Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant Emilia Poddębniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 sierpnia 2016 r. w Warszawie

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)

na skutek odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 4 stycznia 2016 r., znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Ubezpieczony M. K. w dniu 1 lutego 2016 r. wniósł odwołanie do Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., od decyzji z dnia 4 stycznie 2016 r., znak: (...) odmawiającej mu prawa do świadczenia emerytalnego z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony wskazał, że pracę w warunkach szczególnych wykonywał, nie wliczając 3 miesięcznej przerwy spowodowanej operacją ucha, w okresie od 9 sierpnia 1974 r. do 31 grudnia 1998 r. Odwołujący podkreślił, że praca którą wykonywał w charakterze pomocnika maszynisty była tożsama i niczym nie różniła się od obowiązków maszynisty, bowiem pomocnik stale przebywał w koparce i wykonywał czynności samodzielnie, jednakże pod nadzorem maszynisty. Następnie odwołujący podkreślił, że aby zdobyć uprawnienia do samodzielnej obsługi koparki, wymagane było ukończenie kursu. W czasie jego trwania, jak podniósł ubezpieczony w odwołaniu, odbywał zajęcia praktyczne jako operator koparki, a następnie po uzyskaniu pozytywnego zakończenia kursu został zatrudniony przez (...) w W..

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 12 lutego 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., wskazując, że ubezpieczony nie spełnił wymogu 15 lat pracy w szczególnych warunkach do dnia 01.01.1999 r., a jedynie 2 lat, 1 miesiąc i 27 dni i na tej podstawie organ rentowy wydał decyzję z dnia 4 stycznia 2016 r. znak: (...) odmawiającą ubezpieczonemu prawa do świadczenia emerytalnego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. urodzony (...) z zawodu ślusarz – mechanik w okresie od dnia 1 września 1971 r. do dnia 27 lipca 1974 r. zatrudniony był w Fabryce (...) w O.. ( świadectwo pracy z dnia 25 czerwca 1983 r, a.r. k. 7 tom II). Od 9 sierpnia 1974 r. zaczął świadczyć pracę na rzecz Przedsiębiorstwa produkcyjno – usługowo – handlowego (...) Sp. z o.o. w W.. W pierwszym okresie pracy u w/w pracodawcy, tj. w okresie od 9 sierpnia 1974 r. do 24 sierpnia 1975 r. odwołujący wykonywał obowiązki na stanowisku pomocnika maszynisty. Jego praca polegała na zdobywaniu doświadczenia oraz przyuczaniu się do zawodu. Pracę wykonywał pod kierownictwem osoby, która posiadała odpowiednie uprawnienia do obsługi koparki. W dniu 27 marca 1975 r. ubezpieczony ukończył kurs dla maszynisty koparki jednonaczyniowej klasy II, który to kurs upoważniał odwołującego do obsługi koparki jednonaczyniowej klasy II, o nominalnej pojemności łyżki od 1,2 m ^{( 3)} ( zaświadczenie ukończenia kursu z dnia 27 marca 1975 r. k. 7 a.s.). Dzięki zdobytym uprawnieniom odwołujący od 25 sierpnia 1975 r. do 26 kwietnia 1976 r. wykonywał pracę w charakterze maszynisty koparki. Ubezpieczony pracował na koparkach typu U., B., O. oraz koparko – ładowarce C.. W międzyczasie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie produkcyjno – usługowo – handlowym (...) Sp. z o.o. w W. ubezpieczony w okresie od 27 kwietnia 1976 r. do 29 grudnia 1977 r. odbył zasadniczą służbę wojskową, zostając wcielonym do służby samochodowej. ( książeczka zdrowia służby zasadniczej k. 8 a.s.). W dalszej kolejności, odwołujący pod koniec odbywania służby wojskowej przeszedł operację ucha, w wyniku której, po zakończeniu zasadniczej służby woskowej zmienił stanowisko pracy zatrudnienia w Przedsiębiorstwie produkcyjno – usługowo – handlowym (...) Sp. z o.o. w W.. Z dotychczas zajmowanego stanowiska maszynisty koparki, zaczął wykonywać w okresie od 16 stycznia 1978 r. do 31 marca 1978 r. obowiązki mechanika pojazdów samochodowych. Następnie od 1 kwietnia 1978 r. do 31 lipca 1982 r. ponownie wykonywał obowiązki maszynisty koparki. W ramach zatrudnienia odwołujący pracował w wielu lokalizacjach W., m.in. przy budowie (...), na U., G., T.. Przygotowywał teren pod budowę osiedli, kanalizacji, wodociągów, instalacji elektrycznych. ( świadectwo pracy k. 9, tom II, zeznania świadków K. O. k. 102 a.s., A. D. k. 102 – 103 a.s., K. K. (1) k. 103 -104 a.s.). W dniu 2 sierpnia 1982 r. odwołujący M. K. podjął zatrudnienie w Przedsiębiorstwie (...) w W., wykonując stale oraz w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązki operatora koparki. W ramach swoich obowiązków ubezpieczony wykonywał pracę na koparko – ładowarce B., O. a następnie koparce W.. Praca w tym okresie polegała główne na remontach szkół wyższych: (...), (...), (...) oraz akademików przynależących do tych uczelni. Odwołujący za pomocną swojego sprzętu pracowniczego burzył ściany, ładował gruz oraz inny materiał budowlany na samochody ciężarowe, robił wykopy pod kable elektryczne oraz rury kanalizacyjne. Praca odbywała się również zimą i w tym czasie odwołujący usuwał śnieg uniemożliwiający pracę na miejscu budowy. ( świadectwo pracy Przedsiębiorstwa (...) w W., z dnia 5 lipca 2000 r. k. 15, tom. I , zeznania świadka K. K. (2) k. 110 – 111 a.s, przesłuchanie w charakterze strony odwołującego M. K., k. 111 – 113 a.s.). W dalszej kolejności odwołujący M. K. rozpoczął od dnia 1 marca 1989 r. wykonywanie działalności gospodarczej oznaczając podmiot działalności gospodarczej jako usługi – roboty ziemne sprzętem zmechanizowanym. W decyzji z dnia 28 października 1996 r. znak: (...). (...) odwołujący z uwagi na zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej został skreślony z ewidencji działalności gospodarczej. ( zaświadczenie z dnia 28 lutego 1989 r., k. 17 a.s., decyzja z dnia 28 października 1996 r., k. 19 a.s.). W okresie od 4 listopada 1996 r. do 13 sierpnia 2004 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę operatora sprzętu do prac ziemnych – maszynisty koparki. ( świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 16 sierpnia 2004 r., k. 23 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy w postaci dokumentacji zalegającej w aktach rentowych, aktach sprawy oraz na podstawie zeznań świadków, przesłuchania odwołującego w charakterze strony oraz opinii biegłego sądowego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Zdaniem Sądu dowody, na jakich Sąd oparł swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i dają spójny obraz stanu faktycznego. Z tego względu materiał dowodowy zgromadzony w sprawie należało uznać za kompletny i wystarczający do wydania orzeczenia kończącego postępowanie.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga zważył, co następuje

Odwołanie M. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. z dnia 4 stycznia 2016 r., znak: (...) nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań niniejszej sprawy Sąd Okręgowy wskazuje, że elementem spornym niniejszego postępowania było ustalenie czy organ rentowy słusznie nie zaliczył odwołującemu okresu pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z treścią art. 184 ust 1 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (to jest 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

- okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

- okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (to jest co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

Ustawą z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r. poz. 637) art. 184 ust. 2 tej ustawy otrzymał z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2013 r. (na podstawie art. 1 pkt. 20 ustawy nowelizującej), następujące brzmienie: emerytura, o której mowa w ust 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W wyniku nowelizacji usunięto zatem z art. 184 ust 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych warunek rozwiązania przez ubiegającego się o przyznanie emerytury w trybie art. 184 ust. 1, stosunku pracy, w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem. W praktyce oznacza to konieczność rozstrzygnięcia o prawie wnioskodawcy do dochodzonej emerytury z pominięciem spełnienia wymagania rozwiązania przez niego stosunku pracy.

Wobec powyższego koniecznym było ustalenie, czy wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999r., posiada co najmniej 15 letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym jako warunek nabycia przez mężczyznę prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat. Przepisami dotychczasowymi, o których mowa we wskazanych przepisach, są przepisy art. 32 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 tegoż rozporządzenia, pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z § 2 ust 1 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Takie okresy pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Świadectwo takie powinno wskazywać wymiar czasu pracy, rodzaj prac, wykaz, dział i pozycje załącznika do rozporządzenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z wymaganiami § 1.1.2 cyt. rozporządzenia do pierwszej kategorii zatrudnienia zalicza się prace wykonywane stale i w pełnym wymiarze godzin obowiązującym w danym zawodzie: prace wykonywane w warunkach szkodliwych dla zdrowia wymienione w wykazie, stanowiącym załącznik do rozporządzenia.

Oceniając spełnienie przesłanki zatrudnienia w warunkach szczególnych w okresie 15 lat uprawniającej do wcześniejszej emerytury, w niniejszej sprawie, Sąd wskazał, co następuje:

W okresie od dnia 25 sierpnia 1975 r. do 26 kwietnia 1976 r. oraz od 1 kwietnia 1978 r. do 31 lipca 1982 r. odwołujący wykonywał obowiązki maszynisty koparki w Przedsiębiorstwie produkcyjno – usługowo – handlowym (...) Sp. z o.o. w W.. Następnie w okresie od 2 sierpnia 1982 r. do 31 marca 1989 r. odwołujący podjął pracę w Przedsiębiorstwie (...) w W., również wykonując obowiązki maszynisty koparki. W okresie od dnia 4 listopada 1996 r. do 31 grudnia 1998 r. odwołujący świadczył pracę w (...) S.A w W. także na stanowisku maszynisty koparki (bezsporne). We wszystkich w/w okresach praca wykonywana przez M. K. spełniała wymogi rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. ( Dz. U. nr 8 poz. 43) w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienione w wykazie A dziale V (w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych) w pozycji 3 – prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych.

W świetle powyższego w ocenie Sądu Okręgowego powyższy okres zatrudnienia, odpowiadający wymogom określonym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983 nr 8 poz. 43) nie wystarczył do udowodnienia 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Jednocześnie, Sąd Okręgowy miał na uwadze, że poza okresami faktycznej pracy, do okresu pracy w warunkach szczególnych nie można zaliczyć okresu odbywania przez odwołującego zasadniczej służby wojskowej od dnia 27 kwietnia 1976 r. do dnia 29 grudnia 1977 r. Orzecznictwo w tym zakresie stanowi, że żołnierzowi zatrudnionemu przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem przed powołaniem do służby wojskowej oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 01 sierpnia 2012 r., III AUa 612/12, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r., II UK 219/09, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2013 r., II UK 217/13).

Jak szczegółowo wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów (mającej moc zasady prawnej) z dnia 09 lipca 1981 r., V PZP 6/81, przed dniem 01 września 1979 r. zaliczenie służby wojskowej do zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uwarunkowane było powrotem pracownika po zwolnieniu ze służby wojskowej do zakładu pracy, z którego został powołany do tej służby, chyba że zmiana zakładu pracy następowała z ważnych przyczyn, określonych w przepisach obowiązującego do dnia 31 sierpnia 1979 r. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz. U. Nr 44, poz. 318 ze zm.), wydanych na podstawie upoważnienia zawartego w art. 107 i innych ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220).

Mając na względzie powyższe, okres zasadniczej służby wojskowej odbywanej przez ubezpieczonego od dnia 27 kwietnia 1976 r. do dnia 29 grudnia 1977 r. nie podlega zaliczeniu do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Ubezpieczony rozpoczął zasadniczą służbę w okresie, kiedy pracował w Przedsiębiorstwie produkcyjno – usługowo – handlowym (...) Sp. z o.o. w W., wykonując pracę na stanowisku maszynisty koparki. Po zakończeniu odbywania służby wojskowej powrócił do pracy i nadal wykonywał ją w tym samym zakładzie pracy, jednak na innym stanowisku pracy, tj. na stanowisku mechanika napraw pojazdów samochodowych. W związku z powyższym odwołujący nie spełnił wymogów w tym zakresie stawianych przez przepisy prawa, zaliczające okres służby wojskowej do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy zważył również, że nie zasługują na uwzględnienie okresy zatrudnienia w Przedsiębiorstwie produkcyjno – usługowo – handlowym (...) Sp. z o.o. w W. od dnia 9 sierpnia 1974 r. do 24 sierpnia 1975 r. oraz od 16 stycznia 1978 r. do 31 marca 1978 r. W pierwszym z powyższych okresów, odwołujący wykonywał obowiązki pomocnika maszynisty, natomiast w drugim pracował w charakterze mechanika napraw pojazdów samochodowych. Sąd na podstawie opinii biegłego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy doszedł do przekonania, że charakter prac świadczony przez ubezpieczonego na stanowisku pomocnika maszynisty oraz mechanika nie spełnia wymogów pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Oba stanowiska nie zostały wymienione w wykazie A, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i z tego powodu Sąd Okręgowy tychże okresów pracy odwołującemu nie zaliczył.

Z tych przyczyn Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)