Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Sebastian Mazurkiewicz (spr.)

Sędziowie: SSO Aleksandra Mazurek

SSO Michał Chojnowski

protokolant: asystent sędziego Mateusz Rosłon

przy udziale prokuratora Edyty Ulatowskiej-Stojak

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2019 roku w Warszawie

sprawy skazanego P. C., syna M. i W., ur. (...) w W. skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie

z dnia 27 grudnia 2018 roku sygn. akt VIII K 691/18

uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 572 kpk umarza postępowanie karne o wydanie wyroku łącznego; zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie na rzecz adw. M. P. kwotę 147,60 złotych obejmującą wynagrodzenie za obronę skazanego z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT; kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

SSO Aleksandra Mazurek SSO Sebastian Mazurkiewicz SSO Michał Chojnowski

Sygn. akt VI Ka 330/19

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy skazanego zainicjowała kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku, która skutkowała jego uchyleniem i w konsekwencji umorzeniem postępowania karnego o wydanie wyroku łącznego. Stało się to jednak niezależnie od zarzutów podniesionych w apelacji, bowiem te okazały się niezasadne.

Zarzuty wyeksponowane w apelacji obrońcy niewątpliwie należało rozpatrywać w ścisłym powiązaniu ze sobą, bowiem sprowadzały się one do wykazania, że wymierzona przez Sąd Rejonowy kara łączna w wymiarze 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności była rażąco niewspółmierna.

Odnosząc się do powyższego przypomnieć należy, że rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 kpk, zachodzi bowiem jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, w rozważanym przypadku kary łącznej, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica (dysproporcja) pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych, wymierzonych przez sąd I instancji, a dolegliwością jaką należałoby skazanemu wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania sądowych reguł kształtowania kary łącznej. Wysokość zaś kary łącznej pozbawienia wolności ograniczona granicami określonymi w art. 86 § 1 kk uzależniona jest od bliskości podmiotowej i przedmiotowej poszczególnych przestępstw, a także od zachowania się skazanego w Zakładzie Karnym, w którym przebywa, przy czym bliski podmiotowy i przedmiotowy związek między przestępstwami, czy też nawet podobieństwo tych przestępstw, nie są tak istotnymi przesłankami wymiaru kary łącznej, aby ograniczały czy też eliminowały którekolwiek z dyrektyw wymiaru kary zawarte w art. 53 kk ( vide: wyrok składu siedmiu sędziów z dnia 6 lipca 1976 r., sygn. VI KRN 144/76 - OSNPG 1976 z. 10, poz. 83). Kara łączna pozostaje wszak karą za całokształt przestępczej działalności, a jako zaś taka niewątpliwie winna być karą sprawiedliwą.

Pisemne motywy zaskarżonego wyroku dowodzą wyraźnie, że sąd I instancji przytoczone wyżej przesłanki i okoliczności, należycie i szczegółowo rozważył, nadając im właściwego znaczenia w trakcie ukształtowania kary łącznej. W konsekwencji zaś tego – wbrew wywodom zawartym w apelacji – prawidłowo ukształtował skazanemu karę łączną pozbawienia wolności. Z punktu widzenia zasad wymiaru kary łącznej, która może być ustalona na zasadzie absorpcji (czyli odpowiadać wysokości najwyższej kary jednostkowej), kumulacji (odpowiadać sumie kar jednostkowych) lub asperacji (pomiędzy powyższymi rozmiarami) orzeczenie przez Sąd Rejonowy kary łącznej na zasadzie asperacji jest w pełni zasadne.

W ocenie sądu odwoławczego z jednej strony brak ścisłego związku podmiotowo – przedmiotowego oraz czasowego zachodzącego pomiędzy połączonymi przestępstwami, z drugiej zaś strony racjonalizacja kary przemawiały za wyższym jej wymiarem, aniżeli odpowiadający wysokości najwyższej kary jednostkowej (1 roku pozbawienia wolności). Okoliczności te zdecydowanie sprzeciwiały się, wbrew odmiennym wywodom skarżącego, zastosowaniu wobec niego absorpcji, zaś przy uwzględnieniu pozytywnej opinii z Zakładu Karnego, przemawiały za zastosowaniem zasady asperacji. Zważyć bowiem należy, iż wprawdzie przestępstwa opisane w punktach 1 i 3 komparycji Sądu Rejonowego popełnione zostały w stosunkowo krótkim odstępie niecałych 10 miesięcy, to już przestępstwo opisane w punkcie 2. popełnione zostało aż 3 lata po tym opisanym w punkcie 1. Zatem o ścisłym związku czasowym nie może być mowy. Z punktu oceny związku podmiotowo-przedmiotowego jeszcze gorzej wygląda sytuacja prawna skazanego w zakresie naruszonych dóbr prawnych. Przestępstwo z punktu 1. – art. 281 kk w zw. z art. 283 kk jest przestępstwem przeciwko mieniu. Przestępstwo z punktu 2. – art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii godzi w zdrowie społeczne (publiczne), zaś przestępstwo z punktu 3. – art. 226 § 1 kk w zw. z art. 222 § 1 kk skierowane jest przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Tym samym każde z tych przestępstw godzi w odmienne dobro prawne. W tej sytuacji o związku przedmiotowym pomiędzy zbiegającymi się czynami w ogóle trudno mówić. Powyższe ustalenia, w kontekście dyrektyw odnoszących się do kształtowania kary łącznej, w zasadzie wykluczają możliwość skorzystania z zasady absorbcji, a wręcz skłaniają ku zastosowaniu zasady kumulacji. Niemniej jednak słusznie Sąd Rejonowy dostrzegł także okoliczności przemawiające na korzyść skazanego. Taką okolicznością niewątpliwie była opinia nadesłana przez Zakład Karny, której wydźwięk niewątpliwie w pozytywnym stopniu ukazywał postawę skazanego w czasie odbywania kary pozbawienia wolności. Całokształt okoliczności przemawiał zatem za zastosowaniem wobec skazanego zasady asperacji. Tym samym zarzuty obrońcy dotyczące wymiaru karny należało uznać za niezasadne.

Niemniej jednak okoliczności zaistniałe przed rozprawą odwoławczą skutkować musiały uchyleniem wyroku i umorzeniem postępowania karnego w sprawie o wydanie wyroku łącznego. Podzielić w tym względzie należy przyjęty w judykaturze pogląd, iż w sprawach dotyczących wydania wyroku łącznego sąd odwoławczy oczywiście jest zobowiązany do badania z urzędu, czy w czasie po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji nie doszło do zmiany stanu faktycznego na skutek wykonania w całości choćby jednej z kar podlegających łączeniu, a jeżeli taką zmianę stwierdzi, ma obowiązek ją uwzględnić. W takiej sytuacji, stosując normy prawa materialnego, sąd odwoławczy nie może jednak czynić tego wbrew fundamentalnym regułom postępowania, stanowiącym zarazem zasady procesu karnego; jedną z takich podstawowych zasad wyraża zakaz reformationis in peius (vide: m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2017 roku w sprawie o sygn. akt II KK 184/17). Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż fundament możliwości orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności w momencie orzekania przez sąd meriti stanowiła kara 1 roku pozbawienia wolności orzeczona w sprawie o sygn. akt III K 463/13. Rzecz jednak w tym, iż skazany karę tą wykonał w dniu 30 stycznia 2019 roku i na moment rozpoznania sprawy przez sąd odwoławczy kara ta nie podlegała wykonaniu. Okoliczność ta niewątpliwie wywoływała dla skazanego korzystniejszą sytuację, albowiem upadała możliwość orzeczenia kary łącznej pozbawienia wolności. Nadto w dniu 14 marca 2019 roku skazany P. C. opuścił Zakład Karny w K., albowiem wykonał on także w formie zastępczej kary pozbawienia, wolności karę ograniczenia wolności orzeczoną w sprawie o sygn. akt III K 352/17. Tym samym na moment orzekania przez Sąd Okręgowy do wykonania pozostała skazanemu jedynie kara 6 miesięcy ograniczenia wolności orzeczona jako składowa kary mieszanej w sprawie o sygn. akt III K 340/14. Stąd też brak było warunków do wydania wyroku łącznego. Niewątpliwie bowiem kara 6 miesięcy ograniczenia wolności – jako kara wolnościowa – jest karą korzystniejszą niż kara 1 miesiąca i 15 dni pozbawienia wolności, która do odbycia pozostała by skazanemu w przypadku utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku łącznego.

Z tego względu Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok łączny i na podstawie art. 572 kpk postępowanie o wydanie wobec skazanego P. C. wyroku łącznego umorzył. O wynagrodzeniu obrońcy z urzędu wyznaczonego dla skazanego orzeczono na podstawie obowiązujących w tym względzie stawek właściwego Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, zaś o kosztach procesu w sprawie na podstawie art. 632 pkt 2 kpk.

SSO Sebastian Mazurkiewicz SSO Aleksandra Mazurek SSO Michał Chojnowski