do 31.03.1990 zebrane dokumenty potwierdziły, że T. V. świadczył w tym czasie pracę i nie ma mowy o przerwie w zatrudnieniu, co potwierdza również wpis w legitymacji ubezpieczeniowej. Dokumenty co do zasady nie były kwestionowane w toku procesu.

Jednocześnie Sąd uznał za wiarygodne opinie biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów (...). Opinie te zostały oceniona przez sąd jako rzetelne, ponieważ ich argumentacja została wyczerpująco i przekonująco uzasadniona. Opinie te nie budziła wątpliwości i zastrzeżeń. Strony nie kwestionowały ustaleń biegłego w zakresie, którego dotyczy niniejsze uzasadnienie. Sąd przyjął zatem zwłaszcza drugą opinię uzupełniającą, która została sporządzona po zebraniu całego materiału dowodowego, jako podstawę dokonanych ustaleń faktycznych, uznając, że brak jest podstaw do jej negowania.

Sąd uznał za wiarygodne również zeznania odwołującego T. V., gdyż były jasne, logiczne i pokrywały się z pozostałym materiałem dowodowym.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 2 października 2024 roku Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 k.p.c. pominął wniosek pełnomocnika odwołującego o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii biegłego z zakresu rachunkowości (postanowienie – k. 361 a.s.). W ocenie Sądu wniosek ten zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania. Powołane opinie biegłego były wystarczające do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego. W tym kontekście istotne są również poglądy orzecznictwa, które zwraca uwagę, że potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej złożonej opinii (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1974 r., sygn. akt I CR 562/74, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 r., sygn. akt I PKN 20/99, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2001 r., sygn. akt II CKN 639/99). Przy czym potrzebą taką nie może być przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla strony tezy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2001 r., sygn. akt II UKN 446/00).

Wobec powyższego Sąd Okręgowy uznał zgromadzony materiał dowodowy za wystarczający do rozpoznania sprawy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie T. V. z dnia 31 grudnia 2020 roku od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 20 listopada 2020 roku, znak: (...) podlegało uwzględnieniu.

Spór w przedmiotowej sprawie dotyczył możliwości uwzględnienia do obliczenia wysokości emerytury T. V. okresu zatrudnienia od 01.06.1989 r. do 31.03.1990 udokumentowanego umową o pracę z (...) sp. z o.o. oraz wysokości wynagrodzenia za okres zatrudnienia w (...) Ltd. od 01.02.1994 r. do 15.03.1998 r. na podstawie formularzy PIT-11.

Zasady obliczania wysokości przysługującej ubezpieczonemu emerytury określają przepisy art. 25-26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2022r. poz. 504), zwanej dalej ustawą emerytalną. W myśl art. 26 ustawy emerytalnej, emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 ustawy. Z kolei z art. 25 ust. 1 ustawy wynika, że podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24 ustawy, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zaewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Na gruncie niniejszej sprawy należy również wskazać, że kapitał początkowy, zgodnie z treścią art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej, ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., którzy przed dniem wejścia w życie ww. ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 ustawy, pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia, ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy dla osób w wieku 62 lat (art. 173 ust. 2). Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy (art. 173 ust. 3).

W myśl art. 174 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)  okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2 (art. 174 ust. 2).

Natomiast podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (art. 174 ust. 3). Jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu (art. 174 ust. 3b).

Przepisy, określające dowody dopuszczalne w postępowaniu przed organem rentowym, zawiera rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011r. nr 237, poz. 1412). Zgodnie z § 21 ww. rozporządzenia, środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Z kolei zgodnie z § 22 ust. 1 rozporządzenia, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1)  legitymacja ubezpieczeniowa;

2)  legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Wymaga przy tym zaznaczenia, że w postępowaniu cywilnym w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe, sąd nie jest związany takimi ograniczeniami w dowodzeniu, jakie odnoszą się do organu rentowego w postępowaniu rentowym (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007r., I UK 111/07). Pogląd taki uzasadniony jest tym, że z uwagi na upływ lat ubezpieczeni wnioskujący o przyznanie im prawa do świadczenia emerytalnego lub o jego przeliczenie mogą napotkać pewne trudności w należytym udokumentowaniu nie tylko przebiegu zatrudnienia czy też faktu otrzymywania konkretnych składników wynagrodzeń bądź ich wysokości, lecz również samej okoliczności zatrudnienia w danym zakładzie pracy. Praktyka orzecznicza obrazuje wiele przypadków, w których dostęp ubezpieczonych do pełnych akt osobowych jest problematyczny. Przyczyną tego stanu rzeczy najczęściej jest likwidacja zakładu pracy, w którym ubezpieczony przed laty pracował, zagubienie dokumentacji w związku z krótkim terminem jej obowiązkowej archiwizacji czy przejęcie zakładu pracy przez inny podmiot, a także niestaranne prowadzenie dokumentacji kadrowo-płacowej przez byłego pracodawcę. Ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu okresów składkowych czy też wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny zatem obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże odpowiedzialności za taki stan rzeczy nie można przenosić w całości na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Oznacza to, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, jednakże zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (zob. wyroki Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1998 r. II UKN 440/97 i z 4 lipca 2007 r. I UK 36/07, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 30 października 2013 r., III AUa 269/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 15 marca 2006 r., III AUa 1096/05).

Kierując się powyższymi poglądami judykatury Sąd przyjął, że zebrane w toku postępowania dokumenty są w pełni wiarygodnymi środkami dowodowymi potwierdzającymi zatrudnienie T. V. od 01.06.1989 r. do 31.03.1990 w (...) sp. z o.o., oraz wysokość jego wynagrodzeń za okres zatrudnienia w (...) Ltd. od 01.02.1994 r. do 15.03.1998 r. W odniesieniu do 10-miesięcy pracy w VoBoss w okresie od 01.06.1989 r. do 31.03.1990 zebrane dokumenty potwierdziły, że T. V. świadczył w tym czasie pracę w (...) sp. z o.o. i nie ma mowy o przerwie w zatrudnieniu, co pomimo braku świadectwa pracy, potwierdzają zarówno umowy o pracę jak i wpis w legitymacji ubezpieczeniowej. Natomiast w kontekście ustalenia zarobków w latach 1995-1998 należało uznać złożone przez odwołującego dokumenty PIT-11 za te lata, z których jasno wynikało ile wynosiło wynagrodzenie T. V.. Zdaniem Sądu w związku z faktem, że wynagrodzenie odwołującego było jednoskładnikowe, to nie ma w tym przypadku domniemania, że w skład wynagrodzenia wchodziły składniki niepodlegające oskładkowaniu. Zatem nie ma podstaw do kwestionowania dokumentów PIT-11 i należy przyjąć że całość wynagrodzenia objęta była składką na ubezpieczenie społeczne. Ustalenie wynagrodzeń pozwoliło uwzględnić je w opinii biegłego przy wyliczaniu kapitału początkowego, który ma przełożenie na wysokość emerytury.

Mając na względzie powołane okoliczności, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. poprzez przeliczenie emerytury odwołującego T. V. od dnia 9 października 2020 r. przyjmując do wyliczenia wskaźnik wwpw z okresu kolejnych 10-ciu lat (1988-1997) na poziomie 75,20% oraz wysokość kapitału początkowego na dzień 01.01.1999 r. jako 90.772,88 zł i ustalił wysokość emerytury na kwotę 2.984,37 zł, o czym orzekł w pkt 1 wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W rozpatrywanej sprawie z uwagi na zmianę decyzji należało uznać, że stroną przegrywającą był Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., który Sąd obciążył z racji tego obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz T. V..

Sąd ustalając wysokość kosztów zastępstwa procesowego miał na uwadze przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, ponieważ odwołujący był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika – radcę prawnego. Zgodnie z § 2 pkt 3) przedmiotowego rozporządzenia, przy wartości przedmiotu sporu w przedziale powyżej 1500,00 zł do 5000,00 zł (a z taką mamy do czynienia w niniejszej sprawie – wzrost emerytury o 244,61 zł x 12 msc.) koszty zastępstwa procesowego wynoszą 900,00 złotych i taką kwotę Sąd w pkt 2 wyroku zasądził od organu rentowego na rzecz odwołującego wraz z odsetkami zgodnie z regulacją zawarta w art. 98 § 11 k.p.c.

Stosownie do treści art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, zmieniając wysokość świadczenia, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego co do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2010 r. II UK 330/2009). W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie nie zaistniały podstawy do obciążenia odpowiedzialnością organu rentowego, gdyż organ rentowy nie mając odpowiednich dokumentów nie mógł uznać i zaliczyć tych okresów i wynagrodzeń, o czym Sąd orzekł w pkt 3 wyroku.