Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Jacek Matusik

protokolant: sekr. sądowy Renata Szczegot

przy udziale prokuratora Marka Traczyka

po rozpoznaniu dnia 18 marca 2019 r. w Warszawie

sprawy R. R., syna W. i W., ur. (...) w W. oskarżonego o przestępstwa z art. 286 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie

z dnia 1 marca 2018 r. sygn. akt V K 444/13

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- za podstawę skazania oskarżonego i wymiaru kary orzeczonej w punkcie II przyjmuje art. 286 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 30.06.2015r. w zw. z art. 4 § 1 kk,

- na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 30.06.2015r. w zw. z art. 4 § 1 kk, wykonanie orzeczonej w punkcie II kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby 5 (pięciu) lat;

II. w pozostałej części tenże wyrok utrzymuje w mocy;

III. zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wołominie na rzecz adw. E. R. kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT;

IV. wydatkami za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 754/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 marca 2018 roku wydanym w sprawie o sygn. akt V K 444/13 Sąd Rejonowy w Wołominie oskarżonego R. R.:

- uniewinnił od popełnienia zarzucanego mu występku z art. 286 § 1 k.k., który miał polegać na tym, że w okresie od 01.10.2010r. do 31.12.2012r. w W. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził ZUS (...) Oddział w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 21.065,02 zł, pobierając co miesiąc nienależne świadczenie pieniężne w postaci renty rodzinnej, poprzez wyzyskanie błędu pracowników ZUS, co do kontynuowania nauki;

- uznał za winnego drugiego z zarzucanych mu czynów z art. 286 § 1 k.k. polegającego na tym, że w dniu 18.02.2013r. w W. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził R. G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 794,00 zł w ten sposób, że e z góry powziętym zamiarem nie wywiązania się z umowy sprzedaży wystawił na portalu internetowym ofertę sprzedaży reflektorów ksenonowych do samochodu O. (...), a następnie po dokonaniu sprzedaży i otrzymaniu pieniędzy w w/w kwocie wprowadził w błąd, co do zamiaru wydania zakupionych rzeczy i wywiązania się z zawartej umowy, za który wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności

Od powyższego wyroku apelację wywiedli:

1.  Obrońca oskarżonego, która zaskarżyła wyrok w części skazującej oskarżonego, zarzucając orzeczeniu rażącą niewspółmierność orzeczonej kary i wnosząc o zmianę wyroku w tej części poprzez warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności.

2.  Prokurator, który zaskarżył wyrok w części uniewinniającej oskarżonego, zarzucając orzeczeniu w tym zakresie błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na niezasadnym ustaleniu, że oskarżony nie miał świadomości konieczności wypełnienia obowiązku informacyjnego względem ZUS, co skutkowało niezasadnym uniewinnieniem oskarżonego. Podnosząc ten zarzut prokurator wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej przez siebie części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Spośród wniesionych apelacji, tylko ta wywiedziona przez obrońcę oskarżonego zasługiwała na uwzględnienie.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do apelacji prokuratora stwierdzić należy, iż nie podnosi ona żadnych argumentów mogących podważyć rozstrzygnięcie Sądu I instancji. Prokurator kwestionując stanowisko Sądu wyrażone w wyroku oraz jego pisemnym uzasadnieniu, a sprowadzające się do stwierdzenia, że oskarżony nie maił świadomości konieczności wypełniania obowiązku informacyjnego względem ZUS podnosi jedynie, że z zeznań świadka M. C. (pracownika ZUS) iż był on od początku informowany o warunkach pobierania świadczenia oraz że oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Skarżący podkreślił przy tym, że oskarżony wyjaśnił, iż pobierał rentę pomimo zaprzestania nauki oraz nie wskazał, że nie miał świadomości tego, iż warunkiem otrzymywania renty jest kontynuacja nauki, co zdaniem autora apelacji świadczy o tym, że miał on pełną wiedzę o tym, jaki warunki musi spełnić by być uprawnionym do otrzymywania renty. W ocenie Sądu Okręgowego powyższe argumenty skarżącego, w świetle pozostałego materiału dowodowego uznać należy za chybione. Nie ma bowiem racji autor apelacji twierdząc, że z zeznań świadka M. C. wynika jednoznacznie, iż to oskarżony osobiście był informowany przez pracowników ZUS o zasadach i warunkach pobierania świadczenia. Z zeznań świadka znajdujących się na k.23 wynika bowiem, że to informowanie oskarżonego o warunkach pobierania świadczeń polegało określaniu ich w decyzjach przyznających świadczenie, a przecież jak trafnie ustalił Sąd, a prokurator tego nie kwestionuje, wszystkie decyzje przesyłane były nie do oskarżonego, a do jego matki i to nawet po uzyskaniu przez niego pełnoletności. Tym samym dowód ten nie potwierdza tezy skarżącego, jakoby oskarżony faktycznie został poinformowany osobiście o warunkach pobierania renty. Jednocześnie bark jest jakiegokolwiek dowodu, z którego wynikałoby, że oskarżony został zapoznany z treścią decyzji przesyłanych do jego matki oraz zawartych w niej pouczeń. Także wyjaśnienia samego oskarżonego, wbrew stanowisku skarżącego, nie świadczą o świadomości oskarżonego, co do warunków pobierania przez niego świadczenia w okresie objętym zarzutem. Chociaż oskarżony faktycznie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu to jednak nie można wywodzić z tergo, że przyznał się do winy. Z wyjaśnień jego wynika bowiem jedynie, że faktycznie pobierał on rentę pomimo przerwania nauki, o którym to fakcie nikogo nie poinformował. Jednakże pamiętać należy, że składając wyjaśnienia oskarżony znał treść stawianego mu zarzutu, w którym opisano jego zachowanie i którego nie kwestionował, a zatem jego przyznanie się traktowane być musi wyłącznie jako potwierdzenie okoliczności faktycznych, które były zresztą bezsporne. Oskarżony przecież składając wyjaśnienia w postępowaniu przygotowawczym był już świadom tego, że pobieranie przez niego renty było niezasadne, co wynika chociażby z treści umowy z ZUS (k.35-37), a zatem nie może dziwić fakt, że przyznał iż zdarzenie takie miało istotnie miejsce. Nie mniej jednak z wyjaśnień tych nie wynika, że jego zachowanie było motywowane zamiarem kierunkowym zmierzającym do wyzyskania błędu pracowników ZUS i nienależnego pobierania renty, a tym samym by było ono zawinione. Pamiętać przy tym należy, iż oskarżony w postępowaniu przygotowawczym nie korzystał z pomocy obrońcy (podobnie jak w czasie składania wyjaśnień przed Sądem), a zatem nie może dziwić fakt, że nie rozumiał różnicy między zachowaniem zawinionym i niezawinionym. Z tego zatem wywodzić należy, podnoszony przez skarżącego fakt, że oskarżony składając wyjaśnienia nie wskazał, że nie miał świadomości tego, iż warunkiem otrzymywania renty jest kontynuacja nauki. Zwrócić bowiem należy uwagę, iż to na organach procesowych ciąży obowiązek udowodnienia istnienia wszystkich znamion przestępstwa (w tym również strony podmiotowej), a sam fakt, że oskarżony nie zaprzeczył ich wyczerpaniu, nie świadczy jeszcze o tym, że je potwierdził. A przecież w realiach niniejszej sprawy sam R. R. nigdy nie wskazał, by miał świadomość konieczności informowania ZUS o przerwaniu nauki, a jak wskazano wyżej również żaden inny dowód okoliczności tej nie potwierdza. Także fakt wcześniejszego składania do ZUS zaświadczeń o nauce nie potwierdza tezy skarżącego, albowiem zwrócić należy uwagę, iż dołączone do akt kopie zaświadczeń dotyczą sytuacji, w których: oskarżony ukończył 16 rok życia (k.4) bądź podejmował naukę w nowej szkole (k.5-6 i 7), przy czym w trakcie kolejnych lat nauki w jednej szkole żadne zaświadczenia nie były składane. Skoro więc z zaświadczenia z dnia 03.09.2010r. wynikało, że nauka trwać ma 3 lata oskarżony mógł przypuszczać, że przez ten okres nie jest zobowiązany do dostarczania do ZUS jakichkolwiek informacji dotyczących kontynuowania nauki.

Reasumując, wbrew stanowisku prokuratora wyrażonemu w apelacji materiał dowodowy nie daje podstaw do przypisania oskarżonemu popełnienia występku z art. 286 § 1 k.k. na szkodę ZUS, a to z uwagi na brak dowodów na zawinione działanie oskarżonego. Dlatego też za słuszny uznać należało zaskarżony wyrok w części dotyczącej uniewinnienia oskarżonego od popełnienia tego przestępstwa.

Przechodząc do apelacji obrońcy oskarżonego stwierdzić należy, że jest ona zasadna. Istotnie bowiem Sąd Rejonowy wymierzając oskarżonemu karę za przypisany mu występek z art. 286 § 1 k.k. nie uwzględnił dostatecznie okoliczności łagodzących występujących w niniejszej sprawie. Jak trafnie bowiem podnosi obrońca w chwili czynu oskarżony był jeszcze osobą niekaraną, a w toku niniejszego postępowania doszło do pojednania z pokrzywdzonym. Jednocześnie zwrócić należy uwagę, iż od chwili wniesienia aktu oskarżenia do daty wydania zaskarżonego wyroku upłynęło prawie 5 lat, a obecnie już ponad 5 lat, a opóźnienie w rozpoznaniu sprawy w żaden sposób nie wynikało z działań oskarżonego, a wręcz przeciwnie spowodowane było długotrwałą bezczynnością Sądu. W ocenie Sądu Okręgowego okoliczności sprawy, pozwalają na przypuszczenie, że gdyby sprawa o ten czyn zakończyła się w rozsądnym terminie (akt oskarżenia wpłynął w 2013 roku) to z dużą dozą prawdopodobieństwa orzeczono by wobec oskarżonego karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, o co wnosił zresztą prokurator składając wraz z aktem oskarżenia wniosek o skazanie w trybie art. 335 k.p.k. Wprawdzie obecnie oskarżony jest osobą wielokrotnie karaną, to jednak zdaniem Sądu Okręgowego okoliczności tej nie można nadawać nadmiernego znaczenia, mając na względzie fakt, że gdyby nie opieszałość Sądu w rozpoznaniu niniejszej sprawy, to nie byłaby ona brana pod uwagę przy ustalaniu wymiaru kary względem oskarżonego. Dlatego też Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że zasadnym będzie warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, przy czym wobec aktualnego brzmienia art. 69 § 1 k.k., mając na względzie treść art. 4 § 1 k.k. zastosował wobec oskarżonego przepisy ustawy – Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym w czasie popełnienia czynu.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł, jak w wyroku.