Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Renata Gąsior

Protokolant st. sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2025 r. w Warszawie

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. z dnia 6 grudnia 2016 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

Sędzia Renata Gąsior

UZASADNIENIE

W dniu 2 stycznia 2017 r. M. K. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 6 grudnia 2016 r., znak: (...). Odwołująca zakwestionował prawidłowość rozstrzygnięcia ZUS, w którym organ rentowy odmówił jej prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołująca wskazała, że zgodnie z przepisami spełnia wszystkie kryteria, aby otrzymać emeryturę pomostową tj. urodziła się (...), a także udowodniła, że przepracowała w warunkach szkodliwych 20 lat. Ubezpieczona wskazała, że ukończyła 55 lat w dniu 20a listopada 2016 r. i przez 20- lat odprowadzała składki do ZUS, a przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywała pracę w szczególnie szkodliwych warunkach. M. K. wskazała, że już w wieku 18 lat podjęła pracę w charakterze wiertacza- tłoczarza i prasera tworzyw sztucznych - pracowała w bardzo szkodliwych warunkach dla zdrowia i życia. W Zakładzie otrzymywała codziennie 1 litr mleka oraz kawę i herbatę. Następnie z uwagi na zmianę miejsca zamieszkania podjęła pracę w fabryce (...), gdzie pracowała w charakterze tokarza - praca ta było bardzo szkodliwa dla zdrowia, w związku z czym tam też otrzymywała mleko, kawę i herbatę oraz gorąca zupę. W związku z panującymi w zakładzie warunkami utraciła zdrowie i zmuszona była do zmiany pracy. Następnie podjęła pracę w Szpitalu (...) w charakterze salowej i pomocy instrumentariuszki. Przez 8/12 godzin dziennie przebywała na sali operacyjnej podczas operacji. Po każdej operacji musiała posprzątać salę i włączać bardzo szkodliwe dla zdrowia lampy bakteriobójcze. W ramach tak szkodliwej pracy otrzymywała również posiłki regeneracyjne. Następnie podjęła prace w zarządzie (...) w W., gdzie pracowała w charakterze sprzątaczki, biletera i szatniarza. Praca była bardzo ciężka i w szkodliwych warunkach z uwagi na promieniowanie i naelektryzowanie emitowane przez iglicę umieszczoną na dachu (...). Odwołująca wskazała, że w związku z pracą w tak szkodliwych warunkach otrzymywała kawę, herbatę mleko. Rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło ze względu na likwidację stanowiska pracy. Odwołująca zaznaczyła, że nie otrzymała świadectw pracy w szkodliwych warunkach i nie ma możliwości obecnie uzyskania takich świadectw, ponieważ dokumentacja została zniszczona i w związku z tym nie jest w stanie udowodnić na piśmie, że pracowała przez 20 lat w szczególnie szkodliwych warunkach. M. K. wskazała przy tym, że praca w tak trudnych warunkach odbiła się na jej zdrowiu, ponieważ obecnie ma orzeczony drugi stopień niepełnosprawności. Mając powyższe na względzie wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie jej emerytury pomostowej (odwołanie z dnia 30 grudnia 2016 r. k.2-5 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy wskazał, że M. K. nie spełniła warunków do uzyskania prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ nie przedłożyła żadnego świadectwa pracy wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. nr 8 poz. 43 ze zm.) ani zaświadczenia potwierdzającego pracę w myśl ustawy o emeryturach pomostowych. Według Zakładu, brak było również podstaw do przyznania prawa do świadczenia na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ ubezpieczona nie wykazał, że na dzień 1 stycznia 2009 r. legitymowała się co najmniej 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy. Organ rentowy zaznaczył, że odwołująca nie dysponuje zaświadczeniami o których mowa w art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych takich okresów. Mając powyższe na względzie ZUS wniósł o oddalenie odwołania (odpowiedź na odwołanie z dnia 24 stycznia 2017 r., k. 6-7 a.s.).

W toku postępowania ubezpieczonej został przyznany pełnomocnik z urzędu (postanowienie z dnia 13 marca 2017 r. k.29 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. (wcześniej M. Z.) urodziła się w dniu (...) (bezsporne).

Od 15 stycznia 1980 r. do 29 września 1986 r. zatrudniona była w Zakładach (...) oddział w W. na stanowisku prasera tworzyw sztucznych i wiertacza – tłoczarza. Zakład zajmował się robieniem części do telefonów. Ubezpieczona podczas pracy wierciła śruby, prasą cięła elementy z blachy, które były wykorzystywane do produkcji i podłączeń telefonów oraz lutowa podzespoły. Odwołująca pracowała wówczas na prasach i tokarkach. M. K. pracowała na otwartej hali, na której panował hałas, było dużo kurzu i pyłu ( świadectwo pracy z 30 września 1986 r. k. 7 a.r., zeznania świadka W. K. (1) k. 56 a.s., zeznania ubezpieczonej k. 393-394 a.s.).

