Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Piotr Rempoła

Protokolant: Magda Bogdanowicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 stycznia 2018 r. w Warszawie

sprawy z powództwa P. M. (1)

przeciwko E. K. (1)

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

I.  uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda P. M. (1) czynność procesową zgodny wniosek o podział majątku zawartą w pozwie o separację w części dotyczącej i prowadzącej do przyznania i przeniesienia z dłużnika S. K. (1) na E. K. (1) w punkcie 11 a) wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 15 stycznia 2013r. sygn. akt II C 671/12 udziału 3/10 (trzech dziesiątych) części we współwłasności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym dwurodzinnym dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy- Mokotowa w Warszawie XV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) z pokrzywdzeniem powoda P. M. (1), któremu przysługuje wobec dłużnika S. K. (1) wierzytelność wynikająca z tytułów wykonawczych:

- prawomocnego nakazu zapłaty z dnia 13 grudnia 2011r. Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie sygn. akt I Nc 8701/11 w kwocie 9000 zł plus koszty procesu i odsetki

- prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 31 lipca 2012 roku sygn. akt VIII GC 779/12 w kwocie 9000 zł plus koszty procesu i odsetki

- prawomocnego nakazu zapłaty z dnia 14 lutego 2012r. Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. akt I Nc 41/12 w kwocie 220500,00 zł plus koszty procesu i odsetki w celu wyegzekwowania należności z powyższych tytułów wykonawczych;

II.  obciąża pozwaną E. K. (1) obowiązkiem zwrotu całości kosztów procesu na rzecz powoda P. M. (1) i pozostawia szczegółowe wyliczenie tych kosztów referendarzowi sądowemu;

III.  nakazuje pobrać od pozwanej E. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie wydatki poniesione tymczasowo z sum Skarbu Państwa i pozostawia szczegółowe wyliczenie tych wydatków referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt II C 503/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 kwietnia 2013 r. Powód P. M. (1) wniósł o uznanie za bezskuteczną, w stosunku do Powoda, czynności prawnej dłużnika – S. K. (1) – w postaci wniosku o podział majątku wspólnego oraz zniesienie współwłasności, zaaprobowanego przez Pozwaną – E. K. (1) w zakresie przeniesienia przez S. K. (1) na własność Pozwanej przysługującego mu udziału w wysokości 3/10 części w prawie własności nieruchomości położonej w W., w dzielnicy P., przy ul. (...), o powierzchni 226 m ², zabudowanej budynkiem mieszkalnym dwurodzinnym o powierzchni 240 m ², dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa, XV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze: (...), zatwierdzonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie, II Wydział Cywilny, wydanym 15 stycznia 2013 roku w sprawie pod sygnaturą akt: II C 671/12 wszczętej z powództwa E. K. (1) przeciwko S. K. (1) o separację, zgodnie z treścią 11 ppkt a, uniemożliwiając tym samym zaspokojenie przez Powoda wierzytelności przysługujących mu względem dłużnika S. K. (1), stwierdzonych tytułami wykonawczymi. Żądanie zawierało również wniosek o zasądzenie na rzecz Powoda kosztów procesu według norm przypisanych (k. 2).

W uzasadnieniu Powód wskazał, że przysługuje mu wobec dłużnika – S. K. (1) wierzytelność wynikająca z następujących tytułów wykonawczych: prawomocnego nakazu zapłaty z dnia 13 grudnia 2011 r. Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie sygnatura akt: I Nc 8701/11 w kwocie 9000 złotych plus koszty procesu i odsetki; prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 31 lipca 2012 r. sygnatura akt: VIII GC 779/12 w kwocie 9000 zł wraz z kosztami procesu i odsetkami oraz prawomocnego nakazu zapłaty z dnia 14 lutego 2012 r. Sądu Okręgowego w Warszawie sygnatura akt: I Nc 41/12 w kwocie 220.500 złotych wraz kosztami procesu i odsetkami w celu wyegzekwowania należności z powyższych tytułów wykonawczych.

Pismem procesowym z dnia 6 sierpnia 2013 r. (k. 149) Powód P. M. (1) zmienił powództwo w ten sposób, że wniósł o uznanie za bezskuteczną w stosunku do Powoda czynności prawnej – Dłużnika – S. K. (1) wskazanej w pozwie o separację, to jest: wniosku o podział majątku wspólnego oraz zniesienie współwłasności, zaaprobowanego przez Pozwaną – E. K. (1) – w zakresie przeniesienia przez S. K. (1) na własność Pozwanej przysługującego mu udziału w wysokości 3/10 części w prawie własności nieruchomości położonej w W., w dzielnicy P., przy ul. (...), o powierzchni 226 m ², zabudowanej budynkiem mieszkalnym dwurodzinnym o powierzchni 240 m ², dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa, XV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), zatwierdzonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie, II Wydział Cywilny, wydanym 15 stycznia 2013 roku w sprawie pod sygnaturą akt: II C 671/12, wszczętej z powództwa E. K. (1) przeciwko S. K. (1) o separację zgodnie z treścią jego punktu 11 ppkt a, w wyniku której to czynności niemożliwe stało się zaspokojenie przez Powoda wierzytelności przysługujących mu względem Dłużnika S. K. (1) stwierdzonych następującymi tytułami wykonawczymi przeciwko dłużnikowi S. K. (1):

- prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 13 grudnia 2011 r. Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie sygnatura akt: I Nc 8701/11 w kwocie 9000 złotych plus koszty procesu i odsetki;

- prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 31 lipca 2012 r. sygnatura akt: VIII GC 779/12 w kwocie 9000 zł wraz z kosztami procesu i odsetkami oraz

- prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 14 lutego 2012 r. Sądu Okręgowego w Warszawie sygnatura akt: I Nc 41/12 w kwocie 220.500 złotych wraz kosztami procesu i odsetkami

w celu wyegzekwowania należności z powyższych tytułów wykonawczych.

W odpowiedzi na pozew ustanowiony w sprawie pełnomocnik Pozwanej (k. 134) E. K. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości jako bezzasadnego oraz o zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanej kosztów procesu, według norm przepisanych (k. 128).

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew, pełnomocnik Pozwanej podniósł, iż w chwili zawierania ugody co do podziału majątku pomiędzy pozwaną, a dłużnikiem Powoda, w księdze wieczystej nieruchomości położonej przy ul. (...) wpisana była hipoteka umowna zwykła w wysokości 1.693.339,44 zł z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia listopada 2008 r. zawarta z (...) Bank S.A. Oddział w Bankowości Detalicznej w Ł. z terminem zapłaty do dnia 25 grudnia 2053 r.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 15 marca 2007 r. została zawarta umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego nieruchomości położonej w W., w dzielnicy P., przy ul. (...), o powierzchni 226 m ², zabudowanej budynkiem mieszkalnym dwurodzinnym o powierzchni 240 m ², dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa, XV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze: (...) na podstawie której S. i E. K. (1) nabyli udział 6/10 części, a J. M. 4/10 części we współwłasności tej nieruchomości. Nieruchomość została zakupiona ze środków pochodzących z kredytu hipotecznego. Nieruchomość jest podzielona do korzystania (quo ad usum) nieformalnie, nie ujawniono podziału w księdze wieczystej. Z jednej części korzysta wyłącznie J. M., z drugiej korzystają wyłącznie E. K. (1) i S. K. (1) (k. 466 opinia biegłego - akt notarialny Rep. A nr (...); k.49 kopia księgi wieczystej nr (...); k.592verte wyjaśnienia do opinii biegłego J. K.).

Dłużnik Powoda – S. K. (1) jest (...) spółki (...) sp. j. w likwidacji z siedzibą w W. (k. 103 odpis z KRS). Dnia 1 lutego 2011 r., Powód zawarł ze spółką (...) sp. j. w likwidacji z siedzibą w W. umowę pożyczki pieniężnej w kwocie 261.000 zł.

W związku ze zwłoką spółki (...) sp. j. w likwidacji z siedzibą w W. w spłacie rat pożyczki, Powód na drodze postępowania sądowego uzyskał przeciwko (...) sp. j. z siedzibą w W., a także przeciwko tej spółce w likwidacji tytuły wykonawcze w postaci:

- prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym z dnia 13 grudnia 2011 r., wydanego przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie, I Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze akt: I Nc 8701/11 zasądzającego kwotę 9000 złotych plus koszty procesu i odsetki (k. 23 odpis nakazu zapłaty I Nc 8701/11)

- prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie, VIII Wydział Gospodarczy z dnia 31 lipca 2012 r., w sprawie o sygnaturze akt: VIII GC 779/12 zasądzającego kwotę 9000 zł wraz z kosztami procesu i odsetkami (k. 27 odpis wyroku VIII GC 779/12).

- prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym z dnia 14 lutego 2012 r. Sądu Okręgowego w Warszawie sygnatura akt: I Nc 41/12 zasądzającego kwotę 220.500 złotych wraz kosztami procesu i odsetkami (k.156 odpis nakazu zapłaty I Nc 41/12).

Co do wszystkich powyższych tytułów wykonawczych wydanych przeciwko spółce jawnej, nadano klauzule wykonalności także przeciwko wspólnikowi S. K. (1) na rzecz wierzyciela P. M. (1), bowiem wcześniejsza egzekucja z majtku spółki (...) sp. j. w likwidacji z siedzibą w W. okazała się bezskuteczna, a komornik umorzył postępowanie egzekucyjne w lipcu 2012r. z uwagi na bezskuteczność egzekucji (k. 112 – 113 postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego; k. 25-26, k.29-31, k. 157-159 postanowienia o nadaniu klauzul wykonalności przeciwko wspólnikowi S. K. (1)).

Dnia 28 marca 2012 r. pomiędzy dłużnikiem S. K. (1) a jego żoną Pozwaną E. K. (1) została zawarta w R. ugoda mediacyjna przed stałym mediatorem M. M. (2) w której strony między innymi zgodnie ustaliły podział majątku (ugoda mediacyjna k.7-9 akt sprawy II C 671/12 SO Warszawa Praga w Warszawie).

W dniu 4 kwietnia 2012r. sporządzono akt notarialny w celu założenia spółki (...) sp. z o. o. z siedzibą w W.. spółkę tę wpisano do krajowego rejestru sądowego w dniu 18 maja 2012r. wszystkie udziały ma siostra dłużnika A. K. i jest ona jedynym członkiem zarządu tej spółki (k.107-111 odpis z (...) sp. z o. o.).

W dniu 22 czerwca 2012r. E. K. (1) złożyła do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie pozew przeciwko S. K. (1) o orzeczenie separacji z żądaniem orzeczenia podziału majątku wspólnego pomiędzy nią a pozwanym zgodnie z postanowieniami załączonej do pozwu, ugody mediacyjnej. Pozwany S. K. (1) w odpowiedzi na pozew o separację uznał powództwo oraz wniósł o podział majątku tak jak w pozwie zgodnie z postanowieniami ugody mediacyjnej (pozew k.2-5 akt sprawy II C 671/12 SO Warszawa Praga w Warszawie; ugoda mediacyjna k. 7; odpowiedź na pozew k. 20 akt sprawy II C 671/12)

Wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga, II Wydział Cywilny z dnia 15 stycznia 2013 r. sygnatura akt: II C 671/12, Sąd orzekł separację pomiędzy Pozwaną E. K. (1) a dłużnikiem S. K. (1) na skutek czego między małżonkami powstała rozdzielność majątkowa oraz zgodnie z załączoną treścią ugody mediacyjnej, Sąd orzekł o podziale majątku, ustalając udział małżonków w majątku wspólnym w częściach równych, zaś w punkcie 11a wyroku dokonał na zgodny wniosek małżonków podziału majątku wspólnego S. K. (1) i E. K. (1) w ten sposób, że przyznał Pozwanej E. K. (1) przysługujący S. K. (1) udział 3/10 w prawie własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie, XV Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) (wyrok z 15 stycznia 2013r. k.33-37 akt sprawy II C 671/12 SO Warszawa Praga w Warszawie).

