Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 497/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w W. z dnia 11 lutego 2025 r. w sprawie o sygn. akt IV K 345/24 odnośnie oskarżonego K. S..

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

obraza przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k., polegającą na wadliwej ocenie, w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności wyjaśnień oskarżonego K. S., które zostały uznane przez sąd meriti za wiarygodne w całości, co w konsekwencji doprowadziło do niezasadnego zastosowania przez Sąd Rejonowy instytucji opisanej w art. 5 § 2 k.p.k. oraz poczynienia błędnych ustaleń faktycznych w sprawie, iż oskarżony nie wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do zamiaru wywiązania się z ustnej umowy zawartej dnia 24 maja 2023 roku o sprowadzenie i montaż silnika w pojeździe należącym do pokrzywdzonego i tym samym nie doprowadził go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 2.000 zł, podczas gdy wyjaśnienia oskarżonego są niewiarygodne, nielogiczne i stoją w sprzeczności z wiarygodnymi zeznaniami pokrzywdzonego R. S., zaś prawidłowa ocena zgromadzonych dowodów i prawidłowo dokonane ustalenia faktyczne, pozwoliłyby na przypisanie oskarżonemu popełnienie zarzucanego mu przestępstwa.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Apelacja prokuratora jest zasadna. Słusznie podniósł prokurator, że sprzeczności wynikające z wyjaśnień oskarżonego i zeznań pokrzywdzonego w zakresie zamiaru popełnienia czynu z art. 286 § 1 k.k. nie zostały ocenione zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 7 k.p.k., zwłaszcza, że ich weryfikacja nie powinna sprawić sądowi nadmiernych trudności. Uznanie przez sąd za wiarygodne wyjaśnień oskarżonego naruszyło zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego a wyciągnięte wnioski o zaistnieniu przesłanek z art. 5 § 2 k.p.k. były nieprawidłowe.

2.  Rację ma sąd pierwszej instancji, że podstawowym kryterium rozgraniczającym oszustwo od niewywiązania się z zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym jest istnienie w chwili zawierania umowy, wymaganego przez prawo karne zamiaru bezpośredniego o szczególnym zabarwieniu. Rację ma również sąd wskazując, że w sytuacji, gdy na podstawie wyjaśnień nie da się w sposób niebudzący wątpliwości ustalić zamiaru sprawcy, sąd powinien sięgać do najbardziej uchwytnych i widocznych elementów działania sprawcy, to jest okoliczności przedmiotowych (postanowienie SN z dnia 29.03.2011r. V KK344/10).

1.  Właśnie takie uchwytne i widoczne elementy działania ujawniły się w tej sprawie, co nie zostało wzięte pod uwagę. Natomiast czynności podjęte przez oskarżonego po zawarciu umowy mające wskazywać na zamiar wywiązania się z niej nie sposób ocenić inaczej, jak czynności pozorne.

2.  Sytuacja, gdy w sprawie nie ma dowodu pozytywnego potwierdzającego zamiar popełnienia przestępstwa, między innymi przyznania się do zarzucanego czynu, nie wyklucza natomiast ustalenia winy i postaci zamiaru. Wnioskowanie w tym zakresie może być przeprowadzone na podstawie analizy wszystkich dowodów, w tym również wiarygodności wyjaśnień. Brak dowodu w postaci przyznania się do winy nie pozbawia sądu możliwości wnioskowania i ustalenia tego faktu na podstawie całości dowodów.

3.  W sytuacji gdy osoba postawiona w stan oskarżenia decyduje się na składanie wyjaśnień, to podlegają one ocenie na równi z innymi dowodami, ale także w powiązaniu z innymi dowodami.

4.  Sąd dużą wagę przywiązuje do tego, że oskarżony pracował jako mechanik samochodowy, z tego powodu posiadał wiedzę i umiejętności wykonania czynności montażu silnika, który miał sprowadzić do Polski. To miało świadczyć o tym, że oskarżony miał umiejętność wykonania umowy w dacie jej zawierania. Nie sposób tego zakwestionować. Niemniej jednak czym innym jest obiektywne posiadanie możliwości wykonania usługi, a czym innym jest subiektywna wola jej wykonania. To, że oskarżony był mechanikiem samochodowym stworzyło mu możliwości doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, gdyż w innej sytuacji R. S. w ogóle nie podjąłby decyzji o zawarciu umowy z oskarżonym.

