Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 września 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: protokolant sądowy Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu w dniu 7 września 2016 r. w Warszawie

sprawy H. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o rekompensatę z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych

na skutek odwołania H. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 11 lutego 2016 r. znak: (...)

- zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje H. K. od dnia 9 lutego 2016 roku prawo do rekompensaty z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych na podstawie art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych.

UZASADNIENIE

W dniu 23 lutego 2016r. H. K. złożyła za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odwołanie od decyzji z dnia 11 lutego 2016r., znak: (...), odmawiającej przyznania rekompensaty z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Ubezpieczona wskazała, że Zakład nie uwzględnił okresu pracy w warunkach szczególnych przed dniem 1 stycznia 1999 roku, kiedy pracowała na stanowisku konserwator skór surowych w zakładzie skórzanym od dnia 2 sierpnia 1973 roku do roku 1986. Za ten okres nie posiada świadectwa pracy w warunkach szczególnych, a zakład pracy już nie istnieje, gdyż uległ likwidacji. Archiwum nie jest natomiast uprawnione do wydawania takich dokumentów. Ubezpieczona dodała, że skoro w świadectwie pracy jest wskazane stanowisko pracy, które jest zaliczone do stanowisk pracy w warunkach szczególnych oraz jest w nim informacja o wypłacanym dodatku za pracę w szczególnych warunkach, to była przekonana, że będzie to wystarczające.

Podsumowując ubezpieczona wniosła o uwzględnienie w/w okresu jako okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych i przyznanie rekompensaty do emerytury (odwołanie z dnia 23 lutego 2016r., k. 2 – 3 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania.

Uzasadniając swe stanowisko organ rentowy wskazał, że decyzją z dnia 11 lutego 2016 roku przyznał ubezpieczonej emeryturę powszechną od dnia 9 lutego 2016 roku, a odmówił prawa do rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przez co najmniej 15 lat. Zgodnie z przepisami taka rekompensata przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 31 grudnia 1948 roku, jeżeli przed dniem 1 stycznia 2009 roku wykonywał przez co najmniej 15 lat pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W przypadku ubezpieczonej Zakład zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych okres zatrudniania od 1 lipca 1999 roku do 20 kwietnia 2002r. w (...) sp. z o.o. w wymiarze 2 lat, 9 miesięcy i 20 dni. Nie został zaś uwzględniony okres zatrudnienia od 2 sierpnia 1973 roku do 31 maja 1986 roku w (...) Przedsiębiorstwie (...), ponieważ ubezpieczona nie przedstawiła świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych (odpowiedź na odwołanie z dnia 22 marca 2016r., k. 4 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

H. K., urodzona (...), w dniu 1 sierpnia 1973 roku wystąpiła do Dyrekcji (...) Przedsiębiorstwa (...) w W. z podaniem o przyjęcie do pracy na wolne stanowisko pracownika fizycznego (podanie z dnia 1 sierpnia 1973r., akta osobowe – k. 31 a.s.). Z dniem 2 sierpnia 1973r. rozpoczęła pracę w tym Przedsiębiorstwie na stanowisku robotnika transportowego w magazynie skór. Początkowo był to magazyn skór ciężkich, a potem magazyn skór lekkich (pismo z dnia 6 sierpnia 1973r., akta osobowe – k. 31 a.s., pismo z dnia 25 lipca 1974r., akta osobowe – k. 31 a.s.). Do jej zakresu obowiązków należało:

- rozładunek skór surowych ze środków transportowych;

- odnoszenie lub przewiezienie skór do miejsca klasyfikacji;

- podawanie skór na stół sorterski;

- przewożenie skór posortowanych na miejsce zasolenia lub składowania zgodnie z nomenklaturą gatunku i przeznaczenia;

- paczkowanie skór na eksport;

- ładowanie skór surowych na środki transportowe w sposób zabezpieczający je przed uszkodzeniem lub zniszczeniem w czasie transportu;

- liczenie skór przy załadunku i rozładunku;

- rozładunek soli i innych materiałów;

- wywożenie z magazynu soli zużytej;

- wykonywanie prac wchodzących w zakres obowiązków solarza skór ciężkich lub lekkich za odpowiednim wynagrodzeniem (zakres obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności robotnika transportowego w magazynie skór, akta osobowe – k. 31 a.s.).

Z dniem 1 sierpnia 1975r. pracodawca skierował H. K. do pracy na stanowisku konserwatora skór w magazynie skór lekkich (pismo z dnia 19 lipca 1975r., akta osobowe – k. 31 a.s.). Następnie, od dnia 1 maja 1978r. do dnia 30 września 1979r. ubezpieczona była brakarzem surowca w magazynie skór. Od dnia 1 października 1979r. powierzono jej pracę na stanowisku konserwatora skór surowych (pismo z dnia 27 kwietnia 1978r., pismo z dnia 1 października 1979r., pismo z dnia 1 sierpnia 1980r., pismo z dnia 1 października 1980r., pismo z dnia 4 maja 1981r., pismo z dnia 18 czerwca 1982r., pismo z dnia 2 sierpnia 1982r., akta osobowe – k. 31 a.s.).

Od dnia 1 marca 1983r. H. K. była konserwatorem skór surowych - brygadzistą. Jej zakres obowiązków obejmował:

- znajomość obowiązujących przepisów i instrukcji dotyczących całokształtu obrotu skór surowych w magazynie;

- wykonywanie wszelkich prac związanych z obrotem skórami wewnątrz magazynu;

- sporządzanie codziennych meldunków z wykonywanych czynności;

- nadzór nad wykonywaniem powierzonych obowiązków przez całą brygadę;

- wykonywanie prac porządkowych w magazynie;

- konserwacja sprzętu magazynowego – wózki itp. (pismo z dnia 29 marca 1983r., akta osobowe – k. 31 a.s., zakres czynności służbowych, akta osobowe – k. 31 a.s.).

Z dniem 31 maja 1986r. stosunek pracy H. K. zakończył się (świadectwo pracy z dnia 30 maja 1986r., świadectwo pracy z dnia 22 września 1994r., akta osobowe – k. 31 a.s.).

W całym okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) ubezpieczona pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy. Stale swe obowiązki realizowała w magazynie skór, który znajdował się w piwnicy, w której, z uwagi na sól używaną do konserwacji skór, panowała wysoka wilgotność. H. K., zarówno jako pracownik w brygadzie, jak i potem konserwator skór – brygadzista, zajmowała się czynnościami polegającymi na soleniu skór surowych. Zdarzało się również, że uczestniczyła w pracach transportowych (zeznania świadków: J. M. i U. Z. – protokół skrócony rozprawy z dnia 22 czerwca 2016r., k. 25-26 a.s., nagranie przebiegu rozprawy z dnia 22 czerwca 2016r., k. 27 a.s.; zeznania ubezpieczonej H. K. - protokół skrócony rozprawy z dnia 7 września 2016r., k. 52-53 a.s., nagranie przebiegu rozprawy z dnia 7 września 2016r., k. 54 a.s.).

W związku z trudnymi warunkami pracy pracodawca (...) Przedsiębiorstwo (...) wypłacało ubezpieczonej dodatek pieniężny za pracę w warunkach uciążliwych (pismo z dnia 11 stycznia 1984r., pismo z dnia 2 sierpnia 1982r., pismo z dnia 1 października 1980r., pismo z dnia 1 października 1979r., pismo z dnia 15 czerwca 1976r., akta osobowe – k. 31 a.s.).

Po zakończeniu stosunku pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w W. H. K. była zatrudniona kolejno:

- w Zespole Szkół Zawodowych Nr (...) w N. od dnia 1 czerwca 1986r. do dnia 22 marca 1991r. jako sprzątaczka. W dniu (...) urodziła dziecko, a od dnia 23 marca 1988r. do 22 marca 1991r. korzystała z urlopu bezpłatnego – wychowawczego (świadectwo pracy z dnia 22 marca 1991r. oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 14 listopada 2001r., akta dot. ustalenia kapitału początkowego);

- w Biurze(...) w N. w wymiarze ½ etatu od dnia 17 października 1988r. do dnia 31 sierpnia 1990r. na stanowisku sprzątaczki (świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia 1990r oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 25 czerwca 2001r., akta dot. ustalenia kapitału początkowego);

- w Zakładzie (...) w N. w pełnym wymiarze czasu pracy od dnia 1 grudnia 1994r. do dnia 5 lutego 1999r. na stanowisku pomocnika cukiernika (świadectwo pracy z dnia 5 lutego 1999r. oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 27 lipca 2001r., akta dot. ustalenia kapitału początkowego);

- w (...) sp. z o.o. w N. od 1 lipca 1999r. do 20 kwietnia 2002r. jako pracownik konfekcji i w tym czasie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę przy produkcji środków higieniczno – sanitarno – ochronnych oraz półproduktów do ich wyrobu zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. na stanowisku wymienionym w wykazie A, poz. 24, pkt 10 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (świadectwo nr 651 wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 4 lutego 2016 roku, akta emerytalne);

- w (...) sp. z o.o. w N. od dnia 17 stycznia 2006r. do dnia 30 kwietnia 2010r. jako Operator (...) oraz od dnia 1 maja 2010r. do dnia 10 lutego 2016r. na stanowisku Operator (...) (świadectwo pracy z dnia 10 lutego 2016r., akta emerytalne).

Ubezpieczona była zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna w okresach: od 10 września 1990r. do 11 września 1994r., od 22 września 1994r. do 27 grudnia 1994r. oraz od 19 lutego 1999r. do 30 czerwca 1999r. Zasiłek dla bezrobotnych pobierała od dnia 10 września 1990r. do dnia 30 listopada 1992r. oraz od dnia 19 maja 1999r. do dnia 30 czerwca 1999r. (zaświadczenie z dnia 2 października 2001r., akta dot. ustalenia kapitału początkowego).

W dniu 12 stycznia 2016r. H. K. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o emeryturę, do którego dołączyła informację dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych (wniosek o emeryturę z załącznikiem, akta emerytalne). Następnie w dniu 9 lutego 2016r. ubezpieczona dostarczyła świadectwo pracy z dnia 10 lutego 2016r. oraz świadectwo nr 651 wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze i w tej dacie zgłosiła w organie rentowym do protokołu wniosek o wznowienie wypłaty oraz o ponowne rozpatrzenie wniosku z uwzględnieniem rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach (protokół z dnia 9 lutego 2016r., świadectwo pracy z dnia 10 lutego 2016r., świadectwo nr 651 wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, akta emerytalne).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. w dniu 11 lutego 2016r. wydał decyzję znak: (...), w której przyznał H. K. emeryturę od dnia 9 lutego 2016r., tj. od osiągnięcia wieku, a jednocześnie odmówił przyznania rekompensaty, ponieważ przed dniem 1 stycznia 1999r. nie został udokumentowany żaden okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (decyzja ZUS z dnia 11 lutego 2016r., akta emerytalne).

H. K. złożyła odwołanie od wskazanej decyzji z dnia 11 lutego 2016r. (odwołanie z dnia 23 lutego 2016r., k. 2- 3 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie niekwestionowanych przez strony dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych i aktach osobowych ubezpieczonej. Ponadto Sąd Okręgowy za podstawę ustaleń faktycznych przyjął wiarygodne zeznania świadków U. Z. i J. M., które przez wiele lat pracowały w tym samym zakładzie pracy, w którym zatrudniona była H. K.. Co istotne, J. M. wykonywała pracę przez wiele lat w tym samym miejscu, w którym pracowała ubezpieczona i miała każdego dnia styczność z ubezpieczoną oraz możliwość obserwacji wykonywanej przez nią pracy. Z kolei U. Z. nie pracowała w magazynie skór, ale w dziale księgowości, nie mniej jednak bywała w magazynie skór, czyli w miejscu pracy H. K. i widziała, czym H. K. się zajmowała. Wskazani świadkowie potwierdzili więc, na podstawie własnych spostrzeżeń, wynikające z akt osobowych okoliczności pracy ubezpieczonej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w magazynie skór przy pracach polegających na soleniu skór czy ich transportowaniu. Zdaniem Sądu z uwagi na spójność zeznań świadków i dokumentów, nie było podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

Sąd dał wiarę również zeznaniom ubezpieczonej, która wskazała te same okoliczności, o jakich zeznali świadkowie i które wynikają z dokumentów. Z uwagi na spójność jej zeznań z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, nie było podstaw, aby zeznania te kwestionować.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie H. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 11 lutego 2016r., znak: (...), jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie.

Regulacja dotycząca rekompensaty z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych, o którą ubiegała się H. K., została wprowadzona do ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2015r., poz. 965). Art. 2 pkt 5 tej ustawy zawiera definicję rekompensaty rozumianej jako odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Z kolei warunki jej przyznawania oraz sposób jej obliczenia wskazują art. 21 – 23 zamieszczone w Rozdziale III „Rekompensata”. Art. 23 stanowi, że ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę oraz, że przyznawana jest ona w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W art. 21 ust. 1 ustawy wskazano natomiast, że rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Z art. 21 ust. 2 ustawy wynika zaś, że rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem rekompensaty, o której mowa w cytowanych przepisach, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Wskazywane art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty: 1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej, 2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat. Z kolei w art. 21 ust. 2 tej ustawy została zawarta przesłanka negatywna, którą stanowi nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Może ona budzić wątpliwości, gdyż literalna wykładnia tego wyrwanego z kontekstu normatywnego przepisu może prowadzić do wniosku, że prawo do rekompensaty przysługuje wyłącznie tym osobom, które nie nabyły prawa do jakiejkolwiek emerytury z FUS. Skoro jednak, zgodnie z art. 23 ustawy o emeryturach pomostowych, rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999r., to warunek sformułowany w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Przyjąć tym samym również należy, że rekompensata nie przysługuje tym ubezpieczonym, którzy zostali objęci ubezpieczeniem społecznym lub rozpoczęli służbę po 31 grudnia 1998r. Słuszność wskazanej interpretacji potwierdził Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 17 grudnia 2015r. (III AUa 717/15, Lex nr 1964970).

Jeśli chodzi wskazane wyżej przesłanki pozytywne nabycia prawa do rekompensaty, to analiza cytowanych przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, prowadzi do wniosku, że prawo do rekompensaty mają osoby urodzone po 1948r., które przed 1 stycznia 2009r. wykonywały przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Podobnie jak przy ustalaniu tego okresu na potrzeby przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym przy ustalaniu prawa do rekompensaty będą uwzględnione tylko okresy, w których praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jednocześnie rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym, nawet jeśli tego prawa nie zrealizowała. Per analogiam prawa do rekompensaty nie ma osoba, która nie przeszła na emeryturę pomostową mimo spełnienia warunków.

W rozpatrywanej sprawie, zdaniem Sądu, H. K. legitymuje się okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wskazał, że uwzględnił jako taki okres, pracę w (...) sp. z o.o. w N. od dnia 1 lipca 1999r. do dnia 20 kwietnia 2002r. w wymiarze 2 lat, 9 miesięcy i 20 dni. Jeśli chodzi zaś o okres pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...), to nie podlegał uwzględnieniu z uwagi na brak świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Odnosząc się do wskazanej okoliczności braku świadectwa, na jaką powołał się Zakład, należy podnieść, że wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1997 roku, II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, II UKN 598/00). Świadectwo pracy w warunkach szczególnych jest jednak dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. i nie stanowi dowodu tego co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej ani inne organy państwowe (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r., III AUa 783/13, Lex nr 1409118). Dodatkowo należy podkreślić, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania uprawnień do emerytury w wieku obniżonym (także w sprawie o rekompensatę), dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. Wynika to z tego, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

Z uwagi na okoliczność, że H. K. nie otrzymała od pracodawcy (...) Przedsiębiorstwa (...) świadectwa pracy w warunkach szczególnych i ten pracodawca obecnie już nie istnieje, a w postępowaniu sądowym można przeprowadzać wszelkie dowody dla wykazania okoliczności spornych, Sąd przesłuchał wskazanych przez H. K. świadków. Świadkowie zgodnie wskazali, że ubezpieczona pracując od 2 sierpnia 1973r. do 31 maja 1986r. stale wykonywała prace przy skórach surowych polegające głównie na ich soleniu. Dodatkowo rozładowywała skóry bądź zajmowała się ich załadunkiem, a warunki, w jakich te prace realizowała były uciążliwe, magazyn skór znajdował się bowiem w piwnicy, gdzie panowała duża wilgotność. Nazwy jej stanowisk ulegały w czasie zatrudnienia zmianie, ale jak wskazali świadkowie i sama ubezpieczona, jej praca przez cały okres polegała niemal na tym samym i odbywała się w magazynie skór przy skórach surowych.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) – zwane dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego, do którego należy się odwołać na podstawie art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wskazuje w § 2 ust. 1, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W przypadku ubezpieczonej miało miejsce stałe, w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywanie prac, o których mowa w Dziale VII „W przemyśle lekkim” pod poz. 10 „Prace w magazynie skór surowych (garbarnie, skup)” wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego. Jak wskazują zeznania U. Z. i J. M., zeznania ubezpieczonej oraz dokumenty, H. K. stale realizowała czynności związane z konserwacją bądź załadunkiem i rozładunkiem skór surowych. Wykonywała je w magazynie skór surowych, niezależnie od tego czy nosił on nazwę magazynu skór ciężkich czy skór lekkich. W każdym przypadku ubezpieczona stykała się ze skórami surowymi, bo podczas pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) jej główne zadanie to było ich solenie, także załadunek i rozładunek takich skór. Nie ulega więc wątpliwości, ż zgodnie z wykazem A, Dział VII, poz. 10 realizowała stale pracę w warunkach szczególnych. Dodatkowym potwierdzeniem tego jest to, że wszystkie stanowiska, które zajmowała w (...) Przedsiębiorstwie (...) – robotnik transportowy (robotnik magazynowy), brakarz surowca czy konserwator skór surowych, zostały wymienione w Dziale VII, pkt 10 wykazu A stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. MG z dnia 3 sierpnia 1987r., Nr 4, poz. 7).

Analizowany okres pracy ubezpieczonej w (...) Przedsiębiorstwie (...) od dnia 2 sierpnia 1973r. do dnia 31 maja 1986r. oraz uwzględniony przez Zakład okres pracy w (...) Sp. z o.o. dają po zsumowaniu nieco ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Tym samym warunek, którego spełnienie organ rentowy kwestionował, zdaniem Sądu, ziścił się. Należy dodatkowo rozważyć, czy H. K. jest osobą, której prawo do emerytury pomostowej czy emerytury w obniżonym wieku zgodnie z ustawą emerytalną, mogłoby być należne. Z całą pewnością takiego prawa do daty wyrokowania nie nabyła, nie występowała zresztą z wnioskami o przyznanie takich świadczeń, ale istotne jest czy takie prawo mogłaby nabyć. Zdaniem Sądu, po analizie zgromadzonego materiału dowodowego, odpowiedź w tym zakresie musi być negatywna. Poza okresem pracy w warunkach szczególnych od 2 sierpnia 1973r. do 31 maja 1986r. H. K. nie ma innych okresów pracy w warunkach szczególnych przypadających przed 1 stycznia 1999r. (w innych okresach pracowała jako sprzątaczka i pomoc cukiernika), a zatem na w/w datę nie legitymuje się 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych bądź w szczególnym charakterze. Z tego względu nie mogłaby nabyć prawa do emerytury w wieku obniżonym zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej. Jeśli chodzi zaś o emeryturę pomostową, to takie świadczenie też nie mogłoby być jej przyznane. Ubezpieczona po 31 grudnia 2008r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Wobec tego na podstawie art. 4 tej ustawy prawo do emerytury pomostowej nie mogłoby zostać przyznane. Również art. 49 ustawy nie stanowi podstawy dającej ubezpieczonej możliwość nabycia wskazanego świadczenia, ponieważ jeżeli ubezpieczony nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008r. i z tego względu posiada jedynie staż pracy w warunkach szczególnych według poprzednio obowiązujących przepisów, to może nabyć prawo do "nowego" świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu obecnie obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 tej ustawy). Innymi słowy, brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej takiemu ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie może być traktowany w ten sposób. W przypadku H. K. okresy zatrudnienia, które zostały uwzględnione jako okresy pracy w warunkach szczególnych, nie stanowią pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze na podstawie art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Wykaz A pod poz. 33 wymienia jedynie prace garbarskie bezpośrednio przy obróbce mokrych skór, ale takich H. K. nie wykonywała. Podsumowując, prawo do emerytury pomostowej, a także prawo do emerytury w wieku obniżonym na podstawie ustawy emerytalnej, nie mogłyby być ubezpieczonej przyznane.

Wobec powyższego H. K. spełniła przesłanki pozytywne, by uzyskać prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Jednocześnie nie zaistniały te przesłanki negatywne, które wykluczyłyby możliwość uzyskania rekompensaty. Sąd zatem zmienił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w ten sposób, że przyznał H. K. prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych na podstawie art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, poczynając od daty złożenia wniosku, a zarazem daty nabycia prawa do emerytury, czyli od 9 lutego 2016r.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)