W chwili wydania wyroku z dnia 15 stycznia 2013r. w sprawie o sygn. akt II C 671/12, udziały współwłaścicieli w nieruchomości przy ul. (...) w W. objętej księgą wieczystą nr (...) wynosiły 4/10 części dla J. M. oraz 6/10 części dla małżonków S. K. (1) i E. K. (1). Współwłaściciele J. M. oraz małżonkowie S. K. (1) i E. K. (1) zaciągnęli kredyt na zakup tej nieruchomości przy ul. (...). Na dzień 14 stycznia 2013r. wysokość zadłużenia z tytułu tego kredytu wynosiła 1.672.354,49 zł, zaś kapitał pozostały do spłaty wynosił 1.666.601,29 zł (k. 28 akt sprawy II C 671/12 SO Warszawa Praga w Warszawie). Kwota zadłużenia 1.672.354,49 zł w części przypadającej na J. M. to jego udział 4/10 x kwota całości zadłużenia 1.672.354,49 zł = 668.941,79 zł.

Kwota zadłużenia w części przypadającej na małżonków S. K. (1) i E. K. (1) to ich udział 6/10 x kwota całości zadłużenia 1.672.354,49 zł = 1.003.412,70 zł. Zaś wartość zadłużenia w części przypadającej na udział 3/10 S. K. (1) to kwota 501.706,35 zł.

Natomiast wartość udziału 6/10 części w nieruchomości przy ul. (...) w W. objętej księgą wieczystą nr (...) na dzień orzeczenia separacji i podziału majątku w dniu 15 stycznia 2013r. wynosiła 1.237.000,00 zł (k.462 opinia biegłego sądowego do spraw (...)). Wartość udziału 3/10 części we współwłasności nieruchomości przypadająca na S. K. (1) stanowiła kwotę 618.500 zł.

Na skutek uznania powództwa o separację i zgodnego wniosku o podział majątku, wyrokiem Sądu z dnia 15 stycznia 2013r. udział S. K. (1) 3/10 części we współwłasności nieruchomości o wartości tego udziału 618.500,00 zł został przeniesiony na E. K. (1). Natomiast wartość kredytu do spłaty na ten dzień wynosiła 501.706,35 zł w części przypadającej na udział 3/10 S. K. (1). E. K. (1) na dzień wydania wyroku na skutek uzyskania orzeczenia o separacji i podziału majątku, uzyskała korzyść majątkową, bowiem wartość udziału w nieruchomości była więcej warta niż kredyt do spłaty z tego udziału.

Wartości te nie zmieniły się zasadniczo na datę złożenia pozwu o uznanie czynności za bezskuteczną to jest na dzień 29 kwietnia 2013r.

Natomiast na dzień zamknięcia rozprawy, aktualna wartość udziału 6/10 w nieruchomości wzrosła do kwoty 1.260.000 zł, zaś wartość udziału 3/10 to kwota 630.000 zł. (k.462 opinia biegłego J. K. i k.592verte ustne potwierdzenie biegłego aktualnej wartości)

Natomiast aktualna wartość całego zadłużenia na dzień zamknięcia rozprawy wynosi na styczeń 2018r. wynosi 1.588.406,05 zł, przy czym jest kwota całości zadłużenia, natomiast zadłużenie kredytowe przypadające na udział małżonków K. wynosiło 6/10 z kwoty 1.588.406,05 zł co stanowi kwotę 953.043,63 zł. Zaś na udział S. K. (1) 3/10, zadłużenie kredytowe stanowiłoby kwotę 476.521,81 zł. (k.232 harmonogram spłat kredytu dla kredytobiorców J. M., E. K. (1) i S. K. (1); k.232 verte wysokość zadłużenia na styczeń 2018r.).

Na dzień zamknięcia rozprawy w styczniu 2018r. E. K. (1) na skutek wcześniejszego podziału majątku odniosła korzyść majątkową, bowiem wartość udziału 3/10 części we współwłasności nieruchomości wynosi 630.000,00 zł, a wartość obciążenia pozostałym kredytem w części przypadającej na udział 3/10 wynosi 476.521,81 zł.

Postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2013 r., Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy Pragi – Południe postanowił umorzyć postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi S. K. (1) z nieruchomości na podstawie art. 824 par. 1 pkt. 2 k.p.c. z uwagi na fakt, iż egzekucja z uwagi nowego właściciela nieruchomości nie mogła toczyć się z nieruchomości przeciwko E. K. (1), gdyż nie była ona dłużnikiem wskazanym w tytule wykonawczym (k. 96 postanowienie komornika o umorzeniu egzekucji).

Pozwem z dnia 22 stycznia 2013 r. wierzyciel P. M. (2) wniósł do Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie V Wydział Rodzinny pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy dłużnikiem S. K. (1) a Pozwaną E. K. (1) wraz z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia (k. 114 – 115 kopia pozwu).

Sąsiad E. K. (1) i S. K. (1) a jednocześnie współwłaściciel nieruchomości przy ul. (...) w W. J. M. przyjaźnił się z nimi od 14 lat, znał ich jeszcze ze szkoły filmowej. Razem mieszkają od 2009r., mają wspólny kredyt zaciągnięty na dom. Kiedy komornik rozpoczął podejmować czynności egzekucyjne z udziału w nieruchomości wobec dłużnika S. K. (1), S. i E. K. (1) poinformowali sąsiada, że będą brać fikcyjną separację i żeby nie przejmował się komornikiem. Państwo K. mieszkają razem i nic nie zmieniło się w ich małżeństwie zarówno przed wnioskowaniem o separację jak i po orzeczeniu separacji. Z uwagi na ich problemy finansowe J. M. pożyczał im pieniądze, których nie oddali mu (k.355 zeznania świadka J. M.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów złożonych przez strony, z pism i orzeczeń zawartych w aktach sprawy II C 671/12, dowodu z zeznań świadków.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka S. K. (1) w zakresie faktu, iż przyczyną złożenia przez E. K. (1) pozwu o separację i żądania podziału majątku była zdrada małżeńska S. K. (1), a nie problemy finansowe wobec wierzyciela. Bowiem z zeznań świadka J. M. wprost wynika, iż małżonkowie K. poinformowali, go, że będą brać fikcyjną separację po tym jak komornik rozpoczął czynności egzekucyjne. Ponadto z dowodów z orzeczeń sądowych i nakazów zapłaty wynika, iż tytuły egzekucyjne zaczęły powstawać od 2011r. z powodu niespłacania długów przez spółkę a później przez jej wspólnika S. K. (1). Także inni świadkowie tacy jak: A. M., R. B., P. W., wskazali, że nie było żadnych zmian w relacjach małżeńskich między S. K. (1) i E. K. (1).

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie Powód dochodził o uznanie za bezskuteczną wobec niego czynności prawnej dłużnika – S. K. (1) – wskazanej w pozwie to jest: zgodnego wniosku o podział majątku wspólnego oraz zniesienie współwłasności, zaaprobowanego przez Pozwaną – E. K. (1) w zakresie przeniesienia przez S. K. (1) na własność Pozwanej przysługującego mu udziału w wysokości 3/10 części w prawie własności nieruchomości położonej w W., w dzielnicy P., przy ul. (...), o powierzchni 226 m ², zabudowanej budynkiem mieszkalnym dwurodzinnym o powierzchni 240 m ², dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa, XV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze: (...), zatwierdzonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie, II Wydział Cywilny, wydanym 15 stycznia 2013 roku w sprawie pod sygnaturą akt: II C 671/12 wszczętej z powództwa E. K. (1) przeciwko S. K. (1) o separację, zgodnie z treścią 11 ppkt a.

Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd uznał, iż powództwo to zasługuje na uwzględnienie w całości.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż orzecznictwo sądowe dopuszcza do uznania za bezskuteczne czynności procesowych dłużnika wywołujących również skutki materialnoprawne. Za takie uznano między innymi uznanie powództwa, czy złożenie zgodnego wniosku o podział majątku (vide: uchwała SN z dnia 17 czerwca 2010r. III CZP 41/10 „Na podstawie art. 527 § 1 k.c. wierzyciel może zaskarżyć zgodny wniosek dłużnika i pozostałych uczestników postępowania o podział majątku wspólnego, dział spadku i zniesienie współwłasności, jeżeli w wyniku uwzględnienia tego wniosku przedmioty majątkowe objęte podziałem zostały nabyte przez uczestników postępowania niebędących dłużnikami”. Wyrok SN z dnia 14 listopada 2008r. V CSK 163/08 „Nie jest wyłączona możliwość zaskarżenia na podstawie art. 527 k.c. czynności dłużnika polegającej na uznaniu powództwa w sprawie o zapłatę.”).

Dlatego Sąd uznał za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela powoda P. M. (1) czynność procesową zgodny wniosek o podział majątku zawarty w pozwie o separację wywołujący skutek materialno prawny w części dotyczącej i prowadzącej do przyznania i przeniesienia z dłużnika S. K. (1) na E. K. (1) udziału 3/10 we współwłasności nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...).

Zgodnie z art. 527 §1 k.c. gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub z zachowaniem należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Pierwszą przesłanką skargi pauliańskiej jest zatem dokonanie przez dłużnika z osobą trzecią czynności prawnej, na skutek której osoba ta uzyskała korzyść majątkową oraz doszło do pokrzywdzenia wierzycieli. Z art. 527 § 2 k.c. wynika, że do pokrzywdzenia wierzyciela dochodzi wówczas, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika stał się on niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności. Dłużnik jest niewypłacalny, gdy cały jego majątek nie wystarcza na pokrycie długów. Niewypłacalność ta musi mieć jednak charakter rzeczywisty, a nie hipotetyczny.

W niniejszej sprawie nie ulegało wątpliwości, że dłużnik S. K. (1) wskutek uznania powództwa o separację i zawartego w pozwie (w załączonej ugodzie mediacyjnej) zgodnego wniosku o podział majątku, doprowadził do rozrządzenia składnikiem majątkowym, tj. udziału w wysokości 3/10 części w prawie własności nieruchomości położonej w W., w dzielnicy P., przy ul. (...) na S., o powierzchni 226 m ², zabudowanej budynkiem mieszkalnym dwurodzinnym o powierzchni 240 m ², dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa, XV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze: (...), stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Niewypłacalność oznacza bowiem taki stan majątku dłużnika, w którym egzekucja nie może przynieść zaspokojenia wierzytelności pieniężnej przysługującej przeciwko temu dłużnikowi (tak: wyrok SN z 24 stycznia 2000 r., III CKN 554/98, LEX nr 52736). Przed dokonaniem tej czynności dłużnik miał razem z żoną we wspólności majątkowej małżeńskiej udział 6/10 we współwłasności nieruchomości. Na skutek uprawomocnienia się wyroku orzekającego separację ustała wspólność majątkowa między małżonkami – art. 61 ⁴§1 k.r. i o. a współwłasność nieruchomości stała się współwłasnością ułamkową – art. 46 k. r. i o. w zw. z art. 1035 k.c. w zw. z art.196§1 k.c. z majątku dłużnika wyszedł zatem udział 3/10 we współwłasności nieruchomości. Był to jedyny cenny składnik majątku dłużnika.

Drugą z przesłanek skargi paulińskiej jest działanie dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Dłużnik działa z taką świadomością, gdy zdaje sobie sprawę, że wskutek dokonania czynności prawnej z osobą trzecią może spowodować niemożność zaspokojenia się wierzycieli z jego majątku. Porównanie wartości udziału 3/10 części we współwłasności nieruchomości 630.000,00 zł, a wartość obciążenia pozostałym kredytem w części przypadającej na udział 3/10 wynosi 476.521,81 zł. Pokrzywdzenie wierzyciela jest zatem ewidentne.

Nie ma przy tym znaczenia argumentacja Pozwanej, że w przedmiotowej sprawie, w chwili wnoszenia pozwu o separację zawierającego zgodny wniosek o podział majątku w dołączonej do pozwu ugodzie mediacyjnej co do podziału majątku pomiędzy Pozwaną a S. K. (2), w księdze wieczystej nieruchomości położonej przy ul. (...) wpisana była hipotek umowna zwykła w wysokości 1.693.339,44 zł z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 14 listopada 2008 r. oraz hipoteka kaucyjna do kwoty 502.414,00 zł. Wskazany kredyt został udzielony Pozwanej – E. K. (1), dłużnikowi – S. K. (1) oraz J. M. (k. 232). Przedmiotem wyceny przygotowywanej przez biegłego J. K. była wycena udziału 6/10 części we współwłasności nieruchomości gruntowej położonej przy ul. (...) w W., dla której jest prowadzona księga wieczysta o numerze: (...), która to wartość wyceny według stanu i cen na dzień 15 stycznia 2013 r. wyniosła 1.237.000 zł (k. 482) i 1.260.000,00 zł obecnie. Powyższe oznacza, że cena całości nieruchomości wynosiła na dzień 15 stycznia 2013 r. 2.061.666 zł, a obecnie 2.100.000,00 zł. Zatem sprzedaż całej nieruchomości za 2.100.000 zł pozwoliłaby spłacić cały kapitał kredytu jaki pozostał obecnie do spłaty wynoszący w styczniu 2018r. 1.588.406,05 zł i pozostałaby jeszcze reszta ponad 500.000,00 zł.

Wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny – art.527§2 k.c. ponieważ pozbył się jedynego cennego składnika majątkowego jaki posiadał.

Powyższe rozważania pozwalają przyjąć, iż S. K. (2) przenosząc własność udziałów w nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta KW (...), na rzecz swojej małżonki – E. K. (2) działał w świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Wiedział bowiem, że powyższy składnik majątkowy nie będzie mógł być przedmiotem zajęcia w ramach (ewentualnych) toczących się egzekucji po zakończeniu postępowań sądowych z udziałem Powoda.

Ostatnią przesłanką skargi paulińskiej jest wiedza lub możliwość (przy zachowaniu należytej staranności) dowiedzenia się o tym przez osobę trzecią.

Udzielenie ochrony wierzycielowi kosztem osoby trzeciej znajduje swoje uzasadnienie w nagannej postawie osoby trzeciej. Osoba trzecia o świadomości dłużnika bowiem wiedziała lub mogła się dowiedzieć. Wiedza osoby trzeciej (rzeczywista lub możliwa – przy dołożeniu należytej staranności) obejmować musi dwa fakty: że czynność prawna dłużnika krzywdzi wierzyciela oraz że dłużnik o tym wie.

Jak wynika z dyspozycji artykułu 527 § 3 k.c. istnieje domniemanie, że jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Mając na uwadze, iż pozwana jest małżonką dłużnika Sąd przyjął, iż przesłanka, o której mowa wyżej, została spełniona. Poza tym, świadek J. M. wprost wskazał, że małżonkowie K. wskazali mu, że zamierzają wystąpić o fikcyjną separację i żeby nie przejmował się komornikiem na ich wspólnej nieruchomości.

Jedną z przesłanek uznania czynności prawnej za bezskuteczną jest wykazanie, że przysługująca wierzycielowi wobec określonego dłużnika wierzytelność jest realna i skonkretyzowana, a nie hipotetyczna. W niniejszej sprawie Powód przedłożył do akt trzy tytuły wykonawcze przeciwko dłużnikowi, z których wynika, że posiada konkretne wierzytelności, stanowiące przedmiot żądanej przez niego ochrony, nadto stwierdzone prawomocnymi orzeczeniami sądowymi.

Biorąc to wszystko pod uwagę Sąd uznał, że zostały spełnione w niniejszej sprawie wszystkie przesłanki skargi paulińskiej. W konsekwencji Sąd uznał za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela - Powoda, czynność procesową zgodny wniosek o podział majątku zawarty w pozwie o separację w części dotyczącej i prowadzącej do przyznania i przeniesienia z dłużnika S. K. (1) na E. K. (1) w punkcie 11a wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 15 stycznia 2013r. sygn. akt II C 671/12 udziału 3/10 we współwłasności nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...), któremu bezspornie przysługują względem dłużnika S. K. (1) wierzytelności stwierdzone trzema tytułami wykonawczymi w celu wyegzekwowania wierzytelności z tych tytułów wykonawczych.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 108§1 zdanie 2 k.p.c. obciążając pozwaną obowiązkiem zwrotu całości kosztów procesu na rzecz powoda i pozostawiając szczegółowe wyliczenie tych kosztów referendarzowi sądowemu.

Na podstawie art. 83 ust.2 w zw. z art.113ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art.98§1 k.p.c. w zw. z art.108§1 zdanie 2 k.p.c. obciążając pozwaną wydatkami poniesionymi tymczasowo z sum Skarbu Państwa i pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.