Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan - Karasińska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 kwietnia 2021 r. w Warszawie

sprawy S. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania S. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 14 grudnia 2018 r. znak: (...)

z dnia 26 sierpnia 2019 r. znak: (...)

1.  oddala odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 14 grudnia 2018 r. znak: PP/15/045162961 w przedmiocie odmowy przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy;

1.  odmawia odrzucenia odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 26 sierpnia 2019 r. znak: PP/15/045162961 w przedmiocie renty z tytułu niezdolności do pracy;

2.  na podstawie art. 477 par. 2 (1) k.p.c. sprawę w zakresie odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 26 sierpnia 2019 r. znak: (...)w przedmiocie renty z tytułu niezdolności do pracy przekazuje organowi rentowemu celem ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VII U 357/19

UZASADNIENIE

dot. punktów 2 i 3 wyroku

21 stycznia 2019 r. S. B. za pośrednictwem organu rentowego wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddziału w W. z 14 grudnia 2018 r. w przedmiocie odmowy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy, znak: (...)Odwołujący wniósł o ponowne rozpatrzenie jego sprawy, wskazując, że 10 maja 2017 r. doznał wypadku przy pracy, skutkującego urazem lewego barku
i w konsekwencji – niezdolnością do pracy wobec wypadku przy pracy ( odwołanie k.3).

Pismem z 6 grudnia 2019 r. odwołujący rozszerzył swoje odwołanie również na decyzję
z 26 sierpnia 2019 r. ( k.51).

W odpowiedzi na odwołanie z 19 lutego 2019 r. organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. z uwagi na fakt, że zdarzenie, które spowodowało niezdolność do pracy odwołującego, nie zostało zakwalifikowane przez organ rentowy
jako wypadek przy pracy ( odpowiedź na odwołanie k.4). 30 sierpnia 2019 r. organ rentowy wniósł
o umorzenie postępowania na podstawie art. 477 ¹³ k.p.c. w stosunku do decyzji z 14 grudnia
2018 r.

W odniesieniu do odwołania od decyzji z 26 sierpnia 2019 r. organ rentowy wniósł o jego odrzucenie na podstawie art. 477 ⁹ §3 ¹ k.p.c., a w wypadku nieodrzucenia – o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. ( k.40).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

10 maja 2017 r. odwołujący, który wówczas pracował w (...) S.A., doznał wypadku przy pracy. Podczas przesuwania wózka wypełnionego wypieczonym produktem
– o wadze ok. 280 kg, S. B. doznał urazu lewego barku. U odwołującego stwierdzono stłuczenie lewego stawu ramiennego i uszkodzenie stożka rotatorów. W wyniku uszkodzenia ścięgna stożka rotatorów barku lewego, doszło u odwołującego do zespołu cieśni podbarkowej – mimo leczenia rehabilitacyjnego i sanatoryjnego nie uzyskano poprawy sprawności lewego barku ( wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie sygn. akt VI U 64/18 z uzasadnieniem k.35-38).

5 października 2018 r. S. B. wniósł o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy ( wniosek k.1-3 a.r.). Decyzją z 14 grudnia 2018 r. organ rentowy odmówił przyznania S. B. renty z tytułu niezdolności do pracy
z tytułu wypadku przy pracy, ponieważ zdarzenie z 10 maja 2017 r. nie zostało uznane za wypadek przy pracy ( decyzja z 14.12.2018 r. znak (...) k.26 a.r.).

Wyrokiem z 23 maja 2019 r. Sąd Rejonowy (...)w sprawie VI U 64/18 zmienił zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 3 stycznia 2018 r. znak (...) - (...) i 21 maja 2018 r. znak: (...) w ten sposób, że przyznał S. B. świadczenie rehabilitacyjne od 10 listopada 2017 r. do 8 maja 2018 r. i od 9 maja 2018 r. do 4 listopada 2018 r. w wysokości 100% podstawy wymiaru. W uzasadnieniu wyroku wskazano, że Sąd Rejonowy ustalił, że do urazu lewego barku
u S. B. doszło w wyniku wypadku przy pracy, który miał miejsce 10 maja 2017 r. ( wyrok z uzasadnieniem k.35-38 a.s.).

Na skutek wyroku Sądu (...)
z 23 maja 2019 r., 11 lipca 2019 r. organ rentowy stwierdził istnienie przesłanek do ponownego rozpatrzenia o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy
i skierował sprawę do wydziału orzecznictwa lekarskiego ( stanowisko komórki merytorycznej
z 11.07.2019 r. – nieponumerowane a.r.).

Orzeczeniem z 8 sierpnia 2019 r. lekarz orzecznik ZUS uznał S. B.
za trwale i całkowicie niezdolnego do pracy, wskazując, że niezdolność rozpoczęła się 25 kwietnia 2019 r. i nie pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy. W orzeczeniu wskazano,
że u odwołującego występuje naruszenie sprawności układu moczowego, duże naruszenie sprawności całego organizmu. Nie stwierdzono celowości przekwalifikowania zawodowego
ani przeprowadzenia rehabilitacji. Schorzenia odwołującego nie rokują odzyskania zdolności
do pracy po turnusie rehabilitacji leczniczej. W zakresie urazu doznanego podczas wypadku przy pracy 10 maja 2017 r. lekarz orzecznik wskazał na ograniczenie ruchomości w lewym stawie barkowym. Odwołujący nie złożył sprzeciwu od powyższego orzeczenia ( orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – nieponumerowane a.r.).

Decyzją z 26 sierpnia 2019 r. znak: (...) organ rentowy odmówił przyznania S. B. renty z tytułu niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy, ponieważ lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z 8 sierpnia 2019 r. ustalił całkowitą niezdolność
do pracy na trwałe – niepozostającą w związku z wypadkiem przy pracy ( decyzja z 26.08.2019 r. – nieponumerowane a.r.).

W oparciu o opinie biegłych sądowych z zakresu ortopedii i traumatologii oraz medycyny pracy Sąd Okręgowy ustalił, że w wyniku wypadku w pracy 10 maja 2017 r. odwołujący doznał uszkodzenia stożka rotatorów lewego barku. Pomimo leczenia, nie uzyskano zadowalających efektów klinicznych, choć poprawę uznano za możliwą i prawdopodobną po dalszej diagnostyce, procedurach zabiegowych i rehabilitacji. Biegły ortopeda i traumatolog uznał S. B. za częściowo niezdolnego do pracy – od daty ustania świadczenia rehabilitacyjnego
do 31 sierpnia 2021 r. Tymczasem biegła z zakresu medycyny pracy D. S. w swojej opinii wskazała, że na początku 2019 r. S. B. wystąpiły nowe schorzenia – nawrót raka nerki (po leczeniu w 2015 r.) z przerzutem do nadnercza. Odwołujący był z tego powodu hospitalizowany od 25 kwietnia 2019 r. i od tego dnia zdaniem biegłej, odwołujący jest całkowicie niezdolny do pracy (opinie biegłych sądowych z zakresu ortopedii: G. K. k.107-108 a.s.,
z zakresu medycyny pracy D. S. k.125-132 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie wymienionych wyżej dowodów, obejmujących przede wszystkim dokumentację medyczną odwołującego. Dowody
z dokumentów, mając na względzie charakter sprawy, zostały uwzględnione w szczególności
w zakresie obrazującym przebieg i stan schorzeń odwołującego i jako podstawa analizy danych przez biegłych sądowych w tym zakresie zostały w całości zaliczone na poczet materiału dowodowego.

Sąd oparł się również na opiniach biegłych sądowych z zakresu i medycyny pracy. Zdaniem Sądu opinie te zostały sporządzone zgodnie z wymogami fachowości, były jednoznaczne
i zawierały dokładną analizę stanu zdrowia odwołującego w kontekście zdiagnozowanych u niego schorzeń, historii choroby i leczenia wynikającej z dokumentów medycznych oraz posiadanych przez niego możliwości wykonywania czynności zgodnie z kwalifikacjami, tym samym były one były wartościowe dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Biegli jasno przedstawili swoje wnioski co do oceny zdolności odwołującego do pracy i uzasadnili swoje stanowisko.

Mając na względzie powyższe Sąd uznał zgromadzony w sprawie materiał dowodowy
za kompletny i wystarczający do jej rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Decyzję z 26 sierpnia 2019 r. jako wydaną z rażącym naruszeniem przepisów
o postępowaniu przed organem rentowym należało przekazać organowi rentowemu celem ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy rozpoznał niniejszą sprawę na posiedzeniu niejawnym zgodnie
z art. 148 ¹ § 1 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzenie rozprawy w niniejszej sprawie nie było konieczne, gdyż z okoliczności prawnych i faktycznych niniejszej sprawy nie wynika żadna okoliczność uzasadniająca jej przeprowadzenie, w szczególności o podjęcie takiej czynności sądowej ani odwołujący, ani pełnomocnik ZUS nie wnosili w myśl art. 148 ¹ § 3 k.p.c. Postępowanie zostało przeprowadzone w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy
i aktach rentowych ZUS (...) Oddziału w W., a także opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i traumatologii oraz medycyny sądowej.

Stosownie do art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c. jeżeli decyzja nakładająca na ubezpieczonego zobowiązanie, ustalająca wymiar tego zobowiązania lub obniżająca świadczenie, została wydana
z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym, sąd uchyla tę decyzję i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu.

W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej (VIII kadencja, druk sejm. nr (...)) jako przykłady wad decyzji wydanych z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym wskazano wady: w zakresie treści decyzji (brak oznaczenia stron, niewskazanie sposobu obliczenia świadczenia lub składki), w zakresie sposobu wydania decyzji (wydanie jej przez osobę nieuprawnioną), w zakresie postępowania poprzedzającego wydanie decyzji (brak podstawy prawnej, niezachowanie terminów lub przesłanek jej wydania). Tak rażące wady decyzji uzasadniają wyeliminowanie jej z obrotu prawnego w celu umożliwienia organowi ponownego wydania decyzji (por. Ewa Stefańska, Komentarz do art. 477 ¹⁴ k.p.c. w: Manowska M. (red.), Adamczuk A., Pruś P., Radwan M., Sieńko M., Stefańska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, tom I).

Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z 3 października 2008 roku, od 1 stycznia 1999 r. nie funkcjonuje już zasada „jednej renty”, a wniosek o przyznanie prawa do świadczenia powinien zawierać oznaczenie rodzaju świadczenia lub wskazanie funduszu ubezpieczenia (emerytalnego, rentowego, wypadkowego i chorobowego), z którego ma nastąpić wypłata ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 3.10.2008 r. II UK 74/08, LEX 558214).

W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu Okręgowego, organ rentowy powinien był rozpoznać wniosek S. B. w zakresie wnioskowanego przez odwołującego świadczenia,
tj. renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. Kryterium wyboru wypłacanego świadczenia oznacza w praktyce, że organ rentowy powinien na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu ustalać przysługujące mu świadczenia. Skoro w niniejszym postępowaniu S. B. wnosił o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, organ rentowy powinien był ustalić, czy z powodu wypadku przy pracy, jaki miał miejsce 10 maja 2017 r. odwołujący jest częściowo lub całkowicie niezdolny do pracy. Tymczasem w orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS z 8 sierpnia 2019 r. w znikomym stopniu odniesiono się do niezdolności do pracy odwołującego w zakresie spowodowanym wypadkiem przy pracy. Orzecznik ZUS ograniczył się w nim do stwierdzenia ograniczenia ruchomości stawu lewego barku. Z orzeczenia nie wynika, czy w opinii lekarza orzecznika,
ta dysfunkcja powoduje częściową lub całkowitą niezdolność do pracy. Tymczasem z opinii biegłego ortopedy traumatologa przeprowadzonej w niniejszym postępowaniu wynika,
że S. B. jest częściowo niezdolny do pracy ze względu na uraz lewego barku, który powstał w wyniku wypadku przy pracy.

Zdaniem Sądu Okręgowego, całkowita niezdolność do pracy spowodowana ogólnym stanem zdrowia nie stoi na przeszkodzie przyznaniu odwołującemu renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. Zgodnie bowiem z art. 95 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 291), w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane
przez zainteresowanego. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, w myśl którego w polskim systemie zabezpieczenia społecznego zasadą jest wypłata jednego świadczenia (wyższego lub wybranego przez ubezpieczonego), jeżeli ma miejsce zbieg prawa do różnych świadczeń z systemu zabezpieczenia społecznego ( por. wyroki Sądu Najwyższego z 8 maja 2012 r., II UK 237/11, LEX 1297810; z 4 grudnia 2013 r., II UK 223/13, LEX nr 1394110 z 18 kwietnia 2018 r., II UK 62/17, LEX 2488693).

Sąd Okręgowy uznał zatem, że decyzja z dnia 26 sierpnia 2019 r. znak: (...)w przedmiocie odmowy przyznania odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy, ze względu na uznanie go za niezdolnego do pracy – całkowicie,
ale bez związku z wypadkiem przy pracy, została wydana z rażącym naruszeniem prawa, bowiem w toku jej wydania organ rentowy nie ustalił, czy wypadek przy pracy z 10 maja 2017 r. spowodował u S. B. niezdolność do pracy. Z powyższych względów w punkcie 3 wyroku orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c.

Nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek organu rentowego o odrzucenie odwołania
od decyzji z 26 sierpnia 2019 r. Zgodnie z art. 477 ⁹ § 3 ¹ zd. 1 k.p.c. sąd odrzuci odwołanie
w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione
od stwierdzenia niezdolności do pracy, jeżeli podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do komisji lekarskiej ZUS i odwołanie jest oparte wyłącznie
na zarzutach dotyczących tego orzeczenia.

Powyższa regulacja wynika ze struktury postępowania w sprawach o świadczenia ubezpieczeń społecznych uzależnionych od stwierdzenia niezdolności do pracy, którą określają przepisy art. 14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 53). Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, oceny niezdolności
do pracy, jej stopnia oraz ustalenia: daty powstania niezdolności do pracy, trwałości
lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności
do samodzielnej egzystencji oraz celowości przekwalifikowania zawodowego. Wspomnianej wyżej oceny dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu. Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia, który wnosi się za pośrednictwem jednostki organizacyjnej Zakładu właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej (ust. 2a i 2b). Komisja lekarska, rozpatrując sprzeciw lub zarzut wadliwości, dokonuje oceny niezdolności do pracy
i jej stopnia oraz ustalenia okoliczności, o których mowa w ust. 1, w formie orzeczenia
(ust. 2e i 2f). Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (ust. 3).

W orzecznictwie wskazuje się, że dopiero wyczerpanie opisanego wyżej dwuinstancyjnego trybu administracyjnego otwiera drogę sądową w sprawach o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy. W tym też kontekście niewniesienie sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika oznacza, iż ubezpieczony zgadza się, że wszystkie stwierdzenia w nim zawarte są prawdziwe, a tym samym proces ustalania okoliczności faktycznych, mających znaczenie dla nabycia prawa do świadczenia zostaje zakończony (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2020 r., I UK 138/19; wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2014 r., I UK 40/14; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 r.,
I UK 23/10).

W ocenie Sądu Okręgowego wniosek o odrzucenie odwołania nie zasługiwał na uwzględnienie wobec uznania decyzji z 26 sierpnia 2019 r. za wydaną z rażącym naruszeniem prawa. Na podstawie art. 477 ⁹ § 3 ¹ k.p.c. a contrario odmówił odrzucenia odwołania.