Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Agnieszka Stachurska
Protokolant:	sekr. sądowy Aneta Rapacka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 czerwca 2018 r. w Warszawie

sprawy J. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania J. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 26 czerwca 2017 r., znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. Ł. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1 czerwca 2017 roku do dnia 31 grudnia 2017 roku,

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

J. Ł. w dniu 10 lipca 2017r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 26 czerwca 2017, znak: (...) odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że nie zgadza się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS, która błędnie przyjęła, że niezdolność do pracy powstała od dnia złożenia wniosku o rentę, tj. od 12 stycznia 2017r. Podniosła, że przewlekła obturacyjna choroba płuc ( (...)) została u niej zdiagnozowana w 2014r. ( odwołanie z dnia 10 lipca 2017r., k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 24 lipca 2017r. organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 7 kwietnia 2017r. uznała, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do dnia 28 lutego 2018r., ale nie można ustalić daty powstania tej niezdolności do pracy. Z uwagi na powyższe, zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy emerytalnej, za datę powstania niezdolności do pracy została przyjęta data złożenia wniosku tj. 12 stycznia 2017r. Tymczasem ostatni okres ubezpieczenia J. Ł. zakończył się z dniem 1 lipca 2014r., wobec czego niezdolność do pracy powstała później niż 18 miesięcy od ustania ostatniego ubezpieczenia ( odpowiedź na odwołanie z dnia 24 lipca 2017r., k. 11 a.s.).

W toku postępowania organ rentowy pozostawił rozstrzygnięcie do uznania Sądu ( pismo organu rentowego z dnia 18 maja 2018r., k. 57 a.s.). Z kolei ubezpieczona na rozprawie w dniu 21 czerwca 2018r. wniosła o zmianę decyzji poprzez przyznanie jej prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 stycznia 2017r. do 31 grudnia 2017r. ( protokół rozprawy z dnia 21 czerwca 2018r., k. 64 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. Ł. po raz ostatni raz była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych w okresie od 10 czerwca 2014r. do 1 lipca 2014r. (poświadczenie dla celów emerytalno-rentowych, k. 19 tom I a.r.). W dniu 12 stycznia 2017r. złożyła w organie rentowym wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ( wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy z dnia 12 stycznia 2017r., k. 1 – 4 tom I a.r.). W związku z tym została skierowana do Lekarza Orzecznika ZUS, który po dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym: dokumentacji z przebiegu leczenia i wyników badań dodatkowych, ustalił, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 28 lutego 2018r. Jednocześnie wskazał, że nie da się określić daty powstania częściowej niezdolności do pracy ( orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 20 lutego 2017r., k. 15 tom I a.r.).

W związku z wniesionym sprzeciwem, ubezpieczona została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS, która po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym dokumentacji z przebiegu leczenia ambulatoryjnego, zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy leczących w dniach: 14 grudnia 2016r., 19 października 2016r. i 12 stycznia 2017r., wyników badań dodatkowych oraz w oparciu o opinię lekarza konsultanta ZUS z dnia 14 lutego 2017r., ustaliła – tak jak Lekarz Orzecznik ZUS - że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 28 lutego 2018r. oraz, że nie da się ustalić daty powstania tej niezdolności (orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 7 kwietnia 2017r., k. 34 tom I a.r.).

Decyzjami z dnia 15 marca 2017r., znak: (...), oraz z dnia 11 kwietnia 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytuł niezdolności do pracy. Ubezpieczona nie wniosła odwołania od ww. decyzji ( decyzja z dnia 15 marca 2017r., znak: (...), k. 25 tom I a.r., decyzja z dnia 11 kwietnia 2017r., k. tom I a.r.), tylko w dniu 12 czerwca 2017r. złożyła kolejny wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy ( wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy z dnia 12 czerwca 2017r., k. 1 – 4 tom II a.r.).

Decyzją z dnia 26 czerwca 2017r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. ponownie odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy emerytalnej przyjął, że niezdolność do pracy powstała w dniu złożenia wniosku tj. w dniu 12 stycznia 2017r., a więc po upływie 18 miesięcy od ustania okresów składkowych i nieskładkowych. Ostatni okres ubezpieczenia zakończył się w dniu 1 lipca 2014r. Jednocześnie organ rentowy wskazał, że w ostatnim dziesięcioleciu przed złożeniem wniosku o rentę, tj. od 12 czerwca 2007r. do 11 czerwca 2017r., J. Ł. udokumentowała łącznie 5 lat, 3 miesiące i 28 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Natomiast w dziesięcioleciu przed dniem powstania niezdolności do pracy, tj. od 12 czerwca 2007r. do 11 stycznia 2017r., udowodniła okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 5 lat, 7 miesięcy i 16 dni. Łącznie okresy składkowe i nieskładkowe ubezpieczonej wyniosły 25 lat, 10 miesięcy i 18 dni ( decyzja z dnia 26 czerwca 2017r., znak:(...), k. 23 tom II a.r.).

J. Ł. złożyła odwołanie od wskazanej decyzji ( odwołanie z dnia 10 lipca 2017r., k. 2 a.s.).

Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego pulmonologa celem ustalenia daty powstania częściowej niezdolności do pracy stwierdzonej przez Komisję Lekarską ZUS orzeczeniem z dnia 7 kwietnia 2017r. (postanowienie Sądu z dnia 26 lipca 2017r., k. 14 a.s.) i na jej podstawie ustalił, że ubezpieczona od 2014r. choruje na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Z tego powodu jest częściowo niezdolna do pracy od września 2014r. Wprawdzie w pierwszym badaniu spirometrycznym z września 2014r. nie stwierdzono u ubezpieczonej obturacji, jednak parametry oddechowe były wówczas niższe niż w 2017r., kiedy została ujawniona. W związku z tym mogło nastąpić niewykrycie obturacji we wrześniu 2014r., a powodem tego mogła być masa ciała ubezpieczonej. Jeśli występuje skrajna otyłość, co miało miejsce u ubezpieczonej, to ze względu na ciężar klatki piersiowej badani oddychają płytko, co ma wpływ na badanie spirometryczne wymagające pełnego wdechu. Jednocześnie biegła sądowa wskazała, że stan ubezpieczonej od 2014r. uległ poprawie z uwagi na zaprzestanie palenia papierosów oraz systematyczność zażywania leków, jednak leczenie jest nadal niezbędne, dlatego niezdolność do pracy należy uznać za czasową na okres 2 lat ( opinia biegłej sądowej B. Ż. z dnia 17 października 2017r., k. 28 a.s.).

Organ rentowy, po rozpoznaniu kolejnego wniosku J. Ł. z dnia 24 stycznia 2018r., decyzją z dnia 19 kwietnia 2018r. przyznał prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 stycznia 2018r. do 31 marca 2019r. ( decyzja z dnia 19 kwietnia 2018r., znak: (...), nienumerowana karta a.r.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie wiarygodnych dowodów z dokumentów oraz w oparciu o opinię biegłego sądowego pulmonologa.

W skład dokumentów zebranych w sprawie wchodziły przede wszystkim dokumenty organu rentowego oraz dokumentacja medyczna ubezpieczonej, która stanowiła podstawę do ustalenia przez biegłego sądowego stanu zdrowia ubezpieczonej oraz występującego u niej schorzenia, w tym przede wszystkim momentu jego powstania.

Opinia biegłego sądowego pulmonologa, którą Sąd uwzględnił, jest wyczerpująca oraz jasno, przekonująco i logicznie uzasadniona. Biegły sformułował wnioski w oparciu o analizę dokumentacji medycznej ubezpieczonej oraz na podstawie badania jej osoby i w sposób zrozumiały, należycie uzasadniony i znajdujący oparcie w dokumentacji, przedstawił swoje wnioski. Organ rentowy w piśmie z dnia 30 października 2017r. oraz załączonej do niego opinii lekarskiej Przewodniczącego Komisji Lekarskiej ZUS nie wniósł zastrzeżeń do opinii biegłego (k. 38 – 39 a.s.). Ubezpieczona również nie negowała wniosków biegłego sądowego (k. 54-55 a.s. i k. 64 a.s.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. Ł. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 26 czerwca 2017r. podlegało uwzględnieniu.

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2017r. poz. 1383 ze zm.) – zwaną dalej: „ustawą emerytalną”, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Wskazane warunki muszą być spełnione łącznie. Pierwszy z nich, tj. niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03, OSNAPiUS rok 2004, Nr 19, poz. 340). Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Kolejna przesłanka, o której mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy emerytalnej, wiąże się z treścią art. 58. Wskazany przepis określa w ust. 1, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)  1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)  2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)  3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)  4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)  5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Jeśli chodzi zaś o trzeci z warunków z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, to wiąże się on z okresami, w czasie których powinna powstać niezdolność do pracy (bądź w ciągu 18 miesięcy od ich ustania), aby ubezpieczony mógł skorzystać z prawa do renty.

W rozpatrywanej sprawie J. Ł. nie miała dotychczas przyznanego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale organ rentowy zakwestionował jedynie spełnienie przez nią przesłanki z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej. W toku postępowania prowadzonego przez organ rentowy zarówno Lekarz Orzecznik ZUS, jaki i Komisja Lekarska ZUS nie byli w stanie stwierdzić daty powstania niezdolności ubezpieczonej do pracy. W związku z powyższym organ rentowy w myśl art. 14 ust. 2 ustawy emerytalnej przyjął za datę powstania niezdolności datę zgłoszenia pierwszego wniosku o świadczenie, tj. 12 stycznia 2017r., co miało bezpośredni wpływ na ustalenia w zakresie spełnienia przez ubezpieczoną ww. przesłanki. Organ rentowy nie kwestionował natomiast istnienia u ubezpieczonej częściowej niezdolności do pracy, jak i faktu legitymowania się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym.

Badając w przedmiotowej sprawie kwestionowaną przez organ rentowy przesłankę warunkującą przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty z zakresu pulmonologii, która miała być pomocna przy ustaleniu daty powstania niezdolności do pracy. Z opinii wynika, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy na okres dwóch lat, a niezdolność ta powstała we wrześniu 2014r. Uzasadniając swoje stanowisko biegły wskazał, że badanie spirometryczne wykonane u ubezpieczonej w 2014r. nie wykazało obturacji. Została ona stwierdzona w 2017r., ale przebieg leczenia nie mógł spowodować jej powstania, bowiem J. Ł. zażywała systematycznie leki i zrezygnowała z palenia papierosów. Zdaniem biegłego, wpływ na niestwierdzenie obturacji w 2014r. mogła mieć nieprawidłowa technika wykonania badania. Tym samym, mimo tego, że obturacji w badaniu z 2014r. nie wykryto, to wówczas już istniała. W dalszej części biegły pulmonolog wskazał, że występująca u ubezpieczonej (...) oraz otyłość uniemożliwiają jej wykonywanie prac w dużym zapyleniu oraz wymagających dużego wysiłku fizycznego. Modyfikacja leczenia oraz reedukacja masy ciała mogą wpłynąć na poprawę stanu zdrowia ubezpieczonej, ale ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy na okres 2 lat i niezdolność do pracy powstała we wrześniu 2014r.

Organ rentowy nie zgłosił zarzutów do opinii biegłego pulmonologa. W opinii lekarskiej, dołączonej do pisma procesowego z dnia 31 października 2017r., Przewodniczący Komisji Lekarskiej ZUS wskazał nawet, że zgadza się ze stanowiskiem biegłego sądowego co do tego, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy od września 2014r. ( pismo procesowe z dnia 31 października 2017r., k. 38 a.s., pismo procesowe organu rentowego z dnia 18 maja 2018r., k. 57 a.s.). Poza tym organ rentowy, na podstawie ustaleń poczynionych przez biegłego pulmonologa w toku niniejszego postępowania, przyznał ubezpieczonej rentę z tytułu niezdolności do pracy na okres od 1 stycznia 2018r. do 31 marca 2019r.

W związku z powyższym, skoro niezdolność ubezpieczonej do pracy powstała we wrześniu 2014r., a ostatni okres ubezpieczenia ustał z dniem 1 lipca 2014r., to warunek z art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej został spełniony.

Uwzględniając powyższe Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał J. Ł. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 czerwca 2017r. do 31 grudnia 2017r.

Ustalając termin, od którego możliwe było przyznanie ubezpieczonej prawa do renty, Sąd zastosował art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej. Stosownie do treści wskazanego przepisu świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Ogólną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest, że świadczenia wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do renty (tj. spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie. W rozpatrywanej sprawie ubezpieczona wnioskowała o przyznanie jej prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2017r., jednakże wniosek inicjujący wydanie przez organ rentowy zaskarżonej decyzji z dnia 26 czerwca 2017r. złożyła w dniu 12 czerwca 2017r., a zatem należało przyznać rentę od dnia 1 czerwca 2017r., tj. od miesiąca, w którym został złożony wniosek. Przy tym zaakcentować należy, że pierwszy wniosek ubezpieczonej o rentę został złożony w styczniu 2017r., jednak decyzje wydane w toku postępowania zainicjowanego tym wnioskiem stały się prawomocne, bowiem nie zostały zaskarżone przez ubezpieczoną. Tym samym mając na uwadze treść art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej nie było podstaw do przyznania świadczenia od dnia 1 stycznia 2017r. W tej więc części Sąd odwołanie oddalił na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Data, do której Sąd przyznał świadczenie rentowe, jest determinowana tym, że w toku postępowania sądowego zostało ubezpieczonej przyznane świadczenie rentowe od 1 stycznia 2018r. W rozpatrywanej sprawie Sąd określił więc, że renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy powinna być przyznana do dnia poprzedzającego ww. dzień.

ZARZĄDZENIE

(...)