VI Ka 528/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2024-06-24
Warszawa, dnia 13 czerwca 2024 r.
Sygn. akt VI Ka 528/24
1
2WYROK
2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący:SSA Anna Kalbarczyk
protokolant: protokolant sądowy – stażysta Dominika Mroczka
4przy udziale prokuratora Anety Ostromeckiej
po rozpoznaniu dnia 13 czerwca 2024 r.
5sprawy I. Ż. córki T. i Z., ur. (...) w W.
6oskarżonej o przestępstwa z art. art. 286 § 1 kk w zw. z art. 18 § 3 kk
7na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
8od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie
9z dnia 10 stycznia 2024 r. sygn. akt IV K 270/19
na podstawie art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE |
|||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 528/24 |
|||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||
1.1 Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 10 stycznia 2024 r. w sprawie o sygn. akt IV K 270/19 |
|||||||||
1.2 Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||
☒ obrońca |
|||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||
☐ inny |
|||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||||
☐ |
co do kary |
||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
|||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||
☐ |
|||||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||||
0.11.4. Wnioski |
|||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|||||||||
1. |
I. Ż. |
Oskarżona jest osobą niekaraną |
k. 349 - Informacja z KRK |
|||||||||
2. |
I. Ż. |
Sytuacja majątkowa oskarżonej |
k. 339 - EPUAP |
|||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
||||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu. |
||||||||||
1. |
Dane o karalności z systemu KRK |
Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu. |
||||||||||
2. |
Sytuacja majątkowa oskarżonej z systemu EPUAP |
Załączony dokument urzędowy został sporządzony w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony. Stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały autentyczności dokumentu. |
||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||
Lp. |
Zarzuty obrońcy oskarżonego |
|||||||||||
1. |
Obrońca oskarżonej zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie: 1) przepisów postępowania w postaci art. 7 KPK poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów i brak obdarzenia wiarygodnością zeznań oskarżonej w zakresie, w którym zeznała ona, że nie miała żadnej świadomości o nielegalności udzielenia kredytu, które to zeznania w całości korespondują w uznanymi za wiarygodne zeznaniami świadka M. T., bowiem potwierdziła ona fakt, iż o nielegalności procederu oskarżona nie wiedziała; 2) przepisów postępowania w postaci art. 410 KPK poprzez brak wszechstronnej oceny materiału dowodowego i pominięcie - w zakresie dowodu z zeznań M. T. - uznanych za wiarygodne zeznań, z których wynika, że oskarżona nie miała świadomości nielegalności udzielenia kredytu;
3) przepisów prawa materialnego w postaci art. 18 § 3 KK w zw. z art. 286 § 1 KK w zb. z art. 297 § 1 KK w zw. z art. 11 § 2 KK poprzez ich zastosowanie i uznanie, że oskarżona miała zamiar pomocy przy popełnieniu przestępstwa, w sytuacji gdy żaden dowód w niniejszej sprawie nie wykazuje, iż oskarżona wiedziała o nieprawdziwości dokumentu o zatrudnieniu i że miała świadomość, że pomaga w udzieleniu kredytu na podstawie fałszywych dokumentów. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny. |
||||||||||||
Niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów sąd odwoławczy ograniczył rozpoznanie sprawy w postępowaniu odwoławczym tylko do uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu z uwagi na wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej określonej w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k., o czym poniżej. |
||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||
Obrońca oskarżonej wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzucanego jej czynu i zasądzenie od oskarżyciela publicznego na rzecz oskarżonej zwrotu kosztów postępowania za I i II instancję. |
☐ ☐ przedwczesny ☐ |
|||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
||||||||||||
Jak wyżej. |
||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||
Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia |
||||||||||||
Naruszenie prawa do obrony – art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. |
||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności. |
||||||||||||
1. Z uwagi na powziętą informację o uprzednim leczeniu psychiatrycznym oskarżonej I. Ż., sąd I instancji powziął wątpliwości dotyczące jej stanu zdrowia psychicznego i w dniu 28 września 2021 roku dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy psychiatrów (k. 181). 2. Od tego czasu udział obrońcy oskarżonej w toczącym się postępowaniu był obligatoryjny art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k. 3. W dniu 9 stycznia 2022 roku biegli sporządzili opinię sądowopsychiatryczną wskazując we wnioskach, że nie stwierdzili u badanej zaburzeń psychicznych, ani upośledzenia umysłowego, jej stan psychiczny nie znosił, ani nie ograniczał zdolności rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Biegli stwierdzili także, że oskarżona może brać udział w postępowaniu sądowym i prowadzić obronę w sposób samodzielny oraz rozsądny (k. 188). W dniu 12 maja 2022 roku na rozprawie głównej biegłe podtrzymały wnioski z opinii sądowo-psychiatrycznej (k. 218-219). 4. Pomimo takiej treści decyzji sąd nie postanowił, by uznać obronę oskarżonej za nieobligatoryjną na dalszym etapie postępowania. 5. Obrońca oskarżonej uczestniczył w toczącym się postępowaniu i był obecny na rozprawie w dniach 9 marca 2022 roku, 12 maja 2022 roku, 13 lipca 2022 roku, 14 grudnia 2022 roku, 7 marca 2023 roku, 10 maja 2023 roku, 20 września 2023 roku. 6. W dniu 20 września zamknięto przewód sądowy i odroczono wydanie wyroku do dnia 25 września 2023 roku. 7. W dniu 25 września 2023 roku na termin rozprawy nie stawił się obrońca. Tego dnia sąd wznowił przewód sądowy i pod nieobecność obligatoryjnego obrońcy uprzedził strony o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego oskarżonej na podstawie art. 399 § 1 k.p.k. (k. 294). Rozprawa uległa odroczeniu do dnia 22 listopada 2023 roku wobec niestawiennictwa stron. 8. Na rozprawę w dniu 22 listopada 2023 roku nie stawił się obrońca, wniósł o odroczenie rozprawy z powodów rodzinnych. 9. Na kolejną rozprawę w dniu 10 stycznia 2024 roku nie stawił się obrońca. Dopiero tego dnia zapadło postanowienie o uznaniu udziału obrońcy na rozprawie za nieobowiązkowy (k. 302). Nie ponowiono czynności procesowych, które zostały przeprowadzone w dniu 25 września 2023 roku. |
||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||||||||||
1. W sytuacji zaistnienia okoliczności wskazanych w art. art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k. udział obrońcy w toczącym się postępowaniu jest obligatoryjny. 2. Obrona obligatoryjna wynikająca z tych okoliczności może ustać wyłącznie wtedy, gdy zostanie wydane wskazane w § 4 tego artykułu postanowienie sądu i to niezależnie od tego, czy – między powstaniem wątpliwości co do poczytalności oskarżonego a wydaniem przez biegłych lekarzy psychiatrów opinii – oskarżony miał ustanowionego z wyboru lub wyznaczonego z urzędu obrońcę ( postanowienie SN z 28 stycznia 2020 roku, V KS 1/20). 3. Tym samym obrona obligatoryjna ustaje dopiero z chwilą wydania przez sąd postanowienia, że udział obrońcy nie jest obowiązkowy, po uznaniu opinii biegłych lekarzy psychiatrów za uzasadnioną – art. 79 § 4 k.p.k. ( wyrok SN z 16 stycznia 2018 roku, V KK 450/17; wyrok SN z 20 lipca 2023 roku, I KK 390/22; wyrok SN z 19 lipca 2023 roku, III KK 628/22). 4. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, które kwestię tę pojmuje wysoce restrykcyjnie, nieobecność obrońcy obligatoryjnego (art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k.) na rozprawie w przypadku braku wydania przez sąd postanowienia stwierdzającego brak obligatoryjności obrony (art. 79 § 4 k.p.k.), stanowi uchybienie będące bezwzględną przyczyną odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. także wówczas, gdy z opinii biegłych lekarzy psychiatrów wynika, iż poczytalność oskarżonego w czasie popełnienia czynu nie była wyłączona ani w znacznym stopniu ograniczona, a nadto że stan zdrowia psychicznego oskarżonego pozwala mu na udział w postępowaniu i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny ( postanowienie z 18 maja 2022 roku, I KZP 10/21, OSNK 2022/6, poz. 23, T. Markiewicz, aprobująca stanowisko glosa do tego postanowienia OSP 2022/9, poz. 75). 5. Mając powyższe na względzie uznać należy, że doszło do wystąpienia bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. z uwagi na wznowienie przewodu sądowego i przeprowadzenie czynności procesowych na rozprawie w dniu 25 września 2023 roku pod nieobecność obrońcy. Na rozprawie tego dnia obrona oskarżonej była obroną obligatoryjną, gdyż sąd nie wydał postanowienia w trybie art. 79 § 4 k.p.k. To uchybienie musiało doprowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku w całości oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. 6. Artykuł 439 § 1 pkt 10 k.p.k. odnosi się natomiast do dwóch przypadków -- sytuacji, gdy oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 § 1 i 2 oraz art. 80 k.p.k. lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy. (vide: postanowienie SN z 17.12.2014 r., II KK 316/14, LEX nr 1565761). |
||||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||
1. Przy ponownym rozpoznaniu niniejszej sprawy sąd rejonowy zobligowany jest przeprowadzić w całości postępowanie zgodnie z przepisami kodeksu postępowania karnego. 2. Poza powyższym sąd powinien wyjaśnić rozbieżności, które są już zauważalne co do numeru karty kredytowej, co się z tym wiąże wysokości ewentualnej szkody, czy ewentualnej kwalifikacji prawnej. 3. Jak wynika z opisu czynu zarzucanego oskarżonej (co nie zostało skorygowane przez sąd rejonowy) w dniu 14 czerwca 2016 r. zawarta została, na dane osobowe A. Ł., umowa rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego konto (...) o nr (...), zaś w dniu 11 lipca 2016 r. została zawarta również na dane osobowe A. Ł., umowa o nr (...) o wydanie i używanie karty kredytowej o numerze (...). 4. Jak wynika z informacji banku (k. 231) karta o tym numerze (...) nie jest kartą kredytową, tylko kartą debetową przypisaną do rachunku założonego w dniu 14 czerwca 2016 roku na dane A. Ł. o nr (...). 5. Powyższe potwierdzają zeznania świadka M. W. przesłuchanej w toku postępowania przygotowawczego (k. 3233), która zeznała, że do karty kredytowej został przypisany inny rachunek do spłaty, to jest rachunek o nr (...). Świadek dodatkowo podała, że numer kart kredytowej zostanie podany w terminie późniejszym, co nie nastąpiło. 6. W związku z powyższym koniecznym jest również poczynienie ustaleń odnośnie powyższych kwestii, gdyż niewątpliwie mają wpływ na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. |
||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||
Wskazać oskarżonego. |
Przytoczyć okoliczności. |
|||||||||||
I. Ż. |
Wobec uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, nie orzekano o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze. |
|||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||
Anna Kalbarczyk |
1.1. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonej |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 10 stycznia 2024 r. w sprawie o sygn. akt IV K 270/19 |
||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☐ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
0.11.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Data wytworzenia informacji: