Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Protokolant: praktykant Katarzyna Andzo

po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2016 r. w Warszawie

sprawy Z. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

z udziałem (...) Sp. z o.o. w W.

na skutek odwołania Z. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 26 listopada 2014 r. znak: (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od Z. P. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. kwotę 7.200 zł (siedem tysięcy dwieście) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

3.  UZASADNIENIE

W dniu 14 stycznia 2015 r. Z. P. złożył do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W., odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 26 listopada 2014 roku nr: (...) stwierdzającej, że Z. P. jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 lipca 2013 r.

W uzasadnieniu odwołania, Z. P. wskazał, że dowód wykonywania jego zatrudnienia stanowi zawarta umowa o pracę, a konsekwencją stwierdzenia wykonywania przez niego czynności związanych z zatrudnieniem w trakcie niezdolności
do pracy jest także niewątpliwie wykonywanie ich w ramach ww. umowy. Ubezpieczony stwierdził, że jego zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych nie miało na celu dokonania jakiegokolwiek wyłudzenia, a zawarcie przez niego umowy o pracę nie jest zachowaniem nagannym. Odwołujący podniósł, że ustalona wysokość wynagrodzenia jest adekwatna
do jego obowiązków i nie została ona zawyżona w celu uzyskania świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (k. 2-4 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. w odpowiedzi
na odwołanie z dnia 16 lutego 2015 r. wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zdaniem organu rentowego trudno dać wiarę odwołującemu w zakresie jego niewiedzy o nieprawidłowościach z zakresu wstecznego zgłoszenia jego osoby
do ubezpieczeń społecznych czy nieskładania przez płatnika składek raportów rozliczeniowych, ponieważ był prokurentem i jedynym pracownikiem spółki. Oddział stwierdził, iż pracodawca nie przedstawił dokumentów potwierdzających fakt pobrania środków na wypłatę wynagrodzenie dla pracownika. W ocenie organu rentowego działania stron w przedmiotowej sprawie obliczone były na uzyskanie przez odwołującego nienależnych świadczeń finansowanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Organ rentowy podniósł, że w przedmiotowej sprawie postępowanie stron naruszyło zasady współżycia społecznego (k. 6-8 a. s.).

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący się Z. P. pełnił funkcję prokurenta samoistnego w spółce (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Z. P. prowadził samodzielnie wszystkie sprawy spółki, reprezentował ją w kontaktach z klientami, podpisywał umowy, wskazując w nich, że jest prokurentem spółki. Samodzielnie dysponował środkami finansowymi spółki. Przez zarządu Spółki - T. W. samodzielnie nie wykonywał właściwie żadnych czynności związanych z tą funkcją. Nie kontrolował działań Z. P.. Co jakiś czas spotykał się z nim w W. i wtedy omawiał z nim sprawy spółki.

W dniu 1 lipca 2013 roku Z. P. urodzony (...) zamieszkały w W. przy ul. (...), zawarł ze spółką (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...) reprezentowaną przez T. W. tj. Prezesa wskazanej Spółki, umowę o pracę na czas nieokreślony. Zgodnie z postanowieniami umowy, Z. P. został zatrudniony na stanowisku pracownika biurowego, w pełnym wymiarze czasu pracy, w W., za wynagrodzeniem miesięcznym netto w wysokości 4.400,00 złotych. Strony uzgodniły, iż pracownik Z. P. rozpocznie wykonywanie pracy z dniem 1 lipca 2013 roku (umowa o pracę z dnia 1 lipca 2013 roku -dokumentacja a.r.).

Do obowiązków Z. P. miało należeć reprezentowanie firmy podczas nieobecności prezesa, zdobywanie kontrahentów, podpisywanie umów z upoważnieniem prezesa, zatrudnianie pracowników, koordynowanie prac biurowych, monitorowanie postępów w realizacji projektów, prowadzenie korespondencji pomiędzy jednostkami współpracującymi z spółką, czuwanie nad terminowym realizowaniem poleceń
i załatwianiem korespondencji (k. 54 a.r.).

Z. P. zapoznał się z przepisami i zasadami BHP, przepisami ochrony przeciwpożarowej w dniu zawarcia umowy o pracę z pracodawcą- spółką (...)
Sp. z o.o. tj. w dniu 1 lipca 2013 roku (k. 59 a.r).

Zakres czynności wykonywanych przez odwołującego się nie uległ zmianie po podpisaniu z nim umowy o pracę. Nadal reprezentował on spółkę i wykonywał takie same czynności jak prokurent spółki. Nie wykonywał pracy stale pod kontrolą pracodawcy. Pracodawca nie wyznaczył odwołującemu się konkretnego stanowiska pracy. Nikt nie egzekwował od niego wyników pracy i nikt nie wydawał mu poleceń. Utrzymywał kontakt telefoniczny zarówno z prezesem spółki jak i z osobami współpracującymi ze spółką. W kontaktach z klientami spółki występował jak osoba reprezentująca spółkę. Prezes zarządu spółki – T. W., w okresie pełnienia swojej funkcji, nie zajmował się aktywnie sprawami spółki. A. S., która była księgową w spółce (...) widziała T. W. tylko dwa razy – przy podpisaniu z nią umowy o pracę i w trakcie kontroli przeprowadzanej przez ZUS. Natomiast Z. P. kontaktował się z A. S. w sprawach finansowo-księgowych, przekazywał jej dokumenty rozliczeniowe, dokumenty niezbędne do przygotowywania umów, przekazywał korespondencję z ZUS, popisywał deklaracje i w wysyła ł je do Urzędu Skarbowego, wystawiał faktury.

Wynagrodzenie z tytułu umowy o prace nie było wypłacane za potwierdzeniem odbioru, ani nie było dokonywane przelewem. Z. P. dowolnie dysponował środkami pieniężnym znajdującymi się w spółce.

Latem 2013 r. doszło do jednego spotkania Z. P. z K. B., który złożył jej ofertę wynajmu lokalu w W..

Ubezpieczony stał się niezdolny do pracy już od dnia 16 lipca 2013 r., a w dniu 2 sierpnia 2013 r. wpłynął do organu rentowego wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego ( okoliczności bezsporne). Z. P. był niezdolny do pracy do 9 września 2013 roku (k. 77 a.r.).Z. P. został zgłoszony przez pracodawcę- płatnika składek (...) Sp. z o.o. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz do ubezpieczenia zdrowotnego po upływie terminu do dokonania zgłoszenia, począwszy od dnia 1 lipca 2013 roku (okoliczność bezsporna).

W celu weryfikacji prawidłowości zgłoszenia ubezpieczonego Z. P. do ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w W., wszczął postępowanie wyjaśniające wobec ubezpieczonego. W oparciu
o analizę danych zaewidencjonowanych na koncie płatnika oraz dokumentację złożoną
w postępowaniu wyjaśniającym, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał w dniu 26 listopada 2014 roku r., decyzję nr (...), w której stwierdził, że Z. P. jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 lipca 2013 roku. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wyjaśnił, iż dokumenty zgromadzone w postępowaniu wyjaśniającym w tym: umowa o pracę, zakres obowiązków pracownika, kopie deklaracji dla podatku od Towarów i usług VAT-7, które podpisywał Z. P., nie potwierdzają faktycznego wykonywania obowiązków zgodnie z przedmiotem zawartej umowy pracę. Organ rentowy podkreślił, iż płatnik składek nie składał również terminowo za zatrudnionego pracownika wymaganych raportów rozliczeniowych. Powyższe argumenty w ocenie organu, świadczyły o tym, iż głównym celem działań stron była chęć osiągnięcia nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu, poprzez nieuprawnione uzyskanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Ostatecznie Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, w oparciu o treść art. 58 kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 kodeksu pracy, że czynność zgłoszenia Z. P. do ubezpieczenia jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, jest nieważna (decyzja ZUS z dnia 26 listopada 2014 r., nr (...) k. nienumerowana a.r.).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył Z. P. inicjując tym samym niniejsze postępowanie odwoławcze (odwołanie k. 2-5 a.s.).

W związku z niezdolnością do pracy występującą u odwołującego w okresie od 16 lipca 2013 r. do 05 maja 2014 roku oraz od 29 sierpnia 2014 r. do 31 października 2014 roku, do Zakładu wpłynął wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego dla odwołującego począwszy od dnia 02 sierpnia 2013 r. (okoliczności bezsporne). Płatnik składał do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych deklaracje rozliczeniowe oraz imienne raporty miesięczne o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach z tytułu zatrudnienia odwołującego (k. nienumerowana, załącznika do pisma odwołującego z dnia 7 września 2015 roku k. 57-59 a.s.).

Do dnia 12 sierpnia 2015 roku funkcje Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o. pełnił T. W., a funkcję prokurenta samoistnego pełnił Z. P.. Siedziba spółki (...) Sp. z o.o. mieści się obecnie w W. przy ul (...). (...) Sp. z o.o. są T. W. posiadający 40 udziałów
o łącznej wartości 4.000,00 złotych oraz spółka (...) S.A. posiadająca 160 udziałów o łącznej wysokości 16.000,00 złotych. Organem uprawnionym do reprezentacji spółki- płatnika składek jest zarząd. Funkcję Prezesa spółki pełni aktualnie M. W.. Do chwili obecnej nie nastąpiło przekazanie dokumentacji ww. spółki nowemu Zarządowi, a wezwania do wydania dokumentacji i rzeczy należących do spółki pozostały bez odpowiedzi. Z tego względu (...) Sp. z o.o. złożyła do Prokuratury Rejonowej
w Warszawa Praga-Północ zawiadomienie o popełnieniu na szkodę ww. spółki przez T. W. przestępstwa z art. 284 § 1 k.k. i art. 276 k.k (na podstawie pisma procesowego nowego prezesa spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. z dnia
1 sierpnia 2016 roku k. 190 a.s., wezwania do wydania rzeczy k. 191 a.s. oraz zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa k. 192-194 a.s.). Przeważającą działalnością gospodarczą firmy (...) Sp. z o.o. jest prowadzenie finansowej działalności usługowej z wyłączeniem ubezpieczeń społecznych i funduszów emerytalnych, a także sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych, usługi reklamowe, prowadzenie działalności gastronomicznych, magazynowanie i przechowywanie towarów oraz prowadzenie działalności gospodarczej wymagającej transportu (informacja KRS, aktualna na dzień 23 października 2015 roku k. 73-78 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wystawił spółce (...) Sp. z o.o. z siedzibą
w W. sześć tytułów wykonawczych o numerach (...)
i (...). W dniu 14 marca 2015 roku, spółka (...) Sp. z o.o. dokonała spłaty zajęcia egzekucyjnego opiewającego na łączną kwotę 13.319,19 złotych (k. 96-111 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił, na podstawie dokumentacji
akt rentowych, dokumentacji złożonej w niniejszej sprawie, a także dowodów osobowych
w postaci zeznań świadków oraz zeznań odwołującego. Sąd Okręgowy uznał, iż dowody
w postaci dokumentacji akt rentowych i akt sądowych korespondują ze sobą i stanowią wiarygodny materiał dowodowy pozwalający na rozstrzygnięcie sporu w sprawie. Sąd Okręgowy miał na uwadze, iż kluczowym dowodem dla rozstrzygnięcia sprawy byłyby dowody w postaci dokumentacji finansowo-księgowej spółki (...) Sp. z o.o. z okresu zatrudnienia odwołującego w tejże spółce, jednakże odwołujący nie podjął w sprawie prób zgromadzenia tychże akt. Sąd Okręgowy powziął informację, iż dokumenty te zostały zatrzymane przez T. W. i Z. P. i nie zostały wydane nowemu zarządowi spółki, co znajduje potwierdzenie w dokumencie nowej prezes zarządu spółki (...). Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, iż odwołujący nie składał w sprawie żadnych dodatkowych wniosków w przedmiocie pozyskania od T. W., dowodów potwierdzających sporny okres zatrudnienia w Spółce (...). W świetle powyższego Sąd Okręgowy dokonał rozstrzygnięcia w oparciu o materiał dowodowy, którym faktycznie dysponował. Sąd Okręgowy uznał, iż dowód z zeznań świadków J. S., A. S., K. B. oraz M. R. i odwołującego są wiarygodne. Zeznania te pozwoliły jednak jedynie na ustalenie, że Z. P. przez cały okres, w tym również po zawarciu umowy o pracę, samodzielnie reprezentował spółkę i wykonywał czynności związane z zarządzaniem sprawami spółki. Z zeznań świadków nie wynika, aby odwołujący wykonywał pracę jako pracownik. Sąd Okręgowy nie przyznał waloru wiarygodności zeznaniom świadka T. W., albowiem w sposób wewnętrznie sprzeczny charakteryzował zatrudnienie odwołującego jako zatrudnienie pracownicze. Sąd Okręgowy dostrzegł w szczególności rozbieżności zeznań T. W., który podnosił, iż odwołujący podlegał świadkowi, chociaż ten nie miał czasu sprawować jakiegokolwiek nadzoru i przebywał często poza firmą oraz zeznań samego odwołującego i świadków, którzy podkreślili, iż to odwołujący samodzielnie i niezależnie prowadził wszelkie sprawy biurowo-księgowe w firmie. Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowił wystarczającą podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, iż odwołanie Z. P. od decyzji organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. z dnia 26 listopada 2014 roku, znak: (...), podlega oddaleniu jako bezzasadne.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt. 1 oraz art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963 j.t.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym oraz chorobowemu podlegają pracownicy – osoby pozostające
w stosunku pracy. Stosownie do treści art. 12 ust. 1 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Natomiast art. 13 pkt. 1 wskazuje, że ubezpieczeniom tym podlegają pracownicy - od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Zgodnie zaś z utrwalonym w doktrynie poglądem o tym, czy strony nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 Kodeksu pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r. sygn. akt II UK 204/09). Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

Ustawowa definicja stosunku pracy zawarta w treści powołanego przepisu art. 22 k.p. stanowi, że przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu
i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika
za wynagrodzeniem. Zatem za podstawowe cechy stosunku pracy odróżniające go od innych stosunków prawnych należy uznać: dobrowolność, osobiste świadczenie pracy w sposób ciągły, podporządkowanie, wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy ponoszącego ryzyko związane
z zatrudnieniem i odpłatny charakter zatrudnienia. Powstały w wyniku zawarcia umowy o pracę stosunek prawny musi charakteryzować się wszystkimi wyżej wymienionymi cechami, w przeciwnym razie nie jest możliwe przyjęcie, że strony łączy stosunek pracy, a jedynie, że została zawarta pewnego rodzaju umowa, mająca za przedmiot świadczenie pracy, nie będąca jednak umową o pracę.

Umowę o pracę charakteryzuje m.in. stosunek zależności pomiędzy pracownikiem
i pracodawcą, polegający na podporządkowaniu pracownika pracodawcy przez czas wykonywania pracy i na obowiązku stosowania się do dyspozycji pracodawcy. Powyższe podporządkowanie rozumiane jest jako obowiązek osobistego wykonywania pracy przez pracownika w miejscu oraz czasie wyznaczonym przez pracodawcę, pod ścisłym jego kierownictwem (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6 lutego 2013 r. III AUa 804/12). Element podporządkowania jest traktowany jako szczególnie istotny element konstrukcji umowy o pracę.

W dotychczasowym orzecznictwie Sąd Najwyższy przyjmuje jednolicie,
że o zakwalifikowaniu zatrudnienia jako czynności pracowniczych nie rozstrzygają przepisy prawa handlowego, lecz przepisy charakteryzujące stosunek pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r., sygn. II UKN 37/96 oraz z dnia 5 lutego 1997 r., sygn. II UKN 86/96). Ponadto za aktualny uznać należy pogląd, że sam fakt wykonywania czynności i pobierania za nie wynagrodzenia nie przesądza o charakterze umowy łączącej członka zarządu ze spółką. W wyroku z dnia 6 października 2004 r. (I PK 488/03) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że ocena, czy z członkiem zarządu spółki handlowej została zawarta umowa o pracę zależy od okoliczności konkretnej sprawy, w szczególności od zachowania elementów konstrukcyjnych stosunku pracy, w tym w szczególności cechy podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy.

Stosunek pracy wymaga kooperacji dwóch podmiotów, z których jeden jest pracownikiem,
a drugi pracodawcą. Oprócz elementów wskazanych w art. 22 § 1 k.p. zaistnieć muszą cechy kreujące ten stosunek i wyróżniające go od innych stosunków prawnych. Niewątpliwie taką cechą odróżniającą, będącą niezbędnym elementem, jak już wcześniej podkreślono, jest pracownicze podporządkowanie pracownika pracodawcy, co może budzić wątpliwości w przypadku osoby zarządzającej zakładem pracy w imieniu pracodawcy, gdy pracodawcą jest spółka, której pracownik jest jedynym udziałowcem, a do tego jedynym członkiem zarządu. Dla stwierdzenia, że w treści stosunku prawnego występują cechy pracowniczego podporządkowania z reguły wskazuje się na takie elementy jak: określony czas pracy i miejsce wykonywania czynności, podpisywanie listy obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa, co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy oraz obowiązek przestrzegania norm pracy, obowiązek wykonywania poleceń przełożonych, wykonywanie pracy zmianowej i stała dyspozycyjność, dokładne określenie miejsca i czasu realizacji powierzonego zadania oraz ich wykonywanie pod nadzorem kierownika. Występowanie tej samej osoby fizycznej jednocześnie w kilku różnych rolach w tym zwłaszcza w roli jedynego wspólnika (udziałowca), osoby wykonującej wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników, członka zarządu, w tym także jego prezesa (czy tez prokurenta) oraz w charakterze pracownika spółki uniemożliwiają nawiązanie stosunku pracy gdyż jest on pozbawiony cech szeroko rozumianego podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1995 r., I PZP 7/95, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1998 r., II UKN 131/98, z dnia 16 grudnia 1998 r., II UKN 394/98 oraz z dnia 7 kwietnia 2010 r., II UK 177/09).

A zatem podporządkowanie pracownicze nie występuje wtedy, kiedy jedna i ta sama osoba wyznacza zadania pracownicze, a następnie sama je wykonuje. W okolicznościach niniejszej sprawy, należy uznać, iż pomiędzy spółką (...) Sp. z o.o. a Z. P. nie został nawiązany stosunek pracy, a co za tym idzie, nie powstał tytuł do podlegania pracowniczym ubezpieczeniom społecznym. Sąd Okręgowy zważył, iż odwołujący podejmował wszelkie czynności związane z jej zarządzaniem, a podejmowanie decyzji w zakresie poszczególnie wykonywanych obowiązków służbowych zależały w głównej mierze od niego. Sąd Okręgowy zważył, iż nadzór nad pracą odwołującego sprawowany przez prezesa spółki T. W. był jedynie iluzoryczny, albowiem nie budzi wątpliwości Sądu, iż świadek T. W., nie przebywał w siedzibie biura, nie kontrolował wyników pracy odwołującego i powierzył mu wszelkie środki finansowe firmy, a zatem występowanie jakiegokolwiek podporzadkowania pracowniczego odwołującego w powyższej sytuacji, zgodnie z prezentowaną linią orzeczniczą, poglądami doktryny oraz doświadczeniem życiowym Sądu było wykluczone.

Sąd Okręgowy zważył na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w tym przede wszystkim zeznań świadków oraz odwołującego, iż relacji łączącej odwołującego ze spółka (...) Sp. z o.o. kategorycznie nie można zakwalifikować jako stosunek pracy, gdyż nie charakteryzowała się ona pracowniczym podporządkowaniem pracodawcy, a nadto niemożliwe było zidentyfikowanie dwóch stron określanych jako pracownik i pracodawca. Zatrudnienie w ramach stosunku pracy odwołującego i zainteresowanej, wobec oczywistego braku konstytutywnej cechy stosunku pracy w postaci podporządkowania pracownika pracodawcy, winno być zatem traktowane jako fikcyjne.

Odnosząc się natomiast do kwestii sprawowania funkcji prokurenta w zainteresowanej spółki, przez odwołującego, Sąd Okręgowy podkreśla, iż ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych m.in. w art. 6 wymienia tytuły do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Jest to katalog zamknięty. Wśród tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych ustawa ta nie wymienia prokury. Sąd Okręgowy podzielił na gruncie niniejszej sprawy stanowisko Sąd Apelacyjnego w Gdańsku ujęte w uzasadnieniu wyroku z 5 marca 2008 r. (III Aua 651/07), zgodnie z którym prokura stanowi szczególny rodzaj pełnomocnictwa i nie skutkuje obowiązkami przewidzianymi w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. (...). Sąd Okręgowy zważył, iż prokurent, który pełni swoją funkcję bezumownie, tylko i wyłącznie na podstawie uchwały zarządu, nie będzie objęty ubezpieczeniami społecznymi ani ubezpieczeniem zdrowotnym z tego tytułu. Zatem nie powstanie obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia. W przypadku natomiast, gdyby prokurent pełnił swoje obowiązki, na podstawie powołania i na wykonywanie tych obowiązków zawarłby umowę o pracę, umowę zlecenia lub inną umowę o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o systemie ubezpieczeń społecznych i o zleceniu, to wówczas podlegałby z tego tytułu, ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Na gruncie niniejszej sprawy Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż skoro czynności wykonywane przez odwołującego w ramach współpracy ze spółką (...), nie spełniają cech zatrudnienia pracowniczego, wówczas samoistne istnienie prokury nie przesądza o prawie do objęcia odwołującego obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Konkludując Sąd Okręgowy podkreśla, że Z. P. był prokurentem spółki, co oznacza, iż był upoważniony do prowadzenia wszelkich spraw zainteresowanej spółki. Z zeznań świadków wynika, iż odwołujący wykonywał stale te same czynności, i w zasadzie zasądzał spółką jak też nawiązywał kontakty ze wszystkimi klientami, porozumiewał się z innymi osobami współpracującymi ze spółką (...) oraz porozumiewał się z członkiem zarządu T. W., który zeznając przed Sądem wskazał, iż praktycznie nie wykonywał czynności zarządczych i powierzał je Z. P.. Przeprowadzone postępowanie wykazało, iż co do zasady T. W. przebywał poza siedzibą spółki, nie nadzorował pracy Z. P., nie wydawał mu poleceń. Z. P. sam podejmował decyzje co do poszczególnych czynności. Z. P. sam sobie wypłacał wynagrodzenie, prowadził uproszczoną księgowość firmy (...), rozliczał się samodzielnie z firmą, dysponując pieniędzmi z Kasety Firmy. Ponadto Odwołujący samodzielnie wykonywał te wszystkie czynności, które związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W toku procesu próbowano co prawda wykazać, że Z. P. podlegał T. W., nie mniej jednak to Z. P. podejmował decyzje, a udział T. W. i zajmowane stanowisko prezesa spółki-pracodawcy, stworzone zostało w ocenie Sądu jedynie do uzyskania aportu w postaci nieruchomości gruntowej, która miała służyć pod budowę dyskoteki. Z uwagi na wniesiony aport T. W. zajął stanowisko w sprawie, natomiast nie potrafił nic szczególnego powiedzieć na temat prowadzenia spółki, czynności które wykonywał i tego czy Z. P. był pracownikiem. Aby uznać odwołującego za pracownika należało uznać, że odwołujący wykonywał pracę na rzecz i ryzyko pracodawcy, że podlegał swojemu pracodawcy, był kontrolowany i że egzekwowano od niego wykonywane zadania. Sąd Okręgowy uznał, iż ze zgromadzonego materiału dowodowego trudno wysnuć taki wniosek. Zdaniem Sądu Okręgowego zawarta umowa o pracę była zatem umowa pozorną. Odwołujący w toku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę wykonywał de facto te same czynności jakie wykonywał podczas pełnienia funkcji prokurenta spółki, a co za tym idzie nie zostały spełnione przesłanki zatrudnienia wynikające z art. 22 k.p. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko organu rentowego, iż praca wykonywana przez Z. P. nie była w istocie stosunkiem pracy, nie była wykonywana, a co więcej zgłoszenie Z. P. do Ubezpieczeń Społecznych po terminie i po powstaniu niezdolności do pracy, stanowiło o chęci wyłudzenia świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ZUS. Zdaniem Sądu podnoszona w toku postępowania argumentacja odwołującego, iż to na pracodawcy spoczywa ciężar terminowego zgłoszenia pracownika do systemu ubezpieczeń społecznych jest bezzasadna w świetle okoliczności niniejszej sprawy, albowiem, odwołujący będąc zatrudnionym w zainteresowanej spółce, na miejscu decydował, organizował i załatwiał wszelkie sprawy związane z jej prowadzeniem czy też samodzielnie dysponował środkami przeznaczonymi na jego własne wynagrodzenie. Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy uznał, iż to od samego odwołującego zależało terminowe zgłoszenie swojego zatrudnienia do systemu ubezpieczeń społecznych. W ocenie Sądu dokonanie zgłoszenia po dacie wystąpienia niezdolności do pracy u odwołującego, również świadczy o chęci uzyskania świadczenia, których nie mógłby uzyskać, gdyby pełnił jedynie funkcje prokurenta spółki (...). Sąd Okręgowy zważył nadto, iż zaległości istniejące na koncie spółki przed zatrudnieniem odwołującego, świadczą o tym, iż zatrudnienie Z. P. było bezzasadne i niecelowe. W ocenie Sądu Zgromadzony materiał dowodowy daje podstawy do uznania, że te obowiązki, które wykonywał Z. P. oraz sposób w jaki jej wykonywał, nie były wykonywane w ramach stosunku pracy ze spółką (...). Dokumenty, które mogłyby ewentualnie stanowić dowód zatrudnienia odwołującego zostały zatrzymane przez T. W. i Z. P. i nie zostały wydane nowemu zarządowi spółki, co znajduje potwierdzenie w dokumencie nowej prezes zarządu spółki (...).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak
w sentencji wyroku w punkcie 1.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2 na postawie art. 98 k.p.c. w zw.
§ 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia podlegania przez odwołującego ubezpieczeniom społecznym. Nie była więc to sprawa o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego o których mowa w § 11 ust. 2 ww. rozporządzenia. Sąd Okręgowy miał na uwadze, iż przedmiot ten nie jest wprost określony również w pozostałych przepisach rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. W takiej sytuacji należy zatem odwołać się do treści § 5 rozporządzenia, zgodnie z którym wysokość stawek minimalnych w sprawach nieokreślonych w rozporządzeniu ustala się, przyjmując za podstawę stawkę w sprawach o najbardziej zbliżonym rodzaju. Sprawami o najbardziej zbliżonym rodzaju do takiej sprawy, w rozumieniu § 5 rozporządzenia, są sprawy, o których mowa w § 6, tj. takie, w których o wysokości stawek minimalnych decyduje wartość ich przedmiotu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2010r., II UK 199/09).Jednocześnie zauważyć należy, że sprawa o ustalenie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym jest to sprawa o prawo majątkowe. W konsekwencji w niniejszej sprawie powinien mieć zastosowanie § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. W tej sytuacji koszty zastępstwa procesowego, które zobowiązana jest uiścić strona odwołująca- jako strona przegrywająca postępowanie wynoszą 7.200,00 złotych.