VI Ka 63/23 - wyrok Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2023-11-02
Warszawa, dnia 17 października 2023 r.
Sygn. akt VI Ka 63/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Tomasz Morycz
protokolant: sekretarz sądowy Natalia Wierzbicka
przy udziale prokuratora Wojciecha Groszyka
po rozpoznaniu dnia 17 października 2023 r.
sprawy T. G. syna K. i W., ur. (...) w P.
oskarżonego o przestępstwo z art. 157 § 1 i 3 kk
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie
z dnia 10 października 2022 r. sygn. akt V K 778/19
I. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
II. zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego J. R. kwotę 3.690 (trzy tysiące sześćset dziewięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru w postępowaniu odwoławczym;
III. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem opłaty w postępowaniu odwoławczym i obciąża go wydatkami tego postępowania.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 63/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
CZĘŚĆ WSTĘPNA |
Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 10 października 2022 r. w sprawie o sygn. akt V K 778/19. |
Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
Granice zaskarżenia |
Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
Ustalenie faktów |
Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
T. G. |
Popełnienie wykroczeń drogowych Aktualny stan zdrowia pokrzywdzonego Funkcjonowanie w miejscu zamieszkania Sytuacja majątkowa Dotychczasowa niekaralność |
Informacja Dokumentacja medyczna Wywiad środowiskowy Informacja e - (...) Karta karna |
k.295-297 k.299-305, 350 k.308-308v k..316 k.325, 346 |
Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
|
|
|
|
Ocena dowodów |
Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.1.1.1. |
Informacja Dokumentacja medyczna Wywiad środowiskowy Informacja e - (...) Karta karna |
Dokumenty sporządzone przez uprawnione osoby i podmioty, nie były kwestionowane i nie budziły żadnych wątpliwości. |
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|
|
|
STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||
Lp. |
Zarzut |
|
|
3.1. |
Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił: - błąd w ustaleniach faktycznych, mający istotny wpływ na treść zaskarżonego, polegający na uznaniu, że oskarżony T. G. na skutek niezachowania wymaganej w danych okolicznościach ostrożności najechał na zjeżdżającego poniżej stoku na nartach J. R., w sytuacji gdy szczegółowe ustalenie okoliczności faktycznych tego zdarzenia nie jest możliwe, a w toku postępowania ujawniły się przynajmniej trzy - równie prawdopodobne - wersje rzeczonego zdarzenia, który to błąd skutkował bezzasadnym przypisaniem oskarżonemu popełnienia czynu zabronionego opisanego w treści art. 157 § 1 k.k.; - naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, polegające na obrazie art. 7 k.p.k., poprzez odmówienie wiarygodności zeznaniom świadka S. W. jedynie z uwagi na fakt, że nie były one zbieżne z zeznaniami świadka P. R.(por. strona 3 i 4 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|
||
Ilość, rodzaj i wzajemne powiązanie zarzutów przemawiały za ich zbiorczym omówieniem. Tym bardziej, że wszystkie były niezasadne. Na wstępie wskazać należy, że by ocena dowodów została wykonana zgodnie z regułami art. 7 kpk konieczne jest: 1) oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii; 2) uwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania; 3) uwzględnienie wskazań wiedzy; 4) uwzględnienie doświadczenia życiowego. Zasada swobodnej oceny dowodów jest zasadą kontrolowanej oceny dowodów, która wyraża się w dwóch aspektach. Po pierwsze, organ procesowy musi uzasadnić, dlaczego oparł się na jednych, a nie na innych dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Po drugie, organ odwoławczy kontroluje swobodną ocenę dowodów dokonaną przez organ pierwszej instancji. Przy czym zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III KK 78/21, prezentowanie własnej - możliwej w realiach konkretnej sprawy - oceny dowodów, bez wykazania błędności tej, której dokonał sąd pierwszej instancji, nie upoważnia jeszcze sądu odwoławczego do zajęcia w tej materii stanowiska odmiennego. Sąd odwoławczy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie prowadzi samodzielnie postępowania dowodowego co do istoty sprawy, jest bowiem głównie sądem kontrolującym procedowanie przed sądem pierwszej instancji i stanowisko tego sądu może zakwestionować jedynie wówczas, gdy wykaże, że to postępowanie i jego wynik obrażają prawo. Sąd Okręgowy podziela również pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 173/19. Wskazano w nim, że na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy. Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, Sąd Rejonowy nie dopuścił się żadnych uchybień w tym zakresie, a co za tym idzie dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, słusznie stwierdzając winę oskarżonego. Wbrew twierdzeniom skarżącego zgromadzony materiał dowodowy pozwalał na stwierdzenie faktycznego przebiegu zdarzenia. Odmienna wersja była przedstawiana jedynie przez oskarżonego i świadka S. W.. Pozostałe dowody osobowe, ale też zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, przemawiały za jej zakwestionowaniem. Po pierwsze, to oskarżony znajdował się wyżej na stoku, a co za tym idzie miał nie tylko bardzo dobry widok na to, co znajduje się poniżej, ale również mógł dostosować prędkość, kierunek i sposób jazdy do panujących warunków. Tak, żeby innym narciarzom nie stała się krzywda. Tymczasem o ile widział ojca pokrzywdzonego, o tyle nie zauważył znajdującego się przed nim dziecka. Po drugie, brak jakiegokolwiek obiektywnego dowodu na to, że to pokrzywdzony zajechał drogę oskarżonemu. Gdyby tak było, to oskarżony i świadek S. W. od początku by to podnosili. Tymczasem, co wynikało z zeznań świadków P. R. i B. K., nie formułowali takiego zarzutu. Wręcz przeciwnie, oskarżony od początku nie kwestionował swojego sprawstwa, wielokrotnie przepraszając i deklarując chęć pomocy. Także po wszczęciu postępowania przygotowawczego, kiedy korespondował z pokrzywdzonym i udostępnił mu numer polisy, z której ten miał zaspokoić wszelkie roszczenia. Zwieńczeniem tego było przyznanie się do winy, które miało miejsce w dniu 1 czerwca 2019 r., a więc po ponad 4 miesiącach od przedmiotowego zdarzenia. Nie sposób zatem uznać, że było to nieprzemyślane. Oskarżony jest dorosłym człowiekiem, który od dawna jeździ na nartach. Znał też treść zarzutu, mogąc bez trudu ocenić czy ponosi winę za to, co spotkało pokrzywdzonego. Ponadto jego stanowisko było zbieżne z tym, co mówił na miejscu zdarzenia i pisał w wiadomościach tekstowych do ojca dziecka. Nie kwestionował też warunkowego umorzenia postępowania, o które zawnioskował prokurator. Zdanie zmienił dopiero w postępowaniu sądowym, w dniu 6 grudnia 2019 r., a więc po ponad 10 miesiącach od przedmiotowego zdarzenia, składając pismo, w którym sprzeciwił się takiemu sposobowi zakończenia postępowania i zakomunikował, że jest niewinny. Co więcej, dopiero w piśmie z dnia 28 sierpnia 2020 r., a więc po blisko 19 miesiącach od przedmiotowego zdarzenia, wniósł o przesłuchanie świadka S. W.. Także w/w nie ujawnił się wcześniej i nie poinformował o swojej wiedzy na temat przebiegu zdarzenia, pomimo że rzekomo był blisko i wszystko widział. Już z tego powodu wyjaśnienia oskarżonego i depozycje w/w świadka - będących znajomymi zjeżdżającymi wówczas razem po stoku - które zostały złożone po ponad 2 latach od incydentu budziły uzasadnione wątpliwości. Tym bardziej, że pozostawały w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym. W szczególności zeznaniami świadka P. R., które były nie tylko spontaniczne, wyważone i logiczne, ale też znajdowały odzwierciedlenie w zeznaniach B. K., jak również korespondencji z oskarżonym i jego pierwotną postawą procesową. Zdaniem Sądu Okręgowego pokrzywdzony, który znajdował się przed ojcem, poruszał się po stoku w sposób prawidłowy. Pomimo młodego wieku nie był to narciarz początkujący, ale mający już kilkuletnie doświadczenie, w tym na stokach o zbliżonym stopniu trudności. I choć, tak jak świadek P. R., nie widział znajdującego się wyżej na stoku oskarżonego, to brak podstaw do przyjęcia, że jego sposób jazdy był nieprawidłowy, a tym bardziej, żeby zajechał drogę innemu narciarzowi. Co więcej, gdyby w zachowanie pokrzywdzonego powodowało zagrożenie, przede wszystkim dla niego samego, to oczywistym jest, że świadek P. R., który poruszał się za nim i de facto go kontrolował z pewnością by zareagował. Nie zrobił tego, bo do momentu pojawienia się jadącego z dużą prędkością i nie uważającego na innych oskarżonego nie działo się nic niepokojącego. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt, że choć pokrzywdzony miał wówczas 7 lat i znajdując się przed swoim ojcem mógł być chwilowo zasłonięty, to miał na sobie kamizelkę odblaskową w jaskrawo - zielonym kolorze i czerwony kask. Gdyby tylko oskarżony zachował wymaganą w danych okolicznościach ostrożność, to by go zauważył i uniknął kolizji. Wprawdzie do przedmiotowego zdarzenia doszło nie w ruchu lądowym, ale na stoku narciarskim, to oskarżony znajdował się wówczas pod wpływem alkoholu, mając spożywać wcześniej piwo. Jego ilość miała być niewielka, po około godzinie od incydentu stwierdzono 0,07 mg/l, jednak nawet w takim stężeniu mógł oddziaływać zarówno na percepcję, jaki i reakcję oskarżonego. Tym bardziej, że towarzyszył mu świadek S. W., na którego mógł zwracać uwagę podczas zjazdu, a który jak sam przyznał także spożywał alkohol. Według świadka P. R. w większej ilości, na co wskazywała silniejsza woń alkoholu. Nie ulega wątpliwości, że oskarżony nie chciał spowodować u pokrzywdzonego obrażeń ciała, ale nie zachował wymaganej w danych okolicznościach ostrożności. Z tych względów zasadnie przypisano mu popełnienie zarzucanego czynu, będącego przestępstwem nieumyślnym. Wątpliwości nie budziła też wymierzona oskarżonemu kara grzywny w wysokości 40 stawek dziennych po 60 złotych każda, z pewnością nie będąc niewspółmierna, a tym bardziej rażąco. To samo tyczy się zadośćuczynienia w wysokości 10.000 złotych, które zważywszy na poważne następstwa dla pokrzywdzonego rekompensuje jedynie część powstałej krzywdy. Do tego dochodzi szkoda, która z pewnością także zaistniała. Pokrzywdzony może ubiegać o to na drodze cywilnej. Zresztą w ocenie Sądu Okręgowego to właśnie środki finansowe miały decydujący wpływ na zmianę stanowiska procesowego oskarżonego. Tym bardziej, że zbiegało się to z przedłużającym się leczeniem pokrzywdzonego. Oskarżony uświadomił sobie wówczas, że nie wystarczy słowo „przepraszam” czy skromne zadośćuczynienie, ale konieczna będzie niemała rekompensata finansowa, która - wobec braku ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej - będzie spoczywała wyłącznie na nim. Jedynie na marginesie wskazać należy, że jego postawa, w której najpierw przyznawał się, przepraszał i deklarował pomoc, wykazując się odpowiedzialnością i wzbudzając zaufanie ojca pokrzywdzonego, a następnie usiłując przerzucić odpowiedzialność na dziecko była dalece niewłaściwa. Tym bardziej, że sam jest rodzicem czwórki dzieci, mogąc doświadczyć podobnej sytuacji. |
|
||
Wniosek |
|
||
Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego T. G. od zarzucanego mu czynu. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|
||
Z uwagi na niezasadność zarzutów brak było również podstaw do uwzględnienia związanego z nimi wniosku. |
|
OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
|
|
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 10 października 2022 r. w sprawie o sygn. akt V K 778/19. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i poczynił trafne ustalenia faktyczne, zasadnie stwierdzając winę oskarżonego. |
|
Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
|
Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
|
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
|
|||
5.3.1.4.1. |
|
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
|||
Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
|
|||
Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
|
|
||
Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II-III |
Sąd Okręgowy, na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 616 § 1 pkt 2 kpk, zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwotę 3.690 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru w postępowaniu odwoławczym. Powyższe było konsekwencją nieuwzględnienia apelacji i wyniku procesu. Wysokość poniesionych wydatków wynikała ze złożonej faktury, nie przekraczając sześciokrotności stawki wynikającej z Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. Powyższa stawka wynosi 840 złotych, a zatem oskarżyciel posiłkowy mógł dochodzić maksymalnie kwoty 5.040 złotych. Ponadto Sąd Okręgowy, na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk w zw. z art. 636 § 1 kpk, zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 240 złotych tytułem opłaty w postępowaniu odwoławczym i obciążył go pozostałymi wydatkami tego postępowania. Także to było konsekwencją nieuwzględnienia apelacji i wyniku procesu. Oskarżony powinien uregulować wszelkie należności związane z postępowaniem, które spowodował. Tym bardziej, że mogło się ono zakończyć znacznie wcześniej i wyrokiem warunkowo umarzającym, na co nie wyraził zgody, świadomie i dobrowolnie wdając się w proces. Wysokość opłaty wynikała z art. 3 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973 r. |
PODPIS |
|
1.3 Granice zaskarżenia |
|||||||
Wpisać kolejny numer załącznika 1 |
|||||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 10 października 2022 r. w sprawie o sygn. akt V K 778/19. |
||||||
1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||
☐ |
co do kary |
||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||
1.3.2 Podniesione zarzuty |
|||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
|||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||
☐ |
|||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||
1.4. Wnioski |
|||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
Zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Tomasz Morycz
Data wytworzenia informacji: