VI Ka 633/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2025-01-27
Warszawa, dnia 21 sierpnia 2024 r.
Sygn. akt VI Ka 633/24
1
2WYROK
2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
4 Przewodniczący: SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda
5 Sędziowie: SO Sebastian Mazurkiewicz,
6 SO Tomasz Morycz
8protokolant: protokolant sądowy - stażysta Dominika Mroczka
9przy udziale prokuratora Marka Traczyka
10po rozpoznaniu dnia 21 sierpnia 2024 r.
11sprawy M. P. syna Z. i D., ur. (...) w W.
12skazanego wyrokiem łącznym
13na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego
14od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie
15z dnia 17 stycznia 2024 r. sygn. akt V K 315/23
17utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zwalnia skazanego od uiszczenia wydatków w postępowaniu odwoławczym przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.
22SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda SSO Sebastian Mazurkiewicz SSO Tomasz Morycz
UZASADNIENIE |
||||||||||||
|
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 633/24 |
||||||||||
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||
|
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||
|
1.1 Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||
|
Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 17 stycznia 2024 roku o sygn. akt V K 315/23 |
||||||||||||
|
1.2 Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||
|
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||
|
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||
|
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||
|
☒ obrońca |
||||||||||||
|
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||
|
☐ inny |
||||||||||||
|
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||
|
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||||||||
|
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||
|
☒ |
co do kary |
|||||||||||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||
|
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
||||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||
|
☐ |
||||||||||||
|
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||
|
0.11.4. Wnioski |
||||||||||||
|
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||
|
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||
|
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||
|
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||
|
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|||||||||
|
M. P. |
Stan majątkowy Karany Zachowanie skazanego w warunkach izolacji penitencjarnej |
Informacja e - (...), k. nr 386 Dane o karalności z KRK, k. nr 393-397 Opinia o skazanym, k. nr 415-416v |
||||||||||
|
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||
|
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|||||||||
|
0.12.2. Ocena dowodów |
|||||||||||
|
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||
|
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu. |
|||||||||
|
Informacja e - (...) Dane o karalności z KRK Opinia o skazanym |
Dokumenty wystawione przez uprawnione organy, nie wzbudzają zastrzeżeń odnośnie formy sporządzenia i wartości merytorycznej. |
||||||||||
|
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||
|
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu. |
|||||||||
|
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||
|
Lp. |
Zarzut |
||||||||||
|
I. Na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 8 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności przejawiająca się w nadmiernym eksponowaniu okoliczności wielokrotnej karalności skazanego, a jednocześnie deprecjonowaniu okoliczności wskazujących na resocjalizację skazanego oraz osiągnięcie wobec niego już na tym etapie odbywania kary celów zapobiegawczych i wychowawczych, przejawiające się w fakcie uzyskiwanych nagród w trakcie pobytu w Zakładzie Karnym, deklaracji skazanego co do niebrania udziału w podkulturze więziennej, pokojowego funkcjonowania ze współosadzonymi, bardzo krytycznej postawie wobec popełnionych przestępstw, a także faktu, iż skazany ostatni czyn popełnił w 2016 roku i od tego czasu konsekwentnie przestrzega porządku prawnego, zaś nowe skazania, jakie poczyniły się do ponownego orzekania o karze łącznej dotyczyły czynów jeszcze starszych, tj. popełnionych w 2015 roku, jak również faktu, że skazany odbywa karę w systemie terapeutycznym, co do którego realizacja programu oceniana jest pozytywnie, a nadto okoliczności, iż skazany mimo chęci podjęcia pracy, nie ma takiej możliwości. II. Na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obraza przepisów postepowania, mogąca mieć wpływ na treść wyroku , tj. art. 6 kp.k. w zw. z art. 374 § 1 zd. pierwsze k.p.k. w zw. z art. 574 zd. pierwsze k.p.k. polegające na niedoprowadzeniu skazanego na rozprawę przed Sądem I instancji mimo złożenia we właściwym czasie wniosku skazanego w tym przedmiocie, co naruszyło jego prawo do obrony, mimo obecności obrońcy, albowiem skazany miał prawo do złożenia oświadczeń bądź wyjaśnień w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia o karze łącznej, w szczególności co do wysokości tejże kary, a odnoszących się do stanu zdrowia skazanego (m. in. Zespół (...)) i skutków tejże choroby na odbywanie kary pozbawienia wolności ( w tym także funkcjonowania wśród współosadzonych), jak również w zakresie realnej możliwości podjęcia pracy przez skazanego (i dlatego takiej pracy nie podjął – co jest związane z przebywaniem na oddziale ,,S”), stanowiska skazanego wobec popełnionych czynów – które to okoliczności winny być wzięte pod uwagę przy orzekaniu o wymiarze kary łącznej. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny. |
|||||||||||
|
Apelacja obrońcy skazanego nie zasługuje na uwzględnienie. Kontrola odwoławcza wykazała bezzasadność podniesionych przez skarżącego zarzutów i argumentacji przywołanej na ich poparcie. Nie można podzielić przedstawionego stanowiska, iż Sąd Rejonowy nie ocenił właściwie okoliczności sprawy i aspektów wynikających z opinii o skazanym z jednostki penitencjarnej. Rozważając zarzuty apelacyjne stwierdzić należy, iż nie ma podstaw do przyjęcia, iż Sąd meriti dokonał niewłaściwego ukształtowania kary łącznej pozbawienia wolności w punkcie III wyroku, opierając jej wymiar na zasadzie asperacji zamiast wnioskowanej zasady absorpcji. W pierwszej kolejności podkreślić trzeba, że Sąd I instancji prawidłowo rozważył stopień związku podmiotowo-przedmiotowego pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary podlegające łączeniu oraz zasadnie ocenił dotychczasowy sposób życia M. P., biorąc również pod uwagę treść opinii o skazanym. W ocenie Sądu odwoławczego rozstrzygnięcie to jest wyważone i należycie uwzględnia wszelkie okoliczności rzutujące na wymiar kary. Kształtując wymiar kary łącznej nalży mieć na uwadze uprzednią karalność, wielość czynów wchodzących do realnego zbiegu w tej konfiguracji czasowej. Dopiero uwzględnienie całokształtu tych okoliczności warunkuje orzeczenie kary łącznej na zasadzie absorpcji, asperacji lub kumulacji. Oparcie wymiaru kary na zasadzie absorpcji lub kumulacji traktować należy jednak jako rozwiązanie skrajne, stosowane wyjątkowo i wymagające szczególnego uzasadnienia, a priorytetową zasadą wymiaru kary łącznej powinna być zasada asperacji. Instytucja wyroku łącznego nie służy bowiem poprawieniu sytuacji procesowej skazanych poprzez swoistą modyfikację prawomocnie orzeczonych kar, lecz jej uporządkowaniu. Nie może też prowadzić do „premiowania” sprawców wielokrotnie naruszających porządek prawny, przy stosowaniu zasady absorpcji lub w dolnych granicach wymiaru kary łącznej zawsze tam, gdy zachodzi wielość skazań, a tak przecież jest w sytuacji prawnej M. P.. Popełnione przez niego przestępstwa nie stanowiły przypadkowego i incydentalnego naruszenia porządku prawnego, a były przejawem wykształconej po jego stronie postawy. Sąd I instancji prawidłowo ocenił wpływ opinii o skazanym z Zakładu Karnego na wymiar kary i to, że jego zachowanie w warunkach izolacji penitencjarnej było co najwyżej poprawne, gdyż był on sześciokrotnie karany dyscyplinarnie oraz wielokrotnie nagradzany regulaminowo. Nie można jednak tracić z pola widzenia faktu, iż poprawne zachowanie skazanego w jednostce penitencjarnej powinno być regułą, a nie okolicznością przemawiającą za jego nagradzaniem, a co za tym idzie złagodzeniem orzeczonych wobec niego kar. O ile negatywne zachowanie osoby skazanej może dowodzić braku postępów w jej resocjalizacji, a tym samym rzutować na wymiar kary łącznej, o tyle zachowanie właściwe, poprawne, a więc takie, do jakiego skazany jest obligowany - dla wymiaru kary pozostaje niejako obojętne. Dopiero szczególnie pozytywna opinia o osobie skazanej, będąca wynikiem jej ponadprzeciętnej pozytywnej aktywności, daje możliwość do rozważań o możliwości łagodniejszego traktowania. W sytuacji prawnej M. P. nie ma podstaw do stwierdzenia, że w przedmiotowej sprawie doszło do nadmiernego eksponowania wielokrotnej karalności skazanego przy jednoczesnym deprecjonowaniu okoliczności wskazujących na jego resocjalizację. Zdaniem Sądu Okręgowego orzeczona kara odpowiada celowi resocjalizacji, biorąc pod uwagę fakt, iż skazany jest tzw. recydywistą penitencjarnym. Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do uwzględnienia argumentów obrońcy w zakresie złagodzenia wymiaru kary ze względu na stan zdrowia skazanego, w szczególności zespołu (...)’a. Argument obrońcy dotyczący częstej zmiany cel spowodowanej objawami choroby skazanego, choć może wpływać na jego samopoczucie, nie stanowi wystarczającej przesłanki do obniżenia wymiaru kary. Sąd zwraca uwagę, że wszelkie trudności związane z funkcjonowaniem skazanego w Zakładzie Karnym, w tym wynikające z jego stanu zdrowia, powinny być rozwiązywane w ramach wewnętrznych procedur penitencjarnych, które mogą zapewnić skazanemu odpowiednie warunki odbywania kary. Dodatkowo należy wskazać, że informacja podana przez obrońcę dotycząca braku możliwości podjęcia pracy przez skazanego, w związku z pobytem na oddziale ,,S”, nie została oceniona w kontekście negatywnej przesłanki do obniżenia wymiaru kary. Skarżący wskazał także, iż w zaskarżonym orzeczeniu Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy przepisów postępowania, mogącej mieć wpływ na treść wyroku polegającej na niedoprowadzeniu skazanego na rozprawę przed Sądem I instancji mimo złożenia we właściwym czasie wniosku skazanego w tym przedmiocie. Otóż istotnie skazany złożył wniosek o doprowadzenie na rozprawę w przedmiocie wydania wyroku łącznego (k. 241), którego Sąd I instancji nie uwzględnił (k. 254). Nie można jednak uznać, że w ten sposób doszło do naruszenia prawa skazanego do obrony w stopniu rażącym oraz że mogło to mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. Trzeba tutaj podnieść, że postępowanie o wydanie wyroku łącznego swoim charakterem istotnie różni się od postępowania, którego przedmiotem jest ustalenie odpowiedzialności oskarżonego za zarzucane mu przestępstwo, a zatem jest prowadzone postępowanie dowodowe i znajomość materiałów zgromadzonych w aktach sprawy ma duże znaczenie. W przypadku postępowania o wydanie wyroku łącznego zasadnicze znaczenie ma rozstrzygnięcie kwestii prawnych tj. ocena, czy są warunki do połączenia kar już prawomocnie orzeczonych w poszczególnych wyrokach oraz sposób ukształtowania i wysokość kary łącznej. W takim wypadku osobista aktywność skazanego ma mniejsze znaczenie, szczególnie gdy, jak w niniejszej sprawie, korzysta z pomocy obrońcy. Sąd rejonowy dysponował wszystkimi dokumentami niezbędnymi do oceny wszystkich wyżej wspomnianych kwestii prawnych, a podnoszone w apelacji kwestie związane ze schorzeniem skazanego w niczym nie zmieniają zasadności rozstrzygnięć przyjętych w zaskarżonym wyroku. |
|||||||||||
|
Wniosek |
|||||||||||
|
Zmiana wyroku w zaskarżonej części i wymierzenie skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności w niższym wymiarze, na zasadzie pełnej absorpcji. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
|||||||||||
|
Z powodów wskazanych powyżej, wniosek o wymierzenie M. P. kary łagodniejszej nie zasługiwał na uwzględnienie. Kara łączna w wysokości orzeczonej zaskarżonym wyrokiem przedstawia się jako sprawiedliwa i nie ma podstaw do jej zmiany w sposób wnioskowany przez apelującego. Podkreśla się, że niezależnie od możliwości zastosowania przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji, asperacji, jak i zasady pełnej kumulacji, oparcie wymiaru na zasadzie absorpcji lub kumulacji traktować należy jako rozwiązanie skrajne, stosowane wyjątkowo i wymagające szczególnego uzasadnienia, a priorytetową zasadą wymiaru kary łącznej powinna być zasada asperacji (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 12 lipca 2018 r., sygn. akt II AKa 133/18). Orzeczona wobec skazanego w niniejszej sprawie kara łączna 8 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności została wymierzona przy zastosowaniu zasady asperacji, nie nosi cech rażącej niewspółmierności, byłaby taką dopiero wówczas, gdyby w odczuciu społecznym była karą niesprawiedliwą, a takiej oceny nie można wyprowadzić w realiach niniejszej sprawy. Kara ta we właściwym stopniu uwzględnia wszystkie okoliczności łagodzące i obciążające po stronie skazanego. W ocenie sądu odwoławczego złagodzenie kary łącznej kłóciłoby się z prewencyjnym oddziaływaniem kary oraz byłoby swoistą, niczym nieuzasadnioną, nagrodą dla skazanego. |
|||||||||||
|
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||
|
Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia |
|||||||||||
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności. |
|||||||||||
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||
|
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||
|
1.3 1 |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||
|
0.1Wyrok utrzymany w mocy w całości. |
|||||||||||
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy. |
|||||||||||
|
Z uwagi na nieuwzględnienie zarzutu apelacji, wyrok w zakresie orzeczonej kary łącznej należało utrzymać w mocy. Sąd Okręgowy nie dostrzegł okoliczności skutkujących koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia. |
|||||||||||
|
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||
|
1.3.1 1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||
|
Zwięźle o powodach zmiany. |
|||||||||||
|
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||
|
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia. |
|||||||||||
|
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia. |
|||||||||||
|
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia. |
|||||||||||
|
4. |
Konieczność warunkowego umorzenia postępowania |
||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania. |
|||||||||||
|
5. |
|||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia. |
|||||||||||
|
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||
|
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku |
|||||||||||
|
Lp. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
|||||||||
|
6. Koszty Procesu |
|||||||||||
|
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
|||||||||
|
M. P. |
- |
Z uwagi na pobyt skazanego w warunkach izolacji penitencjarnej, brak dochodów oraz trudną sytuację materialną, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolnił go od obowiązku ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa. |
|||||||||
|
7. PODPIS |
|||||||||||
|
SSO Sebastian Mazurkiewicz SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda SSO Tomasz Morycz |
|||||||||||
|
1.4 Granice zaskarżenia |
|||||
|
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
|
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca |
||||
|
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Kara |
||||
|
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
|
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||
|
☒ |
co do kary |
||||
|
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
|
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
|
☐ |
|||||
|
☐ |
brak zarzutów |
||||
|
0.11.4. Wnioski |
|||||
|
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Data wytworzenia informacji: