VII U 54/18 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2020-06-02
Sygn. akt VII U 54/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 czerwca 2020 r.
Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Dorota Michalska
Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 czerwca 2020 r. w Warszawie
sprawy E. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.
o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)
na skutek odwołania E. K.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.
z dnia 24 listopada 2017 r. znak:(...)
1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje E. K. prawo do wcześniejszej emerytury (z warunków szczególnych) od dnia 1 listopada 2017 r.;
2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. na rzecz E. K. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
UZASADNIENIE
E. K. w dniu 11 grudnia 2017 r. złożył do Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 24 listopada 2017 r. znak: (...), odmawiającej prawa do emerytury.
W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony podkreślił, że legitymuje się wymaganym 15-letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych. Nie zgodził się z decyzją ZUS, ponieważ przedłożył „świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach” wydane przez pracodawcę (...) S.A. (...) zapoznaniu się z powołanymi przepisami zauważył, że pracodawca faktycznie błędnie powołał „pkt 5” zamiast „punktu 1 i 2” wymienionego w wykazie A dział IV poz. 17 rozporządzenia. Odwołujący wskazał, że pracował u ww. pracodawcy 19 lat i praca, którą wykonywał zaliczona jest do prac wykonywanych w szczególnych warunkach. W ocenie odwołującego obowiązek wystawienia prawidłowego dokumentu spoczywa na jego wystawcy czyli pracodawcy. Nie należy skutkami błędu obciążać zwykłego człowieka, który na co dzień nie ma do czynienia z takimi dokumentami i przepisami prawnymi. Pomijając błędne określenie podanego w świadectwie pracy punktu ubezpieczony zaznaczył, że stanowisko na którym faktycznie pracował - „lakierowanie ręczne lub natryskowe - nie zhermetyzowane” - wyszczególnione jest w przepisach jako praca w szczególnych warunkach i tak opisane zostało w świadectwie pracy (odwołanie, k. 3-4 a.s.).
W odpowiedzi na odwołanie z dnia 10 stycznia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c.
Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy wskazał, że odwołujący się złożył w dniu 13 października 2017r. wniosek o emeryturę wcześniejszą z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 24 listopada 2017r. odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury, ponieważ na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie zaliczył do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia odwołującego się od dnia 21 maja 1979r. do dnia 31 grudnia 1998r. w (...), ponieważ stanowisko wymienione w świadectwie pracy w szczególnych warunkach, tj. malarz (obsługa nakładarek lakieru) nie jest zgodne z powołanym przez pracodawcę Wykazem A, Działem XIV, poz. 17, pkt 5 zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. Uprawnienia do wcześniejszej emerytury zgodnie z ww. zarządzeniem nabywają inni pracownicy zatrudnieni w pomieszczeniach lakierni nie zhermatyzowanych - w bezpośrednim sąsiedztwie stanowiska lakierniczego. Odwołujący nie jest członkiem OFE, legitymuje się ogólnym stażem pracy na dzień 1 stycznia 1999r. w wysokości 25 lat oraz w dniu (...) ukończył 60 lat (odpowiedź na odwołanie, k. 5 a.s.).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
E. K. urodzony w dniu (...) złożył w dniu 13 października 2017 r. w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W., wniosek o wcześniejszą emeryturę z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Do powyższego wniosku ubezpieczony załączył kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych wraz z dokumentacją potwierdzającą te okresy (wniosek z dnia 13 października 2017r., k. 1- 14 a.r.).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w dniu 24 listopada 2017 r. wydał decyzję znak: (...) którą odmówił E. K. prawa do emerytury, ponieważ nie udowodnił 15 letniego okresu wykonywania prac w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uznał okresu zatrudnienia od 21 maja 1979 r. do 31 grudnia 1998 r. w (...) S.A. jako okresu wykonywania prac w szczególnych warunkach z powodu błędnie wystawionego świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach. Organ rentowy podkreślił, że stanowisko zawarte w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach tj. malarz (obsługa nakładarek lakieru) nie jest zgodne z powołanym przez pracodawcę wykazem A. działem XIV, poz. 17 pkt 5 zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 1 sierpnia 1983 r. Zakład wyjaśnił, że uprawnienia do wcześniejszej emerytury zgodnie z ww. zarządzeniem nabywają inni pracownicy zatrudnieni w pomieszczeniach lakierni nie zhermetyzowanych – w bezpośrednim sąsiedztwie stanowiska lakierniczego – stała praca w warunkach w których nie są zachowane higieniczne normy pracy. Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku – uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania Zakład przyjął za udowodnione okresy na dzień 1 stycznia 1999 r. nieskładkowe 4 miesiące i 8 dni, składkowe 19 lat, 3 miesiące i 7 dni, uzupełniające – rola w ilości 6 lat, 4 miesięcy i 15 dni, staż sumaryczny wyniósł 25 lat (decyzja ZUS z dnia 24 listopada 2017 r., k. 19 a.r.).
E. K. w okresie od dnia 21 maja 1979 r. do dnia 30 czerwca 2010 r. był zatrudniony w (...) S.A. w W. (poprzednio Zakłady (...) W., a następnie Zakład (...) S.A.) na stanowisku malarza, stolarza. Z chwilą podjęcia powyższego zatrudnienia tj. z dniem 21 maja 1979 r. ubezpieczonemu zostało powierzone stanowisko pracy malarza w oddziale Malarni Drzwi do wykonywania prac obsługi nakładarek lakieru. Pracodawca wystawił ubezpieczonemu świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach za okres od dnia 21 maja 1979 r. do dnia 31 grudnia 1998 r., w którym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace lakierowanie ręczne lub natryskowe – nie zhermetyzowane na stanowisku malarza (obsługa nakładarek lakieru) wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 17 pkt5 załącznika nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w Zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych. (umowa o pracę z dnia 24 maja 1979 r., k. 1 akt osobowych E. K., umowa o pracę z dnia 13 stycznia 1993 r., k. 3 akt osobowych E. K., oświadczenie, k. 86 akt osobowych E. K., świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, k. 12 a.r., świadectwo pracy z dnia 30 czerwca 2010 r., k. 11 a.r., świadectwo wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia z dnia 29 października 1981 r., k. 85 akt osobowych E. K., świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, k. 84 akt osobowych E. K., powierzenie obowiązków z dnia 25 czerwca 1998 r., k. 27 akt osobowych E. K.).
W tym czasie do obowiązków ubezpieczonego należało przygotowanie do pracy polewarki do malowanie skrzydeł drzwiowych w cyklu zautomatyzowanym, wpuszczanie skrzydeł drzwiowych do kabiny polewarki, nadzorowanie prawidłowości pracy maszyny, usuwanie usterek. Odwołujący dodatkowo wykonywał prace przygotowawcze polegające na przygotowaniu – mieszaniu farb, emalii i przelewaniu ich do zbiornika polewarki. W praktyce praca polegała na puszczaniu drzwi w maszynę do malowania w obsadzie 3-osobowej. E. K. jako operator i dwóch pomocników. (...) był trzyzmianowy. Dwóch pracowników puszczało drzwi w maszynę do malowania. W środku było urządzenie, które nakładało farbę. Polewarka była obudowana kabiną. Pracownicy w czasie pracy maszyny byli na zewnątrz kabiny. Drzwi poruszały się w ruchu ciągłym. Jedna sztuka pchała drugą sztukę. Malowanie trwało kilka sekund. Na podkładzie malowało się szybciej, na emalii wolniej. Dwóch pracowników odbierało pomalowane drzwi. Pędzlami ściągano nadmiar farby i umieszczano drzwi na wózku, a później wiozło się je do pieca, gdzie temperatura osiągała około 80 stopni. Na wózki drabiniaste mieściło się 12 sztuk drzwi. Odwołujący był operatorem i osobą, która wpuszcza drzwi do maszyny. Ubezpieczony rozrabiał farbę i wlewał do baniaka, który podaje się na pompę. Do tej farby były dolewane rozpuszczalniki, kwas do utwardzania, rozcieńczalniki i inne środki do utrzymania koloru farby. Wyciągnięte z pieca drzwi były gorące i parowały. Pracowano jednocześnie na 3 polewarkach, więc na zmianę wychodziło około 2000 sztuk drzwi. Opary nie miały czasu się ulotnić, nawet gdyby wentylacja sprawnie działała. Opary były duszące, piekły w oczy. Pracownicy dostawali ubrania ochronne tj. rękawice, fartuchy i drelichy, ale po 3 miesiącach były zmieniane, bo nie wytrzymywały. Pracownicy nie dostawali masek ochronnych, ponieważ było ciężko oddychać, a w masce jeszcze gorzej, otrzymywali gumowe rękawice ochronne, gdyż szmaciane się nie nadawały. Jeśli na zewnątrz było powyżej 25 stopni, to temperatura na hali wynosiła 50-60 stopni. Wtedy zarządzano przerwy skokowe co jakiś czas, 10 minut na wyjście za zewnątrz, złapanie powietrza. Piec znajdował się na tej samej hali co maszyna malująca w odległości około metrów. Za każdym razem trzeba było maszynę myć rozpuszczalnikami po zakończonej pracy. Z. B., B. K. pracowali na tym samym stanowisku co odwołujący (zeznania świadka Z. B., protokół z rozprawy z dnia 15 maja 2018 r. - a.s., zeznania świadka B. K. protokół z rozprawy z dnia 15 maja 2018 r. - a.s., zeznania świadka K. K. protokół z rozprawy z dnia 15 maja 2018 r. - a.s., zeznania E. K. protokół z rozprawy z dnia 26 lipca 2018 r. - a.s.).
W toku postępowania sądowego, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego specjalisty ds. bezpieczeństwa i higieny pracy z wyłączeniem biegłego dotychczas sporządzającego opinię w tej sprawie (biegłego J. P.), celem ustalenia czy praca wykonywana przez odwołującego w (...) w okresie od 21 maja 1979 r. do 31 grudnia 1998 r. wykonywana była w warunkach szczególnych uregulowanych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) oraz w innych Rozporządzeniach Rady Ministrów dotyczących I Kategorii Zatrudnienia i zarządzeniach właściwych ministrów (postanowienie z dnia 26 czerwca 2019 r., k. 134 verte a.s.).
W opinii z dnia 11 września 2019 r. biegły sądowy specjalista z zakresu (...) stwierdził, że czynności wykonywane przez E. K. stanowią zatrudnienie w szczególnych warunkach w rozumieniu Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Rodzaj wykonywanej pracy przez ubezpieczonego znajduje się w wykazie A załącznika do Rozporządzenia prac w szczególnych warunkach. Z dokumentacji świadectwa pracy wynika, że ubezpieczony przepracował w tych warunkach 19 lat 7 miesięcy i 11 dni na stanowisku M. - obsługa nakładarek lakieru w (...) w W. wykonując prace lakierowanie ręczne lub natryskowe - nie zhermetyzowane, tym samym pełnia wymogi określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu (...), k. 142 – 147 a.s.).
Organ rentowy nie zgłaszał zastrzeżeń do opinii biegłego z zakresu bhp (pismo procesowe z dnia 23 grudnia 2019 r., k. 174 a.s.).
Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił w oparciu o dokumentację zawartą w aktach sądowych, dokumentację znajdującą się w aktach osobowych oraz aktach emerytalnych ubezpieczonego oraz w oparciu o dowód z zeznań świadków Z. B., B. K., K. K. i zeznań odwołującego, a także w oparciu o dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu (...).
Sąd dał wiarę zeznaniom świadków oraz odwołującego ponieważ są one logiczne, wzajemnie się uzupełniają w zakresie kluczowych kwestii związanych z charakterystyką wykonywanej przez ubezpieczonego pracy, a nadto korespondują z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.
Autentyczność zgromadzonych dokumentów i ich zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy nie budziła zastrzeżeń, w związku z tym Sąd uznał dokumenty za wiarygodne i tworzące spójny stan faktyczny. Sąd jako materiał kluczowy dla rozstrzygnięcia sprawy uznał opinię powołanego biegłego sądowegoz zakresu (...), albowiem dowód ten pozwolił na precyzyjne określenie, że praca wykonywana przez odwołującego w spornym okresie była wykonywana w warunkach szczególnych. Z tego też powodu ustalenia poczynione przez biegłego Sąd przyjął za własne, albowiem opinia została wydana w oparciu o spójne i wiarygodne zeznania świadków, a także w oparciu o dokumentację zgromadzoną w aktach sprawy, w szczególności w aktach osobowych E. K.. Sąd zwraca uwagę również, że biegły orzekający w niniejszej sprawie jest specjalistą w swojej dziedzinie, posiadającym bogatą wiedzę z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy i wieloletnie doświadczenie zawodowe. Sąd miał na uwadze, że organ rentowy oraz odwołujący nie wnosili zastrzeżeń do opinii biegłego.
Sąd pominął dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu (...), ponieważ jego opinie zawierały wewnętrzne sprzeczności i pozostawały w oderwaniu o materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, dlatego też nie mogły stanowić wiarygodnego i miarodajnego dowodu w sprawie.
W związku z tym Sąd uznał, że zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do wydania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie E. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia24 listopada 2017 r. znak: (...) jest zasadne.
Art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2020r., poz. 53), zwanej dalej ustawą emerytalną, wskazuje, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1.
okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
o których mowa w powołanym art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r., nie ma żadnej swobody. Prace te zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43), zwanym dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego
. Na wykazach prac zawartych we wskazanym rozporządzeniu nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:
1.
posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi
i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);
2. wykonywać pracę wymienioną w wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia;
3. osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia) oraz
4.
być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt
3 rozporządzenia).
Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy
w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy (
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1997r. II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001r., II UKN 598/00).Świadectwo pracy w warunkach szczególnych jest jednak dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. i nie stanowi dowodu tego, co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego
a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej, ani inne organy państwowe (
wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r., III AUa 783/13).Dodatkowo należy podkreślić, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania uprawnień do emerytury w wieku obniżonym, w postępowaniu sądowym dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego, dla wykazania okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia.
W rozpatrywanej sprawie jedyną okolicznością, co do której istniał spór pomiędzy stronami, było to, czy ubezpieczony legitymuje się co najmniej 15 – letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Spełnienie innych warunków, od których zależy przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury, nie było ostatecznie sporne, ponieważ ubezpieczony ukończył 60 lat, posiada 25-letni okres składkowy i nieskładkowy i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił ubezpieczonemu, jako okresu pracy w warunkach szczególnych, następujących okresów zatrudnienia: od dnia21 maja 1979 r. do31 grudnia 1998 r. w (...) S.A. z uwagi na stanowisko wymienione w świadectwie pracy w szczególnych warunkach, tj. malarz (obsługa nakładarek lakieru), które nie jest zgodne z powołanym przez pracodawcę Wykazem A, Działem XIV, poz. 17, pkt 5 zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. Sąd Okręgowy, prowadził postępowanie dowodowe, przeprowadzając wszelkie dostępne dowody, aby ustalić, czy we wskazanych okresach ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych. Dokumentacja zawarta w aktach osobowych i rentowych ubezpieczonego E. K. z okresu jego zatrudnienia od dnia 21 maja 1979 r. do dnia 30 czerwca 2010 r. był zatrudniony w (...) S.A. w W. (poprzednio Zakłady (...) W., a następnie Zakład (...) S.A.) wskazuje, że od dnia 21 maja 1979 r. do31 grudnia 1998 r. ubezpieczonemu zostało powierzone stanowisko pracy malarza w oddziale Malarni Drzwi do wykonywania prac obsługi nakładarek lakieru. Jednocześnie, z uwagi na fakt, że świadectwo pracy nie jest w postępowaniu sądowym jedynym dopuszczalnym dowodem mogącym potwierdzić pracę w warunkach szczególnych, Sąd przeprowadził inne dostępne dowody, aby ustalić, czy faktycznie w powyższym zakładzie pracy ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych. Na okoliczność rodzaju czynności realizowanych przez ubezpieczonego złożył zeznania on sam, a także świadkowie Z. B., B. K. i K. K..
Sąd doszedł do przekonania, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy realizował czynności na stanowisku malarza w oddziale Malarni Drzwi do wykonywania prac obsługi nakładarek lakieru w (...) w W. wykonując prace lakierowanie ręczne lub natryskowe - nie zhermetyzowane, tym samym pełnia wymogi określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W ocenie Sądu opinia biegłego sądowego z zakresu bhp S. G. dowodzi, że wskazane w świadectwie pracy w warunkach szczególnych stanowisko malarza (obsługa nakładarek lakieru), odpowiada wskazanemu w wykazie A, dziale XIV poz. 17 pkt 5 - inni pracownicy zatrudnieni w pomieszczeniach lakierni - nie zhermetyzowanych w bezpośrednim sąsiedztwie stanowiska lakierniczego z załącznika nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w Zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.
W przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, że praca jaką ubezpieczony wykonywał w okresie objętym sporem odpowiada zatrudnieniu w szczególnych warunkach, o którym mowa w cytowanych wyżej przepisach, albowiem w okresie tym E. K. wpuszczał skrzydła drzwiowe do kabiny polewarki, nadzorował prawidłowość pracy maszyny, usuwał usterki. Odwołujący dodatkowo wykonywał prace przygotowawcze polegające na przygotowaniu – mieszaniu farb, emalii i przelewaniu ich do zbiornika polewarki. Pędzlami ściągał nadmiar farby i umieszczał drzwi na wózku, a później wiózł je do pieca, gdzie temperatura osiągała około 80 stopni. Odwołujący był operatorem i osobą, która wpuszcza drzwi do maszyny. Ubezpieczony rozrabiał farbę i wlewał do baniaka, który podaje się na pompę. Do tej farby były dolewane rozpuszczalniki, kwas do utwardzania, rozcieńczalniki i inne środki żeby farba utrzymała kolor. Podczas wkładania drzwi do pieca, chemikalia dodawane do farb parowały i przechodziły na halę. Wyciągnięte drzwi były gorące i też parowały. Opary były duszące, piekły w oczy. Pracownicy dostawali ubrania ochronne tj. rękawice, fartuchy i drelichy, ale po 3 miesiącach były zmieniane, bo nie wytrzymywały. Pracownicy nie dostawali masek ochronnych, ponieważ było ciężko oddychać, a w masce jeszcze gorzej, otrzymywali gumowe rękawice ochronne, gdyż szmaciane się nie nadawały. Jeśli na zewnątrz było powyżej 25 stopni, to temperatura na hali wynosiła 50-60 stopni. Zarządzano przerwy skokowe co jakiś czas, 10 minut na wyjście za zewnątrz, złapanie powietrza. Maszynę myto rozpuszczalnikami po zakończonej pracy.
Odnosząc się natomiast do twierdzeń organu rentowego dotyczących tego, że w przedłożonym przez odwołującego świadectwie pracy w szczególnych warunkach z okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w W., wskazane stanowisko tj. malarz (obsługa nakładarek lakieru), nie jest zgodne z powołanym przez pracodawcę Wykazem A, Działem XIV, poz. 17, pkt 5 zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. Powyższe w ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przesądzało o odmowie przyznania na rzecz odwołującego dochodzonego świadczenia. Zdaniem Sądu Okręgowego wskazać należy, że w niniejszej sytuacji nie ma znaczenia nazewnictwo zajmowanego przez ubezpieczonego stanowiska pracy, albowiem dla ostatecznej kwalifikacji danej pracy, jako pracy w warunkach szczególnych decydujące znaczenie ma treść załącznika do Rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r., który nie powołuje się na konkretne stanowiska, lecz wskazuje czynności, których wykonywanie kwalifikuje określoną pracę, jako pracę w warunkach szczególnych. W ocenie Sądu Okręgowego o uznaniu danej pracy za pracę w warunkach szczególnych powinny decydować obowiązki faktycznie przez pracownika wykonywane, a nie treść umowy o pracę, świadectwa pracy i nazewnictwo stanowiska pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1998 r., II UKN 570/97). O pracy w warunkach szczególnych decyduje zatem rodzaj wykonywanej pracy, co ponadto wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, a w szczególności z art. 32 ust. 2 który stanowi, że dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Rodzaje prac ustala się bowiem na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A w D. od I do XIV wymienia rodzaje prac, które są pracami w warunkach szczególnych. Z kolei w myśl § 2 ust. 1 tego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Praca w warunkach szczególnych to praca, w której pracownik w sposób znaczny jest narażony na niekorzystne dla zdrowia czynniki. Przy czym dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Jest to także praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 01 czerwca 2010 r., sygn. II UK 21/10). Zatem, w ocenie Sądu Okręgowego, decydującą rolę przy analizie charakteru pracy ubezpieczonego z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma możliwość jej zakwalifikowania pod jedną z pozycji wspomnianego załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów, nie zaś nazewnictwo danego stanowiska pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 r., II UKN 598/00, z dnia 14 grudnia 2009 r., I UK 218/09 oraz z dnia 06 grudnia 2010 r., II UK 140/10). Ponadto jak już zostało wskazane świadectwo pracy w szczególnych warunkach nie stanowi wyłącznego dowodu służącego do wykazania charakteru świadczonej pracy wobec, czego zakwestionowanie tego dokumentu przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia pracownika w warunkach szczególnych za pomocą innych środków dowodowych w toku postępowania sądowego, w tym w oparciu o zeznania świadków, które mogą potwierdzić spełnienie przez ubezpieczonego warunków wymaganych do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy zważył, że okres zatrudnienia ubezpieczonego E. K. od 21 maja 1979 r. do 31 grudnia 1998 r. w (...) S.A. podlega zaliczeniu do stażu pracy - jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Prace wykonywane przez odwołującego w spornym okresie czasu są ujęte w Wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. pod poz. 17 Działu XIV – lakierowanie ręczne lub natryskowe – niezhermetyzowane. Tym samym łączny staż pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych wynosi ponad 15 lat. Ubezpieczony spełnia zatem przesłankę, dotyczącą legitymowania się 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych wskazaną w art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, niezbędną do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury.
Warunek, którego dotyczył spór, został więc spełniony i było możliwe przyznanie ubezpieczonemu prawa do wnioskowanego świadczenia.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art.477 ( 14) § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia24 listopada 2017 r. znak: (...), w ten sposób, że przyznał E. K. prawo do wcześniejszej emerytury (z warunków szczególnych) od dnia1 listopada 2017 r.
O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r. poz. 1804), zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 zł.
ZARZĄDZENIE
Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć(...)
M.P.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Dorota Michalska
Data wytworzenia informacji: