Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 maja 2021 r. w Warszawie

sprawy Z. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) w W.

o rekompensatę

na skutek odwołania Z. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. z dnia 10 listopada 2020 roku, znak: (...)

oddala odwołanie.

SSO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

Z. P. w dniu 10 grudnia 2020 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. z dnia 10 listopada 2020 r., znak: (...) zarzucając jej naruszenie art. 21 w związku z art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych poprzez jego niezastosowanie i odmowę przyznania prawa do rekompensaty za okres pracy w warunkach szczególnych. Odwołująca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uwzględniającej rekompensatę za okres pracy w warunkach szczególnych. W jej ocenie organ rentowy w treści zaskarżonej decyzji nie odniósł się do wystawionego zaświadczenia przez Izbę Administracji Skarbowej w W. z dnia 18 maja 2017 r., zgodnie z którym była zatrudniona w administracji celnej w okresie od 1 stycznia 1991 r. do 28 lutego 2017 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku specjalisty Służby Celnej. Ubezpieczona stanęła na stanowisku, że jej praca do 31 grudnia 2008 r. była zaliczana do prac w warunkach szczególnych zgodnie z § 11 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
i w szczególnym charakterze. Dodatkowo zaznaczyła, że o pracy w warunkach szczególnych mowa jest również w treści świadectwa pracy z dnia 28 lipca 2020 r. ( odwołanie z dnia 10 grudnia 2020 r., k. 3-4 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Jego zdaniem odwołująca była zatrudniona w okresie od 15 września 1999 r. do 28 lutego 2017 r. w Służbie Celnej oraz od 1 marca 2017 r. do 31 maja 2017 r. w Służbie C.-Skarbowej, wskutek czego ma ustalone prawo do emerytury policyjnej. Powołując się na treść art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że jeżeli funkcjonariusz ma ustalone prawo do emerytury policyjnej, okres służby w Służbie Celnej, z tytułu którego ustalono prawo do tego świadczenia, nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu rekompensaty. Zatem organ rentowy podniósł, że zaliczenie okresów służby do emerytury wojskowej wyklucza późniejsze zaklasyfikowanie tych samych okresów do emerytury cywilnej ( odpowiedź na odwołanie z dnia 20 stycznia 2021 r., k. 5 a. s.).

Odwołująca nie zakwestionowała, że posiada prawo do emerytury policyjnej za okres od 15 września 1999 r. do 28 lutego 2017 r. oraz za okres od 1 marca 2017 r. do 31 maja 2017 r. Jednocześnie wskazała, że wnosi o przyznanie rekompensaty za okres nieobjęty emeryturą policyjną. Podkreśliła przy tym, że okres od 1 stycznia 1991 r. do 14 września 1999 r. nie został uwzględniony przy wyliczeniu wysokości emerytury policyjnej. W jej ocenie żaden z przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych i ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie wskazuje, aby okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat musiałby być przepracowany w jednym zakładzie pracy ( pismo procesowe z dnia 23 lutego 2021 r., k. 11 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z. P. zatrudniona była w pełnym wymiarze czasu pracy w:

- Zakładzie Gastronomii i Handlu (...) w G.
w okresie od 25 sierpnia 1980 r. do 25 kwietnia 1981 r. na stanowisku sprzedawcy ( świadectwo pracy z dnia 25 kwietnia 1981 r., k. 3 tom I a. e.);

- Zakładach Budownictwa (...) w okresie od 24 sierpnia 1981 r. do 31 sierpnia 1987 r. na stanowisku księgowej ( świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia
1987 r., k. 5 tom I a. e.);

- Urzędzie Miejskim w W. w okresie od 1 października 1987 r. do 30 października 1990 r. na stanowisku podinspektora ( świadectwo pracy z dnia 3 października 1990 r., k. 6 tom I a. e.);

- Izbie Administracji Skarbowej w W. w okresie od 1 stycznia 1991 r. do 28 lutego 2020 r., w tym od 1 stycznia 1991 r. do 28 lutego 2017 r. w Izbie Celnej
w W. oraz od 1 marca 2017 r. do 28 lutego 2020 r. w Izbie Administracji Skarbowej w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach młodszego kontrolera skarbowego, samodzielnego referenta, starszego referenta, specjalisty służby celnej, inspektora celnego, starszego kontrolera celnego i kontrolera celnego. Odwołująca wykonywała pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w okresie od 1 stycznia 1991 r. do 31 grudnia 2008 r. ( świadectwo pracy z dnia 28 lipca 2020 r., k. 7-9 tom IV a. e.).

Na podstawie art. 15d ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, (...)Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin zwanej dalej ,,ustawą zaopatrzeniową” ubezpieczona ma przyznane prawo do policyjnej emerytury. Jej wysokość została obliczona w oparciu o uwzględnione okresy służby odwołującej od 15 września 1999 r. do 31 maja 2017 r. ( pismo z dnia 24 sierpnia 2020 r., k. 23 tom IV a. e.).

Odwołująca w dniu 29 lipca 2020 r. złożyła wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. o emeryturę. W odpowiedzi organ rentowy decyzją z dnia 21 września 2020 r., znak: (...) przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie zaliczkowej od 1 lipca 2020 r. ( wniosek z dnia 29 lipca 2020 r. i decyzja z dnia 21 września 2020 r., k. 1 i 35 tom IV a. e.).

Następnie zaskarżoną decyzją z dnia 10 listopada 2020 r., znak: (...) odwołująca nabyła prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i okresowej emerytury od 1 października 2020 r. ( decyzja z dnia 10 listopada 2020 r., k. 43 tom IV a. e.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej
w aktach sprawy, w tym w aktach organu rentowego, której treść nie stanowiła przedmiotu sporu pomiędzy stronami procesu. Wobec powyższego Sąd uznał zgromadzony materiał dowodowy za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie Z. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)w W. z dnia 10 listopada 2020 r., znak: (...) jako niezasadne, podlegało oddaleniu.

Spór pomiędzy stronami dotyczył ustalenia, czy odwołująca udokumentowała 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych, który uprawniałby ją do uzyskania emerytury wraz z rekompensatą z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Pozostałe kwestie związane z nabyciem prawa do tego świadczenia nie były sporne pomiędzy stronami procesu.

Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( Dz. U. z 2018 r., poz. 1924) zwanej dalej ,,ustawą pomostową’’, rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy pomostowej, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli posiada okres pracy w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2020 r., poz. 53 z późn. zm.), zwanej dalej ,,ustawą emerytalną’’, wynoszący co najmniej 15 lat.

W myśl art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej, za pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, przy czym wiek emerytalny powyższej kategorii pracowników, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których pracownikom tym przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Wykaz prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
o których mowa w powołanym art. 184 ustawy emerytalnej, nie podlega wykładni rozszerzającej. Prace te ściśle zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43) zwanego dalej ,,rozporządzeniem’’. Jednakże nabycie uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze podlega dalszym ograniczeniom. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik ma obowiązek wykonywać ją stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na danym stanowisku pracy w świetle § 2 ust. 1 rozporządzenia.

Sąd doszedł do wniosku, że należało jedynie rozważyć, czy na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ubezpieczona udowodniła, że legitymuje się 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych, który można uwzględnić przy nabyciu prawa do emerytury wypłacanej z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wraz z rekompensatą. Przesłanką konieczną do przyznania prawa do rekompensaty jest wykonywanie pracy w warunkach szczególnych przez 15 lat w pełnym wymiarze czasu pracy. W rozpatrywanej sprawie ze świadectwa pracy z dnia 28 lipca 2020 r. wynika, że ubezpieczona wykonywała pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w okresie od 1 stycznia 1991 r. do 31 grudnia 2008 r. Z tego należało jednak wyłączyć okres od 15 września 1999 r. do 31 grudnia 2008 r., który został uwzględniony do wypłaty emerytury policyjnej odwołującej zgodnie
z treścią decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonemu przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się z zastrzeżeniem ust. 2-5 następujące okresy: składkowe wynikające z art. 6 oraz nieskładkowe, o których mowa w art. 7. Z tym, że okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składowych zgodnie z art. 5 ust. 2. Na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy emerytalnej okresów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i pkt 6 lit. a-e i g, nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości, jeżeli z ich tytułu ustalono prawo do świadczeń pieniężnych określonych w art. 2 ust. 2 ustawy zaopatrzeniowej, czyli min. funkcjonariuszy (...)Skarbowej. W sytuacji zatem, gdy funkcjonariusz (...)Skarbowej ma ustalone prawo do emerytury policyjnej, to okresów pełnionej służby nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości na zasadach określonych w ustawie emerytalnej. Nie jest możliwe bowiem zsumowanie okresów ubezpieczenia w okresach pełnienia służby i równoległego podlegania ubezpieczeniu społecznemu.

Ubezpieczona ma przyznane prawo do emerytury policyjnej. Do wysługi lat oraz wyliczenia wysokości tego świadczenia został jej zaliczony okres od 15 września 1999 r. do 31 maja 2017 r. Zatem zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy emerytalnej okresy pracy w Służbie C.-Skarbowej nie mogą być zaliczone do emerytury, jak również do dodatków, w tym rekompensaty przyznanej na podstawie ustawy emerytalnej. W świetle poglądów orzecznictwa wypracowanych przez Sąd Najwyższy, zaliczenie okresu służby do emerytury wojskowej wyklucza późniejsze zaliczenie tych samych okresów do emerytury zwykłej (cywilnej). Przepis art. 5 ust. 2a ustawy emerytalnej ma na uwadze zasadę odrębności systemów ubezpieczenia (zaopatrzenia) i świadczeń z tych systemów, a więc również i okresów składających się na prawo i świadczenie emerytalne (zaopatrzeniowe). Jak wynika z postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2013 r. ( I UK 119/13) przepis art. 5 ust. 2a ustawy emerytalnej jednoznacznie wyjaśnia, że okresy (...)Skarbowej, na podstawie których przyznano emeryturę policyjną nie mogą być później zaliczone do zwiększenia wysokości emerytury zwykłej (cywilnej). W innym jeszcze orzeczeniu z dnia 12 lipca 2012 r. ( II UK 326/11) Sąd Najwyższy stwierdził jednoznacznie, że zmiana art. 2 ust. 1 ustawy emerytalnej obowiązująca od dnia 1 marca 2009 r. dająca m.in. pracownikom (...)Skarbowej możliwość nabycia prawa do świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie oznacza, że okres, z tytułu którego ubezpieczona nabyła prawo do świadczeń określonych w ustawie zaopatrzeniowej, może być ponownie zaliczony do tzw. stażu emerytalnego przy ustalaniu świadczeń emerytalnych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Identycznej wykładni dokonał także Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 22 maja 2012 r. ( III UK 104/11), który wskazał bowiem, że jeżeli z tytułu pełnienia służby ubezpieczona nabyła prawo do tzw. „emerytury policyjnej”, to zgodnie z omówionym wcześniej art. 5 ust. 2a ustawy emerytalnej okres, w którym pełniła służbę, nie może zostać uwzględniony zarówno przy ustalaniu prawa do wnioskowanej emerytury, jak i przy ustalaniu wysokości tego świadczenia. Skoro zatem ubezpieczona bezspornie z tytułu pełnienia służby jest uprawniona do emerytury policyjnej, to na podstawie art. 5 ust. 2a ustawy emerytalnej, okres tej służby nie może być uwzględniony przy ustalaniu wysokości emerytury, w tym prawa do rekompensaty, przyznanej w trybie przepisów tej ustawy.

Przeprowadzone postępowanie w sprawie wykazało, że odwołująca nie legitymuje się wymaganym na dzień 1 stycznia 1999 r. 15-letnim okresem pracy
w warunkach szczególnych. Okoliczność tą Sąd ustalił na podstawie zalegającej
w aktach rentowych dokumentacji potwierdzającej przebieg zatrudnienia ubezpieczonej, której można było uwzględnić do przyznania prawa do rekompensaty jedynie okres od 1 stycznia 1991 r. do 14 września 1999 r. Pozostały okres, a więc od 15 września 1999 r. do 31 maja 2017 r. został uwzględniony na poczet przyznanego jej prawa do emerytury policyjnej. Ponadto w żadnym z pozostałych okresów zatrudnienia ubezpieczona nie wykonywała obowiązków w warunkach szczególnych. W związku z powyższym, Sąd zważył, że Z. P. nie spełniła jednej z przesłanek warunkującej możliwość uzyskania prawa rekompensaty, tj. nie udowodniła 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, liczonego jedynie do okresów cywilnych.

Mając na uwadze Sąd na podstawie art. 477 § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

SSO Renata Gąsior

ZARZĄDZENIE

(...)