VI Ka 423/21 - uzasadnienie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2022-07-22
Warszawa, dnia 15 lipca 2022 r.
Sygn. akt VI Ka 423/21
1.
2.WYROK
2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
3.Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Jacek Matusik
protokolant: protokolant sądowy Adrianna Sadowska
4.przy udziale prokuratora Marii Jaskuły i oskarżycieli posiłkowych: K. G., M. Ż. i P. M. (wcześniej W.)
po rozpoznaniu dnia 15 lipca 2022 r.
5.sprawy K. B., córki J. i A., ur. (...) w B.
6.oskarżonej o przestępstwa z art. 286 § 1 kk
7.na skutek apelacji wniesionej przez oskarżoną
8.od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie
9.z dnia 2 grudnia 2020 r. sygn. akt IV K 1170/19
11.uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 423/21 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 2 grudnia 2020r., sygn. akt IV K 1170/19 |
||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
||||||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.1.1. |
------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.2.1. |
------------------------------------------------------------------ |
|||||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
--------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
-------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||
3.1. |
Oskarżona w swojej apelacji podniosła szereg zarzutów dotyczących obrazy prawa procesowego w zakresie oceny dowodów i rzetelności postępowania oraz wynikający z tego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, jak również z ostrożności procesowej. Nadto z treści apelacji wynika, że podniosła również naruszenie jej prawa do obrony poprzez rozpoznanie sprawy pod nieobecność jej i jej obrońcy (str. 2 apelacji – k.655). |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Odnosząc się do apelacji oskarżonej wskazać przede wszystkim należy, że chociaż zarzut taki nie został wprost sformułowany w apelacji, to jednak w pełni zasadnie oskarżona wskazała, że przy rozpoznaniu niniejszej sprawy doszło do rażącego naruszenia prawa oskarżonej obrony. Sprawa niniejsza została rozpoznana na dwóch terminach rozprawy – 02.10.2020r. oraz 02.12.2020r., przy czym na obu tych termiach w rozprawie nie uczestniczyła zarówno oskarżona, jak i jej obrońca. Oczywiście przepisy postępowania karnego dopuszczają taką możliwość, o ile oskarżona i obrońca, zawiadomione należycie o terminie nie stawiłyby się bez usprawiedliwienia, a ich udział nie byłby obowiązkowy. W realiach niniejszej sprawy brak jednak było podstaw do prowadzenia rozprawy pod nieobecność oskarżonej i jej obrońcy zarówno na pierwszym, jak i na drugim terminie. Wskazać bowiem należy, że sama oskarżona została należycie powiadomiona o obu terminach rozprawy (na wskazany przez siebie adres do korespondencji) – słusznie Sąd Rejonowy uznał że jej obecność w dniu 02.10.2020r. była nieusprawiedliwiona z uwagi na to że wiedziała ona o terminie rozprawy przed zakupem biletu na podróż zagraniczną, zaś jeżeli chodzi o dzień 02.12.2020r. to prawidłowo zawiadomienie dla niej zostało uznane za doręczone, a oskarżona za powiadomioną o terminie. Tym samym więc nie było przeszkód, by na obu terminach procedować pod nieobecność oskarżonej. Inaczej jednak przedstawia się kwestia nieobecności obrońcy oskarżonej. Jeżeli chodzi bowiem o termin w dniu 02.10.2020r., to obrońca w dniach 1 i 2 października 2020r. nadesłała e-mailem wniosek o odroczenie rozprawy załączając do drugiej wiadomości zwolnienie lekarskie z którego wnikało że jest ona niezdolna do pracy w dniach 01-21 października 2020r. Sąd Rejonowy na rozprawie uznał nieobecność obrońcy za nieusprawiedliwioną z uwagi na fakt, że zwolnienie lekarskie nie zostało poświadczone przez uprawnionego lekarza sądowego jak wymaga tego przepis art. 117 § 2a kpk. Sąd zapomniał jednak że w dniu 18.04.2020r. wszedł w życie (obowiązuje do dziś) przepis art. 91 Ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 z dnia 16.04.2020r., który to przepis wprost wskazuje, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 usprawiedliwienie niestawiennictwa przed sądem z powodu choroby nie wymaga przedstawienia zaświadczenia od lekarza sądowego. Tym samym więc nieobecność obrońcy na rozprawie w dniu 02.10.2020r. była należycie usprawiedliwiona, co obligowało Sąd do uwzględnienia wniosku o odroczenie rozprawy. Jeżeli chodzi zaś o nieobecność obrońcy na drugim z terminów rozpoznania niniejszej sprawy – 02.12.2020r. to z treści protokołu wynika, że Sąd uznał zawiadomienie dla obrońcy za doręczone w trybie art. 139 § 1 kpk w zw. z art. 133 kpk wobec tego że zostało ono dwukrotnie awizowane i nie podjęte w terminie. Faktycznie w załączniku adresowym znajduje się zwrócona korespondencja do obrońcy informująca o terminie rozprawy (dwukrotnie awizowana – nie podjęta w terminie) jednakże została ona wysłana na adres kancelarii w W. ul. (...) lok.(...) Tymczasem obrońca we wszystkich pismach kierowanych do Sądu jako swój adres do doręczeń wskazywała adres kancelarii w C. ul. (...) lok.(...). (vide m.in. k.353, k.505, k.564). Obowiązkiem Sądu było więc kierowani korespondencji do obrońcy właśnie na ten adres w C.. Nie zmienia tego fakt, że w nagłówkach pism procesowych wskazane były obydwa adresy kancelarii, skoro obrońca wyra żnie wskazała jako adres dla doręczeń tylko jeden z tych adresów. Również fakt, że czasami korespondencja odbierana była przez obrońcę pod drugim adresem ( (...)) nie upoważniał Sądu do kierowania korespondencji wyłącznie na ten adres z pominięciem wskazanego adresu dla doręczeń. Tym samym więc nie można uznać, że obrońca oskarżonej została prawidłowo zawiadomiona o rozprawie w dniu 02.12.2022r., a zatem barak było możliwości prowadzenia rozprawy w tym dniu pod nieobecność obrońcy. Powyższe okoliczności wskazują, że przy rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji dopuścił się rażącej obrazy przepisów postępowania – art. 117 § 2 kpk a tym samym również do rażącego naruszenia prawa oskarżonej do obrony wyrażonego w art. 6 kpk. W tej sytuacji, wobec tego, że cała postępowanie dowodowe przed Sądem I instancji odbyło się z naruszeniem przepisów postępowania pod nieobecność oskarżonej i jej obrońcy niezbędne jest ponowne przeprowadzenie przewodu sądowego w całości z zapewnieniem oskarżonej możliwości podjęcia obrony chociażby poprzez udział w rozprawie jej obrońcy. W związku z powyższym Sąd Okręgowy na podstawie art. 436 kpk ograniczył rozpoznanie apelacji do powyższego uchybienia albowiem jego stwierdzenie skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w trybie art. 437 § 2 zd. 2 kpk, a odnoszenie się do pozostałych zarzutów byłoby przedwczesne. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonej. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Wobec konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego na nowo w całości. |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
Fakt, że postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w całości pod nieobecność obrońcy oskarżonej z naruszeniem przepisu art. 117 § 2 kpk. |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
Utrzymanie wyroku w mocy byłoby w takiej sytuacji rażąco niesprawiedliwe wobec pozbawienia oskarżonej możliwości obrony. |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
-------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
----------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
---------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
------------------------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
Z uwagi na przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości z naruszeniem prawa oskarżonej do obrony wyrażające się w prowadzeniu rozprawy pod nieobecność obrońcy pomimo, że brak było do tego podstaw, o czym szerzej mowa w punkcie 3.1 |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
----------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
----------------------------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy przeprowadzić ponownie całe postępowanie dowodowe respektując przepisy regulujące możliwość prowadzenia rozprawy pod nieobecność oskarżonej i jej obrońcy, o ile oczywiście sytuacja tak będzie miała miejsce. Sąd winien również wyrokując w niniejszej sprawie rozważyć argumenty merytoryczne podniesione w apelacji oskarżonej . Sąd winien również rozpoznać wnioski dowodowe złożone przez oskarżoną i jej obrońcę w apelacji i pismach procesowych składanych na etapie postępowania odwoławczego . |
||||||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
------------------------------------- |
||||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
---------------------------------------------------- |
||||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Oskarżona K. B. |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
wina |
||||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Data wytworzenia informacji: