Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI Ka 240/23 - wyrok Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2023-11-21

Warszawa, dnia 30 października 2023 r.



Sygn. akt VI Ka 240/23





WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Morycz


protokolant: protokolant sądowy stażysta Nina Maletka

przy udziale prokuratora: Marka Traczyka

po rozpoznaniu dnia 18 września 2023 r.

sprawy W. S., syna M. i M., ur. (...) w J.

oskarżonego o przestępstwo z art. 209 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

z dnia 27 września 2022 r. sygn. akt III K 232/20




I. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;


II. zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie na rzecz adw. I. K. kwotę 1.033,20 (tysiąc trzydzieści trzy 20/100) złote, w tym podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;


III. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 (sto) złotych tytułem opłaty za postępowanie odwoławcze i obciąża go wydatkami tego postępowania.




UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 240/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 27 września 2022 r. w sprawie o sygn. akt III K 232/20.

1.2Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.



W. S.

Sytuacja majątkowa



Dotychczasowa karalność



Zobowiązania z tytułu składek ZUS


informacja e - (...) k.270


karta karna - k.273-274


zestawienie - k.278-279

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.


W. S.

Wysokość wpłat na poczet alimentów za lata 2022 - 2023

Zestawienie wpłat - k.277


2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Sytuacja majątkowa


Dotychczasowa karalność


Zobowiązania z tytułu składek ZUS

Informacja e - (...)



Karta karna



Zestawienie składek


Dokumenty sporządzone przez uprawnione osoby i podmioty. Nie były kwestionowane i nie budziły żadnych wątpliwości.







2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

Wysokość wpłat na poczet alimentów za lata 2022 - 2023



Zestawienie wpłat - k.277



Dokument sporządzony przez oskarżonego i mogący stanowić co najwyżej jego stanowisko, jednak nie został własnoręcznie nie podpisany. Ponadto nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, dotycząc okresu nie objętego zarzutem.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut


Obrońca oskarżonego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił


obrazę przepisu art. 17 § 1 pkt 10 kpk polegającą na prowadzeniu postępowania o czyn polegający na uchylaniu się od alimentów w okresie lipiec 2019 - marzec 2020 pomimo braku wniosku o ściąganie, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą.


Jednocześnie, w przypadku nie podzielenia przez Sąd w/w zarzutu, zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku poprzez:

a) naruszenie art 368 kpk w zw. z art. 170 § 3 kpk poprzez nierozpoznanie wniosku dowodowego Oskarżonego złożonego w piśmie z dnia 27 kwietnia 2020 roku, tj. uchylenia tajemnicy bankowej co do rachunku J. S. w zakresie wpłat alimentów;

b) naruszenie art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wskazanych poniżej dowodów poprzez:

- bezpodstawne uznanie, że dowody z listy operacji bankowych (k. 113 - 118) i kopii poleceń wpłat (k. 130-134) stanowią potwierdzenie, że Oskarżony uchylał się od obowiązku alimentacyjnego, podczas gdy z treści tych dowodów wynika, że w okresie objętym aktem oskarżenia, a zatem za miesiące począwszy od maja 2019 roku do lutego 2020 roku, nie zapłacił w całości świadczeń alimentacyjnych jedynie za dwa z dziesięciu miesięcy, tj. za listopad 2019 roku i luty 2020 roku, przy jednoczesnych regularnych wpłatach w pozostałych ośmiu miesiącach;

- bezpodstawne uznanie, że dowód w postaci odpisu postanowienia V Ko 928/22 (k. 140) oraz kopii wyroku w sprawie III RC 638/20 (k. 141) umożliwia przyjęcie, że weryfikacja zobowiązań alimentacyjnych Oskarżonego w ramach Postępowania może być prowadzona również w odniesieniu do marca 2020 roku, podczas gdy z ww. dowodów wprost wynika, że w dniu 9 marca 2020 roku nie powstał jeszcze obowiązek alimentacyjny Oskarżonego za ten miesiąc, bowiem zobowiązanie alimentacyjne miało być płatne do 10 dnia każdego miesiąca z góry;

- bezpodstawne uznanie, że dowody w postaci kopii umowy z ZUS (k. 142-144), kopii zaświadczenia o pomocy de minimis (k. 145-148), wniosek W. S. (k. 149), kopie polecenia do ZUS (k. 150-158) wskazujące na ciążące na Oskarżonym zobowiązania publicznoprawne i powstałe z tego tytułu zadłużenie, nie miały wpływu na sytuację majątkową Oskarżonego i jego możliwości i zdolności regulowania równolegle istniejących zobowiązań alimentacyjnych, podczas gdy sam organ weryfikując sytuację majątkową Oskarżonego uwzględnił jego wniosek o rozłożenie na raty zaległości publicznoprawnych uznając obiektywnie istniejące okoliczności dotyczące możliwości wykonywania zobowiązań;

- bezpodstawne uznanie za wiarygodny dowodu z zeznań A. S. (k. 103-105, 106), dowodu z zestawienia wpłat (k. 130 - 134) oraz dowodu z pisma Komornika z dnia 14 stycznia 2020 roku (k. 48) i pisma Komornika z dn. 05.07.2022 roku (k. 214) i uczynienie z nich podstawy ustaleń faktycznych:

a. w zakresie uchylania się przez Oskarżonego od obowiązku alimentacyjnego oraz w zakresie wysokości zaległości w zobowiązaniach alimentacyjnych, podczas gdy z innych dowodów - listy operacji bankowych (k. 113 - 118) i kopii poleceń wpłat (k. 130-134) - wynika, że Oskarżony regularnie wpłacał na konto A. S. oraz J. S. świadczenia alimentacyjne, w tym również po ustaniu obowiązku alimentacyjnego;

b. w zakresie wysokości zaległości Oskarżonego w spłacie zobowiązań alimentacyjnych na rzecz A. S. oraz okresów za jakie te zaległości powstały i zostały wyliczone, podczas gdy z pisma Komornika z dnia 5 lipca 2022 roku (k. 214) wynika, że ani A. S., ani jej matka J. S. (działająca początkowo jako opiekun prawny) nie przekazywały Komornikowi informacji o otrzymywanych przez A. S. na jej konto lub jej matki wpłatach dokonywanych przez Oskarżonego, a co więcej nie przekazały informacji o uchyleniu obowiązku alimentacyjnego, bowiem jak wynika z pisma Komornika, prowadzi on w dalszym ciągu egzekucję alimentów orzeczonych w wysokości 1 000 zł miesięcznie określonych jako rata bieżąca;

- bezpodstawne uznanie za wiarygodny dowód z zeznań A. S. (k. 103-105, 106) podczas gdy wypowiedzi ww. dotyczące kontaktów z Komornikiem i poczynieniu z nim ustaleń przez sprawami sądowymi nie znajdują potwierdzenia, a wręcz pozostają sprzeczne z dowodem pisma Komornika z dnia 5 lipca 2022 roku (k. 214) wskazał, że nie były mu przekazywane informacje o otrzymywanych przez A. S. wpłatach dokonywanych przez Oskarżonego na konto A. S. oraz J. S., co wskazuje na brak jakichkolwiek kontaktów z Komornikiem prowadzącym egzekucję;

- bezpodstawne uznanie za wiarygodny dowód z zestawienia wpłat (k. 130 - 134) i poczynienie na jego podstawie ustaleń faktycznych, w tym co do wysokości zaległości alimentacyjnych, podczas gdy przedstawione zestawienie wpłat nie jest dokumentem urzędowym, nie jest wyciągiem z konta bankowego, nie zostało nawet podpisane, a zatem nie wiadomo kto sporządzał to zestawienie, a co istotne na podstawie jakiego numeru konta i w oparciu o jakie dane zostały wyszukane wyniki celem ich uwzględnienia w zestawieniu;

- bezpodstawne uznanie wyjaśnień Oskarżonego za niewiarygodne w części, w której wskazał on na wywiązywanie się z obowiązków alimentacyjnych, podczas gdy z innych dowodów (lista operacji bankowych (k. 113 - 118) i kopia poleceń wpłat (k. 130-134) wynika, że obowiązki te regularnie realizował, choć nie w pełnej orzeczonej wysokości, a także że Oskarżony świadczenia alimentacyjne regularnie wpłaca na rzecz A. S. pomimo braku istnienia obowiązku alimentacyjnego, czym spłaca powstałe w innych okresach zaległości alimentacyjne;

- bezpodstawne uznanie, że wiarygodne wyjaśnienia Oskarżonego w zakresie tego, że płaci alimenty w niepełnej wysokości uzasadniają przyjęcie, że Oskarżony w sposób umyślny i zawiniony popełnił zarzucany mu czyn;

c) naruszenie art. 410 kpk polegające na pominięciu istotnych okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, wynikających ze wskazanych poniżej dowodów, uznanych przez Sąd za wiarygodne:

- lista operacji bankowych (k. 113 - 118) i kopia poleceń wpłat (k. 130-134), z których wprost wynika, że:

a. Oskarżony w okresie objętym Postępowaniem (maj 2019 - luty 2020) oraz w okresie późniejszym, regularnie wpłacał na konto J. S. oraz A. S. świadczenia alimentacyjne, choć w nieznacznie niższej niż zasądzona wysokości,

b. Oskarżony po ustaniu obowiązku alimentacyjnego, tj. po dniu 1 grudnia 2020 roku w dalszym ciągu dokonywał wpłat tytułem powstałych we wcześniejszych okresach zaległości alimentacyjnych;

- odpis postanowienia V Ko 928/22 (k. 140) oraz kopia wyroku w sprawie III RC 638/20 (k. 141), z których wynika, że obowiązek alimentacyjny Oskarżonego ustał z dniem 1 grudnia 2020 roku;

- kopia wyroku w sprawie VI RC 363/17 (k. 49) z którego wprost wynika, że zasądzone od Oskarżonego alimenty miały być płatne z góry do 10 każdego miesiąca, a zatem wobec określenia czasu popełnienia przez Oskarżonego zarzucanego mu czynu od 9 maja 2019 roku do 2 marca 2020 roku, zobowiązanie do zapłaty za marzec 2020 roku nie powinno być brane pod uwagę przy wyliczaniu zobowiązań i zaległości alimentacyjnych Oskarżonego, a tym samym miesiąc ten nie powinien stanowić podstawy wyliczeń Sądu w zakresie powstałych zaległości alimentacyjnych w okresie objętym Postępowaniem;

- kopia umowy z ZUS (k. 142-144), kopia zaświadczenia o pomocy de minimis (k. 145-148), wniosek W. S. (k. 149), kopia polecenia przelewu do ZUS (k. 150-158), z których wprost wynika, że u Oskarżonego pomimo uzyskiwanych zarobków, wobec bieżących zobowiązań, w tym alimentacyjnych, wystąpiło zadłużenie w świadczeniach publicznoprawnych, tj. względem ZUS, a sytuacja majątkowa Oskarżonego została zweryfikowana i uznana przez ZUS jako kwalifikująca się do rozłożenia zaległości na raty i udzielenia pomocy de minimis;

- pismo Komornika z dnia 14 stycznia 2020 roku (k. 48) i pismo Komornika z dn. 05.07.2022 roku (k. 214) z którego wynika, że Komornik prowadząc postępowanie na wniosek A. S. (reprezentowanej uprzednio przez swoją matkę J. B.):

a. nie otrzymał od ww. informacji o wpłatach dokonywanych przez Oskarżonego bezpośrednio na konto J. S. oraz A. S., przez co prowadził egzekucję i naliczał koszty związane z postępowaniem egzekucyjnym w taki sposób, jak gdyby Oskarżony żadnych świadczeń nigdy nie regulował a jego zobowiązanie stale narastało;

b. nie otrzymał informacji o uchyleniu obowiązku alimentacyjnego, przez co po upływie 1 roku i 8 miesięcy od ustania obowiązku alimentacyjnego Oskarżonego, w dalszym ciągu prowadzi egzekucję wobec Oskarżonego naliczając dalsze zaległości w wysokości po 1 000 zł miesięcznie wraz z dodatkowymi opłatami, a zatem tak jak gdyby obowiązek alimentacyjny dalej istniał, a Oskarżony żadnej części świadczenia alimentacyjnego nigdy nie uregulował.


Powyższe naruszenia doprowadziły do błędnych ustaleń faktycznych w zakresie: uchylania się Oskarżonego od obowiązku alimentacji, które dodatkowo było uchylaniem świadomym, zamierzonym i celowym; zdolności i możliwości majątkowych Oskarżonego wpływających na zdolność regulowania zobowiązań alimentacyjnych; wysokości istniejących zaległości alimentacyjnych; błędnego przyjęcia, że w okresie od 2 maja 2019 roku do 9 marca 2020 roku Oskarżony pominął 3 miesiące a kwota powstałych wówczas zaległości przekraczała kwotę odpowiadającą 3 miesięcznej wysokości świadczeń; przyjęcia, że Oskarżony popełnił czyn z art. 209 § 1 kodeksu karnego, co doprowadziło do jego bezpodstawnego skazania.


Jednocześnie, z daleko idącej ostrożności procesowej, zaskarżonemu wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku i polegający na błędnym uznaniu, że Oskarżony zdawał sobie sprawę z bezprawności i naganności swojego zachowania i przyjęciu, że adekwatną karą do stopnia zawinienia oraz stopnia społecznej szkodliwości będzie skazanie go na karę grzywny, podczas gdy wskazane poniżej okoliczności, tj.:

- regularne wpłacanie świadczeń alimentacyjnych przez Oskarżonego nawet po ustaniu obowiązku alimentacyjnego celem pokrycia zaległości alimentacyjnych prowadzi do zmniejszenia istniejących zaległości;

- Oskarżony wyraził wolę dalszego spłacania zaległości, a stanowisko to znalazło potwierdzenie w realizowanych wpłatach świadczeń alimentacyjnych;

- przedsiębiorcze działania Oskarżonego, który pomimo braku stałego zatrudnienia, dzięki posiadanej licencji detektywistycznej i posiadanemu w tym zawodzie doświadczeniu, może wykonywać i wykonuje odpłatne zlecenia, umożliwiające regulowanie zaległości alimentacyjnych,

- Oskarżony prowadzi ustabilizowany tryb życia, a zarzucany mu czyn obejmuje stosunkowo krótki okres

przemawiają za uznaniem, że spełnione zostały przesłanki i okoliczności do zastosowania art. 66 § 1 i warunkowego umorzenia postępowania.


☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Ilość, rodzaj i wzajemne powiązanie zarzutów przemawiały za ich zbiorczym omówieniem. Tym bardziej, że wszystkie były niezasadne.


Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu dotyczącego bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 9 kpk, to o ile będąc przesłuchiwana w postępowaniu przygotowawczym i pierwszoinstancyjnym pokrzywdzona nie ze swojej winy nie złożyła wniosku o ściganie, wymaganego przy czynie z art. 209 § 1 kk, o tyle uczyniła to w postępowaniu odwoławczym. Taka możliwość, konwalidująca uprzednio dokonane czynności, wynika nie tylko z poglądów doktryny, ale i orzecznictwa. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 25 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 290/15, brak wniosku o ściganie może być usunięty w każdym stadium toczącego się postępowania. Jak ponadto stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 maja 2017 r. w sprawie o sygn. akt IV KK 171/17, wniosek o ściganie może być złożony na każdym etapie postępowania karnego, w tym również w postępowaniu odwoławczym.


Odnośnie naruszenia art. 7 kpk i związanego z nim 410 kpk, to przypomnieć należy, że by ocena dowodów została wykonana zgodnie z regułami art. 7 kpk konieczne jest: 1) oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii; 2) uwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania; 3) uwzględnienie wskazań wiedzy; 4) uwzględnienie doświadczenia życiowego. Zasada swobodnej oceny dowodów jest zasadą kontrolowanej oceny dowodów, która wyraża się w dwóch aspektach. Po pierwsze, organ procesowy musi uzasadnić, dlaczego oparł się na jednych, a nie na innych dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Po drugie, organ odwoławczy kontroluje swobodną ocenę dowodów dokonaną przez organ pierwszej instancji. Przy czym zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności.


Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III KK 78/21, prezentowanie własnej - możliwej w realiach konkretnej sprawy - oceny dowodów, bez wykazania błędności tej, której dokonał sąd pierwszej instancji, nie upoważnia jeszcze sądu odwoławczego do zajęcia w tej materii stanowiska odmiennego. Sąd odwoławczy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie prowadzi samodzielnie postępowania dowodowego co do istoty sprawy, jest bowiem głównie sądem kontrolującym procedowanie przed sądem pierwszej instancji i stanowisko tego sądu może zakwestionować jedynie wówczas, gdy wykaże, że to postępowanie i jego wynik obrażają prawo. Sąd Okręgowy podziela również pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 173/19. Wskazano w nim, że na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy.


Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, Sąd Rejonowy nie dopuścił się żadnych uchybień w tym zakresie, a co za tym idzie dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, słusznie stwierdzając winę oskarżonego. Wbrew twierdzeniom skarżącego zgromadzony materiał dowodowy został oceniony kompleksowo i zgodnie z regułami art. 7 kpk. Nie pominięto żadnych istotnych dokumentów. Oskarżony doskonale wiedział nie tylko o tym, że ma dziecko w osobie pokrzywdzonej, będącej jego jedynym dzieckiem, ale też, że musi łożyć na jej utrzymanie w orzeczonej i nie odbiegającej od innych w tego typu sprawach wysokości. Mimo to do swojego obowiązku podchodził w sposób lekceważący, albo nie uiszczając alimentów, albo czyniąc to w niepełnej wysokości, która nie pozwalała wchodzącej w dorosłość pokrzywdzonej zaspokajać wszystkich potrzeb. Wskutek tego powstało znaczne zadłużenie, a dokonywane przez niego wpłaty były w pierwszej kolejności zaliczane na poczet najdalej wymagalnych zaległości, odsetek i kosztów komorniczych. W tym miejscu podkreślić należy, że oskarżony nie mógł sam zdecydować, za jaki okres chce uregulować zobowiązania. W szczególności nie mógł spłacać tych za lata 2019-2020, nie uiszczając wcześniejszych. Daty wpłat i ich tytuł nie świadczą o spełnieniu świadczenia. Idąc tokiem takiego rozumowania, to sprawca decydowałby czy popełnia przestępstwo czy nie.


Ponadto Sąd Rejonowy słusznie uznał, że zachowanie oskarżonego było umyślne. Pomimo znajdowania się w sile wieku, dobrego stanu zdrowia i prowadzenia własnej działalności gospodarczej przeznaczał na rzecz pokrzywdzonej zaledwie kilkaset złotych miesięcznie. Twierdzenia, że sam znajdował się w trudnej sytuacji finansowej nie zostały poparte dowodami. Za takie nie można uznać zaległości w uiszczaniu składek ZUS i rozłożenia spłaty należności z tym związanych na raty. Powszechne wiadomym jest bowiem, że tego typu zobowiązań nie reguluje wielu przedsiębiorców, nawet dobrze prosperujących, którzy wolą odwlekać spłatę bądź czynić to w ratach, przeznaczając środki finansowe na inne potrzeby. Ponadto gdyby oskarżony nie uzyskiwał odpowiednich dochodów, to oczywistym jest, że już dawno zaprzestałby prowadzić firmę czy zmienił zawód. Skoro tego nie zrobił, to w rzeczywistości musiał prosperować na co najmniej dobrym poziomie. Poza tym nie miał nikogo więcej na utrzymaniu, a jego druga żona pracowała i także uzyskiwała dochody. Jak ponadto wynikało z zeznań pokrzywdzonej, którym słusznie dano wiarę oskarżony i jego druga żona żyli na dobrym poziomie, kupując nowy samochód, wyjeżdżając na wakacje za granicę, jak również chodząc do restauracji czy muzeum. W tym czasie pokrzywdzona nie mogła pójść na studia i rozwijać swoich zdolności, tylko podjąć zatrudnienie w celu pozyskania dochodów na swoje utrzymanie.


Co zaś się tyczy wpłat dokonywanych bezpośrednio na rzecz pokrzywdzonej, to oskarżony jest dorosłym człowiekiem, który czynił to świadomie i dobrowolnie, doskonale wiedząc, że egzekucją należności zajmuje się komornik i to do niego powinien je kierować. Tym samym pretensje o to, że nie uwzględnia on tych wpłat powinien mieć do siebie. Zwłaszcza, że mógł jako dłużnik powiadomić o tym organ egzekucyjny, czego z sobie znanych powodów nie zrobił. To samo tyczy się wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego, do czego de facto doszło wskutek postawy oskarżonego skutkującej koniecznością przerwania nauki i podjęcia zatrudnienia przez pokrzywdzoną. Co istotne, w/w nie kwestionowała tych wpłat, przedstawiając potwierdzające to dokumenty i udowadniając przez to, że nie ma nic do ukrycia. Tym samym nie rozpoznanie wniosku dowodowego złożonego przez oskarżonego o zwolnienie banku, w którym miała rachunek z tajemnicy bankowej w zakresie dokonywanych przez niego wpłat nie miało wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy czego wymaga skuteczne podniesienie zarzutu w tym zakresie. Tym bardziej, że oskarżony nie kwestionował tych dokumentów i sam złożył dodatkowe. Odnośnie okresu wskazanego w zarzucie, to jako datę początkową, to jest 9 maja 2019 r., wskazano datę złożenia przez pokrzywdzoną zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Z kolei datą końcową, to jest 2 marca 2020 r., była data postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Wprawdzie alimenty miały być płatne z góry do 10-ego dnia każdego miesiąca, jednak także wówczas oskarżony nie płacił ich w pełnej wysokości i nie były to bieżące alimenty, ale spłata powstającego przez dłuższy czas zadłużenia. Nie ma więc racji skarżący, że marzec 2020 r. powinien zostać wyeliminowany. Ponadto później dokonywane wpłaty, choćby prowadzące do spłaty zadłużenia, nie powodują, że oskarżonemu nie można przypisać popełnienia zarzucanego mu czynu. Może to co najwyżej stanowić okoliczność łagodzącą.


Zarazem wątpliwości nie budziła też wymierzona oskarżonemu kara. Czyn z art. 209 § 1 kk jest zagrożony karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Sąd Rejonowy wymierzył mu karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych po 20 złotych każda. Tym samym zdecydował się na najłagodniejszą z kar. Jednocześnie słusznie nie zastosował instytucji warunkowego umorzenia postępowania. W przeszłości oskarżony popełnił już bowiem taki sam czyn na szkodę pokrzywdzonej. Wówczas dano mu szansę, która choć zmotywowała go do spłacania zadłużenia w okresie próby, to jednak nie zmieniła jego postępowania. Oskarżony w dalszym ciągu regulował alimenty w niepełnej wysokości. Fakt skazania będzie dla niego dodatkową dolegliwością wraz ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami. Jeśli spowoduje to konieczność zmiany wykonywanego przez niego zawodu na inny, to być może spowoduje to zwiększenie jego dochodów, które według jego zapewnień były niewystarczające do wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie postępowania w zakresie dotkniętym bezwzględną przyczynę odwoławczą i jego umorzenie postępowania w tym zakresie, a w pozostałym zakresie zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie Oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.


Zmiana zaskarżonego Wyroku i uniewinnienie Oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. Jednocześnie alternatywnie, z daleko idącej ostrożności, wobec zarzutu sformułowanego w pkt 3, wnoszę o zmianę zaskarżonego Wyroku i warunkowe umorzenie postępowania, a także zwolnienie Oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z uwagi na niezasadność zarzutów na uwzględnienie nie zasługiwały także związane z nimi wnioski. Jak już wyżej wskazano, nie zaistniała bezwzględna przyczyna odwoławcza, albowiem pokrzywdzona złożyła wniosek o ściganie. Ponadto wpłaty dokonywane przez oskarżonego były niższe od orzeczonych i przeznaczane na spłatę zadłużenia. Nie ulega zatem żadnych wątpliwości, że łączna wysokość powstałych w skutek tego zaległości w okresie objętym zarzutem przekraczała równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych. Jednocześnie, oskarżony działał z winy umyślnej, pomimo takiej możliwości nie wywiązując się ze swojego obowiązku. Z tych względów nie mógł zostać uniewinniony. Prowadzone wobec niego postępowanie karne nie mogło być też warunkowo umorzone. Jak już wyżej wspomniano, była to już druga tego typu sytuacja i oskarżony nie zasługiwał na kolejną szansę.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).


Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.


ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.31

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 27 września 2022 r. w sprawie o sygn. akt III K 232/20.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Jak już wyżej wskazano, zaskarżony wyrok był orzeczeniem prawidłowym i brak było podstaw do jego zmiany, a tym bardziej uchylenia. Z tych względów utrzymano go w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.


5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia



art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.


Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.


Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.


4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.


5.


art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.


5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania


5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.




Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

W. S.

II-III

Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie na rzecz adw. I. K. kwotę 1.033,20 złote, w tym podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Obrońca oskarżonego reprezentował go w postępowaniu odwoławczym i złożył wniosek o zasądzenie w/w należności. Jego wysokość wynikała z § 11 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Sąd Okręgowy kierował się tu wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt SK 78/21, z którego wynika brak podstaw do różnicowania wynagrodzeń należnych obrońcom z wyboru i urzędu. Zastosowano tu zatem stawę 840 złotych powiększoną o podatek od towarów i usług.


Ponadto Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 złotych tytułem opłaty za postępowanie odwoławcze i obciążył go wydatkami tego postępowania. Z uwagi na bezzasadność apelacji oskarżony powinien ponieść związane z tym koszty. Jak już wyżej wskazano, jest człowiekiem w sile wieku, zdrowym i mogącym pracować. Nie powinien mieć trudności z uregulowaniem tej należności. Powyższa kwota wynikała z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.

PODPIS



























1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego


Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi -Północ w Warszawie z dnia 27 września 2022 r. w sprawie o sygn. akt III K 232/20

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana



Dodano:  ,  Opublikował(a):  Rafał Kwaśniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Tomasz Morycz
Data wytworzenia informacji: