Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia (del.) Zofia Pawelczyk-Bik

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Kapanowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 grudnia 2024 r. w Warszawie

sprawy I. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

o rentę rodzinną

na skutek odwołania I. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. z dnia 14 stycznia 2021r. znak: (...) od orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26 listopada 2020 r.

1.zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje I. Z. prawo do renty rodzinnej po zmarłym w dniu 10 listopada 2001r. ojcu – S. Z. od dnia
1 sierpnia 2020r. na stałe;

2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz odwołującej kwotę 180zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3. odrzuca odwołanie od orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26 listopada 2020r.

sygn. akt VII U 247/21

UZASADNIENIE

W dniu 10 lutego 2021r. I. Z. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 stycznia 2021r. znak (...) w przedmiocie odmowy przyznania renty rodzinnej po zmarłym ojcu S. Z.. Zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie obowiązujących w tym zakresie przepisów tj.:

- wydania orzeczenia niezgodnie z ustawą z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS ponieważ jej niepełnosprawność powstała przed ukończeniem przez nią 16 roku życia tj. przed 13 października 1985r. Mając powyższe na względzie wniosła o przyznanie jej prawa do renty rodzinnej po zmarłymi ojcu. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczana wskazała, że cierpi na naruszenie sprawności układu ruchu oraz problemy ze wzrokiem- jest po operacji usunięcia zaćmy w 1973r. oraz korekcie zeza. Odwołująca wskazała, że nie ma soczewki w lewym oku i nie widzi na nie. Równocześnie podkreśliła, że posiada orzeczenie o niepełnosprawności, w którym wskazano, że niepełnosprawność powstała przed 16 rokiem życia. Mając powyższe na względzie wskazała, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego i wnosi o zmianę zaskarżonej decyzji (odwołanie z dnia 7 lutego 2021r. k.3-7 a.s.).

Tego samego dnia I. Z. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 26 listopada 2020r., które stanowiło de facto odwołanie od orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS (pismo zatytułowane jako odwołanie od decyzji z dnia 26 listopada 2020r. k.8-12 a.s.). W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) wydział w W. wniósł o odrzucenie tego odwołania na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 477 ^{( 10)} § 1 k.p.c. w stosunku do orzeczenia komisji lekarskiej oraz oddalenie odwołania w stosunku do wskazanej wyżej decyzji na podstawie art. 477 ^{( 14 )}§ 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał powołując się na art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020r. poz. 53), że od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje odwołanie do właściwego Sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach kodeksu cywilnego. Natomiast zgodnie z art. 477 ¹⁰ k.p.c. odwołanie powinno zawierać oznaczenie zaskarżonej decyzji, określenie i zwięzłe uzasadnienie zarzutów i wniosków oraz podpis ubezpieczonego albo jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, co ma na celu umożliwienie zidentyfikowania zaskarżonej decyzji organu rentowego ponieważ dopiero przez wydanie decyzji zostaje otwarta droga sądowa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1997r. sygn. akt II UKN 85/97, OSNP 1998/2/60). Organ rentowy wskazał, że w dniu 26 listopada 2020r. wydane zostało orzeczenie przez Komisję Lekarską ZUS. Wobec powyższego w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c., zgodnie z którym Sąd odrzuci pozew (odwołanie) jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna.

W dalszej części organ rentowy wskazał, że 21 sierpnia 2020r. ubezpieczana złożyła wniosek o rentę rodzinną po zmarłym w dniu 10 listopada 2001r. ojcu- S. Z.. Zgodnie z art. 68 ust 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz. U. z 2020r. poz. 53) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1.  do ukończenia 16 lat;

2.  do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3.  bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Ubezpieczona została skierowana w toku postępowania do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 26 listopada 2020r. stwierdziła, że jest ona trwale całkowicie niezdolna do pracy lecz niezdolność ta nie powstała przed ukończeniem 16 roku życia tj. przed 13 października 1985r. lub w czasie trwania nauki do 30 czerwca 1994r. Ponadto orzeczono, że ww. nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Mając powyższe na względzie zaskarżoną decyzją z dnia 14 stycznia 2021r. organ rentowy odmówił jej prawa do roszczonego świadczenia ponieważ niezdolność do pracy nie powstała w okresach wskazanych w art. 68 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (odpowiedź na odwołanie z dnia 18 lutego 2021r. k. 10-11 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

I. Z. urodziła się (...), ma wykształcenie średnie zawodowe zdobyte w szkole specjalnej w K., która podlegała Instytutowi (...) w W. przy ul.(...). Z zawodu wyuczonego jest pracownikiem socjalnym, jednak nigdy nie pracowała w zawodzie. Ubezpieczona ma stwierdzony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Pracuje jako pracownik administracyjno-biurowy i zajmuje się sprawami kadrowo- płacowymi w warunkach pracy chronionej, na stanowisku przystosowanym do jej niepełnosprawności. Odwołująca dojeżdża do pracy z kolegą jego samochodem, jeżeli bardzo źle się czuje, to ktoś od pracodawcy odwozi ją do domu.

I. Z. w wieku około 12 lat zaczęła mieć problemy ze stawami. Gdy ubezpieczona miała 14 lat rozpoznano u niej młodzieńcze zapalanie stawów i od tego czasu nieprzerwanie leczy się na reumatoidalne zapalenie stawów pod różnymi postaciami z postępującymi deformacjami. I. Z. od dzieciństwa nie widzi na lewe oko z powodu zaćmy wrodzonej. W 1973r. w wieku 4 lat przeszła operację usunięcia zaćmy wrodzonej i operację zeza na mięśniach ocznych w oku lewym w Klinice (...) w K., jednak pomimo operacji ostrość wzroku w oku lewym nie uległa poprawie. Całkowita niezdolność do pracy orzekana była u ubezpieczonej od 1972r. systematycznie do 1994r., a w 1994r. ubezpieczona została zaliczona do drugiej grupy inwalidzkiej na stałe. Ubezpieczona od 1 grudnia 1998r. ma przyznaną rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, która została jej przyznana na stałe (dokumentacja medyczna odwołującej znajdująca się w aktach rentowych, decyzja z dnia 17 marca 1999r. k.21 a.r. opinie biegłych k. 131-133, k. 153-154, k. 176 a.s, 219-222 a.s. zeznania odwołującej się k. 283-284 a.s.).

W dniu 18 września 2015r. orzeczono w ZUS, że ubezpieczona jest niezdolna od samodzielniej egzystencji do 30 września 2020r. (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 18 września 2015r. k.343 a.r.). Aktualnie ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Sprawność chwytna jest znacznie ograniczona, znacznie jest zmniejszona także wydolność chodu. W skali B. ubezpieczona uzyskuje 90 punktów. U ubezpieczonej występuje funkcjonalne przystosowanie do istniejącego inwalidztwa narządu ruchu, zwłaszcza funkcji chwytnej, manualnej obu rąk. Ubezpieczona nauczyła się żyć z chorobą i wymaga okresowego wsparcia osób drugich w czynnościach życia codziennego w pełnieniu ról społecznych.

W dniu 21 sierpnia 2020r. ubezpieczona wniosła o przyznanie jej renty rodzinnej po zmarłym w dniu 10 listopada 2001r. ojcu S. Z., uprawnionym w chwili śmierci do świadczeń z ZUS (wniosek o rentę z dnia 21 sierpnia 2020r. k.1-7 a.r. odpis skrócony aktu zgonu S. Z. k. 11 a.r., bezsporne). W toku postępowania odwołująca została skierowana na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 15 października 2020r. stwierdził, że jest ona trwale całkowicie niezdolna do pracy. Orzeczono całkowitą niezdolność do pracy na trwałe, która powstała przed ukończeniem 16 roku życia tj. przed 13 października 1985r. lub w czasie trwania nauki do 30 czerwca 1994r. Wskazano równocześnie, że ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Następnie, orzeczeniem Komisji Lekarskiej z dnia 26 listopada 2020r. ubezpieczona została również uznana za trwale całkowicie niezdolną do pracy, jednak wskazano, że niezdolność ta nie powstała przed ukończeniem 16 roku życia tj. przed 13 października 1985r. lub w czasie trwania nauki do 30 czerwca 1994r. W związku z powyższym organ rentowy decyzją z dnia 14 stycznia 2021r. odmówił ubezpieczonej prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu wskazując, że Komisja Lekarska orzeczeniem z dnia 26 listopada 2020r. stwierdziła, że całkowita niezdolności nie powstała przed ukończeniem 16 roku życia tj. przed 13 października 1985r. lub w czasie trwania nauki do 30 czerwca 1994r. (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 15 października 2020r. k.13 a.r., orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26 listopada 2020r. k.15 a.r., decyzja z dnia 14 stycznia 2021r. k.20 a.r.).

Sąd w toku postępowania, postanowieniem z 1 lipca 2021r. dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów: okulisty, reumatologa i ortopedy- traumatologa celem ustalenia: czy odwołująca się jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, czy niezdolność powstała: do ukończenia 16 lat; do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyła 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat, czy odwołująca się jest zdolna czy też niezdolna do samodzielnej egzystencji (postanowienie z 1 lipca 2021r. k. 120 a.s.).

Biegły sądowy z zakresu ortopedii M. G. w opinii z 22 września 2021r. oceniając stan zdrowia odwołującej się, po przeprowadzeniu badania i analizie dokumentacji medycznej stwierdził u I. Z. reumatoidalne zapalenie stawów sero dodatnie, zwyrodnienie kręgosłupa, zwyrodnienie biodra lewego, stan po usztywnieniu stawu skokowego lewego, zwyrodnienie stawu skokowego prawego, deformację palców stóp po leczeniu operacyjnym, znaczną deformację palców dłoni. Biegły wskazał, że podczas badania ubezpieczona była w dobrym logicznym kontakcie, była zorientowana prawidłowo. Podczas badania ubezpieczona poruszała się bez istotnego utykania, jednak z krótkimi krokami, bez odbicia i z osłabioną amortyzacją, bez zaopatrzenia ortopedycznego. Biegły wskazał, że siadała i wstawała z podparciem, rozbierała się samodzielnie jednak z dużymi trudnościami ze względu na deformację obu dłoni. Biegły zauważył, że napięcie mięśni około kręgosłupowych u ubezpieczonej jest nieco wzmożone, zgłasza bolesność kręgosłupa przy ruchach, a ruchy wykonuje z ograniczeniem. Biegły podkreślił, że u odwołującej brak jest sprawności manualnej i chwytnej, oraz występuje u niej deformacja szponiasto- młoteczkowa palców. Biegły M. G. stwierdził, że analiza przedstawionej dokumentacji, zebrany wywiad ortopedyczny oraz przeprowadzone badanie pozwoliły stwierdzić, że ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy już od 1972r. i wynika to zarówno z dokumentacji medycznej jak i orzeczniczej. Powodem całkowitej niezdolności do pracy są zmiany reumatoidalne, szczególnie nasilone w obrębie dłoni i powodujące wyjątkowo duże upośledzenie chwytności i sprawności manualnej. Biegły wskazał, że w jego opinii ubezpieczona jest niezdolna całkowicie do pracy i niezdolna do samodzielnej egzystencji nadal. Niezdolność całkowita do pracy została orzeczona już w 1985r. (wówczas od 1972r.) i z tym biegły się zgodził. Biegły zaznaczył, że w 2015r. orzeczono całkowitą niezdolność do samodzielnej egzystencji i od tego czasu nie nastąpiła żadna poprawa. Sprawność chwytna jest znacznie ograniczona. Również znacznie ograniczona jest wydolność chodu, co powoduje, że ubezpieczona wymaga pomocy innych osób przy wykonywaniu codziennych czynności. Biegły stwierdził, że stan zdrowia ubezpieczonej nie rokuje poprawy, ponieważ zmiany w (...) postępują (opinia biegłego z zakresu ortopedii z dnia 22 września 2021r. k.131-133 a.s.).

Organ rentowy nie zgodził się z opinią wydaną przez biegłego ortopedę wskazując, że nie można zgodzić się z tym, że niezdolność do pracy ubezpieczonej powstała przed 16 rokiem życia. Organ rentowy zgodził się z tym, że przed 16 rokiem życia powstała choroba ubezpieczonej, jednak nie niezdolność do pracy. Organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego ortopedy na okoliczność jak w postanowieniu Sądu z dnia 1 lipca 2021r. (pismo procesowe z dnia 29 października 2021r. k.143-144 a.s.).

Odwołująca nie wnosiła zastrzeżeń do opinii biegłego z zakresu ortopedii (pismo procesowe z dnia 8 listopada 2021r. k.144 a.s.).

Biegły z zakresu ortopedii M. G. w dniu 3 marca 2022r. wydał opinię uzupełniającą, w której odniósł się do zastrzeżeń organu rentowego wskazując, że całkowita niezdolność do pracy była orzekana w ZUS już od 1972 roku i to systematycznie do 1994r., a w 1994r. ubezpieczona została zaliczona do drugiej grupy inwalidzkiej na trwałe i niezasadnie organ rentowy stwierdził, że te orzeczenia były bez znaczenia. Biegły podkreślił, że powodem uznania całkowitej niezdolności do pracy była deformacja i znaczna dysfunkcja palców dłoni upośledzająca w znacznym stopniu sprawność manualną. Biegły wskazał, że ta sprawność chwytna i manualna jest upośledzona nadal i to bardzo znacznie i to jest spowodowane znaczną deformacją stawów dłoni. Dodatkowo biegły zauważył, że doszło też do powstania zmian degeneracyjnych w obrębie drobnych stawów stóp, co powoduje, że porusza się powoli krótkimi chodami bez odbicia i z osłabioną amortyzacją. Do takich zmian doszło w przebiegu poważnego sero dodatniego reumatoidalnego zapalenia stawów. U odwołującej nigdy nie doszło do uzyskania jakiejkolwiek poprawy, jej stan zdrowia systematycznie się pogarsza i pogarsza się znaczna dysfunkcja narządu ruchu. Biegły zaznaczył, że odwołująca jest nadal całkowicie niezdolna do pracy i niezdolna do samodzielnej egzystencji i to właśnie z powodu znacznej dysfunkcji chodu i znacznego upośledzenia sprawności manualnej i chwytnej. Równocześnie biegły wyjaśnił, że skala B. jest stosowana w czasie kwalifikacji pacjentów do opieki długoterminowej i ani ustawa rentowa ani ustawa w oparciu, o którą są przyznawaną świadczenia uzupełniające nie zawiera zapisu o konieczności zastosowania skali B.. W przypadku odwołującej ta niezdolności do samodzielnej egzystencji jest spowodowana niewydolnością chodu i nie jest konieczne ocena według skali B.. Biegły podkreślił, że w jego przekonaniu jednak trafniejsze jest stosowanie metody opisowej, to jest opisanie sprawności ubezpieczonej, a nie skatalogowanie jej przy pomocy punktów. Biegły zaznaczył, że wielokrotnie okazuje się, że zastosowanie skali B. jest krzywdzące dla osoby ubezpieczonej (opinia uzupełniająca biegłego z zakresu ortopedii z dnia 3 marca 2022r. k.176 a.s.).

Organ rentowy wniósł zastrzeżenia do opinii uzupełniającej biegłego z zakresu ortopedii wskazując, że w ocenie organu rentowego biegły nie przeanalizował dokładnie ostatniej opinii Komisji Lekarskiej i nie odniósł się do zastrzeżeń oraz nie wypowiedział się odnośnie pracy ubezpieczonej. Mając powyższe na względzie wniesiono o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego ortopedy (pismo procesowe z dnia 1 kwietnia 2022r. k.186 a.s.).

Biegły z zakresu ortopedii M. G. w dniu 3 marca 2022r. wydał opinię uzupełniającą, w której odniósł się do zastrzeżeń organu rentowego wskazując, że całkowita niezdolność do pracy była orzekana w ZUS już od 1972 roku i to systematycznie do 1994r., a w 1994r. ubezpieczona została zaliczona do drugiej grupy inwalidzkiej na trwałe i niezasadnie organ rentowy stwierdził, że te orzeczenia były bez znaczenia. Biegły podkreślił, że powodem uznania całkowitej niezdolności do pracy była deformacja i znaczna dysfunkcja palców dłoni upośledzająca w znacznym stopniu sprawność manualną. Biegły wskazał, że ta sprawność chwytna i manualna jest upośledzona nadal i to bardzo znacznie i to jest spowodowane znaczną deformacją stawów dłoni. Dodatkowo biegły zauważył, że doszło też do powstania zmian degeneracyjnych w obrębie drobnych stawów stóp, co powoduje, że porusza się powoli krótkimi chodami bez odbicia i z osłabioną amortyzacją. Do takich zmian doszło w przebiegu poważnego sero dodatniego reumatoidalnego zapalenia stawów. U odwołującej nigdy nie doszło do uzyskania jakiejkolwiek poprawy, jej stan zdrowia systematycznie się pogarsza i pogarsza się znaczna dysfunkcja narządu ruchu. Biegły zaznaczył, że odwołująca jest nadal całkowicie niezdolna do pracy i niezdolna do samodzielnej egzystencji i to właśnie z powodu znacznej dysfunkcji chodu i znacznego upośledzenia sprawności manualnej i chwytnej. Równocześnie biegły wyjaśnił, że skala B. jest stosowana w czasie kwalifikacji pacjentów do opieki długoterminowej i ani ustawa rentowa ani ustawa w oparciu, o którą są przyznawaną świadczenia uzupełniające nie zawiera zapisu o konieczności zastosowania skali B.. W przypadku odwołującej ta niezdolności do samodzielnej egzystencji jest spowodowana niewydolnością chodu i nie jest konieczne ocena według skali B.. Biegły podkreślił, że w jego przekonaniu jednak trafniejsze jest stosowanie metody opisowej, to jest opisanie sprawności ubezpieczonej, a nie skatalogowanie jej przy pomocy punktów. Biegły zaznaczył, że wielokrotnie okazuje się, że zastosowanie skali B. jest krzywdzące dla osoby ubezpieczonej (opinia uzupełniająca biegłego z zakresu ortopedii z dnia 3 marca 2022r. k.176 a.s.).

Organ rentowy wniósł zastrzeżenia do opinii uzupełniającej biegłego z zakresu ortopedii wskazując, że w ocenie organu rentowego biegły nie przeanalizował dokładnie ostatniej opinii Komisji Lekarskiej i nie odniósł się do zastrzeżeń oraz nie wypowiedział się odnośnie pracy ubezpieczonej. Mając powyższe na względzie wniesiono o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego ortopedy (pismo procesowe z dnia 1 kwietnia 2022r. k.186 a.s.).

W opinii biegłego z zakresu reumatologii C. W. wydanej w dniu 30 listopada 2022r. wskazano, że ubezpieczona cierpi na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów o początku nielicznostawowym leczone od 12 roku życia (aktualnie leczone jako reumatoidalne zapalenie stawów), osteoporozę, stan po artrodezie lewego stawu skokowego w 2018r., stan po artrodezie I stawu śródstopno- palcowego i resekcji II - V stawów śródstopno- palcowych stopy prawej. Biegły stwierdził, że odwołująca jest całkowicie, trwale niezdolna do pracy z powodu młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów o początku nielicznostawowym leczonym od 12 roku życia (aktualnie leczonym jako reumatoidalne zapalenie stawów) tj. przed 13 października 1985r. lub w czasie trwania nauki do dnia 30 czerwca 1994r. Biegły ponadto stwierdził brak niezdolności do samodzielnej egzystencji z powodu zapalnej choroby narządu ruchu w aktualnym stopniu zaawansowania choroby. Biegły wskazał, że, dostępna bogata- ponad trzydziestoletnia dokumentacja lekarsko - orzecznicza, w tym wyniki badań i badanie fizykalne ubezpieczonej pozwalają na rozpoznanie u niej reumatoidalnego zapalenia stawów w okresie remisji klinicznej z istotnym klinicznie upośledzeniem funkcji narządu ruchu, a to upośledzenie funkcji narządu ruchu pojawiło się, jak wynika z dokumentacji, już we wczesnym okresie choroby. Biegły podkreślił, że odwołująca w tamtym czasie była leczona według obowiązujących wówczas schematów leczenia farmakologicznego, które z dzisiejszego punktu widzenia słabo skutecznych, lub wręcz bez wartości, co warunkowało, niestety, postęp choroby i trwałe zniekształcenia rąk i nadgarstków pacjentki już w dzieciństwie. Biegły ocenił sprawność fizyczną opiniowanej wg zmodyfikowanej skali B. uzyskując wartość 90 punktów. W opinii biegłego opiniowana przez blisko 40 lat choroby nauczyła się z nią żyć, aczkolwiek wymaga okresowego wsparcia osób drugich w czynnościach życia codziennego i w pełnieniu ról społecznych. Biegły zaznaczył, że nie można uznać jej jednak za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji. W/w choroba narządu ruchu wraz z jej postępem, w aktualnym stopniu zaawansowania i w przeszłości sprowadzała u opiniowanej długotrwałą całkowitą niezdolność do pracy. Biegły wskazał, że I. Z. jest niezdolna do pracy z powodu utrwalonych organicznych zmian narządu ruchu zwłaszcza w obrębie obu rąk i nadgarstków, które powodują duże upośledzenie chwytu i innych funkcji manualnych. Biegły zwrócił uwagę na okoliczność, że odwołująca miała orzeczoną przez ZUS całkowitą niezdolność już w 1985r. Biegły reumatolog nie polemizuje z zasadnością tej decyzji (opinia biegłego z zakresu reumatologii z dnia 30 listopada 2022r. k.219-222 a.s.).

Organ rentowy nie zgodził się z opinią wydaną przez biegłego z zakresu reumatologii wskazując, że ubezpieczona jest aktywna zawodowo, pracuje od 15 lat jako pracownik biurowy i okresy pogorszeń leczy w czasie zwolnień lekarskich. Organ rentowy zwrócił uwagę, że przed 16 rokiem życia istniało u niej dane schorzenie, jednak nie stanowiło ono niezdolności do pracy. Organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego reumatologa (pismo z dnia 10 stycznia 2023r. k.233 a.s.).

Pismem procesowym z dnia 24 stycznia 2023r. pełnomocnik ubezpieczonej wniósł zastrzeżenia do opinii biegłego wskazując że nie zgadza się z konkluzją biegłego odnośnie okoliczności, że I. Z. nie można uznać za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji. Kolejnym pismem procesowym, z dnia 21 lutego 2023r. pełnomocnik odwołującej wniósł o oddalenie wniosku organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego reumatologa (pismo procesowe z dnia 24 stycznia 203r. k.237 a.s., pismo z dnia 21 lutego 2023r. k.243 a.s.).

Biegły z zakresu okulistyki R. S. (1) w opinii z dnia 20 grudnia 2021r. po zapoznaniu się z aktami sprawy i dokumentacją oraz po zbadaniu ubezpieczonej I. Z. wskazał, że w oku prawym zarówno w przednim odcinku oka jak i na dnie oka nie stwierdzono zmian i odchyleń od stanu prawidłowego. W oku lewym biegły stwierdził objawy zeza rozbieżnego, stan bezsoczewkowości, na dnie oka prawdopodobnie zanik nerwu wzrokowego. Biegły zaznaczył, że z dokumentacji i wywiadu wynika, że ubezpieczona od dzieciństwa nie widzi okiem lewym z powodu zaćmy wrodzonej a także z powodu podejrzenia pseudoglejaka nerwu wzrokowego. Biegły wskazał, że w 1973r. jako 4 letnie dziecko odwołująca przebyła operację usunięcia zaćmy wrodzonej i operację zeza na mięśniach ocznych w oku lewym w Klinice (...) w K., jednak pomimo operacji ostrość wzroku w oku lewym nie poprawiła się. Biegły wskazał, że ubezpieczona jest osobą z utrwaloną, wieloletnią jednoocznością z powodu ślepoty oka lewego z zachowaną prawidłową ostrością wzroku do dali i bliży w oku prawym. Biegły stwierdził, że uwzględniając sprawność narządu wzroku oraz aktywność zawodową odwołującej ubezpieczona nie jest osobą niezdolną do wykonywania pracy- może pracować na każdym stanowisku pracy i w każdym zawodzie, gdzie nie jest wymagane widzenie obuoczne (jak dla jednoocznych ) (opinia biegłego z zakresu okulistyki R. S. (1) z dnia 20 grudnia 2021r. k.153-154 a.s.).

Organ rentowy nie wniósł zastrzeżeń do opinii biegłego z zakresu okulistyki (pismo procesowe z dnia 14 stycznia 2021r. k.165 a.s.).

Pismem procesowym z dnia 1 lutego 2022r. pełnomocnik odwołującej się wniósł zastrzeżenia do opinii biegłego z zakresu okulistyki wnosząc o wezwanie biegłego na termin rozprawy celem jego przesłuchania (pismo procesowe z dnia 1 lutego 2022r. k.16 a.s.).

W dniu 21 czerwca 2022r. biegły z zakresu okulistyki R. S. (1) wydał opinię uzupełniającą, w której wskazał, jako biegły lekarz okulista na podstawie zebranego wywiadu, dołączonej do akt dokumentacji medycznej z innych dziedzin niż okulistyka zapoznał się z chorobami współistniejącymi u odwołującej w tym z opiniami biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii. Biegły wskazał, że z oczywistych względów jego znajomość innych dziedzin medycyny jest ogólna i nie mógł jako biegły lekarz okulista fachowo i autorytatywnie wypowiadać się na temat innych schorzeń zwłaszcza w zakresie narządu ruchu. Schorzenie narządu wzroku, które wykryto i leczono u odwołującej we wczesnym dzieciństwie nie miało związku z chorobami narządu ruchu czy innymi chorobami, które u wnioskodawczym rozpoznano. Biegły w pełni podtrzymał swoją opinię wydaną w dniu 20 grudnia 2021r. (opina uzupełniająca biegłego z zakresu okulistyki z dnia 21 czerwca 2022r. k.196 a.s.).

Organ rentowy nie wnosił zastrzeżeń do opinii uzupełniającej biegłego z zakresu okulistyki (pismo procesowe z dnia 12 lipca 2022r. k.205 a.s.).

Sąd postanowieniem z dnia 19 maja 2023r. na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 i 5 pominął wnioski dowodowe pełnomocnika ubezpieczonej i organu rentowego w zakresie dopuszczenia dowodów z opinii kolejnych biegłych sądowych (postanowienie z dnia 19 maja 2023r. k.249 a.s.).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych, dokumentacji medycznej, a także w oparciu o zeznania odwołującej się oraz o treść opinii sporządzonych przez biegłych sądowych z zakresu ortopedii, okulistyki oraz reumatologii. Podstawę ustaleń całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonej stanowiły wnioski zawarte w opinii biegłych lekarza specjalisty ortopedy M. G. oraz lekarza specjalisty reumatologa C. W., którzy w sposób rzetelny ocenili stan zdrowia odwołującej się na podstawie wykonanego badania przedmiotowego oraz znajdującej się w aktach sprawy dokumentacji medycznej. Stanowisko zaprezentowane przez biegłych jest logiczne i pozwala ustalić zakres dysfunkcji w stanie zdrowia badanej oraz wskazuje, że początek aktualnie występującej całkowitej niezdolności do pracy ma miejsce od 12 roku życia. Opinie biegłych z zakresu ortopedii oraz reumatologii zostały sporządzone w sposób rzetelny i fachowy, z uwzględnieniem dostępnej w sprawie dokumentacji medycznej ubezpieczonej oraz po przeprowadzeniu badań. Ponadto prezentowane przez biegłych wnioski dotyczące istnienia u ubezpieczonej całkowitej niezdolności do pracy oraz czasu, kiedy powstało naruszenie sprawności organizmu taką niezdolność do pracy powodujące, mają charakter stanowczy i jednoznaczny, a poza tym zostały wyczerpująco uzasadnione oraz są spójne. Zastrzeżenia organu rentowego nie podważyły rzetelności i prawidłowości powyższych opinii. Każdy z powołanych biegłych odniósł się do twierdzeń organu i precyzyjnie opisał stan zdrowia ubezpieczonej oraz dokumentację, na której opierał swoje wnioski. Biegli tożsamo wskazali moment powstania częściowej niezdolności do pracy i okres jej trwania. Jedynie w zakresie ustalenia niezdolności do samodzielnej egzystencji Sąd nie opał się na wnioskach biegłego z zakresu ortopedii, uznając, że skoro niezdolność do pracy ubezpieczonej ma podłoże rematoidalne, to ocena biegłego reumatologa ma zasadnicze znaczenie w tej kwestii.

Wskazać również należy, że powołani biegli są specjalistami w swoich dziedzinach, legitymują się wiedzą medyczną z zakresu schorzeń, które stanowią podstawową jednostkę chorobową ubezpieczonego, posiadają bogate doświadczenie zawodowe oraz jak już zostało wskazane wyżej zapoznali się z całokształtem dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonej, jak też przeprowadzili jej badanie. W sposób przekonujący przedstawili również uzasadnienie rozpoznania oraz rzetelnie i logicznie odpowiedzieli na postawione w tezie dowodowej pytania. Wobec tego sporządzone przez nich opinie nie pozostawiają żadnych wątpliwości, co do dokładnego określenia stanu zdrowia ubezpieczonej. Sąd Okręgowy uznał, że charakterystyka schorzenia została przez biegłych oceniona prawidłowo z punktu widzenia zasad logiki, posiadanej wiedzy medycznej oraz doświadczenia zawodowego. Wobec powyższego Sąd Okręgowy ocenił ww. opinie biegłych na równi z innymi środkami dowodowymi, a w szczególności ze znajdującą się w aktach sprawy i aktach organu rentowego kompleksową dokumentacją medyczną i uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowił wystarczającą podstawę do uznania, że opinie ww. biegłych spełniają wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych, które zostały określone w art. 278 k.p.c. i 285 k.p.c., a także w art. 12-14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2020.53).

Z kolei z opinii biegłego z zakresu okulistyki - R. S. (2) wynika, że ubezpieczona, pomimo że cierpi na ślepotę oka lewego, to nie jest niezdolna do pracy z przyczyn okulistycznych. Podstawowym schorzeniem ubezpieczonej są zaburzenia o podłożu reumatologicznym i to z ich powodu ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy, dlatego Sąd w głównej mierze opierał się na opiniach biegłych z zakresu ortopedii M. G. oraz reumatologii C. W..

W toku postępowania zarówno organ rentowy jak i odwołująca wnosili zastrzeżenia do wydanych opinii biegłych, które nie były zgodne z ich oczekiwaniami, co prowadziło do powoływania kolejnych opinii w sprawie. W ocenie Sądu, kolejne podniesione zarzuty nie były uzasadnione i nie dawały podstaw do powołania kolejnych biegłych. Opinie biegłych jasno i precyzyjnie opisują stan zdrowia ubezpieczonej oraz powody uznania jej za osobę całkowicie niezdolną do pracy i czas powstania tej niezdolności. W tym kontekście istotne są również poglądy orzecznictwa, które zwraca uwagę, że sąd nie jest zobowiązany dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym przypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15.02.1974r., sygn. akt II CR 817/73, wyrok Sądu Najwyższego z 18.02.1974r., sygn. akt II CR 5/74, wyrok Sądu Najwyższego z 15.11.2001r., sygn. akt II UKN 604/00). Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej złożonej opinii (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5.11.1974r., sygn. akt I CR 562/74, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 4.08.1999r., sygn. akt I PKN 20/99, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 10.01.2001r., sygn. akt II CKN 639/99). Przy czym potrzebą taką nie może być przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla strony tezy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27.06.2001r., sygn. akt II UKN 446/00).

Mając powyższe na względzie Sąd postanowieniem z dnia 19 maja 2023r. pominął wnioski dowodowe pełnomocnika odwołującej i pełnomocnika ZUS w zakresie dotyczącym dopuszczenia dowodów z kolejnych opinii biegłych sądowych. Zdaniem Sądu, zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający w sprawie i wobec wniosków opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i reumatologii co do tego, że ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy, a niezdolność ta powstała przed 16 rokiem życia, fakt ten został należycie udowodniony i uzasadniony, a przeprowadzenie dowodu z kolejnych opinii biegłych sądowych okazało się zbędne.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wniesione przez I. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 stycznia 2021r. znak (...) okazało się uzasadnione.

Przesłanki nabycia prawa do renty rodzinnej został określone w ustawie z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2020. poz. 53). Zgodnie z art. 65 ust. 1 i 2 ww. ustawy renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń; przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Z kolei w myśl art. 68 ust. 1 wskazanej ustawy prawo do renty rodzinnej mają dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione:

1)  do ukończenia 16 lat,

2)  do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż
do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3)  bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz
do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Norma art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej ma na celu ochronę osób, które przed ukończeniem nauki lub osiągnięciem wieku uprawniającego do działalności zarobkowej stały się całkowicie niezdolne do pracy, wobec czego nie mają obiektywnej możliwości podlegania ubezpieczeniu społecznemu i związanej z tym możliwości uzyskania świadczeń z własnego ubezpieczenia. Natomiast istnieje taka możliwość w przypadku osoby, która po zakończeniu pobierania nauki jest zdolna do pracy. Osoba taka może skorzystać z objęcia jej ubezpieczeniem społecznym i w razie wystąpienia zdarzenia powodującego niezdolność do pracy, także całkowitą wraz z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, nabywa prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Prawo do renty rodzinnej przysługuje tylko takiemu dziecku całkowicie niezdolnemu do pracy, a także niezdolnemu do samodzielnej egzystencji, które nie miało możliwości uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, a więc takiemu, które stało się niezdolne do pracy w czasie, gdy nie mogło podlegać ubezpieczeniu społecznemu z powodu wieku lub uczęszczania do szkoły. Posługując się tą logiką ustawodawca nie przyznał prawa do renty rodzinnej dzieciom zmarłego, które przed osiągnięciem wieku 16 lat lub przed ukończeniem szkoły stały się częściowo niezdolne do pracy, gdyż dzieci takie mogą korzystać, co prawda z ograniczonych, lecz istniejących możliwości zarobkowych. Ta sama logika przemawia za wyłączeniem prawa do renty rodzinnej dzieci, które stały się całkowicie niezdolne do pracy, w tym także niezdolne do samodzielnej egzystencji, po osiągnięciu tego wieku i ukończeniu nauki, gdyż w stosunku do nich nie było przeszkód do podjęcia pracy lub innej działalności łączącej się z obowiązkiem ubezpieczenia ( por. uchwała Sądu Najwyższego 7 Sędziów z 29 września 2006r. II UZP 10/06 OSNP 2007/5-6/75).

Jak wynika z cytowanych wyżej przepisów, uprawnienie do renty rodzinnej określone w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej jest ściśle związane z pojęciem niezdolności do pracy wnioskodawcy. Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej).

Tak więc, dla przyznania spornego świadczenia, którego odwołująca się domaga, istotne jest jednak tylko pojęcie całkowitej niezdolności do pracy, która zgodnie z art. 12 ust. 3 ww. ustawy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy i odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu. Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy" należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, a więc jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 24 stycznia 2018r., I UK 524/16; z 8 grudnia 2000r., II UKN 134/00; i z 7 września 1979r., II URN 111/79). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (wyrok Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2004r., II UK 222/03 OSNP 2004, nr 19, poz. 340.).

Rozstrzygnięcie kwestii spornej wymagało więc zasięgnięcia dowodu z opinii biegłych z zakresu medycyny, w związku z czym Sąd w toku postępowania dopuścił dowody z dokumentacji medycznej oraz opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii, reumatologii oraz okulistyki w celu analizy stanu zdrowia ubezpieczonej pod kątem ustawowych przesłanek koniecznych do spełnienia w celu uzyskania prawa do renty rodzinnej. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale także prawa do renty rodzinnej w takim przypadku jak rozpatrywany, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo - lekarskie sporządzone przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń ubezpieczonego ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 31 października 2018r., III AUa 2439/16; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 11 lutego 2016r., III AUa 1609/15). Powyższe ma znaczenie zarówno dla ustalenia samego istnienia niezdolności do pracy i jej stopnia, jak też momentu jej powstania. Z tego względu i w rozpatrywanej sprawie skorzystanie z dowodu z opinii biegłego sądowego było konieczne. Zaakcentowania wymaga, że istotne było przede wszystkim ustalenie daty powstania u odwołującej całkowitej niezdolności do pracy. Nie chodziło przy tym o stwierdzenie, kiedy pojawiły się pierwsze objawy choroby, kiedy odwołująca stała się niezdolna do pracy, tylko w jakiej dacie stan chorobowy powodował u niej utratę zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a więc całkowitą niezdolność do pracy. W świetle art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej, w okresach, które wskazuje art. 68 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy emerytalnej powstać powinna bowiem właśnie całkowita niezdolność do pracy, a nie niezdolność do pracy w ogóle. Istota sporu koncentrowała się na ocenie, czy odwołująca stała się całkowicie niezdolna do pracy przed 16 rokiem życia lub w czasie uczęszczania odwołującej do szkoły ponadpodstawowej. Organ rentowy nie negował okoliczności, że odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy, a właśnie okoliczność, kiedy powstała ta niezdolność. Jednocześnie organ rentowy w zastrzeżeniach do opinii biegłych podnosił, że odwołująca pracuje od kilkunastu lat, więc przed 16 rokiem życia nie była całkowicie niezdolna do pracy. Należy zauważyć, że ubezpieczona od 1 grudnia 1998r. ma przyznaną rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, która została jej przyznana jej na stałe. Także wydając zaskarżoną decyzję organ rentowy odwołał się do orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z 26 listopada 2020r., która stwierdziła, że ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy trwale, jednak całkowita niezdolność do pracy nie powstała przed 16 rokiem życia, tj. przed 13 października 1985r. Pomimo tych orzeczeń zdaniem organu rentowego, odwołująca nie spełnia warunków określonych w art. 68 ustawy emerytalnej, pozwalających na przyznanie jej prawa do wnioskowanego świadczenia.

W oparciu o tak przeprowadzone postępowanie dowodowe sąd ustalił, że odwołująca I. Z. cierpi na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów o początku nielicznostawowym leczone od 12 roku życia, które powoduje u niej całkowitą niezdolność do pracy. Wielokrotnie odbywała hospitalizację w różnych placówkach, poddawana była od tego czasu zarówno leczeniu farmakologicznemu jak i operacyjnemu, była wielokrotnie hospitalizowana w instytucje reumatologii jednak bez większych rezultatów. Jest pod stałą opieką reumatologiczną. Upośledzenie funkcji narządu ruchu pojawiło się u ubezpieczonej we wczesnym okresie choroby i leczona była wedle obowiązujących wówczas schematów leczenia, które były mało skuteczne i doprowadziły do postępu choroby. Już w dzieciństwie doszło u ubezpieczonej do zniekształcenia rąk i nadgarstków, co w faktyczny sposób uniemożliwiało jej normalne funkcjonowanie. Powodem całkowitej niezdolności ubezpieczonej do pracy są zmiany reumatoidalne, szczególnie nasilone w obrębie dłoni i powodujące wyjątkowo duże upośledzenie chwytności i sprawności manualnej, która to niezdolność powstała przed 16 rokiem życia. Sprawność chwytna jest znacznie ograniczona, znacznie jest zmniejszona także wydolność chodu. To powoduje, że wymaga pomocy innych osób przy wykonywaniu codziennych czynności. Jej stan nie rokuje poprawy, zmiany (...) postępują.

Jednocześnie Sąd ustalił, że ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Organ rentowy podnosił, że ubezpieczona nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, a biegły ortopeda nie ocenił jej stanu zdrowia w skali B.. Biegły ortopeda stwierdził, że odwołująca jest niezdolna do samodzielnej egzystencji opierając się na orzeczeniu orzecznika ZUS, który w poprzednich latach stwierdził tę niezdolność. Z kolei biegły reumatolog ocenił stan zdrowia ubezpieczonej według tej skali na 90 punktów. W ocenie biegłego z zakresu reumatologii u ubezpieczonej występuje funkcjonalne przystosowanie do istniejącego inwalidztwa narządu ruchu, zwłaszcza funkcji chwytnej, manualnej obu rąk. Ubezpieczona przez 40 lat nauczyła się żyć z chorobą i wymaga okresowego wsparcia osób drugich w czynnościach życia codziennego w pełnieniu ról społecznych. Z tych względów nie można ocenić, że jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. W zakresie niezdolności do samodzielnej egzystencji Sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu reumatologii, ponieważ powodem całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonej są zmiany rematoidalne, a nie kwestie stricte ortopedyczne.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie 1 wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z 14 stycznia 2021r., znak (...) w ten sposób, że przyznał odwołującej I. Z. prawo do renty rodzinnej po zmarłym ojcu S. Z. od 1 sierpnia 2020r. na stałe.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c., zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. na rzecz ubezpieczonej kwotę 180 zł, która została ustalona na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r., poz. 1800 ze zm.).

Odnosząc się do odwołania od orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26 listopada 2020r. należało wskazać, że odwołanie od orzeczenia Komisji jako niedopuszczalne podlegało odrzuceniu. Zgodnie z art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. odwołanie od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję lub orzeczenie, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji lub orzeczenia. Odwołanie jest pismem procesowym, w związku z czym powinno odpowiadać warunkom formalnym pisma procesowego określonym w art. 126 k.p.c. Jednocześnie, jako pismo procesowego kwalifikowane musi spełniać wymogi wynikające z art. 477 ¹⁰ § 1 k.p.c. wiążące się głównie z tym, że jest to jednocześnie środek zaskarżenia decyzji organu rentowego. Stosownie zaś do treści art. 477 ¹⁰ § 1 k.p.c. odwołanie powinno zawierać oznaczenie zaskarżonej decyzji, określenie i zwięzłe uzasadnienie zarzutów i wniosków oraz podpis ubezpieczonego albo jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. W myśl przepisu art. 199 § 1 pkt. 1 k.p.c. Sąd odrzuci pozew, jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna. W postanowieniu z dnia 16 października 2009r. (I UK 116/09), Sąd Najwyższy zaznaczył, że organ rentowy wydaje decyzje w sprawach zgłaszanych przez ubezpieczonych i od tych decyzji mają oni prawo odwołania do właściwego sądu. Ponadto jak wskazuje się w orzecznictwie: „W sprawach z ubezpieczenia społecznego przedmiot sprawy (żądania) jest określony treścią decyzji organu rentowego, od której odwołanie wszczyna postępowanie przed sądem. Specyfiką tego postępowania jest ocena legalności decyzji organu rentowego według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania.” (wyrok SN z 10.05.2007r., I UK 307/06, LEX nr 898845.). Podobnie w postanowieniu z dnia 13 maja 1999r. (II UZ 52/99) Sąd Najwyższy stwierdził, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. W treści odwołania z dnia 7 lutego 2021r. I. Z. wskazała, że wnosi odwołanie od decyzji ZUS z dnia 26 listopada 2020r., jednak w tym dniu nie została wydana żadna decyzja organu rentowego dotycząca odwołującej, a wydane zostało orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS, od którego de facto ubezpieczona wniosła odwołanie. W związku z powyższym, Sąd Okręgowy w punkcie 3 wyroku na podstawie art. 199 § 1 pkt. 1 k.p.c. w zw. z art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. odrzucił odwołanie I. Z. od orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 26 listopada 2020r. jako niedopuszczalne, albowiem obowiązujące przepisy prawa nie przewidują możliwości wniesienia odwołania od orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS, a wyłącznie od decyzji organu rentowego.