5.  Sąd pierwszej instancji z dużą dozą łatwowierności uznał, że materiał dowodowy nie podważył wyjaśnień oskarżonego, że sprowadził do Polski silnik, a do jego montażu doszło z przyczyn o niego niezależnych. Wszelkie okoliczności, jakie podawał oskarżony w tej kwestii nie zasługują na wiarę, gdyż w momencie zadawania pytań oskarżony unikał podawania konkretów możliwych do weryfikacji. Gdy oskarżony decyduje się wyjaśniać powinien przedstawioną wersję w jakikolwiek sposób uprawdopodobnić możliwymi do weryfikacji okolicznościami, co nie nastąpiło.

6.  Rację ma skarżący, że zachowanie K. S. po otrzymaniu zaliczki oraz pozostałe ujawnione okoliczności jasno wskazują, że oskarżony już w chwili zawarcia umowy miał zamiar doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem poprzez wprowadzenie go w błąd co do zamiaru wywiązania się z zobowiązania.

7.  Prokurator słusznie podnosi, że żadna ze stron postępowania nie zakwestionowała, że około 24 maja 2023 roku R. S. zawarł z oskarżonym ustną umowę o sprowadzenie z Niemiec i montaż silnika w pojeździe należącym do pokrzywdzonego. W wykonaniu tej umowy pokrzywdzony R. S. w dniu 24 czerwca 2023 roku przekazał oskarżonemu kwotę 2.000 złotych tytułem zaliczki. Oskarżony zobowiązał się, że sprowadzi silnik z w ciągu dwóch tygodni. Tak się nie stało, gdyż rzekomo silnik miał był sprowadzony w dniu 15 lipca 2023 roku. Tego dnia pokrzywdzony otrzymał informację sms od oskarżonego, że silnik jest w W.. Oskarżony poinformował również, że dokona montażu silnika z warsztacie u znajomego przy ul. (...) w Z..

8.  Jak wynika z zeznań pokrzywdzonego jego zepsuty samochód, przywieziony na lawecie, był w warsztacie przy ul. (...), gdzie wcześniej pracował oskarżony. Termin naprawy został określony początkowo na 21 lipca 2023 roku, a następnie 22 lipca 2023 roku. Oskarżony zapewniał pokrzywdzonego, że wraz z naprawą otrzyma wszystkie potrzebne dokumenty dotyczące silnika. Potem kontakt telefoniczny z oskarżonym się urwał. W dniu 24 lipca 2023 roku K. S. poinformował pokrzywdzonego, że nie będzie w stanie dokonać wymiany silnika. I obiecał, że poda numer kontaktowy do osoby, która to wykona. Do niczego takiego nie doszło.

9.  Pokrzywdzony po tym fakcie poczynił ustalenia, że oskarżony nie pracuje już w warsztacie na ul. (...). Następnie udał się na ul. (...) w Z. i w jedynym warsztacie samochodowym uzyskał informację, że jego właścicielowi nic nie wiadomo o jakimkolwiek silniku.

10.  Oskarżony w toku postępowania przygotowawczego wyjaśnił, że silnik sprowadził, dokupił części, chciał go zamontować, ale pokrzywdzony przebywał w Belgii. Następnie oskarżony twierdził, że transakcja była przekładana kilka razy z winy pokrzywdzonego, nie wskazując jakichkolwiek okoliczności. Następnie stwierdził, że pokrzywdzony chciał silnik za darmo, nie dostrzegając że zapłacił już zaliczkę w wysokości 2000 zł.

11.  W toku postępowania sądowego oskarżony podał zupełnie odmiennie odnośnie powodów niewywiązania się z umowy. Stwierdził, że nie doszło do jej realizacji, gdyż poszkodowany cisnął, gonił go czas, nie dogadali się między sobą. Wyjaśnił dodatkowo, że były pewne komplikacje z tym silnikiem, nie podając jakie, „poszkodowany chciał natychmiast, a ja chciałem to przedłużyć żeby zyskać trochę czasu, poszkodowany zażądał zwrotu, a ja już włożyłem pewne części do tego silnika i nie mogliśmy się porozumieć.” (k. 109). Dopiero po odczytaniu wcześniejszych wyjaśnień i po złożeniu zeznań przez pokrzywdzonego oskarżony powrócił do pierwotnej wersji, że kontaktował się z nim jak miał już silnik, ale pokrzywdzony przebywał w Holandii i nie mógł zorganizować transportu tj. lawety, aby przewieźć samochód na wymianę silnika.

12.  Sąd nie dostrzegł nieścisłości w takich wyjaśnieniach oskarżonego, który początkowo twierdził, że do przesunięcia terminów realizacji umowy doszło z winy pokrzywdzonego, by potem podać, że to pokrzywdzony naciskał na niego i pospieszał go w celu jak najszybszej realizacji umowy, a on chciał ją przedłużyć. Skoro zatem pokrzywdzonemu tak bardzo zależało na silniku i naprawie pojazdu, co też wynika z zeznań pokrzywdzonego, to zupełnie nielogicznym jest, by to on przesuwał terminy realizacji umowy, co w istocie było dla niego działaniem niekorzystnym, gdyż nie mógł korzystać z własnego samochodu.

13.  Oskarżony twierdząc, że sprowadził silnik nie wskazał gdzie dokładnie go składował, podając, że było to u kolegi na ul. (...), który miał kanał i podnośnik. Po takich stwierdzeniach oskarżony nie chciał podać personaliów tej osoby (k. 111). Gdyby hipotetycznie przyjąć, że oskarżony miał w ogóle zamiar dokonać wymiany silnika w garażu należącym do znajomego, to wysoce niezrozumiałym jest, dlaczego odmówił podania danych tej osoby, celem potwierdzenia jego wersji wydarzeń objętych zarzutem.

14.  Oskarżony podając coraz to nowe wersje wyjaśnił, że nie mógł wykonać umowy ze względu na swój wypadek, przy czym nie odniósł się do okoliczności dotyczących wypadku, któremu miał ulec.

15.  Później podał, że zgubił telefon i nie miał numeru do pokrzywdzonego, stąd zaprzestanie kontaktu. Gdyby oskarżony faktycznie chciał się skontaktować z pokrzywdzonym, lecz z powodu utraty telefonu nie był w stanie, to uzyskałby jego numer od swojej żony. Z zeznań R. S. wynika, że osoby te znały się, a co więcej pokrzywdzony próbował kontaktować się telefonicznie także z żoną oskarżonego w związku z utratą kontaktu z oskarżonym.

16.  Także za wątpliwe należy uznać, aby w ogóle doszło do sprowadzenia jakiegokolwiek silnika, gdyż oskarżony nie przedstawił w tym zakresie żadnych dokumentów, pomimo szeregu próśb ze strony pokrzywdzonego. Domaganie się zwrotu pieniędzy, czego oskarżony nie chciał dokonać z powodu rzekomego poczynienia nakładów finansowych na przedmiotowy silnik, czego w żaden sposób nie uprawdopodobnił, było naturalną reakcją na przewlekłe zaniechania po stronie oskarżonego. Konsekwencją takich prób było natomiast zaprzestanie kontaktu.

17.  Oskarżony jako jeden z powodów niewywiązania się z umowy podał także osadzenie go w zakładzie karnym, nie dostrzegając, że został pozbawiony wolności dopiero w dniu 16 stycznia 2024 roku, a zatem miał wystarczająco dużo czasu na uregulowanie zobowiązania lub załatwienia sprawy polubownie.

18.  Wszystkie czynności jakie podjął oskarżony faktycznie miały pozorować chęć wywiązania się z zobowiązania i na to wskazują zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania.

19.  Wyjaśnienia oskarżonego, odmienne na etapie postępowania przygotowawczego i na etapie postępowania sądowego faktycznie nie zostały ocenione przez sąd. Sąd pierwszej instancji uznał, że materiał dowodowy nie pozwala odrzucić twierdzeń oskarżonego co do przyczyn niezrealizowania przez niego umowy, przy czym nie podał, która z podanych wersji odpowiada prawdzie. Wersja, że to pokrzywdzony zrezygnował z montażu silnika, jest całkowicie sprzeczna z jego zeznaniami, ale także późniejszymi wyjaśnieniami oskarżonego. Co więcej sąd nie zauważył, że R. S. podjął wiele działań, by ustalić gdzie znajduje się silnik. Po zaprzestaniu kontaktowania się przez oskarżonego poszukiwał go w miejscu jego pracy, próbował nawiązać kontakt z jego żoną, udał się na ul. (...), by ustalić, czy w jednym warsztacie znajduje się jego silnik. Wszak wówczas nie wiedział, że rzekomo silnik nie był przechowywany w warsztacie a u nieznanego kolegi oskarżonego. Wszystkie te próby były bezskuteczne. Skoro miałoby być tak, że to pokrzywdzony zrezygnował z usługi, to jaki byłby powód poczynienia tylu ustaleń. Poza tym, w takiej sytuacji, z jakiego powodu to oskarżony zaprzestania kontaktów z pokrzywdzonym.

20.  Sąd I instancji niesłusznie częściowo zakwestionował wiarygodność zeznań pokrzywdzonego, uznając, że pojawiające się w nich rozbieżności mają kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności karnej K. S., w sytuacji gdy wskazane rozbieżności w istocie dotyczyły kwestii drugorzędnych. To, że pokrzywdzony, zeznając na rozprawie nie pamiętał dokładnie jaki ustalono termin realizacji umowy, czy też kto inicjował kontakt telefoniczny, czy smsowy to kwestie całkowicie pomijalne, jeżeli zważy się że zeznania składał po prawie dwóch latach od zdarzenia. Brak możliwości uzyskania treści korespondencji pomiędzy pokrzywdzonym a oskarżonym nie czyni niemożliwym dokonaniu oceny zeznań pokrzywdzonego. Dywagacje sądu, czy oskarżony w korespondencji użył określenia warsztat samochodowy, czy też stwierdził, że wymieni silnik u znajomego w garażu, są całkowicie nieistotne, skoro sam oskarżony w trakcie rozprawy stwierdził, że nie poda gdzie chciał wymienić silnik.

21.  Nadto rozważania jakie poczynił sąd rejonowy odnośnie charakteru sporu istniejącego pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym, mianowicie uznając, że właściwa dla jego rozwiązania jest droga cywilnoprawna, wobec tego, że sam oskarżony przyznał się do przywłaszczenia środków pieniężnych przekazanych jako zaliczkę na silnik samochodowy wskazuje, że zdarzenie historyczne objęte niniejszym postępowaniem wykracza ponad płaszczyznę cywilnoprawną.

22.  Reasumując sąd rejonowy pobieżnie ocenił materiał dowodowy zbytnio ufając w prawdziwość twierdzeń oskarżonego, co skutkowało aprobatą jego wyjaśnień, choć w znacznej części były nielogiczne i wewnętrznie sprzeczne. Pomijając zasady doświadczenia życiowego sąd błędnie uznał, że nie sposób podważyć przedstawionej przez niego wersji. Sekwencja wydarzeń, jaką można odtworzyć na podstawie zeznań pokrzywdzonego w korelacji z całkowicie niewiarygodnymi, sprzecznymi wyjaśnieniami oskarżonego prowadzi do jednego wniosku o działaniu w zamiarze bezpośrednim kierunkowym w momencie zawierania ustnej umowy. Żadne okoliczności sprawy nie wskazują, by oskarżony podjął jakąkolwiek czynność, by wywiązać się z umowy, za wyjątkiem podawanych przez niego gołosłownych deklaracji.

23.  Nie bez znaczenia dla ceny umiejętności oskarżonego wprowadzania innych w błąd ma również jego historia wyłaniająca się z karty karnej, z której wynika, że już w 2011 roku po raz pierwszy został skazany za czyn z art. 286 § 1 k.k. i następnie systematycznie kroczył taką przestępczą ścieżką. Oczywiście poprzednia karalności nie stanowi dowodu na to, że popełniono kolejny czyn, ale okoliczność ta ma wpływ na ocenę jego wyjaśnień, gdyż niewątpliwie oskarżony posiada umiejętności wprowadzania w błąd i wpływania na zachowania innych skoro został skazany za dziewięć przestępstw oszustwa, które żadne nie było w fazie usiłowania.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z uwagi na stwierdzoną wyżej zasadność zarzutu naruszenia prawa procesowego tj. art. 7 k.p.k., skorelowany z nim wniosek również zasługuje na uwzględnienie.

4.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.14.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.14.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Zasadność apelacji prokuratora.

0.14.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd I instancji winien ponownie przeprowadzić postępowanie dowodowe, zmierzając do wyjaśnienia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy. Następnie winien zgromadzone dowody poddać wszechstronnej analizie zgodnej z regułami art. 7 k.p.k. i na tej podstawie wyprowadzić wniosek w przedmiocie winy oskarżonego.

6.  PODPIS

A. K.

1.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 11 lutego 2025 r. w sprawie o sygn. akt IV K 345/24 odnośnie oskarżonego K. S..

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana