Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Marcin Graczyk
Protokolant:	praktykant Ewa Bieniek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2019 r. w Warszawie

sprawy J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o emeryturę

na skutek odwołania J. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 3 sierpnia 2017r., znak (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. L. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 marca 2017r.,

2.  nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego za opóźnienie w wyjaśnieniu ostatniej istotnej okoliczność do przyznania prawa do świadczenia,

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. na rzecz J. L. kwotę 480 zł ( czterysta osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 marca 2017r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. ustalił, że odwołujący na dzień 1 stycznia 1999 r. nie spełnił wszystkich warunków niezbędnych do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych, albowiem nie udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a jedynie 24 lata 11 miesięcy i 19 dni. Ponadto odwołujący udowodnił 16 lat, 7 miesięcy i 2 dni pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W dniu 20 lipca 2017 r. odwołujący złożył kolejny wniosek o ustalenie prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, twierdząc, iż wszystkie niezbędne dokumenty potwierdzające jego staż pracy są w posiadaniu organu rentowego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , decyzją z dnia 3 sierpnia 2017r., znak:(...) powołując się na treść art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił J. L. wszczęcia postępowania twierdząc, iż w powyższym wniosku nie przedłożył żadnych nowych dokumentów mających wpływ na prawo lub wysokość świadczenia ( decyzja z dnia 24 marca 2017r., znak: (...) a.r. tom III, wniosek, k.1-6 tom IV a.s., .decyzja z dnia 3 sierpnia 2017r., znak: (...), k.7 tom IV a.s.).

J. L. w dniu 11 września2017r., złożył za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W., odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 3 sierpnia 2017r., na mocy której organ ten odmówił mu prawa do wszczęcia postępowania w zakresie ustalenia prawa do emerytury.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołujący wskazał, że posiada wymagany okres składkowy i nieskładkowy oraz staż pracy w warunkach szczególnych, który uprawnia go do ustalenia prawa do emerytury. Ubezpieczony powołując się na szereg regulacji prawnych podniósł, że przekazał do organu rentowego wszelkie dokumenty potwierdzające, iż posiada niezbędny okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 25 lat, 1 miesiąca i 5 dni. Wskazane w ten sposób informacje, stanowiły nowe okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji z dnia 24 marca 2017r., odmawiającej przyznania prawa do emerytury. Pomimo tego organ rentowy nie uwzględnił tych okoliczności i nie wszczął postępowania wyjaśniającego w celu wydania prawidłowej decyzji. W związku z powyższym ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji, ewentualnie o przekazanie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych żądania ustalenia na podstawie art. 83a ust.1 u.s.u.s. prawa do emerytury. Ponadto wniósł o zasądzenie od organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych ( odwołanie, k.2-9 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W., w odpowiedzi na odwołanie z dnia 11 października 2017r., wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ^{( 14 )}§ 1 k.p.c. Organ rentowy w uzasadnieniu odwołania podniósł między innymi, że w dniu 7 marca 2017r. ubezpieczony złożył w organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury, natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 24 marca 2017r. znak: (...) odmówił mu prawa do wnioskowanego świadczenia, ponieważ nie udowodnił stażu pracy na dzień 01.01.1991r. w wysokości co najmniej 25 lat, a w wysokości 24 lat, 11 miesięcy i 19 dni. Wnioskodawca udowodnił ponadto wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w wymiarze 16 lat, 7 miesięcy i 2 dni. Organ rentowy wskazał, że w dniu 20 lipca 2017r. J. L. złożył kolejny wniosek o ustalenie prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, do którego nie załączył nowych dowodów. Na tej podstawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił ubezpieczonemu ponownego ustalenia prawa do ww. świadczenia emerytalnego w trybie art. 114 ustawy emerytalnej ( odpowiedź na odwołanie, k.39-40 a.s.).

Wyrokiem z dnia 27 marca 2018 r. Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie(...) zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 3 sierpnia 2017 r. znak: (...)w ten sposób, że nakazał organowi rentowemu wszcząć postępowanie o ponowne ustalenie prawa do emerytury J. L..

Sąd Okręgowy ustalił, odwołujący J. L., ur. (...), w dniu 7 marca 2017 r. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., wniosek o ponowne ustalenie prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Do powyższego wniosku załączył dokumentację dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych ( wniosek o emeryturę wraz załącznikami, k. 1-8 tom III a.r.).

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy ustalił, że odwołujący na dzień 1 stycznia 1999 r. nie spełnił wszystkich warunków niezbędnych do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych, albowiem nie udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a jedynie 24 lata 11 miesięcy i 19 dni. Ponadto odwołujący udowodnił 16 lat, 7 miesięcy i 2 dni pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( decyzja z dnia 24 marca 2017r., znak: (...), a.r. tom III).

W dniu 20 lipca 2017r. odwołujący złożył kolejny wniosek o ustalenie prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, twierdząc, iż wszystkie niezbędne dokumenty potwierdzające jego staż pracy są w posiadaniu organu rentowego ( wniosek, k.1-6 tom IV a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. powołując się na treść art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, decyzją z dnia 3 sierpnia 2017r., znak: (...)odmówił J. L. wszczęcia postępowania twierdząc, iż w powyższym wniosku nie przedłożył żadnych nowych dokumentów mających wpływ na prawo lub wysokość świadczenia ( decyzja z dnia 3 sierpnia 2017r., znak: (...), k.7 tom IV a.s.).

Ubezpieczony J. L. od niekorzystnej dla niego decyzji organu rentowego z dnia 3 sierpnia 2017r. złożył odwołanie do tut. Sądu, inicjując niniejsze postępowanie sądowe, w którym ustalono, że:

W okresie od dnia 1 września 1973r. do dnia 30 listopada 1986r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wodno-kanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach wymienione w wykazie A dziale V poz.1 na stanowisku montera instalacji sanitarnych i grzewczych wymienionym w wykazie A dziale V poz. 1 pkt 6 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez M.. B.. i P.. (...), na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniających do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty. W powyższym okresie zatrudnienia od dnia 25 października 1976r. do 17 października 1978r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową ( świadectwo pracy, k. 4 tom I a.r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, k.3 tom III a.r., książeczka wojskowa, k.24 tom I a.r.). Następnie w okresie od dnia 3 grudnia 1986r. do dnia 5 stycznia 1991r. pracował w Wytwórni (...) (następca prawny (...)) w Z. na stanowisku spawacza, gdzie otrzymywał dodatek szkodliwy w wysokości 10%. W powyższym okresie zatrudnienia J. L. wykorzystał dwa dni urlopu wypoczynkowego, natomiast za 24 dni wypłacono ekwiwalent pieniężny ( świadectwo pracy, k. 5 tom I a.r.). Od dnia 15 stycznia 1991r. do dnia 10 lipca 1991r. odwołujący wykonywał pracę na rzecz (...) Sp. z o.o. na stanowisku montera wentylacji ( świadectwo pracy, k.6 tom I a.r.). W dniu 22 lipca 1991r. ubezpieczony ponownie powrócił do pracy w Przedsiębiorstwie (...), gdzie pracował do 31 marca 1992r. ( świadectwo pracy, k.7 tom I a.r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, k.4 tom IV a.r.). Od dnia 6 kwietnia 1992r. do dnia 31 grudnia 1994r. odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) Spółka Akcyjna w W. gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace montażowe instalacji sanitarnych na stanowisku montera instalacji sanitarnych wymienionym w wykazie A dziale V poz. 1 pkt 6 ww. zarządzenia ( świadectwo pracy, k.8 tom I a.r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, k 34 a.s.). W okresie od dnia 31 grudnia 1994r. do dnia 2 marca 1995r. J. L. był osobą bezrobotną. Następnie w okresie od dnia 2 marca 1995r. do dnia 26 marca 1996r. ubezpieczony pracował w P.P.H.U. (...) Sp. z o.o. w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku montera instalacji sanitarnych. Podczas tego okresu zatrudnienia nie korzystał z urlopu wypoczynkowego w związku z tym otrzymał ekwiwalent za 26 dni urlopu wypoczynkowego ( świadectwo pracy, k. 9 tom I a.r.). W okresie od dnia 1 kwietnia 1996r. do dnia 31 grudnia 2000r. ponownie pracował w byłym Przedsiębiorstwie (...) S.A. obecnie (...) S.A. w W. Okresy nieskładkowe 22-30 kwietnia 1998r. – 9 dni, 14-116 grudnia 1999r. – 3 dni. Ponadto ubezpieczony korzystał z urlopu bezpłatnego: 29 sierpnia 1997r. – 1 dzień, 13-16 listopada 1998r. – 4 dni, 8-28 luty 1999r. – 21 dni, 03-06 marca 2000r. – 4 dni, 21-26 kwietnia 2000r. – 6 dni, 1-04 czerwca 2000r. – 4 dni, 12-15 sierpnia 2000r. – 4 dni ( świadectwo pracy, k.10 tom I a.r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, k. 33 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 30 października 2017r. pełnomocnik ubezpieczonego odnosząc się do zarzutów organu rentowego dotyczących stażu pracy wskazał, że okres niewykonywania pracy od zwolnienia z czynnej służby wojskowej do dnia podjęcia zatrudnienia tj. okres od dnia 18 października 1978r. do dnia 12 listopada 1978r. należy uznać za okres składkowy, ponieważ w tym czasie trwała cały czas umowa o pracę w Przedsiębiorstwie (...) W. oraz były regulowane wszelkie obowiązki związane z ubezpieczeniami społecznymi. W świetle art. 6 ust. 1 pkt 1 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - t.j. Dz.U. z 2016r. poz. 887 był to okres ubezpieczenia, a więc okres składkowy. Nadto w ocenie pełnomocnika J. L., organ rentowy błędnie uznał, że w okresie od dnia 6 lipca 1987r. do dnia 21 lipca 1987r. odwołujący przebywał na urlopie bezpłatnym. Takiej informacji nie ma w świadectwie pracy z przedsiębiorstwa (...), w którym wówczas pracował. Wskazał także, że według załączonej do akt sprawy porady prawnej wynika, że okres składkowy odwołującego został zaniżony, w tym okres pracy w szczególnych warunkach, a okres nieskładkowy zawyżony, na co wskazuje świadectwo pracy z Przedsiębiorstwa (...), gdzie wskazano, że do końca 1998r. ubezpieczony posiadał tylko 9 dni okresów nieskładkowych. W związku z powyższym pełnomocnik ubezpieczonego wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka E. L. oraz dokumentów załączonych do akt niniejszej sprawy ( pismo procesowe, k.47-52 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 3 stycznia 2018r. organ rentowy wskazał, że do stażu pracy odwołującego nie zaliczył okresu od dnia 18 października 1978r. do dnia 12 listopada 1978r. ponieważ okres niewykonywania pracy od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej do dnia podjęcia zatrudnienia w ustawie z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie jest wymieniony jako okres składkowy lub nieskładkowy. Odnosząc się do zatrudnienia odwołującego w Wytwórni (...) organ rentowy poinformował, że w okresie od 03 grudnia 1986r. do 31 stycznia 1990r. Zakład zgłaszał pracowników do ubezpieczenia społecznego w deklaracji imiennej i na podstawie poświadczenia ZUS z dnia 03 września 2003r. wynika, iż w okresie od 06 lipca 1987r. do 21 lipca1987r. J. L. przebywał na urlopie bezpłatnym. Ponadto w okresie od 07 sierpnia 1992r. do 14 sierpnia 1992r. oraz od 22 kwietnia 1998r. do 30 kwietnia 1998r. w wymiarze 17 dni przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku - uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania organ rentowy przyjął za udowodnione okresy na dzień 01-01-1999r.:

-

okresy składkowe 24 lata, 11 miesięcy i 2 dni,

-

okresy nieskładkowe 17 dni.

Łącznie udowodniony okres składkowy i nieskładkowy wynosi 24 lata, 11 miesięcy i 19 dni ( pismo procesowe, k.63-64 a.s.).

Na rozprawie w dniu 13 marca 2018r. Sąd oddalił wnioski zgłoszone przez pełnomocnika odwołującego jako nieuzasadnione i bezprzedmiotowe, zmierzające do przedłużenia niniejszego postępowania - art. 217 § 3 k.p.c.

Sąd I instancji podał, że „powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach niniejszej sprawy, jak również w aktach rentowych odwołującego”. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie w jakim Sąd Okręgowy oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony sporu kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Okręgowy zważył, iż odwołanie J. L. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 3 sierpnia 2017 r., znak: (...)jest zasadne i jako takie podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227; dalej zwaną także ustawą emerytalną), postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej. Do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego (ust. 5 art. 116 ww. ustawy). Paragraf 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r., Nr 237, poz. 1214), określa jakie elementy winien zawierać wniosek o przyznanie świadczenia. Jeżeli we wniosku nie zamieszczono danych lub nie dołączono dokumentów, które są niezbędne do jego rozpatrzenia, organ rentowy wzywa zainteresowanego do uzupełnienia wniosku w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje wydanie decyzji o odmowie wszczęcia postępowania (pkt 4), a jeżeli zainteresowany nie usunął braków, mimo pouczenia, o którym mowa w ust. 4, organ rentowy wydaje decyzję o odmowie wszczęcia postępowania (pkt 6).

Stosownie do treści art. 114 ust. 1ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponowne ustalenie prawa do świadczenia jest możliwe, jednak pod warunkiem, że po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji. Dokonując pewnych uogólnień, przyjmuje się, że zwrot "przedłożenie nowych dowodów" użyty w treści art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia (jego wysokości). Natomiast użyty w tym przepisie termin "ujawnienie okoliczności", generalnie oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnoprawnych związanych z ustalaniem przez organ rentowy prawa do emerytur (rent) lub wysokości tych świadczeń. Są to więc określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia i/lub jego wysokości (np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy), a także uchybienia normom prawa procesowego lub materialnego przez organ rentowy, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną zainteresowanych (wyrok SN z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596, wyrok SN z dnia 28 stycznia 2004 r., II UK 228/03, OSNP 2004 nr 19, poz. 341; OSP 2006 Nr 10, poz. 118, z glosą R. Babińskiej, wyrok SN z dnia 25 maja 2004 r., III UK 31/04, OSNP 2005 nr 1, poz. 13, R. Babińska, Wzruszalność prawomocnych decyzji rentowych, Warszawa 2007; K. Antonów, Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. Pojęcie oraz właściwości postępowań przedsądowych i ochrony cywilnosądowej, Warszawa 2011; R. Babińska-Górecka, Uwagi na temat projektu nowelizacji art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (nowa podstawa i przesłanki wzruszalności prawomocnych decyzji rentowych), PiZS 2013 nr 11, s. 12).

Prawo lub zobowiązanie stwierdzone decyzją ostateczną Zakładu ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie (art. 83a ust. 1 u.s.u.s.). „Ani organ rentowy, ani sąd ubezpieczeń społecznych nie jest związany podstawą prawną wskazaną we wniosku „o wznowienie postępowania", bowiem wystarczającą przesłanką zastosowania art. 83a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest wskazanie przez stronę przyczyn „ wznowienia ” odpowiadających podstawom ponownego ustalenia prawa lub zobowiązania wymienionym w tym przepisie” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2013 r., II UK 343/12, Legalis nr 768565).

W sprawach uregulowanych ustawą stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 123 u.s.u.s.). „Zgodnie z art. 123 ustawy systemowej, w sprawach uregulowanych tą ustawą stosuje się co do zasady przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Tymczasem stosownie do treści art. 7 k.p.a., w toku postępowania organ działa w sposób uwzględniający nie tylko interes społeczny, ale także i słuszny interes obywateli. Nadto w art. 8 k.p.a. ustanowiony został obowiązek działania organu w sposób pogłębiający zaufanie obywateli do tego organu (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 8 stycznia 2008 r., III AUa 1828/06). „Organ rentowy przed wydaniem decyzji administracyjnej powinien przeprowadzić postępowanie w celu wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, zapewniając w nim czynny udział zainteresowanym (Por. A. Laskowska-Hulisz, L. Ramio, Komentarz do art. 83, w: J. Wantoch-Rekowski (red.). Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Warszawa 2015, s. 567 z cytowanym tam orzecznictwem).

W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli (art. 7 k.p.a.). Organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej, kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania (art. 8 k.p.a.). Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (10 § 1 k.p.a.). Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 k.p.a.).

Jak wynika z treści zaskarżonej decyzji z dnia 3 sierpnia 2017r. a także odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy zamiennie wskazywał, że odwołujący we wniosku z dnia 20 lipca 2017r. nie przedłożył nowych dokumentów mających wpływ na prawo lub wysokość świadczenia, które de facto znajdowały się w zasobach organu rentowego przy wnioskach o ustalenie kapitału początkowego z dnia 8 kwietnia 2003r. oraz o emeryturę z dnia 23 stycznia 2017r. i 7 marca 2017r. Podkreślić stanowczo należy, iż takie postępowanie organu rentowego było nieuzasadnione i nie znajdujące podstaw w obowiązujących przepisach prawnych. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż treść § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe nie wskazuje, jakoby dokumenty powinny być „nowe”, natomiast cała „dokumentacja niezbędna do rozpatrzenia wniosku” znajduje się w aktach rentowych ubezpieczonego. Dodatkowo zaznaczyć należy, iż odwołujący w toku postępowania przed organem rentowym przedstawił dokładne wyliczenia okresów składkowych i nieskładkowych w wysokości 25 lat, 1 miesiąca i 5 dni oraz staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 23 lat, 6 miesięcy i 10 dni, czego ww. organ nie zakwestionował oraz w żaden sposób nie wyjaśnił rozbieżności wynikających z zaskarżonej decyzji.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy wskazał, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany był do prowadzenia postępowania w sposób pogłębiający zaufanie obywatela, winieni przeprowadzić stosowne postępowanie w celu wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, mając na względzie słuszny interes skarżącego. Dlatego przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ rentowy winien, po ostatecznym wyjaśnieniu i przeanalizowaniu dowodów załączonych do akt rentowych, podjąć decyzję co do istoty sporu, a jeżeli dojdzie do wniosku, że załączone dowody nie zmieniają oceny prawnej jaka legła u podstaw pierwotnej decyzji z dnia 3 sierpnia 2017r., to wyrazi to ponownie jako merytoryczne rozstrzygnięcie w sentencji nowej decyzji, tak aby Sąd Ubezpieczeń Społecznych po ewentualnym wniesieniu przez ubezpieczonego odwołania mógł poddać wydaną przez organ rentowy decyzję, kontroli merytorycznej.

Z uwagi na powyższe okoliczności Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że nakazał organowi rentowemu wszcząć postępowanie o ponowne ustalenie prawa do emerytury J. L..

Powyższy wyrok został zaskarżony w całości apelacją organu rentowego, w której apelujący zarzucił temu rozstrzygnięciu: naruszenie przepisów prawa procesowego, w szczególności:

- art. 477 ¹⁴ § 2 Kodeksu postępowania cywilnego poprzez nie dokonanie rozstrzygnięcia co do istoty sprawy.

Powołując się na powyższy zarzut apelujący organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania J. L., ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu zarzutów apelacji organ rentowy podniósł, że zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., w przypadku uwzględnienia odwołania, Sąd zmienia w całości lub w części zaskarżoną decyzję organu rentowego lub zaskarżone orzeczenie wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności i orzeka co do istoty sprawy. Tymczasem, Sąd I instancji, nakazując organowi rentowemu w sprawie niniejszej wszczęcie postępowania w sprawie o ponowne ustalenie prawa do emerytury J. L., nie dokonał rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, lecz przekazał sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2017 r., II UZ 25/17, LEX nr 2333036, możliwość przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu przez sąd pierwszej instancji została ograniczona tylko do dwóch sytuacji, przewidzianych w art. 467 § 4 k.p.c. oraz art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.; poza tym sąd pierwszej instancji obowiązany jest rozstrzygnąć sprawę merytorycznie.

Zatem Sąd I instancji w razie stwierdzenia braku podstaw do ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub gdy nowe okoliczności lub dowody nie pozwalają na stwierdzenie powstania po stronie odwołującego się prawa do świadczenia powinien oddalić odwołanie, natomiast w sytuacji gdyby doszedł do odmiennej konkluzji winien wydać wyrok zmieniający zaskarżoną decyzję poprzez stwierdzenie powstania po stronie odwołującego się prawa do wnioskowanego świadczenia. W tym stanie rzeczy apelacja organu rentowego jest w pełni uzasadniona.

W odpowiedzi na apelację odwołujący się wniósł o oddalenie apelacji, jako całkowicie bezzasadnej i zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów procesu w instancji odwoławczej. W treści odpowiedzi na apelację odwołujący się zawarł także ewentualny wniosek „o zmianę, na podstawie art. 477 ¹¹ § 2 k.p.c., wyroku Sądu I instancji poprzez uwzględnienie odwołania i zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie skarżącemu prawa do emerytury od dnia 10 lutego 2017 r., w którym skarżący nabył prawo do emerytury oraz zobowiązanie ZUS do wypłaty odwołującemu się zaległych kwot świadczenia emerytalnego, liczonego od dnia 10 lutego 2017 r.” wraz z odsetkami ustawowymi.

Odwołujący przedstawił wyliczenie swoich okresów składkowych i nieskładkowych i podniósł, że nie zostały one szczegółowo i skutecznie zakwestionowane przez ZUS. Wskazał, że w jego ocenie, ZUS sam gubi się w swoich wyliczeniach okresów zatrudnienia i wyliczeniu stażu potrzebnego do uzyskania przez niego prawa emerytury. ZUS w załączonej do pisma z dnia 3 stycznia 2018 r. „Karcie przebiegu zatrudnienia” wskazał bowiem okresy zatrudnienia, po zsumowaniu których wynika, że ubezpieczony ma udowodniony okres zatrudnienia w wymiarze 25 lat i 6 dni-, czyli tyle ile potrzeba do otrzymania prawa emerytury. Z przedstawionej przez ZUS tabelki zatrudnienia, zdaniem odwołującego się, wynika, przy zastosowaniu § 31 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237, poz. 1412), że przepracował on: 20 lat, 52 miesiące i 246 dni, czyli 25 lat i 6 dni. Odwołujący się wskazał także, że Sąd Apelacyjny winien mu przyznać dochodzone prawo do emerytury.

Wyrokiem z dnia 30 października 2018 r. (...)uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę (...) do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania w instancji odwoławczej.

Sąd Apelacyjny zważył, że ferując zaskarżony wyrok Sąd Okręgowy rzeczywiście naruszył prawo procesowe, tj. art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. poprzez nie dokonanie rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. Zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., w przypadku uwzględnienia odwołania, Sąd zmienia w całości lub w części zaskarżoną decyzję organu rentowego (lub zaskarżone orzeczenie wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności) i orzeka co do istoty sprawy. Sąd I instancji, nakazując organowi rentowemu wszczęcie postępowania o ponowne ustalenie prawa do emerytury J. L., nie dokonał rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, lecz bezpodstawnie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu. Dla skuteczności postępowania o ponowne ustalenie prawa do świadczenia konieczne jest zaistnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, tj. przedłożenie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności występujących przed wydaniem prawomocnej decyzji organu rentowego, a niebranych pod uwagę w uprzednim postępowaniu. Za nowymi, tj. nie wziętymi pod uwagę dowodami musi stać potencjalna możliwość dokonania innych, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia (art. 227 k.p.c.) ustaleń faktycznych, niż te, które weszły do podstawy faktycznej poprzedniej decyzji, odmawiającej prawa do świadczenia. Przypomnieć należy, że istota postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych sprowadza się do ustalenia na drodze sądowej kwestii uprawnienia odwołującego się do określonego świadczenia bądź jego wysokości

Sąd Apelacyjny wskazał, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy zobowiązany będzie do samodzielnego i precyzyjnego ustalenia stanu faktycznego sprawy, w szczególności w zakresie rzeczywistego wymiaru stażu ubezpieczeniowego odwołującego się, tak w zakresie okresów składkowych, jak i nieskładkowych i ocenienia go, wraz z pozostałymi przesłankami prawnymi - w kontekście prawa ubezpieczonego do dochodzonej przez niego emerytury. Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd Okręgowy winien przy tym ocenić szczegółowo zasadność odmowy uznania przez organ rentowy konkretnie wskazanych i wyspecyfikowanych okresów, jako składkowych lub nieskładkowych w świetle stosownych przepisów prawa. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji zobligowany będzie rozpoznać jej istotę, mając na względzie argumentację prawną przytoczoną w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego.

Wezwany do zgłoszenia wniosków dowodowych odwołujący pismem z dnia 14 maja 2019 r. wniósł o przesłuchanie w charakterze świadka E. L. na okoliczność okresów zatrudnienia, urlopów bezpłatnych, wypoczynkowych J. L. (k. 170-171)

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. L. urodzony dnia (...) złożył w dniu 7 marca 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W., wniosek o ponowne ustalenie prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Do powyższego wniosku załączył dokumentację dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych ( wniosek o emeryturę wraz załącznikami, k. 1-8 tom III a.r.).

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy ustalił, że odwołujący na dzień 1 stycznia 1999 r. nie spełnił wszystkich warunków niezbędnych do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych, albowiem nie udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a jedynie 24 lata 11 miesięcy i 19 dni. Ponadto odwołujący udowodnił 16 lat, 7 miesięcy i 2 dni pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( decyzja z dnia 24 marca 2017r., znak: (...), a.r. tom III).

W dniu 20 lipca 2017r. odwołujący złożył kolejny wniosek o ustalenie prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, twierdząc, iż wszystkie niezbędne dokumenty potwierdzające jego staż pracy są w posiadaniu organu rentowego ( wniosek, k.1-6 tom IV a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. powołując się na treść art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, decyzją z dnia 3 sierpnia 2017r., znak: (...)odmówił J. L. wszczęcia postępowania twierdząc, iż w powyższym wniosku nie przedłożył żadnych nowych dokumentów mających wpływ na prawo lub wysokość świadczenia ( decyzja z dnia 3 sierpnia 2017r., znak: (...), k.7 tom IV a.s.).

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy jest związany oceną prawną i wskazaniami, co do dalszego postępowania wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 października 2018 r. Stosownie do zaleceń Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy dopuścił dowód z przesłuchania odwołującego J. L. oraz świadka E. L. na okoliczność okresów zatrudnienia, urlopów bezpłatnych, wypoczynkowych J. L.. Na podstawie tych dowodów wraz z dowodami z dokumentów z akt osobowych odwołującego, Sąd Okręgowy w toku niniejszego postępowania ustalił, że:

J. L. urodzony w dniu (...), w okresie od dnia 1 września 1973r. do dnia 30 listopada 1986r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wodno-kanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach wymienione w wykazie A dziale V poz.1 na stanowisku montera instalacji sanitarnych i grzewczych wymienionym w wykazie A dziale V poz. 1 pkt 6 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez M.. B.. i P.. (...), na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniających do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty w Przedsiębiorstwie (...) W.. W powyższym okresie zatrudnienia od dnia 25 października 1976r. do 17 października 1978r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową. Odwołujący w dniu 26 października 1978 r. zgłosił gotowość do pracy w Przedsiębiorstwie (...) W. i został skierowany przez pracownika sekcji zatrudnienia na badania lekarskie celem zbadania czy może pracować na wysokości. Skarżący w kolejnych dniach 4,7,8,10 listopada 1978 r. odbywał stosowne badania, a w dniu 10 listopada 1978 r. pracodawca skierował odwołującego do pracy z dniem 13 listopada 1978 r ( świadectwo pracy, k. 4 tom I a.r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, k.3 tom III a.r., książeczka wojskowa, k.24 tom I a.r., karta obiegowa k. 53 a.s., skierowanie do pracy z dnia 10.11.1978 r. k. 54 a.s.).

Następnie w okresie od dnia 3 grudnia 1986r. do dnia 5 stycznia 1991r. pracował w Wytwórni (...) (następca prawny (...)) w Z. na stanowisku spawacza, gdzie otrzymywał dodatek szkodliwy w wysokości 10%. W powyższym okresie zatrudnienia J. L. wykorzystał dwa dni urlopu wypoczynkowego, natomiast za 24 dni wypłacono ekwiwalent pieniężny ( świadectwo pracy, k. 5 tom I a.r.).

Od dnia 15 stycznia 1991r. do dnia 10 lipca 1991r. odwołujący wykonywał pracę na rzecz (...) Sp. z o.o. na stanowisku montera wentylacji ( świadectwo pracy, k.6 tom I a.r.).

W dniu 22 lipca 1991r. ubezpieczony ponownie powrócił do pracy w Przedsiębiorstwie (...), gdzie pracował do 31 marca 1992r. ( świadectwo pracy, k.7 tom I a.r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, k.4 tom IV a.r.).

Od dnia 6 kwietnia 1992r. do dnia 31 grudnia 1994r. odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) Spółka Akcyjna w W. gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace montażowe instalacji sanitarnych na stanowisku montera instalacji sanitarnych wymienionym w wykazie A dziale V poz. 1 pkt 6 ww. zarządzenia ( świadectwo pracy, k.8 tom I a.r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, k 34 a.s.).

W okresie od dnia 1 stycznia 1995 r. do dnia 2 marca 1995r. J. L. był osobą bezrobotną.

Następnie w okresie od dnia 2 marca 1995r. do dnia 26 marca 1996r. ubezpieczony pracował w P.P.H.U. (...) Sp. z o.o. w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku montera instalacji sanitarnych. Podczas tego okresu zatrudnienia nie korzystał z urlopu wypoczynkowego w związku z tym otrzymał ekwiwalent za 26 dni urlopu wypoczynkowego ( świadectwo pracy, k. 9 tom I a.r.).

W okresie od dnia 1 kwietnia 1996r. do dnia 31 grudnia 2000r. ponownie pracował w byłym Przedsiębiorstwie (...) S.A. obecnie (...) S.A. w W..

Okresy nieskładkowe 22-30 kwietnia 1998r. – 9 dni, 14-16 grudnia 1999r. – 3 dni. Ponadto ubezpieczony korzystał z urlopu bezpłatnego: 29 sierpnia 1997r. – 1 dzień, 13-16 listopada 1998r. – 4 dni, 8-28 luty 1999r. – 21 dni, 03-06 marca 2000r. – 4 dni, 21-26 kwietnia 2000r. – 6 dni, 1-04 czerwca 2000r. – 4 dni, 12-15 sierpnia 2000r. – 4 dni ( świadectwo pracy, k.10 tom I a.r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, k. 33 a.s.).

Decyzją z dnia 24 marca 2017r., znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. ustalił, że odwołujący na dzień 1 stycznia 1999 r. nie spełnił wszystkich warunków niezbędnych do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych, albowiem nie udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a jedynie 24 lata 11 miesięcy i 19 dni. Ponadto odwołujący udowodnił 16 lat, 7 miesięcy i 2 dni pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W dniu 20 lipca 2017 r. odwołujący złożył kolejny wniosek o ustalenie prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, twierdząc, iż wszystkie niezbędne dokumenty potwierdzające jego staż pracy są w posiadaniu organu rentowego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. , decyzją z dnia 3 sierpnia 2017r., znak: (...) powołując się na treść art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił J. L. wszczęcia postępowania twierdząc, iż w powyższym wniosku nie przedłożył żadnych nowych dokumentów mających wpływ na prawo lub wysokość świadczenia ( decyzja z dnia 24 marca 2017r., znak: (...)a.r. tom III, wniosek, k.1-6 tom IV a.s., .decyzja z dnia 3 sierpnia 2017r., znak: (...), k.7 tom IV a.s.).

Od niekorzystnej dla siebie decyzji organu rentowego, ubezpieczony J. L. złożył odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie niekwestionowanych przez strony dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i osobowych ubezpieczonego. Ponadto Sąd Okręgowy za podstawę ustaleń faktycznych przyjął zeznania ubezpieczonego J. L. (195v. – 196 a.s.) oraz świadka: E. L. (k. 195 v. a.s.), którym Sąd dał wiarę w całości, albowiem były spójne i korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym. W szczególności Sąd dał wiary zeznaniom odwołującego i świadka E. L. w zakresie w jakim wskazywali, że odwołujący nie korzystał z urlopu bezpłatnego, albowiem są one spójne i logiczne. O. wskazywali, że w przedmiotowym okresie odwołujący był jedynym żywicielem rodziny. Małżonkowie ze względu na zły stan zdrowa nowonarodzonego dziecka, konieczność rehabilitacji i badań potrzebowali pieniędzy. Biorąc pod uwagę, iż E. L. opiekując się dzieckiem nie pracowała i pozostawała na utrzymaniu męża nielogicznym byłoby w takich okolicznościach korzystanie z urlopu bezpłatnego. Wskazać także należy, iż jak wynika ze świadectwa pracy, odwołujący wykorzystał jeden dzień urlopu wypoczynkowego, zaś za 25 dni wypłacono ekwiwalent. Powyższe w ocenie Sądu uwiarygadnia tezę, iż odwołujący nie korzystał z urlopu bezpłatnego skoro nie wykorzystywał urlopu bieżącego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. L. od decyzji z dnia 3 sierpnia 2017 r., znak (...) było zasadne.

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1338 ze zm.) zwanej dalej ustawą emerytalną, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Z kolei ust. 2 ww. przepisu wskazuje, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz (zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2012 r.) rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Przepis art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej wskazuje, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Wykładni pojęcia przepisy dotychczasowe dokonał Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z dnia 13 lutego 2002 r. (III ZP 30/01), wskazując na przepisy rozporządzenia, z wyłączeniem tych, które zobowiązywały ministrów, kierowników urzędów centralnych i centralne związki spółdzielcze do ustalenia wykazu stanowisk pracy w podległych im zakładach pracy. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.), zwane dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego, określa w § 4, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Ten wymagany okres zatrudnienia to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W rozpatrywanej sprawie kwestią sporną pomiędzy stronami było to, czy na dzień 1 stycznia 1999 r. J. L. posiada wymagany 25-letni okres składkowy i nieskładkowy. Spełnienie innych przesłanek nie było zaś przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budziło żadnych wątpliwości, gdyż wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze 16 lat 7 miesięcy i 2 dni, ukończył 60 lat oraz nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Organ rentowy uznał, iż odwołujący udokumentował jedynie 24 lata 11 miesięcy i 19 dni. Organ rentowy nie uznał okresu od 18 października 1978 r. do dnia 12 listopada 1978 r. do okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) W. tj. 26 dni., ponieważ zdaniem organu rentowego okres niewykonywania pracy od zwolnienia z czynnej służby wojskowej do dnia podjęcia zatrudnienia w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS nie jest wymieniony jako okres składkowy lub nieskładkowy. Ponadto organ rentowy nie zaliczył również okresów od 6 lipca 1987 r. do dnia 21 lipca 1987 r., od 29 sierpnia 1997 r. do dnia 29 sierpnia 1997 r. oraz od 13 listopada 1998 r. do dnia 16 listopada 1998 r. gdyż zdaniem organu rentowego w tym okresie odwołujący przebywał na urlopie bezpłatnym.

Przechodząc do rozważań w zakresie możliwości zaliczenia okresu niewykonywania pracy od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej do dnia podjęcia zatrudnienia, wskazać należy, iż w okresie, w którym odwołujący się odbywał zasadniczą służbę wojskową, obowiązywały art. 106 – 108 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zgodnie z art. 106 ust. 1 Zakład pracy, który zatrudniał pracownika w dniu powołania do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, jest obowiązany zatrudnić go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby pracownik zgłosił swój powrót do zakładu pracy w celu podjęcia zatrudnienia. Niezachowanie tego terminu powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że niezachowanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika. Jak wskazał ustawodawca w art. 108 ust. 1 czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby. Zgodnie z ust 3 warunkiem wliczenia służby wojskowej do okresu zatrudnienia jest zachowanie terminów, o których mowa w art. 106 ust. 1 lub w art. 107 ust. 1. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego odwołujący był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) W., w okresie od dnia 1 września 1973r. do dnia 30 listopada 1986r. W tym też okresie tj. od dnia 25 października 1976 r. do 17 października 1978 r. J. L. odbywał służbę wojskową. Po zakończeniu służby wojskowej w dniu 17 października 1978 r. odwołujący już po 9 dniach tj. w dniu 26 października 1978 r. zgłosił gotowość do pracy i został skierowany przez pracownika sekcji zatrudnienia na badania lekarskie celem zbadania czy może pracować na wysokości. Skarżący w kolejnych dniach 4,7,8,10 listopada 1978 r. odbywał stosowne badania, a w dniu 10 listopada 1978 r. pracodawca skierował odwołującego do pracy z dniem 13 listopada 1978 r. – czyli w terminie 30 dni od zakończenia czynnej służby wojskowej.

Zatem, zdaniem Sądu, jeżeli zostały spełnione przez pracownika warunki powrotu do poprzedniego zatrudnienia - jak w niniejszej sprawie - to zostaje zachowana tzw. ciągłość pracy, a okres zasadniczej służby wojskowej wraz z okresem maksymalnie do 30 dni od czasu jej zakończenia do czasu podjęcia zatrudnienia, jest okresem zatrudnienia na takich samych warunkach jak przed powołaniem do tej służby.

Dlatego też Sąd Okręgowy wliczył J. L. okres od 18 października 1978 r. do dnia 12 listopada 1978 r. do okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) W. tj. 26 dni .

Sąd zaliczył także do okresu zatrudnienia okres od 6 lipca 1987 r. do dnia 21 lipca 1987 r. (16 dni), albowiem okoliczność przebywania przez odwołującego na rzekomym urlopie bezpłatnym nie wynika ze świadectwa pracy, ani z żadnego innego dowodu, poza gołosłownym twierdzeniem organu rentowego. Sąd dał wiarę w tym zakresie w całości zeznaniom E. L. oraz odwołującego J. L.. O. zgodnie wyjaśnili, iż w przedmiotowym okresie odwołujący nie korzystał z urlopu bezpłatnego ponieważ przede wszystkim nie pozwalała na to sytuacja finansowa rodziny. Ze względu na zły stan zdrowia nowonarodzonego syna E. L. i J. L., konieczność leczenia i rehabilitacji E. L. nie pracowała i była na utrzymaniu męża. Powyższe nie pozawalało na korzystanie przez odwołującego z urlopu bezpłatnego.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Okręgowy w oparciu powołane w uzasadnieniu przepisy prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 3 sierpnia 2017 r., znak:(...) w ten sposób przyznał J. L. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 marca 2017 r., o czym orzekł w pkt. 1 sentencji wyroku.

Jednocześnie w pkt. 2 wyroku Sąd Okręgowy stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w wyjaśnieniu ostatniej istotnej okoliczności do przyznania prawa do świadczenia, w oparciu o treść art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Poczynienie wiążących ustaleń, co do przyznania świadczenia emerytalnego odwołującego wymagało bowiem przeprowadzenia sądowego postępowania dowodowego, w tym dopuszczenia dowodu z zeznań świadków. Organ rentowy nie ma tych możliwości dowodowych w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, gdyż ograniczony jest środkami dowodowymi wymienionymi w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49). Zgodnie z art. 118 ust. 1a ww. ustawy w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Działając zaś na podstawie powołanego przepisu, Sąd wnioskując a contrario, nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, mając na uwadze fakt, że dopiero wyniki niniejszego postępowania dowodowego pozwoliły na poczynienie wiążących ustaleń, co do kwestii spornych w niniejszej sprawie, mających wpływ na prawo ubezpieczonego do wnioskowanego świadczenia.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt. 2 sentencji wyroku.

Z. (...)

KM