VI Ka 210/25 - uzasadnienie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2025-10-08

Warszawa, dnia 24 września 2025 r.

Sygn. akt VI Ka 210/25

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

4 Przewodniczący: SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda

5

6protokolant: protokolant sądowy Małgorzata Jaworska

7przy udziale prokuratora Anety Ostromeckiej oraz oskarżycieli posiłkowych I. M. i K. M.

8po rozpoznaniu dnia 24 września 2025 r.

9sprawy I. K., syna A. i O., ur. (...) w Ukrainie

10oskarżonego o przestępstwa z art. 193 § 1 kk

11na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

12od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

13z dnia 20 grudnia 2024 r. sygn. akt III K 823/24

15uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 210/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 20 grudnia 2024 roku, sygn. akt III K 823/24

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, że wina oraz społeczna szkodliwość popełnionych przez I. K. czynów z art. 193 § 1 k.k. nie są znaczne, czego skutkiem było warunkowe umorzenie postępowania względem ww. oskarżonego, podczas gdy rodzaj i charakter naruszonego dobra, sposób o okoliczności popełnienia czynów oraz rozmiar szkody wyrządzonej pokrzywdzonym prowadzą do wniosku, iż popełniony czyn cechuje się winą i społeczną szkodliwością w stopniu znacznym, a w efekcie zasadne jest skazanie oskarżonego ze zarzucane mu aktem oskarżenia czyny.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Apelacja prokuratora co do zasady zasługiwała na uwzględnienie, a potwierdzenie podniesionego w niej zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na treść orzeczenia musiało prowadzić, wbrew wnioskowi oskarżyciela publicznego, do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi rejonowemu. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że sąd I instancji prawidłowo ustalił, że oskarżony I. K. swoim zachowaniem zrealizował znamiona występku z art. 193 § 1 k.k. Mimo to, jak słusznie zarzucono w apelacji, sąd rejonowy błędnie uznał, że wina oraz społeczna szkodliwość popełnionych przez oskarżonego czynów nie są znaczne, co w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia niezasadnego rozstrzygnięcia
o warunkowym umorzeniu postępowania wobec I. K..

Zgodnie z treścią art. 66 § 1 i 2 k.k. dopuszczalność warunkowego umorzenia postępowania uzależniona jest od łącznego spełnienia wskazanych przesłanek, tj. ocena, że stopień winy
i społecznej szkodliwości czynu sprawcy nie są znaczne, niebudzące wątpliwości okoliczności popełnienia czynu zabronionego, uprzednia niekaralność sprawcy za przestępstwo umyślne, przekonanie, że w świetle jego właściwości i warunków osobistych oraz dotychczasowego sposobu życia warunkowe umorzenie będzie wystarczające dla osiągnięcia celów postępowania, w szczególności zapobieżeniu ponownemu popełnianiu przestępstw, czyn popełniony przez sprawcę jest zagrożony karą, której górna granica nie przekracza 5 lat pozbawienia wolności. Powyższe przesłanki muszą zostać spełnione kumulatywnie, a zatem brak którejkolwiek z nich wyklucza możliwość warunkowego umorzenia postępowania.
Z analizy uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że ocena dopuszczalności skorzystania z dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania została przez sąd rejonowy dokonana, jednakże rozstrzygnięcie to nie było poprzedzone dostatecznie rzetelną
i pogłębioną oceną zachowania oskarżonego pod kątem stopnia jego winy i społecznej szkodliwości jego czynu, a więc elementów, które mają kluczowe znaczenie przy przesądzeniu o istnieniu podstaw do warunkowego umorzenia postępowania.

Przedmiotem ochrony na gruncie przepisu art. 193 § 1 k.k. jest wolność jednostki od naruszeń jej prawa do decydowania o tym, kto może przebywać w miejscach, w których jednostka ta jest gospodarzem, a także prawo do spokojnego zamieszkiwania, wolnego od zakłóceń. Chcąc dokonać oceny społecznej szkodliwości czynów popełnionych przez oskarżonego, wskazać należy, że ich skutkiem nie było jedynie spowodowanie zakłóceń w miejscach zamieszkania pokrzywdzonych, a przyczyniły się one do długotrwałej utraty u pokrzywdzonych poczucia bezpieczeństwa. W trakcie posiedzenia w przedmiocie rozważenia możliwości warunkowego umorzenia postępowania oskarżyciele posiłkowi wskazali, że zachowania oskarżonego sprawiły, że boją się o własne bezpieczeństwo w miejscu zamieszkania, a zaistniałe zdarzenia miały poważne konsekwencje dla ich psychiki. Nie sposób również pominąć opisywanego przez pokrzywdzonych nieprzewidywalnego zachowania oskarżonego, który zachowywał się w sposób nadpobudliwy, co w połączeniu z absolutnym zaskoczeniem jego pobytem mogło prowadzić do nieprzewidywalnych skutków. Ponadto analiza zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wskazuje, że oskarżony samodzielnie wprowadził się w stan upojenia alkoholowego lub zażył środki psychoaktywne, a także poruszał się po przestrzeni publicznej w samej bieliźnie.Oskarżony nie liczył się z potencjalnymi skutkami własnego zachowania, a więc nie sposób dostrzec usprawiedliwienia jego nagannych działań. Stopień winy i społecznej szkodliwości czynu w niniejszej sytuacji nie ulega umniejszeniu ze względu na podjęcie przez oskarżonego terapii, a także okazanie skruchy.

Biorąc pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra oraz całokształt okoliczności popełnienia przypisanych oskarżonemu czynów nie sposób przyjąć, że wina i stopień społecznej szkodliwości czynu kształtowały się na poziomie, który umożliwiły wydanie sądowi rejonowemu wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne wobec I. K..

W tej sytuacji pozostałe okoliczności niniejszej sprawy, w tym zwłaszcza warunki i właściwości osobiste I. K. oraz jego sposób życia, nie mogły już mieć w tym zakresie większego znaczenia, gdyż jak już wspomniano wyżej, warunkowe umorzenie postępowania jest możliwe w razie łącznego spełnienia przesłanek z art. 66 § 1 i § 2 k.k., co w niniejszym postępowaniu nie miało miejsca.

Wniosek

-zmiana zaskarżonego wyroku pkt. 1 poprzez uznanie oskarżonego I. K. za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów z art. 193 § 1 k.k. i orzeczenie za każdy z objętych aktem oskarżenia czynów kary 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym,

-orzeczenie na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. kary 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym,

-uchylenie pkt 2, 3 i 4 zaskarżonego wyroku, które dotyczą rozstrzygnięć związanych z warunkowym umorzeniem postępowania,

- zasądzenie od oskarżonego kosztów sądowych w całości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Sąd okręgowy podziela zapatrywanie wyrażone w doktrynie, że w świetle art. 454 § 1 k.p.k. powstaje pytanie o możliwość reformatoryjnego orzekania przez sąd odwoławczy na niekorzyść oskarżonego, gdy wyrok warunkowo umarzający postępowanie został wydany na posiedzeniu na wniosek oskarżonego lub z urzędu (art. 339 § 1 pkt 2), a od tego wyroku apelację wniósł oskarżyciel publiczny, domagając się skazania. Wykładnia systemowa prowadzi do stwierdzenia, że dopuszczalność rozpoznania sprawy co do istoty na posiedzeniu i wydanie w tym trybie wyroku skazującego zostały ściśle określone w ustawie. Jeżeli zatem
w takim szczególnym trybie nie wydano wyroku skazującego, tylko rozpoznano sprawę
w innym szczególnym trybie, tu warunkowego umorzenia postępowania, to także sąd odwoławczy rozpoznając apelację nie może skazać oskarżonego. W takiej sytuacji w ogóle nie do pomyślenia wydaje się możliwość „zreformowania” wyroku w drodze skazania
w instancji odwoławczej, ponieważ musiałoby to pociągać za sobą przeprowadzenie po raz pierwszy przewodu sądowego przez sąd odwoławczy. Stanowiłoby to ewidentne naruszenie art. 437 § 2 zdanie drugie in fine k.p.k., z którego wynika, że w wypadkach wymagających przeprowadzenia w całości przewodu sądowego w pierwszej instancji np. dlatego, że w ogóle go nie przeprowadzono, sąd odwoławczy uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania. W konsekwencji należy przyjąć, że w omawianym tu układzie procesowym zachodzi podstawa do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, o której mowa w art. 437 § 2 in fine, tj. konieczność przeprowadzenia na rozprawie przewodu sądowego nie tylko na nowo, ale w ogóle, co jest wymagane do skazania, chyba że sąd orzeka w trybie konsensualnym albo w trybie nakazowym, co tu nie miało miejsca.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Z przyczyn, o których mowa wyżej sąd odwoławczy podzielił zapatrywanie skarżącego, że stopień społecznej szkodliwości zarzucanych oskarżonemu czynów nie pozwala na warunkowe umorzenie postępowania. Tym samym w procesowych realiach sprawy niniejszej nie było możliwe wydanie orzeczenia reformatoryjnego i konieczne było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Tenże sąd winien rozpoznać sprawę na rozprawie i po przeprowadzeniu postępowania dowodowego zgromadzone dowody poddać wnikliwej i krytycznej analizie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy
i doświadczenia życiowego, a następnie dokonać prawnokarnej analizy ustalonego zachowania oskarżonego.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

7.  PODPIS

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie z dnia 20 grudnia 2024 roku, sygn. akt III K 823/24

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Rafał Kwaśniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Data wytworzenia informacji: