Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: protokolant sądowy Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2017 r. w Warszawie

sprawy J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) w W.

o emeryturę

na skutek odwołania J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W.

z dnia 14 września 2016 r., znak: (...)

z dnia 5 stycznia 2017 r., znak: (...)

oraz z dnia 3 marca 2017 r., znak: (...)

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje J. D. prawo do emerytury od dnia 30 września 2016 roku.

UZASADNIENIE

J. D. w dniu 30 września 2016r. złożył, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W., odwołanie od decyzji z dnia 14 września 2016 roku, znak: (...), odmawiającej przyznania emerytury, i wnioskował o uwzględnienie pracy w warunkach szczególnych w Warsztacie (...) w okresie od 1 października 1982 roku do 30 sierpnia 1986 roku (odwołanie z dnia 30 września 2016r., k. 3 a.s.). Następnie w dniu 17 stycznia 2017r. J. D. odwołał się od kolejnej odmownej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. z dnia 5 stycznia 2017r., znak: (...). W odwołaniu ponownie zwrócił się o uwzględnienie okresu pracy w warunkach szczególnych od dnia 1 października 1982r. do dnia 30 sierpnia 1986r. w Warsztacie (...) w W.. Wskazał przy tym, że z uwagi na śmierć pracodawcy nie posiada świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Oświadczył, że praca w tym okresie była wykonywana stale, w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku spawacza i polegała na spawaniu i cięciu (odwołanie z dnia 17 stycznia 2017r., k. 2 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wniósł o umorzenie postępowania w zakresie, w jakim decyzja z dnia 14 września 2016r. została zmieniona przez decyzje z dnia 5 stycznia 2017r. i 20 stycznia 2017r. oraz o oddalenie odwołania w pozostałej części, także w przypadku, gdyby odwołanie zostało rozszerzone na decyzję z dnia 20 stycznia 2017r., znak: (...).

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie spełnił przesłanki co najmniej 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za udowodniony okres zatrudnienia w warunkach szczególnych wynoszący 7 lat, 8 miesięcy i 19 dni (zaliczono okresy: od 4 listopada 1974r. do 31 marca 1980r. oraz od 1 kwietnia 1980r. do 26 sierpnia 1982r.). Nie uwzględnił natomiast jako wykonywanej w szczególnych warunkach pracy ubezpieczonego od dnia 1 października 1982r. do dnia 30 sierpnia 1986r. w Warsztacie (...) z siedzibą w W., ponieważ za okres pracy w w/w zakładzie ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, ani świadectwa pracy z adnotacją o takiej treści. Nadto nie zostały uwzględnione okresy pracy: od 3 grudnia 1986r. do dnia 14 kwietnia 1991r. w Zakładzie (...) w W. oraz od dnia 15 kwietnia 1991r. do dnia 31 lipca 1992r. w Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) (...) w W., ponieważ przedłożone zaświadczenia o pracy w szczególnych warunkach nie wskazują, aby praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy wskazał również, że decyzja z dnia 14 września 2016r. została zmieniona przez decyzję z dnia 5 stycznia 2017r. w ten sposób, że organ rentowy uznał, iż spełniony jest warunek złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa (odpowiedź na odwołanie z dnia 25 stycznia 2017r., k. 6 a.s.).

Na rozprawie w dniu 24 marca 2017 roku J. D. wskazał, że odwołuje się również od wydanej w toku postępowania decyzji z dnia 3 marca 2017r., znak: (...), odmawiającej przyznania prawa do emerytury, w której organ rentowy uznał jako udowodniony okres pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat, 3 miesięcy i 18 dni (protokół skrócony rozprawy z dnia 24 marca 2017 roku, k. 35 – 38 a.s., e-protokół rozprawy z dnia 24 marca 2017r., k. 39 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. D., ur. (...), w okresie od dnia 10 czerwca 1972r. do dnia 3 listopada 1974r. pracował w gospodarstwie rolnym rodziców, położonym w miejscowości S. (oświadczenie wnioskodawcy, k. 21 – 22 akt emerytalnych, pisemne zeznania świadków, k. 17 – 20 akt emerytalnych, zaświadczenie z dnia 10 grudnia 2013r., k. 23 akt emerytalnych). Następnie od dnia 4 listopada 1974r. do dnia 26 sierpnia 1982r. wykonywał pracę jako monter instalacji sanitarnych i grzewczych oraz spawacz elektryczny i gazowy w Kombinacie (...) w W. i praca ta była wykonywana w warunkach szczególnych na stanowiskach wymienionych w Wykazie A, Dział V, poz. 1 pkt 6 oraz w Wykazie A, Dział XIV, poz. 12 pkt 1, stanowiącym załącznik do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. (świadectwo pracy z dnia 7 września 1982r., k. 25 – 26 akt emerytalnych, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 30 marca 2012r., k. 27 akt emerytalnych).

W okresie od dnia 1 października 1982r. do dnia 30 sierpnia 1986r. J. D. pracował w charakterze spawacza instalacji centralnego ogrzewania w Warsztacie (...), gdzie były wykonywane wymiany instalacji C.O., wymiany węzłów cieplnych oraz instalacji wodnokanalizacyjnych w budynkach zamieszkałych – głównie blokach. Poza ubezpieczonym zatrudnieni byli ponadto: M. F. i A. B. wykonujący prace monterów oraz dorywczo – w razie potrzeby – brat T. K.. J. D. był jedynym pracownikiem, który w owym czasie posiadał uprawnienia spawalnicze (M. F. uzyskał takie uprawnienia dopiero po zakończeniu pracy przez ubezpieczonego) i jako jedyny zajmował się cięciem i spawaniem. Pozostali pracownicy wykonywali natomiast prace monterskie i pomocnicze. Praca ubezpieczonego była realizowana w pełnym wymiarze czasu pracy i polegała wyłącznie na stałym wykonywaniu spawania rur i pionów nośnych oraz na cięciu palnikiem starych instalacji, podlegających wymianie. Projekty w tym czasie przygotowywał dla T. K. M. W. (1), który bywał na budowach realizowanych przez T. K. i wraz z J. D. ustalał zmiany w projektach. Później zatrudnił J. D. do takich samych prac, jakie J. D. wykonywał dla T. K. (zeznania świadków: M. W. (1) i M. F. oraz zeznania ubezpieczonego J. D., protokół skrócony rozprawy z dnia 24 marca 2017 roku, k. 35 – 38 a.s., e-protokół rozprawy z dnia 24 marca 2017r., k. 39 a.s., świadectwo pracy z dnia 29 sierpnia 1986r., k. 29 akt emerytalnych).

W okresie od 1 października 1986r. do dnia 1 grudnia 1986 J. D. pracował jako monter-spawacz u G. S. prowadzącego (...) z siedzibą w L. (świadectwo pracy z dnia 1 grudnia 1986r., k. 39 - 40 akt emerytalnych). Potem od dnia 3 grudnia 1986r. do dnia 27 czerwca 1991r. pracował w Zakładzie (...) M. W. (1) na stanowisku montera-spawacza, a w okresie od 28 czerwca 1991r. do 31 lipca 1992r. w Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) (...) w W., również jako monter – spawacz instalacji sanitarnych (świadectwo pracy z dnia 27 czerwca 1991r., k. 43 - 44 akt emerytalnych, świadectwo pracy z dnia 31 lipca 1992r., k. 47 – 48 akt emerytalnych).

Prace wykonywane w okresach od 3 grudnia 1986r. do dnia 27 czerwca 1991r. oraz od 28 czerwca 1991r. do 31 lipca 1992r. były pracami w warunkach szczególnych przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym, zgodnie z Wykazem A Dział XIV, poz. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (zaświadczenia z dnia 29 września 2016r., k. 4 – 5 a.s. oraz k. 87 – 89 akt emerytalnych, zaświadczenia z dnia 4 września 2003r., k. 41 i 45 akt emerytalnych, zaświadczenia z dnia 24 stycznia 2017r., nienumerowane karty z akt emerytalnych).

Od dnia 2 listopada 1992r. do dnia 30 listopada 1992r. J. D. pracował jako monter instalacji sanitarnych u J. S. prowadzącego (...) w W. (świadectwo pracy z dnia 30 listopada 1992r., k. 49 akt emerytalnych). Natomiast w okresie od 10 lipca 1993r. do 17 marca 2008r. prowadził działalność gospodarczą (potwierdzenie ubezpieczenia, k. 51 - 53 akt emerytalnych, decyzja z dnia 19 marca 2008r., k. 55 akt emerytalnych).

W dniu 1 czerwca 2016r. ubezpieczony złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę wraz z informacją dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych (wniosek o emeryturę wraz z załącznikiem, k. 1 - 14 akt emerytalnych).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. decyzją z dnia 14 września 2016r., znak: (...), odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do emerytury. Na podstawie dowodów uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ rentowy przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999r.: okresy składkowe w wymiarze 20 lat, 11 miesięcy i 11 dni, okresy nieskładkowe w wymiarze 1 roku i 9 miesięcy oraz okresy uzupełniające – rola w wymiarze 2 lat, 4 miesięcy i 24 dni, tj. staż sumaryczny wynoszący 25 lat. Natomiast staż pracy w szczególnych warunkach został uwzględniony w wymiarze 7 lat, 8 miesięcy i 19 dni. Tym samym organ rentowy ustalił, że ubezpieczony nie spełnił warunków wynikających z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016r. poz. 887, ze zm.) w zw. z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r. Nr 8, poz. 43, ze zm.), gdyż na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a także jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił pracy w szczególnych warunkach w okresach: od dnia 1 października 1982r. do dnia 30 sierpnia 1986r. w Warsztacie (...), od dnia 3 grudnia 1986r., do dnia 14 kwietnia 1991r. w Zakładzie (...). oraz od dnia 15 kwietnia 1991r. do dnia 31 lipca 1992r. w Przedsiębiorstwie Budowlanym (...), ponieważ przedłożone zaświadczenia nie spełniają wymogów formalnych. Pracodawca nie podał w nich charakteru wykonywanej pracy i stanowiska zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. (decyzja ZUS z dnia 14 września 2016r., k. 83 akt emerytalnych).

J. D. w dniu 30 września 2016r. złożył odwołanie od wskazanej decyzji oraz przedstawił dwa zaświadczenia z dnia 29 września 2016 roku wydane przez M. W. (1) prowadzącego Zakład (...) oraz przez Przedsiębiorstwo Budowlane (...) (...), potwierdzające, że w okresach zatrudnienia u tych pracodawców wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Ponadto ubezpieczony złożył oświadczenie, że prosi o przekazanie środków zgromadzonych w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa (odwołanie z dnia 30 września 2017r., k. 3 a.s., zaświadczenia z dnia 29 września 2016r., k. 4 – 5 a.s., protokół z dnia 30 września 2016r., k. 85 akt emerytalnych).

Z uwagi na przedstawienie nowych dowodów, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. decyzją z dnia 5 stycznia 2017r., znak: (...), zmienił decyzję odmowną z dnia 14 września 2016r. w ten sposób, że staż pracy w szczególnych warunkach ustalił w wymiarze 12 lat, 5 miesięcy i 21 dni. Jednocześnie nie powołał się na brak spełnienia przesłanki związanej z członkostwem w OFE i brakiem wniosku o przekazanie środków tam zgromadzonych na dochody budżetu państwa (decyzja ZUS z dnia 5 stycznia 2017r., k. 91 – 93 akt emerytalnych). J. D. odwołał się od wskazanej decyzji (odwołanie z dnia 17 stycznia 2017 roku, k. 2 a.s.).

Kolejną decyzją z dnia 20 stycznia 2017r., znak: (...), zmieniającą decyzję odmowną z dnia 14 września 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. określił na nowo staż pracy w szczególnych warunkach jako wynoszący 7 lat, 8 miesięcy i 19 dni. W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, że odmówił przyznania emerytury, ponieważ ubezpieczony nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu. Jako wykonywana w warunkach szczególnych nie została uwzględniona praca od 1 października 1982r. do 30 sierpnia 1986r. w Warsztacie (...) T. K., ponieważ nie zostało przedłożone świadectwo pracy w warunkach szczególnych, a ustalenie okresów pracy w szczególnych warunkach w oparciu o inne dowody, niż wskazane w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., jest dopuszczalne jedynie w postępowaniu odwoławczym. Zakład nie uwzględnił również okresu pracy w warunkach szczególnych od dnia 3 grudnia 1986r. do dnia 14 kwietnia 1991r. w Zakładzie (...) M. W. (1) oraz od dnia 15 kwietnia 1991r. do dni 31 lipca 1992r. w Przedsiębiorstwie (...), ponieważ przedłożone zaświadczenia z dnia 29 września 2016r. nie zawierają informacji, że praca w szczególnych warunkach była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu (decyzja ZUS z dnia 20 stycznia 2017r., k. 95 akt emerytalnych).

W dniu 25 stycznia 2017r. J. D. przedstawił organowi rentownemu uzupełnione zaświadczenia wystawione przez M. W. (1) prowadzącego Zakład (...) oraz przez Przedsiębiorstwo Budowalne (...) (pismo J. D. wraz z zaświadczeniami, nienumerowane karty akt emerytalnych). W związku z tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. wydał decyzję z dnia 3 marca 2017r., znak: (...), powtórnie odmawiającą przyznania prawa do emerytury, ale wskazującą, że staż pracy J. D. w szczególnych warunkach wynosi 13 lat, 3 miesiące i 18 dni. Do tego okresu zostały doliczone okresy pracy: w Zakładzie (...) M. W. (1) od dnia 3 grudnia 1986r. do dnia 14 kwietnia 1991r. oraz w Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) od dnia 15 kwietnia 1991r. do dnia 31 lipca 1992r. (decyzja ZUS z dnia 3 marca 2017r., nienumerowana karta akt emerytalnych).

Wskazany stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie niekwestionowanych przez strony dowodów z dokumentów zawartych w aktach emerytalnych i aktach sądowych oraz na podstawie zeznań świadków M. W. (1) i M. F. oraz ubezpieczonego J. D..

Zeznania świadka M. F., który pracował wraz z ubezpieczonym w spornym okresie, w tej samej brygadzie w Zakładzie (...), zostały ocenione jako w pełni wiarygodne. Świadek, tak jak ubezpieczony, przedstawił zakres prac realizowanych przez J. D.. Jego zeznania w części zostały również potwierdzone zeznaniami M. W. (1). M. W. (1), choć nie był pracownikiem T. K., to z nim współpracował, gdyż przygotowywał dla niego projekty, przed rozpoczęciem własnej działalności. W związku z tym, celem omówienia tych projektów i wprowadzenia ewentualnych zmian w projektach, bywał na budowach, gdzie prace prowadził T. K. za pośrednictwem zatrudnionych pracowników. Widywał się wówczas także z ubezpieczonym i potwierdził, że ubezpieczony wykonywał prace polegające na spawaniu. W tym zatem zakresie pomiędzy zeznaniami świadków zachodziła spójność i dlatego Sąd na ich podstawie dokonał ustaleń faktycznych. Jako spójne z zeznaniami świadków, a tym samym jako wiarygodne, zostały ocenione również zeznania J. D..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania J. D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) w W. z dnia 14 września 2016r., z dnia 5 stycznia 2017r. oraz z dnia 3 marca 2017r., jako zasadne zasługiwały na uwzględnienie.

Art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015r., poz. 748 ze zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną, wskazuje, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie ma żadnej swobody. Prace te ściśle i jasno zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) – zwanym dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego. Na wykazach prac zawartych w tym akcie prawnym, nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1.  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi

i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);

2.  wykonywać pracę wymienioną w Wykazie A (Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia;

3.  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia) oraz

4.  być zatrudnionym przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt

3 rozporządzenia).

Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1997 roku, II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, II UKN 598/00). Świadectwo pracy w warunkach szczególnych jest jednak dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. i nie stanowi dowodu tego co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej ani inne organy państwowe (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r., III AUa 783/13, Lex nr 1409118). Dodatkowo należy podkreślić, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania uprawnień do emerytury w wieku obniżonym, dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być więc udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

W przedmiotowej sprawie, w związku z kilkukrotną zmianą decyzji przez organ rentowy, ostatecznie jedyną okolicznością, co do której istniał spór pomiędzy stronami, było to, czy ubezpieczony legitymuje się co najmniej 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Spełnienie innych warunków, od których zależy przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury, nie było zaś sporne, ponieważ J. D. ukończył 60 lat z dniem 10 czerwca 2016r., posiada 25 – letni okres składkowy i nieskładkowy oraz choć przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego, to w dniu 30 września 2016r. złożył wniosek o przekazanie dochodów zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Organ rentowy ostatecznie uznał, że J. D. legitymuje się okresem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat, 3 miesięcy i 18 dni. Jako jedyny spośród wskazywanych przez ubezpieczonego, nie został uwzględniony okres pracy w warunkach szczególnych od dnia 1 października 1982r. do dnia 30 sierpnia 1986r. w Warsztacie Usług (...). W tym zakresie organ rentowy powoływał się w zasadzie na jedną tylko okoliczność o charakterze formalnym, a mianowicie wskazał na brak świadectwa pracy potwierdzającego pracę w warunkach szczególnych w tym okresie. Zdaniem Sądu, brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996r. (II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239) wskazał, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, a ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Mając na względzie powyższe, w tym okoliczność, iż świadectwo pracy nie jest w postępowaniu sądowym jedynym dopuszczalnym dowodem mogącym potwierdzić pracę w warunkach szczególnych, Sąd przeprowadził inne dostępne dowody, aby ustalić, czy faktycznie u T. K. ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych. Na okoliczność rodzaju czynności realizowanych przez ubezpieczonego złożył zeznania on sam, a także świadkowie M. W. (1) oraz M. F..

Świadek M. W. (1) potwierdził, że znał osobiście T. K., u którego pracował ubezpieczony, a także znał ubezpieczonego w owym czasie, gdy pracował dla T. K.. Ponadto, wskazał, że J. D. w spornym okresie zajmował się spawaniem i wykonywał takie same prace, jak w okresie późniejszym, gdy pracował u niego. Podobnie na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy spawanie oraz cięcie przez ubezpieczonego wskazywał sam ubezpieczony i pracujący z nim w brygadzie M. F.. Sąd, jak było wskazane, dał tym zeznaniom wiarę z uwagi na fakt, że skoro J. D. był jedynym spawaczem wówczas, gdy pracował dla T. K., to spawanie i cięcie mogło – i jak wskazują świadkowie – być jego jedyną pracą. Praca ta wymieniona jest w Wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, w Dziale XIV „Prace różne” w poz. 12 ”prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym”.

W przypadku ubezpieczonego taki rodzaj pracy, realizowanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, potwierdzili świadkowie oraz świadectwo pracy wystawione przez pracodawcę. Co prawda nie zawiera ono żadnej wzmianki o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych, Sąd jednak takie ustalenie poczynił uwzględniając zapis w świadectwie pracy wskazujący na stanowisko J. D. oraz zeznania, jakie zostały złożone w toku postępowania. Wynika z nich w sposób nie budzący wątpliwości, że prace wymienione w Dziale XIV poz. 12 były jedynymi, które ubezpieczony realizował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy od dnia 1 października 1982r. do dnia 30 sierpnia 1986r. W związku z tym nie było wątpliwości, że odwołania ubezpieczonego były uzasadnione. J. D. ponad 15 lat pracował w warunkach szczególnych. Warunek, którego dotyczył spór, został więc spełniony i możliwe było przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia.

W zakresie ustalenia terminu, od jakiego Sąd Okręgowy uznał za zasadne przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury, zastosowanie znalazł art. 129 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Zgodnie ze wskazanym przepisem ogólną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest to, że świadczenia wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do emerytury (tj. spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie.

W rozpatrywanej sprawie ostatni warunek, tj. złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE na dochody budżetu państwa, nastąpiło w dacie 30 września 2016r. Zatem od tej daty Sąd świadczenie emerytalne ubezpieczonemu przyznał, dokonując tym samym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmiany zaskarżonych decyzji, które były niezgodne z prawem.

ZARZĄDZENIE

(...)