Od 1 lipca 1987 r. do 5 listopada 1990 r. ubezpieczona zatrudniona była w Fabryce (...) sp. z o.o. Oddział w O. na stanowisku tokarza. W zakładzie pracowała na akord w systemie 8-godzinnym. Zajmowała się tam wytwarzaniem części do wózków i koparek: robione były z drutu dźwignie i małe pręty, które były wkładane do tokarki, a ubezpieczona musiała je nagwintować z dwóch stron. Ubezpieczona wykonywała swoją pracę na tokarce. Podczas pracy zajmowała się gwintowaniem sprzęgieł, dźwigni. Ubezpieczona pracowała także na szlifierce, gdzie wkładano bardzo ciężkie sworznie, były skrawane nożami i stępiane po obu stronach. Materiał pracownicy musieli przynosić z magazynu, ponieważ nie było go na hali (świadectwo pracy z 14 września 1989 r. k.8, świadectwo pracy z 5 listopada 1990 r. k.9 a.r., zeznania ubezpieczonej k.393-394 a.s.).

W okresie od 11 lutego 1991 r. do 15 lutego 1994 r. pracowała jako salowa w Zespole Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej Szpital (...). Podczas pracy w szpitalu ubezpieczona pracowała po 12/24 godziny. Sala operacyjna była naświetlana promieniami fioletowymi. M. K. pracowała jako salowa, sprzątała sale po operacji, ale także podczas operacji pomagała instrumentariuszce i podawała odpowiednie potrzebne przyrządy. Do jej obowiązków należała również pomoc lekarzom w przygotowaniu się do operacji (świadectwo pracy z 15 lutego 1994 r. k.10-10v a.r., zeznania ubezpieczonej k.393-394, k.449-450 a.s.).

Od 7 marca 1994 r. do 31 maja 1994 r. oraz od 7 grudnia 1996 r. do 21 stycznia 1998 r zatrudniona była w Zarządzie (...) w W. na stanowisku sprzątaczki i szatniarki. Od 21 stycznia 1998 r. do 31 sierpnia 2005 r. zatrudniona była w C. Grupa serwis sp. z o.o. w W. jako pracownik serwisowy w (...) w W. w pełnym wymiarze czasu pracy. Początkowo ubezpieczona pracowała na S. Kongresowej od 7 marca 1994 r. do 31 maja 1994 r. Podczas pracy ubezpieczonej w S. Kongresowej był bardzo duży hałas ze względu na odbywające się koncerty. Następnie od 1 czerwca 1994 r. do 31 sierpnia 2005 r. ubezpieczona pracowała jako sprzątaczka - pracownik serwisowy głównie na 27 piętrze (...) również ostatnie piętro pod tarasem widokowym. Do zakresu jej obowiązków należało sprzątanie pokoi znajdujących się na tym piętrze (świadectwo pracy z dnia 6 czerwca 2002 r. k.11 a.r., świadectwo pracy z dnia 30 września 2002 r. k.12 a.r., świadectwo pracy z 31 sierpnia 2005 r. k. 13 a.r., zeznania świadka K. G. k.57 a.s., zeznania ubezpieczonej k. 393-394,449-450 a.s.).

W dniu 24 listopada 2016 r. M. K. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o przyznanie jej emerytury pomostowej zaznaczając, że prace we wskazanych przez nią zakładach pracy wykonywała w warunkach szkodliwych dla zdrowia (wniosek z dnia 24 listopada 2016 r.- nienumerowana karta a.r.)

Po rozpoznaniu wniosku ZUS (...) Oddział w W. wydał w dniu 6 grudnia 2016 r. decyzję znak: (...)odmawiającą prawa do emerytury pomostowej. Organ rentowy w uzasadnieniu decyzji wskazał, że odmawia przyznania emerytury zgodnie z art. 4 w związku z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 r. ubezpieczona nie udowodniła okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tejże ustawy wynoszącego co najmniej 15 lat, przed dniem 1 stycznia 1999 r. nie wykonywała prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tejże ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej. Organ rentowy wskazał, że przedłożona dokumentacja nie potwierdza wykonywania pracy w szczególnych warunkach. ZUS podsumowując zaznaczył, że na podstawie załączonych dowodów przyjął za udowodnione okresy: nieskładkowe w wymiarze 5 lat, 6 miesięcy i 18 dni i okresy składkowe w wymiarze 19 lat 7 miesięcy, a więc staż sumaryczny wynoszący 25 lat, 1 miesiąc i 18 dni (decyzja z dnia 6 grudnia 2016 r. k.21 a.r.).

Sąd w trakcie postępowania zwrócił się o udostępnienie informacji odnośnie nadajników zainstalowanych na iglicy (...) i ich ewentualnego szkodliwego wpływu na zdrowie. Z uzyskanej dokumentacji wynikało, że natężenie i gęstość mocy pola elektromagnetycznego wewnątrz iglicy (...) w W. mieszczą się w granicach dopuszczalnych poziomów elektromagnetycznego niejonizującego dla ludzi i środowiska (dokumentacja przesłana z (...) k.370-372 a.s.).

W toku postępowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy celem ustalenia czy praca wykonywana przez odwołującą M. K. w następujących okresach zatrudnienia:

- Zakłady (...) Oddział Terenowy w W. w okresie od 15 stycznia 1980 r. do 16 lipca 1982 r.;

- Fabryka (...), a następnie (...) sp. z o.o. w okresie od 1 lipca 1987 r. do 5 listopada 1990 r.;

- Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej W. P. w okresie od 11 lutego 1991 r. do 15 lutego 1994 r.;

- Zarząd (...) sp. z o.o. w okresie od 7 marca 1994 r. do 31 maja 1994 r.;

- (...) sp. z o.o. w okresie od 1 czerwca 1994 r. do 31 sierpnia 2005 r.

stanowiła prace w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (postanowienie z dnia 3 kwietnia 2024 r., k. 453 a. s.).

Biegły z zakresu (...) w opinii sporządzonej dnia 6 sierpnia 2024 r. wskazał, że na podstawie zapisów znajdujących się w aktach sprawy – w jego opinii - można przyjąć z dużym prawdopodobieństwem, że odwołująca się w spornym okresie czasu pracy wykonywał swoje obowiązki na następujących stanowiskach:

- monter zespołów teletechnicznych (w wymiarze 3 miesięcy i 2 dni).

Biegły zaznaczył, że praca na powyższym stanowisku nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Nie jest również wymieniana w Załączniku nr 1/2 ustawy o emeryturach pomostowych jako praca wymieniana w warunkach szczególnych/o szczególnym charakterze;

- wiertacz - tłoczarz (w wymiarze 1 roku, 8 miesięcy i 9 dni). Biegły wskazał, że praca na stanowisku wiertacza nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Biegły zaznaczył, że z informacji znajdujących się w aktach sprawy - w tym zeznaniach odwołującej nie wynika, że wykonywała pracę przy czynnościach tłoczenia- tłoczenie gwoździ, nitów oraz obsługę automatów do produkcji drutu kolczastego lub wyrobów z drutu. Tym samym biegły zaznaczył, że praca wykonywana przez odwołującą przy czynnościach tłoczenia nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Praca na powyższym stanowisku (wiertacz-tłoczarz) nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Nie jest również wymieniana w załączniku nr 1/2 ustawy o emeryturach pomostowych jako praca wymieniana w warunkach szczególnych/o szczególnym charakterze;

- praser tworzyw sztucznych (w wymiarze 6 miesięcy i 21 dni). Biegły wskazał, że praca na w/w stanowisku może być uznana jako wykonywana w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. (Wykaz A, Dział IV, poz. 17 [produkcja i przetwórstwo żywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwo produkcja wosków i woskoli]). Praca ta nie również wymieniana w Załączniku nr 1/2 ustawy o emeryturach pomostowych jako praca wymieniana w warunkach szczególnych/ o szczególnym charakterze;

- tokarz (w wymiarze 3 lat, 4 miesięcy i 5 dni). Biegły wskazał, że praca na powyższym stanowisku nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Nie jest również wymieniana w Załączniku nr 1/2 ustawy o emeryturach pomostowych jako praca wymieniana w warunkach szczególnych/ o szczególnym charakterze.

- salowa (w wymiarze 3 lat i 5 dni). Biegły zaznaczył, że praca na powyższym stanowisku nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Nie jest również wymieniana w Załączniku nr l/2 ustawy o emeryturach pomostowych jako praca wymieniana w warunkach szczególnych/ o szczególnym charakterze.

- sprzątaczka/pracownik serwisowy (w wymiarze 11 lat, 5 dni i 24 dni). Biegły zaznaczył, że praca na powyższym stanowisku nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Nie jest również wymieniana w Załączniku nr 1/2 ustawy o emeryturach pomostowych jako praca wymieniana w warunkach szczególnych/o szczególnym charakterze.

Biegły Z. C. zaznaczył, że całość dokumentacji załączonej do akt sprawy, w jego ocenie pozwala na stwierdzenie, że odwołująca w spornym okresie czasu pracy wykonywała pracę w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. w wymiarze: 6 miesięcy i 21 dni oraz nie wykonywała pracy w warunkach szczególnych/o szczególnym charakterze wymienionej w Załączniku nr 1 / nr 2 ustawy o emeryturach pomostowych (opinia biegłego z zakresu BHP Z. C. k. 474-482a a.s.).

Pismem z dnia 27 sierpnia 2024 r. organ rentowy wskazał, że nie wnosi zastrzeżeń do opinii sporządzonej przez biegłego i podtrzymuje wniosek o oddalenie odwołania (pismo z dnia 27 sierpnia 2024 r. k.493 a.s.).

Pismem z dnia 18 września 2024 r. pełnomocnik odwołującej wniósł zastrzeżenia do opinii biegłego wskazując, że jest ona niepełna wnosząc tym samym o dopuszczenie opinii uzupełniającej biegłego z zakresu BHP i udzielenie przez biegłego odpowiedzi na wskazane w piśmie procesowym pytania (pismo z dnia 18 września 2024 r. k. 495-496 a.s.).

Postanowieniem z dnia 22 października 2024 r. Sąd dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego do spraw BHP Z. C., celem ustosunkowania się do zarzutów podniesionych przez pełnomocnika odwołującej się w piśmie z dnia 18 września 2024 r. (postanowienie k. 508 a.s.).

Biegły sądowy Z. C. w opinii uzupełniającej z dnia 14 listopada 2024 r. odniósł się szczegółowo do zarzutów podniesionych przez pełnomocnika odwołującej i odpowiadając na sformułowane pytania wskazał, że struktura Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – na które powoływał się pełnomocnik odwołującej - obejmuje: określenie wykazu, działu oraz punktu (pozycji), a stwierdzenie pełnomocnika odwołującej: punkt 88, Wykazu A - jest, wobec tego niedookreślone, brak jest wskazania działu. Biegły zaznaczył, że prawdopodobnie chodzi o dział III, punkt 88 (prace przy produkcji kabli). Z informacji znajdujących się w aktach osobowych odwołującej ( Zakłady (...), Oddział Terenowy w W.), ale również zeznań odwołującej (k. 450-k.451 akta sądowe) oraz świadka: W. K. (1) (k. 56 akta sądowe), a także piśmie/odwołaniu odwołującej z dnia 30 grudnia 2016 r. (k. 2 akta sądowe) nie wynika (brak jakiejkolwiek wzmianki), że odwołująca w jakimkolwiek okresie wykonywała „prace przy produkcji kabli”. W dalszej kolejności biegły wskazał, że nazwa pracodawcy - wbrew twierdzeniu pełnomocnika odwołującej - nie decyduje o uznaniu bądź nie danej pracy za wykonywaną w warunkach szczególnych. Tym samym zarzut pełnomocnika odwołującej - w tym zakresie jest w ocenie biegłego bezpodstawny. Odnosząc się do kolejnej kwestii biegły wskazał, że nazwa pracodawcy - wbrew twierdzeniu pełnomocnika odwołującej - nie decyduje o uznaniu bądź nie danej pracy za wykonywaną w warunkach szczególnych. Biegły podkreślił, że struktura Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - na które powoływał się pełnomocnik odwołującej - obejmuje: określenie wykazu, działu oraz punktu (pozycji) – zatem stwierdzenie pełnomocnika odwołującej: punkt 78, Wykazu A jest, wobec tego niedookreślone, brak jest wskazania działu. Biegły zauważył, że prawdopodobnie chodzi o dział III, punkt 78 (szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne). Biegły podkreślił, że z informacji znajdujących się w aktach osobowych odwołującej ( Zakłady (...), Oddział Terenowy) w W., ale również zeznań odwołującej (k. 450-451 akta sądowe) oraz zeznań świadka W. K. (1) (k. 56 akta sądowe), a także piśmie/odwołaniu odwołującej z dnia 30 grudnia 2016 r. nie wynika (brak jest jakiejkolwiek wzmianki), że odwołująca w jakimkolwiek okresie wykonywała „prace przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechaniczne”. Biegły zaznaczył, że odwołująca - co wynika z informacji znajdujących się w aktach sprawy podczas pracy w Zakładach (...) Oddział Terenowy w W. - wykonywała czynności wiertacza, tłoczarza oraz prasera tworzyw sztucznych (świadek W. K. (1) zeznał również, że pracowała jako ślusarz, tokarz). Biegły zauważył, że czynności te nie są w żadnym wypadku tożsame (równoważne) z procesem szlifowania lub ostrzenia wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniem mechanicznym. Transport przedmiotów metalowych nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M.

W dalszej kolejności biegły wskazał, że analiza pracy odwołującej pod kątem spełnienia wymagań punktu 48 (prawdopodobnie dział III) - co sugeruje pełnomocnik odwołującej - jest bezprzedmiotowa, ponieważ wbrew twierdzeniu pełnomocnika odwołującej nie wykonywała ona prac w obszarze hutnictwa żelazo - niklu, przy obsłudze urządzeń kruszących, separatorów magnetycznych i przemiałowych. Tym samym - zarzut pełnomocnika odwołującej - w tym zakresie jest bezpodstawny. Dla celów informacyjnych biegły podał, że - wbrew twierdzeniu pełnomocnika odwołującej - warunki szkodliwe (np. zapylenie, hałas) nie są podstawą do uznania danej pracy za wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M.

Kolejno, biegły zaznaczył, że nazwa pracodawcy - wbrew twierdzeniu pełnomocnika odwołującej - nie decyduje o uznaniu bądź niedanej pracy za wykonywaną w warunkach szczególnych. Biegły wskazał, że z informacji znajdujących się w aktach sprawy nie wynika, że odwołująca podczas pracy w Zespole Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej W. P. wykonywała swoje obowiązki (stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy) na oddziale intensywnej opieki medycznej lub anestezjologii. Powyższe potwierdziła również odwołująca (k. 450 akta sądowe) - tj. fakt pracy jako salowa na oddziale chirurgii urazowej, a nie na oddziale intensywnej terapii/anestezjologii. Tym samym zarzut pełnomocnika odwołującej - w tym zakresie jest bezpodstawny. Biegły Z. C. dla celów informacyjnych podał, że Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 lipca 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu zdrowia i opieki społecznej - w Wykazie A, Dziale XII, poz. 1, na oddziałach intensywnej opieki medycznej oraz anestezjologii wyróżnia, jako prace w warunkach szczególnych dwa stanowiska: lekarz, pielęgniarka. Następnie, biegły wskazał, że wbrew twierdzeniu pełnomocnika odwołującej tabliczka ,,Nie wchodzić. Promieniowanie elektromagnetyczne” nie jest podstawą do uznania czyjejkolwiek pracy za wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Napis wskazuje jedynie na zakaz wchodzenia (opinia uzupełniająca biegłego z zakresu BHP z dnia 1 listopada 2024 r. k.514-519 a.s.).

Pismem z dnia 28 listopada 2024 r. organ rentowy wskazał, że nie wnosi zastrzeżeń do opinii biegłego (pismo z dnia 28 listopada 2024 r. k.532 a.s.).

Pismem z dnia 16 grudnia 2024 r. pełnomocnik odwołującej wniósł zastrzeżenia do opinii uzupełniającej biegłego wskazując, że w jego ocenie biegły nadal nie odpowiedział na sformułowane pytania, co do wykonywania przez odwołującą prac w szczególnych warunkach. Pełnomocnik odwołującej wskazał, że analiza dokonana przez biegłego nazwy stanowiska odwołującej się nie spełnia standardów opinii, która ma być wiedzą specjalną. Wniesiono równocześnie o powołanie innego biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (pismo procesowe z dnia 16 grudnia 2024 r. k.536 a.s.).

Sąd na rozprawie w dniu 8 stycznia 2025 r. na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. pominął wniosek pełnomocnika odwołującej z dnia 16 grudnia 2024 r. o powołanie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu BHP jako zmierzający do przedłużenia postępowania (postanowienie z dnia 8 stycznia 2025 r. k.542 a.s.).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, obejmującego przede wszystkim dowody z dokumentów wchodzących w skład akt osobowych odwołującej, a także akt rentowych oraz na podstawie zeznań świadków: W. K. (1) i K. G. oraz ubezpieczonej M. K.. Wiarygodność dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez strony postępowania, w związku z czym Sąd dał im wiarę w całości.

Sąd za częściowo wiarygodne uznał dowody z zeznań świadków W. K. (1) oraz K. G. oraz dowód z zeznań odwołującej. Sąd dał wiarę twierdzeniom świadka W. K. (2) w zakresie, w jakim wskazywał na zajmowane przez M. K. stanowisko oraz charakteryzował jej czynności służbowe. Sąd dając wiarę zeznaniom W. K. (1), nie nadał tym zeznaniom dominującej wartości dowodowej z uwagi na okoliczność, że świadek nie miał szczegółowej wiedzy, co do tego, jakie dokładnie czynności służbowe ciążyły na M. K. i ile czasu zabierały jej one w ciągu dnia pracy, ponieważ W. K. (1) zajmował inne stanowisko niż ubezpieczona.

Zeznaniom świadka K. G. Sąd dał wiarę w zakresie, w którym opisała ona czym zajmowała się ubezpieczona podczas pracy w (...) w W., ponieważ zajmowały one tożsame stanowiska i świadek miał wiedzę odnośnie tego jakie czynności wykonywała ubezpieczona. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka w zakresie, w którym ta wskazywała na występowanie promieniowania w (...), które miałoby być szkodliwe dla zdrowia pracowników, ponieważ nie znalazło to potwierdzenia w pozostałym zebranym materiale dowodowym.

Zeznania odwołującej M. K. Sąd uznał za wiarygodne w części tj. w zakresie w jakim wskazywała ona zajmowane kolejno stanowiska służbowe i czynności jakie wykonywała na tych stanowiskach.

Sąd oparł się również na opinii biegłego sądowego z zakresu (...) (opinii głównej i uzupełniającej). Opinie sporządzone przez biegłego sądowego zostały ocenione jako rzetelne, gdyż zostały wyczerpująco i przekonująco uzasadnione. Sąd obie opinie biegłego z zakresu BHP ocenił jako fachowe i rzetelne. Opinia główna dawała odpowiedź na postawione przez sąd pytanie i logiczną argumentację stanowiska biegłego. Była także dla sądu zrozumiała. Opinia uzupełniająca w sposób wyczerpujący odnosiła się także do zastrzeżeń pełnomocnika odwołującej, wyjaśniając w sposób przekonujący dla sądu, wątpliwe dla odwołującej kwestie. Opinia główna i uzupełniająca stała się wiodącą podstawą ustaleń faktycznych.

W toku postępowania pełnomocnik ubezpieczonej wnosił zastrzeżenia do wydanej opinii biegłego, które nie były zgodne z jego oczekiwaniami, co doprowadziło do wydania przez biegłego opinii uzupełniającej w sprawie. Pełnomocnik odwołującej nie zgodził się jednak z wydaną opinią uzupełniającą i wnosił o powołanie innego biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. W ocenie Sądu, kolejne podniesione zarzuty nie były uzasadnione i nie dawały podstaw do powołania innego biegłego z zakresu BHP. Biegły w swojej opinii w sposób jasny i konkretny wykazał, które okresy pracy ubezpieczonej mogą zostać uznane za okresy pracy w warunkach szczególnych, a które nie. Również w opinii uzupełniającej biegły odniósł się w sposób bardzo obszerny do sformułowanych przez pełnomocnika odwołującej pytań i wątpliwości. W tym kontekście istotne są również poglądy orzecznictwa, które zwraca uwagę, że sąd nie jest zobowiązany dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym przypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15.02.1974 r., sygn. akt II CR 817/73, wyrok Sądu Najwyższego z 18.02.1974 r., sygn. akt II CR 5/74, wyrok Sądu Najwyższego z 15.11.2001 r., sygn. akt II UKN 604/00). Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej złożonej opinii (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5.11.1974 r., sygn. akt I CR 562/74, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 4.08.1999 r., sygn. akt I PKN 20/99, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 10.01.2001 r., sygn. akt II CKN 639/99). Przy czym potrzebą taką nie może być przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla strony tezy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27.06.2001 r., sygn. akt II UKN 446/00). Mając powyższe na względzie Sąd postanowieniem z dnia 8 stycznia 2025 r. pominął wniosek pełnomocnika ubezpieczonej o powołanie innego biegłego z dziedziny BHP jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania.

W ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie M. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia z dnia 6 grudnia 2016 r., znak: (...)nie zasługiwało na uwzględnienie.

Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ( Dz.U.2015.965 t.j. dalej jako u.e.p.) określa w art. 4 i art. 49 warunki nabycia prawa do emerytury pomostowej. W myśl pierwszego z nich, według brzmienia obowiązującego w dacie wydania zaskarżonych decyzji, prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2.  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3.  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4.  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5.  przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6.  po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7.  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Zgodnie zaś z art. 49 u.e.p., prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1.  po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2.  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i art. 5-12;

3.  w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

A zatem stosownie do powołanego powyżej przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów tej ustawy tj. art. 3 ust. 1 i 3, a nie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. min. wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2013 r. II UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 13 marca 2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27 lutego 2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 14 stycznia 2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 9 stycznia 2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7 listopada 2013 r., III AUa 343/13, LEX nr 1403681).

Przesłanki wymienione w przepisach art. 4 i art. 49 ustawy pomostowej, bez względu na to, na podstawie którego z przepisów rozważana jest możliwość przyznania prawa do emerytury pomostowej, muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że niespełnienie choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych, na co zwrócił uwagę m.in. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 26 kwietnia 2012 r. ( sygn. akt III AUa 252/12) oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 18 lipca 2013 r. ( sygn. akt III AUa 1664/12).

W rozpatrywanej sprawie, organ rentowy kwestionował wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wskazując, że przedstawiona przez ubezpieczoną dokumentacja nie potwierdza wykonywania przez nią pracy w szczególnych warunkach bądź o szczególnym charakterze. Ubezpieczona nie posiadała świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach wskazując, że dokumentacja jej zatrudnienia została zniszczona. Organ rentowy prezentował stanowisko, że taka praca nie była przez ubezpieczoną wykonywana, natomiast ubezpieczona wskazywała przeciwnie, jednak na potwierdzenie swojego stanowiska nie przestawiła żadnych nowych dokumentów.

Sąd rozstrzygając spór w ww. zakresie miał na względzie, że choć wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1997 roku, II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, II UKN 598/00; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009r., I PK 194/08), to dokumenty te podlegają każdorazowo weryfikacji. To z kolei oznacza, że nawet jeśli pracodawca ww. dokument pracownikowi wystawił, to i tak podlega on kontroli ZUS i Sądu, i nie oznacza automatycznie, że praca w danym okresie była wykonywana w warunkach szczególnych. Z drugiej zaś strony, brak takiego dokumentu bądź jego wadliwości nie przesądzają o tym, że praca nie była wykonywana w warunkach szczególnych. Kwestia ta każdorazowo podlega badaniu przy uwzględnieniu tego, jaki rodzaj prac faktycznie wykonywał wnioskodawca. Przy tym ważne jest, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania uprawnień do emerytury w wieku obniżonym (także w sprawie o rekompensatę), dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego.

W przedmiotowej sprawie nie było sporne i nie kwestionowała tego odwołująca, że po 31 grudnia 2008 r. faktycznie nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 u.e.p., zatem nie mogła uzyskać prawa do emerytury pomostowej w oparciu o art. 4 u.e.p. Jednak należało rozważyć możliwość przyznania ubezpieczonej prawa do ww. świadczenia na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Wskazany przepis w miejsce warunku z art. 4 pkt 6, wprowadza wymaganie, aby zainteresowany spełniał w dniu wejścia w życie ustawy warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że art. 49 ustawy pomostowej zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 tej ustawy, zwalniając je wprawdzie z konieczności wykonywania po dniu 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadzając równocześnie w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o to świadczenie pracownik spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy. Warunek ten został jasno wyrażony (art. 49 pkt 3 ustawy) i jest zgodny z jej celem. W świetle tego przepisu nie ma podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie może być kwalifikowany jako okres pracy w warunkach szczególnych lub pracy o szczególnym charakterze w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 marca 2012r., II UK 164/11, OSNP 2013 nr 5-6, poz. 62; z dnia 4 września 2012r., I UK 164/12, OSNP 2013 nr 15-16, poz. 185; z dnia 22 lipca 2013r., III UK 106/12, LEX nr 1555688; z dnia 4 grudnia 2013r., II UK 159/13, LEX nr 1405231; z dnia 25 października 2016r., II UK 373/15, LEX nr 217708; postanowienie Sądu Najwyższego z 21 czerwca 2023r., (...) 267/22). Podobne stanowisko w kwestii wykładni art. 49 zostało zaprezentowane w doktrynie prawa (zob. M. Zieleniecki: Emerytura pomostowa w nowym systemie emerytalnym, Gdańsk 2011, LEX).

Ustawa o emeryturach pomostowych zawiera autonomiczną (w stosunku do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43) definicję prac wykonywanych odpowiednio w szczególnych warunkach i prac o szczególnym charakterze. Innymi słowy zakwalifikowanie danej pracy jako pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie jest równoznaczne z uznaniem tej pracy jako wykonywanej w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Prace w szczególnych warunkach – zgodnie z treścią art. 3 ust 1 ustawy o emeryturach pomostowych – to prace związane z czynnikami ryzyka wymienionymi w art. 3 ust 2 ustawy, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które pomimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Z kolei prace o szczególnym charakterze – zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych – to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Zacytowana definicja ma charakter węższy niż definicja z art. 32 i 33 ustawy z dnia 13 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej stanowi, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Kwalifikowanie pracy jako pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze dokonuje się w tym wypadku w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Natomiast ustawa o emeryturach pomostowych zawiera własne wykazy prac, które wedle tej ustawy są pracami uznawanymi za prace w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze.

Regulacja wynikająca z art. 49 ustawy pomostowej jest regulacją szczególną w stosunku do wynikającej z art. 4 ustawy. Odstępstwo od obowiązku wykonywania pracy w szczególnych warunkach po dniu 31 grudnia 2008 r. zawężone jest jednak wyłącznie do tych ubezpieczonych, którzy na dzień 1 stycznia 2009 r. legitymują się okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Nie wystarczy zatem wykazanie się na ten dzień wymaganym okresem pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Konieczne jest także, aby praca ta była pracą w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych (art. 49 pkt 3).

Podsumowując należy uznać, że gdy osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008 r. i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy w szczególnych warunkach (o szczególnym charakterze) według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do "nowego" świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej). Brak jest podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, dziś nie może być tak kwalifikowany.

W niniejszej sprawie przedmiotem sporu pozostawało, czy odwołująca się wykonywała pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, przez co najmniej 15 lat.

W trakcie postępowania sądowego, po uprzednim uzyskaniu akt osobowych odwołującej się oraz zeznań świadków, Sąd dostrzegając potrzebę wykorzystania w sprawie wiadomości specjalnych, dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu BHP na okoliczność, czy praca odwołującej się w Zakładach (...) Oddział Terenowy w W. w okresie od 15 stycznia 1980r. do 16 lipca 1982 r.; Fabryce (...), a następnie (...) sp. z o.o. w okresie od 1 lipca 1987 r. do 5 listopada 1990 r.; Zespole Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej W. P. w okresie od 11 lutego 1991 r. do 15 lutego 1994 r.; Zarządzie (...) sp. z o.o. w okresie od 7 marca 1994 r. do 31 maja 1994 r.; (...) Grupa Serwis sp. z o.o. w okresie od 1 czerwca 1994 r. do 31 sierpnia 2005 r. stanowiły prace w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Biegły Z. C., biorąc pod uwagę całokształt materiału dowodowego w tym dokumenty z akt osobowych, dokonał oceny pracy odwołującej się z uwzględnieniem Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w spornych okresach, dążąc do ustalenia czy prace w tym okresie wymienione są w załączniku nr 1 i 2 ww. ustawy. Biegły wskazał, że prace odwołującej się na stanowiskach: montera zespołów teletechnicznych (wykonywanej przez 3 miesiące i 2 dni), wiertacza - tłoczarza (wykonywanej przez 1 roku, 8 miesięcy i 19 dni), tokarza (wykonywanej przez 3 lata, 4 miesiące i 5 dni), salowej (w wymiarze 3 lat i 5 dni), sprzątaczki (w wymiarze 11 lat, 5 dni i 24 dni) nie mogą być uznane za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Nie jest również wymieniana w załączniku nr 1 i 2 ustawy o emeryturach pomostowych, jako praca wymieniana w warunkach szczególnych/o szczególnym charakterze.

Biegły wskazał, że jedynie praca wykonywana przez M. K. na stanowisku prasera tworzyw sztucznych, którą ubezpieczona wykonywała w wymiarze 6 miesięcy i 21 dni w Zakładach (...) Oddział Terenowy w W. może być uznana jako wykonywana w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. (Wykaz A, Dział IV, poz. 17 - produkcja i przetwórstwo żywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstwo produkcja wosków i woskoli). Biegły w sporządzonej opinii uzupełniającej zaznaczył, że zarówno z badanej przez niego dokumentacji jak i zeznań świadków i ubezpieczonej nie wynika, aby M. K. w okresie zatrudnienia w Zakładach (...), Oddział Terenowy w W. w jakimkolwiek okresie wykonywała pracę przy produkcji kabli czy wykonywała pracę przy szlifowaniu lub ostrzeniu wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniu mechaniczne na co powoływał się pełnomocnik odwołującej. Ubezpieczona podczas wykonywania pracy w Zakładach wykonywa czynności wiertacza, tłoczarza oraz prasera tworzyw sztucznych, a czynności te nie są w żadnym wypadku tożsame (równoważne) z procesem szlifowania lub ostrzenia wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowaniem mechanicznym. Tak też praca ubezpieczonej podczas zatrudnienia w szpitalu nie mogła zostać uznana za pracę w warunkach szczególnych. Odwołująca się podczas zatrudnienia w Zespole Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej W. P. wykonywała pracę salowej. Należy zauważyć, że jak zwrócił uwagę biegły Z. C. Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12 lipca 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu zdrowia i opieki społecznej - w Wykazie A, Dziale XII, poz. 1, na oddziałach intensywnej opieki medycznej oraz anestezjologii wyróżnia, jako prace w warunkach szczególnych dwa stanowiska: lekarz, pielęgniarka. Praca ubezpieczonej w tym czasie na stanowisku salowej nie mogła zatem zostać uznana za pracę w warunkach szczególnych.

Ubezpieczona powoływała się także na okoliczność, że podczas pracy w (...) w W. była narażona na szkodliwe promieniowane uwalniane przez znajdujące się na dachu budynku anteny i iglicę. Niemniej jednak taka okoliczność nie została wykazana w toku postępowania dowodowego. Zarówno z dokumentacji przekazanej przez zarząd budynku jak i z pozostałego zebranego materiału nie wynika jakoby promieniowanie mogłoby być w jakikolwiek sposób szkodliwe. Tak jak zauważył biegły w sporządzonej opinii uzupełniającej - tabliczka z napisem ,,Nie wchodzić. Promieniowanie elektromagnetyczne”, nie jest podstawą do uznania czyjejkolwiek pracy za wykonywaną w warunkach szczególnych w oparciu o wymagania R.R.M. Napis wskazuje jedynie na zakaz wchodzenia. Sąd dokładnie przeanalizował zebrany materiał dowodowy w sprawie i nie sposób przyjąć, aby praca ubezpieczonej w spornym okresie na stanowisku sprzątaczki stanowiła pracę w warunkach niebezpiecznych czy szkodliwych. Sąd nie neguje, że praca wykonywana przez odwołującą była pracą ciężką i prawdopodobnie niejednokrotnie wiązała się z trudnymi warunkami pracy, jednak nie stanowiła ona pracy w warunkach szczególnych bądź o szczególnym charakterze zgodnie z wymogami ustawy uprawniającej odwołującą do przyznania jej emerytury pomostowej.

Biorąc powyższe pod uwagę, odwołująca nie wykazała 15 - letniego stażu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze- nie spełnia zatem warunków do przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 r. nie udowodniła wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy. Nie można bowiem pominąć, iż w myśl art. 49 ustawy pomostowej, wymagany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze musi obejmować takowe prace, które w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej są pracami w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, zatem odpowiednie prace winny być uwzględnione w wykazach stanowiących załączniki 1 i 2 do wyżej wymienionej ustawy. Jak już zostało powyżej wskazane, praca świadczona przez M. K. przez większość okresu zatrudnienia nie miała takiego charakteru. Do okresu pracy w warunkach szczególnych, zgodnie z opinią biegłego mogłaby zostać zaliczona praca prasera tworzyw sztucznych w wymiarze 6 miesięcy i 21 dni, jednak nie jest to okres wystarczający do przyznania ubezpieczonej wnioskowanego świadczenia.

Ubezpieczona nie spełnia także warunków wskazanych w art. 4 ustawy pomostowej, dlatego że po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w myśl art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy.

Mając powyższe na względzie M. K. nie spełniła warunków do przyznania emerytury pomostowej, określonych tak w art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, jak i w art. 49 tej ustawy. Odwołanie podlegało więc oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Sędzia Renata Gąsior