Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Renata Gąsior

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 lipca 2024 r. w Warszawie

sprawy A. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość zadłużenia z tytułu składek

na skutek odwołania A. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 lutego 2024 roku, znak: (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od odwołującej A. L. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 1.800,00 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia, za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Ubezpieczona A. L. pismem z dnia 10 marca 2024 r. odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział
w W. z dnia 14 lutego 2024 r., znak (...), którą stwierdzono, że ubezpieczona jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, za okres od 10/2016 do 4/2017 oraz na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 10/2016 do 4/2017, a zadłużenie wynosi łącznie 5.427,34 zł.

Ubezpieczona przedmiotowej decyzji zarzuciła:

1.  Naruszenie art.10 § l kodeksu postępowania administracyjnego przez co
ubezpieczona została pozbawiona prawa do czynnego udziału w
postępowaniu wyjaśniającym w sprawie prawidłowości ustalenia
zobowiązania określonego decyzją;

2.  Naruszenie art. 73 i art. 9 kodeksu postępowania administracyjnego
poprzez niepoinformowanie ubezpieczonej o wszczęciu postępowania
wyjaśniającego oraz o prawie do przeglądania akt i sporządzania z akt
notatek i odpisów, a tym samym ubezpieczona została pozbawiona prawa
do zapoznania się z aktami, sporządzania notatek i odpisów z zebranego
materiału dowodowego oraz prawa do złożenia wyjaśnień i czynnego
udziału w postępowaniu wyjaśniającym;

3.  Niedokonanie wszechstronnej oceny materiału dowodowego
zgromadzonego w sprawie, oparł się na przypuszczeniach, domniemaniach,
podejrzeniach i poszlakach a w konsekwencji wydał decyzję z rażącym
naruszeniem prawa. Organ działaniem swym naruszył także art. 7 i art. 8
kodeksu postępowania administracyjnego. Organ nie odniósł się do
ustawowego zarzutu przedawnienia czym naruszył art. 7 i art. 11 kodeksu
postępowania administracyjnego w zw. z art. 24 ust. 4 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych;

4.  Naruszenie prawa materialnego tj. art. 24 ust. 4 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych zgodnie z którym należności z tytułu składek
ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat licząc od dnia, w którym stały się
wymagalne. Zatem w niniejszej sprawie okres przedawniania składek za
najdalszy miesiąc objęty zaskarżoną decyzją, a zatem za kwiecień 2017 r. -
upłynął w dniu 1 kwietnia 2022 r., a zatem przed dniem wydania
decyzji z dnia 14.02.2024 r.

Ubezpieczona wniosła o stwierdzenie przez sąd przedawnienia składek z ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego za okres od października 2016 r. do kwietnia 2017 r., które to przedawnienie nastąpiło przed wydaniem zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu stanowiska ubezpieczona scharakteryzowała przebieg postępowania przed organem rentowym i podniosła, że dniu 5 lutego 2024 roku stawiła się po wcześniejszym umówieniu spotkania z pracownikiem ZUS, celem przejrzenia dokumentów, jednak żadne dokumenty dotyczące wydanej decyzji nie były dostępne. Następnie, ubezpieczona poinformowała, że zwróciła się do organu rentowego pismem z dnia 6 lutego 2024 r. o umożliwienie przejrzenia akt związanych z rozliczaniem i prowadzeniem ewidencji wpłat składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą od września 2015 r. do kwietnia 2017, w tym korespondencji do niej kierowanej w związku z zaniechaniem opłacania składek. Ubezpieczona zaakcentowała, że do dnia składania odwołania żadne dokumenty nie zostały jej udostępnione, co stanowi naruszenia art. 73 i 9 kpa.

W dalszej części uzasadnienia ubezpieczona zakwestionowała prawidłowość i skuteczność doręczenia informacji o wszczęciu postępowania w sprawie wydania decyzji określającej wysokości zadłużenia w dniu 5 listopada 2019 r. W ocenie ubezpieczonej decyzje nie zostały doręczone prawidłowo, a organ rentowy nie przywołał ani terminów, ani dowodów doręczenia tych decyzji.

Ubezpieczona stoi na stanowisku, że okres przedawniania składek za najdalszy miesiąc objęty zaskarżoną decyzją, a zatem za kwiecień 2017 r. upłynął w dniu 1 kwietnia 2022 r., a zatem przed dniem wydania zaskarżonej decyzji. Nawet gdyby przyjąć, że zawarcie umowy ratalnej w dniu 12 marca 2020 r. zawiesiło bieg przedawnienia do dnia 19 stycznia 2021 r., tj. na 10 miesięcy, to i tak obowiązek zapłaty składek za okres 11/2015 – 09/2016 r. przedawnił się w odpowiednio w okresie od września 2021 r. do lipca 2022 r., a obowiązek zapłaty składek za okres 10/2016 do 04/2017 r. przedawnił się odpowiednio w okresie od sierpnia 2022 r. do lutego 2023 r.

Ponadto ubezpieczona wskazała, że obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym i opłacania składek na te ubezpieczenia dotyczy jedynie tych okresów, w których dany przedsiębiorca faktycznie prowadził działalność gospodarczą. Argumentem podważającym trafność wspomnianej decyzji może być więc również poparte odpowiednimi dowodami twierdzenie, że zgłoszona w organie ewidencyjnym działalność gospodarcza nie była faktycznie prowadzona (wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 8 listopada 2017 r., III UK 244/16). Odnośnie do rzekomego prowadzenia działalności gospodarczej przez odwołującą od października 2016 r. do kwietnia 2017 r. organ rentowy nie udostępnił akt, chociaż należy przyjąć, że w aktach rentowych nie ma żadnego dowodu potwierdzającego okoliczność, aby w wyżej wymienionym okresie odwołująca podejmowała jakiekolwiek czynności związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury obowiązek udowodnienia okoliczności, zgodnie z ogólnymi regułami wynikającymi z art. 6 kodeksu cywilnego, spoczywa na organie rentowym, który jest uprawniony i jednocześnie zobowiązany do wykazania fikcyjności tytułu ubezpieczenia. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 sierpnia 2015 r., III AUa 1073/14).

Zdaniem ubezpieczonej organ rentowy oparł swoje ustalenia jedynie na wpisie zawartym w Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej i przyjął domniemanie faktyczne, nie oparte na materiale dowodowym w postaci złożenia odpowiedniej dokumentacji do akt. (odwołanie A. L. – k.3-5 a.s.).

Organ rentowy w dniu 15 kwietnia 2024 r. udzielił odpowiedzi na odwołanie i wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. i o zasądzenie od odwołującej się na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy scharakteryzował przebieg toczącego się przed nim postępowania poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji. Podsumował, że ubezpieczona prowadząc działalność gospodarczą zobowiązana była do składania dokumentów rozliczeniowych, jak i zgłoszeniowych oraz do opłacania w terminie składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Niedopełnienie przez płatnika obowiązku regulowania zobowiązań wobec ZUS spowodowało wszczęcie postępowania wobec zobowiązanej w zakresie decyzji stwierdzającej wysokość zadłużenia.

Organ rentowy podkreślił, że ubezpieczona w odwołaniu nie odnosi się do zaległości i nie wnosi sprzeciwu w tym zakresie, a jedynie zgłasza zarzut przedawnienia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za okres od 10/2016 r. do 04/2017 r. W tym zakresie organ rentowy zajął stanowisko, że z godnie z art. 24 ust. 5f ustawy systemowej, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania – tzn. dnia doręczenia płatnikowi zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie wysokości zaległych składek - do dnia, w którym decyzja o wysokości zaległych składek staje się prawomocna. (Wyrok SN z 28.04.2022 r., II USKP 171/21, LEX nr 3362583). O wszczęciu postępowania organ rentowy zawiadomił płatnika pismem nadanym w dniu 28 października 2019 r. Mając powyższe na uwadze, organ rentowy przyjął, że skoro wszczęcie postępowania nastąpiło w październiku 2019 r. to przed upływem terminu przedawnienia należności określonych w zaskarżonej decyzji nastąpiło ich zawieszenie, aż do dnia wydania prawomocnego wyroku wydanego na skutek odwołania od zaskarżonej decyzji. Organ rentowy zaznaczył, że za zawieszenie biegu terminu przedawnienia wpływa również podpisana w dniu 12 marca 2020 r. umowa o rozłożenie należności z tytułu składek na raty (dotycząca zaległości za okres od 9/2015 do 4/2017) rozwiązana w dniu 19 stycznia 2021 r. wobec niedotrzymania przez odwołującą warunków spłaty.

Organ rentowy podkreślił także, że po złożeniu odwołania od decyzji z dnia 14 lutego 2024 r. względem, której ubezpieczona podnosiła zarzut przedawnienia należności nią objętych, zawarła z organem rentowym umowę ratalna dotyczącą tych samych należności. Umowa jest skutecznie zawarta i pozostaje w mocy a A. L. zawierając z organem rentowym umowę o rozłożeniu na raty powstałych zaległości była poinformowana na bieżąco o wysokości zadłużenia (odpowiedź na odwołanie – k. 6-9 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. L. urodzona (...), w dniu 1 czerwca 2015 r. rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej, a wykonywania jej zaprzestała w dniu 25 listopada 2019 r. (wydruk z CEIDG – nienumerowana karta akt rentowych.). W maju 2015 r. A. L. dokonała zgłoszenia siebie jako płatnika składek z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, a w dniu 19 kwietnia 2017 r. jako płatnik składek złożyła oświadczenie o wyrejestrowania płatnika składek z dniem 20 kwietnia 2017 r. (formularz zgłoszenia – nienumerowana karta akt rentowych, formularz wyrejestrowania płatnik – nienumerowana karta akt rentowych.

W dniu 31 października 2016 r. organ rentowy zawiadomił o A. L. o wszczęciu postępowania znak: (...) w związku z figurującym na koncie płatnika zadłużeniem za okres 09/2015-09/2016 na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Korespondencja została odebrana w dniu 8 listopada 2016 r. (zawiadomienie z dnia 31 października 2016 r. – nienumerowana karta akt rentowych, potwierdzenie odbioru – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 18 listopada 2016 r. A. L. wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o rozłożenie zadłużenia na raty. Umowa nie została zawarta z uwagi na niespełnienie warunków określonych przez organ rentowy o czym A. L. została powiadomiono pismem z dnia 19 stycznia 2017 r. (wniosek z dnia 18 listopada 2016 r. – nienumerowana karta akt rentowych, pismo organu rentowego z dnia 19 stycznia 2017 r. – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 28 października 2019 r. zostało przesłane A. L. zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego, znak: (...) w sprawie wydania decyzji stwierdzającej wysokość zadłużenia oraz informacją o prawie płatnika do czynnego udziału w postępowaniu oraz wglądu do akt i wypowiadania się co do zebranych dowodów w terminie 7 dni od otrzymania zawiadomienia. Korespondencja została skutecznie doręczona w dniu 5 listopada 2019 r. (zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 28.10.2019 r. organ rentowy przesłał odwołującej także kolejne zawiadomienie o wszczęciu postępowania, znak: (...) za okres: 10/2016-04/2017 na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Korespondencja została skutecznie doręczona w dniu 5 listopada 2019 r. (zawiadomienie o wszczęciu postępowania – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 16 grudnia 2019 r. A. L. wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o rozłożenie zadłużenia na raty (wniosek z dnia 16 grudnia 219 r. – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 12 marca 2020 r. A. L. zawarła z (...) O/ZUS w W. umowę ratalną nr (...) (...) na zaległości za okres 09/2015-04/2017. Umowa ratalna zawarta została na 58 rat z terminem płatności ostatniej raty na dzień 16 grudnia 2024 r. (umowa – nienumerowana karta akt rentowych).

Pismem z dnia 18 grudnia 2020 r. nr: (...), w związku z brakiem wpłat z tytułu zawartej umowy organ rentowy stwierdził brak opłaconych rat od 5 do 9 z wyznaczonym 7-dniowym terminem opłacenia zaległości i poinformował ubezpieczoną, że brak opłacenia rat skutkować będzie rozwiązaniem umowy rozłożenia zadłużenia na raty. Korespondencja została skutecznie doręczona w dniu 29 grudnia 2020 r. (pismo z dnia 18 grudnia 2020 r. – nienumerowana karta akt rentowych, potwierdzenie odbioru korespondencji – nienumerowana karta akt rentowych).

Pismem z dnia 8 września 2023 r. organ rentowy nr: (...) organ rentowy stwierdził brak opłaconych rat od 9 do 42 z wyznaczonym 7-dniowym terminem opłacenia zaległości i poinformował, że brak opłacenia rat skutkować będzie rozwiązaniem umowy rozłożenia zadłużenia na raty. Korespondencja została skutecznie doręczona w dniu 14 września 2023 r. (pismo z dnia 8 grudnia 2023 r. – nienumerowana karta akt rentowych, potwierdzenie odbioru korespondencji – nienumerowana karta akt rentowych).

Pismem z dnia 2 października 2023 r. organ rentowy, nr: (...) organ rentowy poinformował, że umowa ratalna nr (...) (...) z dnia 12 marca 2020 r. uległa rozwiązaniu z dniem 19 stycznia 2021 r. z uwagi na nieregulowanie spłaty zadłużenia w formie umowy ratalnej zawartej z (...) O/ZUS w W.. Korespondencja została odebrana w dniu 12 października 2023 r. (pismo z dnia 2 października 2023 r. – nienumerowana karta akt rentowych, potwierdzenie odbioru korespondencji – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 6 października 2023 r. do organu rentowego wpłynął wniosek A. L. z dnia 29 września 2023 r. o umorzenie całości zadłużenia (wniosek z dnia 29 września 2023 r. – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 15 stycznia 2024 r. organ rentowy wydał decyzję znak: (...) stwierdzającą wysokość zadłużenia na ubezpieczenia społeczne za okres 12/2015-09/2016 w kwocie 1.549,96 zł wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie 1 160,00 zł, ubezpieczenie zdrowotne za okres (...) w kwocie 2.933,45 zł wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie 2.159,00 zł. (decyzja z dnia stycznia 2024 r. – nienumerowana karta akt rentowych.)

W dniu 15 stycznia 2024 r. organ rentowy skierował również do ubezpieczonej zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego znak: (...) w sprawie wydania decyzji stwierdzającej wysokość zadłużenia za okres 10/2016-04/2017 na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Korespondencja została doręczona zastępczo w dniu 2 lutego 2024 r. (pismo z dnia 15 stycznia 2024 r. – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 5 lutego 2024 r. organ rentowy wydał decyzję nr (...) odmawiającą umorzenie należności w związku z wnioskiem płatnika z dnia 6 października 2023 r. (decyzja z dnia 5 lutego 2024 r. – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 5 lutego 2024 r. A. L. wniosła o rozłożenie należności na raty (wniosek – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 14 lutego 2024 r. organ rentowy wydał decyzję znak: (...) stwierdzającą wysokość zadłużenia ubezpieczonej A. L. jako płatnika składek za okres 10/2016-04/2017 na ubezpieczenia społeczne w wysokości 1.127,37 zł wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie 796,00 zł a także na ubezpieczenie zdrowotne za okres 10/2016-04/2017 w wysokości 2.055,97 zł wraz z odsetkami za zwłokę w kwocie 1.448,00 zł Korespondencja została skutecznie doręczona w dniu 22 lutego 2024 r. ( decyzja z dnia 14 lutego 2024 r., potwierdzenie odbioru – nienumerowane karty akt rentowych).

A. L. wniosła odwołanie od ww. decyzji organu rentowego z dnia 14 lutego 2024 r., co zainicjowało postępowanie sądowe. (odwołanie – k.3-5 a.s.).

W dniu 5 lutego 2024 r. ubezpieczona złożyła wniosek do organu rentowego o rozłożenie na raty należności z tytułu składek dotyczących m.in. okresów objętych zaskarżoną decyzją. (wniosek z 5 lutego 2024 r. – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 22 marca 2024 r. A. L. zawarła z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. umowę ratalną nr: (...) (...) na zaległości za okres od 11/2015 do 04/2017 r. (umowa z 22 marca 2024 – nienumerowana karta akt rentowych).

W toku postępowania sądowego ubezpieczona została zobowiązana do poinformowania Sądu w terminie 14 dni od otrzymania odpowiedzi na odwołanie, czy wobec jego treści podtrzymuje swoje stanowisko czyje cofa i wnosi o umorzenie postępowania. Sąd poinformował jednocześnie, że o ile odwołująca podtrzymuje odwołanie jest zobowiązana w tym samym terminie wskazać, w jaki dokładnie sposób domaga się zmiany decyzji oraz przedstawienia dowodów na poparcie swojego stanowiska, pod rygorem pominięcia w przypadku przekroczenia terminu. (zarządzanie sądu z dnia 20 maja 2024 r. – k. 11 a.s.).

Do dnia wydania wyroku odwołująca nie wykonała zobowiązania Sądu – okoliczność bezsporna.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w całości na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach rentowych, których autentyczności i treści odwołująca nie kwestionowała. Ubezpieczona w odwołaniu nie powołała się na żadne dowody, jakie wspierałyby jej stanowisko, także w toku postępowania sadowego nie wykazała się żadną inicjatywą dowodową, dlatego sąd przy ustalaniu stanu faktycznego w całości oparł się na dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych.

Sąd rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym zgodnie z treścią art. 148 ¹ k.p.c. Sąd uznał, że dowody zgromadzone w sprawie są wystarczające do jej rozstrzygnięcia, stronom zapewniono możliwość wypowiedzenia się na temat wartości procesowej zgromadzonych dowodów, w sprawie nie pozostały żadne czynności, które miałyby zostać przeprowadzone na rozprawie, wszelkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności, zostały ustalone.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej A. L. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz obliczania i opłacania składek reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zwanej dalej ustawą systemową.

Zgodnie z treścią art. 6 ust 1 pkt 1 i 5 oraz art. 12 ust 1 i art. 13 ust 1 i 4 ustawy systemowej, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Obowiązek ubezpieczenia powstaje od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego rozwiązania dla pracowników oraz od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

W myśl art. 36 ust. 1 wyżej powołanej ustawy systemowej, każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia osoby prowadzącej działalność gospodarczą spoczywa na tej osobie (ust. 3).

Natomiast zgodnie z art. 17 w związku z art. 46 w/w ustawy, płatnik składek obowiązany jest, według zasad wynikających z przepisów niniejszej ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Rozliczenie składek oraz wypłaconych przez płatnika w tym samym miesiącu świadczeń następuje w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Zgodnie zaś z treścią art. 48 tejże ustawy, jeżeli płatnik składek nie złoży w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolnionym, organ rentowy dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji, bez uwzględnienia wypłaconych płatnikowi świadczeń, zawiadamiając go o tym. Jeżeli po wymierzeniu składek z urzędu płatnik złoży deklarację rozliczeniową, organ rentowy koryguje wymiar składek do wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji z uwzględnieniem wykazanych w niej świadczeń.

Powyższe obowiązki płatnika, wynikają wprost z przepisów ustawy, nie ma zatem potrzeby nakładania na niego takiego obowiązku z drodze decyzji. Przepisy te mają charakter bezwzględnie obowiązujący.

W myśl zaś art. 32 w/w ustawy do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Natomiast w przypadku niewywiązania się przez płatnika składek ze swojego obowiązku, organ rentowy ma prawo do samodzielnego wydania stosownej decyzji, ustalającej wysokość zaległych składek i wezwać do ich opłacenia, a następnie do ściągnięcia ich w drodze egzekucji.

Podstawę prawną stanowi tu z art. 83 ust 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym ZUS wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności:

1) zgłaszania do ubezpieczeń społecznych;

2) przebiegu ubezpieczeń;

3) ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek

3a) ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek;

4) ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

5) wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 23 ust 1 ustawy Ordynacja podatkowa od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie dnia 29 sierpnia 1997 r.

Z kolei zgodnie z art. 31 omawianej ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, do należności z tytułu składek, w tym składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stosuje się odpowiednio m.in. art. 26 i art. 29 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Organ rentowy wszczął z urzędu postępowanie w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. O fakcie tym zawiadomił ubezpieczoną zobowiązując ją do wyjaśnienia przyczyn nieopłacenia składek, a następnie, gdy zakończył wskazane postępowanie zawiadomił o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy.

Następnie ZUS wydał zaskarżoną decyzję, określając kwotowo stan zadłużenia A. L. w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ubezpieczona wnosząc odwołanie od skarżonej decyzji nie przedstawiła żadnych argumentów ani dowodów mogących wspierać zasadność odwołania. Ubezpieczona nie zanegowała także, że do dnia wniesienia odwołania nie uregulowała żadnych zaległych należności składkowych w zakreślonym przez organ rentowy terminie.

Sąd podkreśla, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązują ogólne zasady procedury cywilnej, w tym obowiązek udowodnienia twierdzeń, z których wywodzi się skutki prawne. Zgodnie z przepisem art. 6 k.c. został obciążony ciężarem dowodu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
z dnia 8 września 2015 r., AUa 472/15; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 marca 2012 r., III AUa 789/11). Regułą postępowania cywilnego jest okoliczność, że ciężar udowodnienia faktu zgodnie z art. 6 k.c. spoczywa na ubezpieczonym jako osobie wywodzącej z tego faktu skutki prawne. Wspomniany wyżej art. 6 k.c. wyraża dwie ogólne reguły: pierwszą - generalnie wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Pierwsza „zasada obowiązku udowodnienia powoływanego faktu” jest w istocie nieunikniona ze względów racjonalnych, ponieważ odmienna regulacja powodowałaby powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby jego udowodnienia. Natomiast druga stanowi „ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu”, od której wyjątki wskazywać mogą niektóre przepisy szczególne. Z pierwszej reguły, wyrażonej w art. 6 k.c., wynika, że samo przyznanie faktu przez drugą stronę ewentualnego sporu nie może stanowić wystarczającego dowodu istnienia danego faktu, który musi być zawsze ponadto potwierdzony całokształtem materiału dowodowego lub innymi poznanymi już okolicznościami. Wyrazem tego jest regulacja art. 229 k.p.c. wymagającego, aby przyznanie faktu przez drugą stronę nie budziło wątpliwości, co wymaga właśnie uwzględnienia innych okoliczności. Druga, wskazana w art. 6 k.c. „ogólna zasada rozkładu ciężaru dowodu”, jest regułą w znaczeniu materialnym, wskazującą, kto poniesie skutki nieudowodnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, natomiast przepis art. 232 k.p.c. wskazuje, kto ponosi ciężar dowodu w znaczeniu formalnym: „kto powinien przedstawiać dowody” ( wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 17 lutego 2006r., V CSK 129/05 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 8 marca 2010r., II PK 260/09). Niezależnie od powyższego wskazać należy, że przepis art. 6 k.c. wskazuje tylko podmiot zobowiązany do udowodnienia faktu, natomiast ocena, czy wywiązał się on w istocie z tego obowiązku, „nie należy już do materii objętej dyspozycją art. 6 k.c., a stanowi aspekt mieszczący się już w domenie przepisów procesowych” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2005r., I CK 178/05). Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie sąd są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Rozkład ciężaru dowodu ma istotne znaczenie w toku całego postępowania, a nie tylko w fazie wyrokowania. Ponadto nie jest on uzależniony od pozycji, jaką strona zajmuje w procesie cywilnym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 1969 r., II PR 313/69).

Należy podkreślić, że pomimo wezwań Sądu, ubezpieczona nie podejmowała w toku postępowania jakichkolwiek aktywności, nie składała żadnych wniosków dowodowych, nie odniosła się do odpowiedzi organu rentowego na jej odwołanie. Treść odwołania nie pozwoliła Sądowi na ustalenie w jaki sposób ubezpieczona domaga się zmiany decyzji. Pomimo, że ubezpieczona została zobowiązana przez Sąd do złożenia wniosków dowodowych i do ustosunkowania się do odpowiedzi ZUS-u na jej odwołanie, a także została pouczona o obowiązku złożeniu wniosków dowodowych na udowodnienie swoich twierdzeń, to jednak nie zaoferowała żadnych dowodów
i nie zajęła stanowiska.

Brak aktywności po stronie odwołującej się spowodował, że Sąd uznał ustalenia organu rentowego za prawidłowe, z jednej strony z tego powodu, że ubezpieczona nie zdołała ich skutecznie podważyć, z drugiej zaś, ponieważ ubezpieczona zawarła z organem rentowym umowę w przedmiocie rozłożenia należności na raty, co oznacza, że uznała dług i swoją powinność wobec organu rentowego do spłaty spornych należności.

Analiza stanu zadłużenia załączona do akt rentowych pozwala na przyjęcie, że kwoty ujęte w decyzji zostały wyliczone prawidłowo i ubezpieczona nie negowała wysokości zadłużenia ani sposobu jego obliczenia.

Nadto, chybiony jest podnoszony przez ubezpieczoną zarzut przedawnienia roszczeń organu rentowego za okres od 10/2016 r. do 04/2017 r. Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 5f ustawy systemowej, w przypadku wydania przez Zakład decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawę wymiaru składek lub obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna. Katalog decyzji wskazany w art. 24 ust. 5f zawiera:

1.  decyzje dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym,

2.  decyzje dotyczące podstawy wymiaru składek,

3.  decyzje o wysokości zadłużenia,

4.  decyzje dotyczące wymiaru składek z urzędu wydawane na podstawie ostatnio złożonej deklaracji rozliczeniowej w myśl art. 48 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 24 ust. 5f ustawy systemowej, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania, tzn. dnia doręczenia płatnikowi zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie wysokości zaległych składek, do dnia, w którym decyzja o wysokości zaległych składek staje się prawomocna . (Wyrok SN z 28.04.2022 r., II USKP 171/21, LEX nr 3362583). Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego o wszczęciu postępowania organ rentowy zawiadomił płatnika A. L. pismem nadanym w dniu 28 października 2019 r. Należy więc zgodzić się z argumentacją organu rentowego, że skoro wszczęcie postępowania nastąpiło w październiku 2019 r., to zawieszenie biegu terminu przedawnienia należności określonych w zaskarżonej decyzji nastąpiło przed upływem terminu przedawnienia. Na zawieszenie biegu terminu przedawnienia wpływa również podpisanie w dniu 12 marca 2020 r. umowy o rozłożenie należności z tytułu składek na raty, która dotyczyła zaległości za okres od 9/2015 do 4/2017).

Mając na uwadze powyższe Sąd znał, że decyzja została wydana prawidłowo i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie, o czym orzekł w pkt 1 wyroku.

Ponieważ odwołująca się jest stroną, która przegrała sprawę, a organ rentowy był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, Sąd w oparciu o art. 98 k.p.c. w związku z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych w pkt 2 wyroku orzekł o obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i zasądził od odwołującej A. L. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 1.800,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia, za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty. Na koszty procesu poniesione przez organ rentowy jako stronę wygrywającą złożyły się tylko koszty zastępstwa procesowego, których wysokość ustalono zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych uwzględniając w tym zakresie, że wartość przedmiotu sporu zgodnie
z przedmiotem decyzji wyznacza stan zaległości składkowych.