Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

Protokolant: protokolant sądowy Małgorzata Nakielska

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2016 r. w Warszawie

sprawy T. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę

na skutek odwołania T. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 10 lutego 2016 r. znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje T. N. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 lutego 2016r.,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. na rzecz T. N. kwotę 360zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

T. N. w dniu 8 marca 2016r. złożył do Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 10 lutego 2016r., znak: (...), odmawiającej prawa do wcześniej emerytury.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że legitymuje się wymaganym 15 - letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił jako wykonywanej w warunkach szczególnych pracy od dnia 01 kwietnia 1978r. do dnia 30 czerwca 1991r. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym Sp. z o.o. z siedzibą w W. na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych oraz pracy od dnia 13 lipca 1992r. do dnia 31 marca 1994r. w (...) spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W. na stanowisku cieśli. Podał, że pierwszy ze wskazanych okresów zatrudnienia nie został uwzględniony z uwagi na błędne wystawienie świadectwa pracy przez pracodawcę, który w tym zakresie powinien określić stanowisko pracy ściśle według wykazu, działu, pozycji i punktu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, bądź według wzoru, będącego załącznikiem do właściwego zarządzenia resortowego lub uchwały. Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych powołał się na fakt jednoczesnego świadczenia przez ubezpieczonego pracy w tym okresie zatrudnienia na rzecz Spółdzielni (...) – co wyklucza pracę stałą i w pełnym wymiarze czasu pracy, świadczoną na rzecz (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego Sp. z o.o. z siedzibą w W.. Z kolei drugi okres zatrudnienia nie został uznany, ponieważ w treści wystawionego świadectwa pracy, pracodawca podał błędnie charakter wykonywanej pracy na stanowisku cieśli, powołując się na regulacje rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. Świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych musi tymczasem zawierać właściwy wykaz, dział, pozycję i punkt oraz informację na podstawie, jakiego zarządzenia wydanego przez właściwego ministra lub przynależności resortowej zakładu pracy zostało wykazane stanowisko pracy.

Zdaniem ubezpieczonego, dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Wobec powyższego, błędnie wystawione świadectwo pracy przez pracodawcę nie powinno powodować dla pracownika negatywnych konsekwencji. Ubezpieczony wskazał nadto, iż nie nazwa stanowiska pracy, wskazana w umowie o pracę i świadectwie pracy ma decydujące znaczenie dla przyznania świadczenia emerytalnego z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych, lecz praca faktycznie wykonywana na tym stanowisku. Podał, że wykonywana przez niego praca montera konstrukcji żelbetonowych została ujęta w Dziale XIV, pod poz. 24 pkt 1 Wykazu A, stanowiącego załącznik do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. MB i PMB Nr 3, poz. 6), natomiast praca cieśli przy konstrukcjach dachowych została ujęta w Dziale V, pod poz. 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z tego względu, w ocenie ubezpieczonego, organ rentowy zaskarżoną decyzją niezasadnie odmówił mu prawa do wcześniejszej emerytury.

Powołując się na utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, ubezpieczony podkreślił, że okoliczności, od których uzależnione jest prawo do emerytury mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym także zeznaniami świadków, czy opiniami biegłych. Zaznaczył, że świadectwo pracy oraz świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot je wydający nie jest organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Dlatego też w ramach postępowania sądowego, sąd ocenia zarówno zasadność odmowy wydania przez pracodawcę świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, jak i zasadność umieszczenia w świadectwie pracy wzmianki, że pracownik wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach bądź w szczególnym charakterze, ubezpieczony zawnioskował o przeprowadzenie dowodu z całej dokumentacji dołączonej do akt organu rentowego, jak również o przeprowadzenie dowodu z zeznań wskazanych przez niego świadków. W końcowej części odwołania, wskazał również, że domaga się zasądzenia od organu rentowego na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych (odwołanie z dnia 08 marca 2016r., k. 2-3 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podniósł, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie spełnił przesłanki co najmniej 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Jego ogólny staż pracy wyniósł 25 lat, 1 miesiąc i 23 dni. Ubezpieczony nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego, a w dniu 23 marca 2014r. osiągnął wiek emerytalny, wynoszący 60 lat. Do stażu pracy w szczególnych nie został zaliczony: 1) okres zatrudnienia ubezpieczonego od dnia 1 kwietnia 1978r. do dnia 30 czerwca 1991r. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym Sp. z o.o. z siedzibą w W. na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych z uwagi na błędne wystawienie świadectwa pracy przez pracodawcę, który w tym zakresie powinien określić stanowisko pracy ściśle według wykazu, działu, pozycji i punktu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz 2) okres pracy od dnia 13 lipca 1992r. do dnia 31 marca 1994r. w (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W. na stanowisku cieśli, ponieważ w treści wystawionego świadectwa pracy, pracodawca podał błędnie charakter wykonywanej pracy na stanowisku cieśli, powołując się przy tym na regulacje zawarte w powołanym rozporządzeniu. Wobec powyższego, organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 10 lutego 2016r., znak: (...), odmówił T. N. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym i uznał, że odwołanie od w/w decyzji, jako bezzasadne, powinno podlegać oddaleniu (odpowiedź na odwołanie z dnia 8 kwietnia 2016r., k. 4 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 29 czerwca 2016r. ubezpieczony, działający za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, sprecyzował, że domaga się zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych następujących okresów zatrudnienia: od dnia 30 października 1973r. do dnia 31 marca 1978r. na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych w Kombinacie Budownictwa (...), od dnia 01 kwietnia 1978r. do dnia 30 marca 1987r. na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych w Kombinacie Budownictwa (...), od dnia 02 maja 1987r. do dnia 30 czerwca 1991r. na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym Sp. z o.o. z siedzibą w W. oraz okresu od dnia 13 lipca 1992r. do dnia 31 marca 1994r. na stanowisku cieśli w (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W. (pismo procesowe z dnia 29 czerwca 2016r., k. 76-77 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. N., ur. (...), jest z zawodu cieślą-montażystą. W latach 1970-1973 ubezpieczony mieszkał na stałe z rodzicami i pomagał im w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, położonego we wsi P. (kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych, k. 3, tom I a.r.).

W dniu 30 października 1973r. ubezpieczony zawarł z Kombinatem Budownictwa (...) z siedzibą w W. umowę o pracę w celu przyuczenia zawodowego do wykonywania pracy na stanowisku montażysty. Powyższa umowa została zawarta na okres trzech miesięcy, tj. od dnia 30 października 1973r. do dnia 30 stycznia 1974r. W pkt 2 i 4 umowy postanowiono, że w okresie przyuczania do zawodu ubezpieczony będzie pobierał wynagrodzenie w wysokości 1.874,00 zł, zaś po ukończeniu przygotowania zawodowego i pomyślnym złożeniu egzaminu, ubezpieczony zostanie zatrudniony na stanowisku pracy zgodnie z uzyskanymi kwalifikacjami i za wynagrodzeniem stosownym do danego stanowiska pracy. Jednocześnie w pkt 5 umowy ubezpieczony zobowiązał się, w zamian za uzyskanie nakładem i staraniem ww. zakładu pracy wskazanych kwalifikacji zawodowych, po ukończeniu okresu przygotowania do pracy na stanowisku montażysty, świadczyć pracę na rzecz Kombinatu Budownictwa (...) z siedzibą w W. przez okres 5 lat. W przypadku wcześniejszego odejścia z pracy, ubezpieczony zobowiązał się zwrócić koszty szkolenia łącznie z częściowym zwrotem wynagrodzenia. Po upływie okresu przyuczania zawodowego, ubezpieczony został zatrudniony w ww. zakładzie pracy na stanowisku montażysty konstrukcji żelbetonowych (umowa z dnia 30 października 1973r., k. 18-19, roczne karty ewidencji obecności w pracy od dnia 30 października 1973r., k. 48-50 a.s.).

Z dniem 1 marca 1974r. Kombinat Budownictwa (...) z siedzibą w W. przyznał ubezpieczonemu wynagrodzenie według IV grupy zaszeregowania na stanowisku montażysty, tj. w wysokości 8,50 zł za godzinę pracy (angaż z dnia 01 marca 1974r., k. 20 a.s.).

W dniu 31 marca 1978r. ubezpieczony zwrócił się do Dyrekcji Kombinatu Budownictwa (...) z siedzibą w W. z podaniem o rozwiązanie z nim umowy o pracę. Swoją prośbę ubezpieczony umotywował tym, iż z uwagi na dużą odległość, jaka dzieli powyższy zakład pracy od jego stałego miejsca zamieszkania, nie może pomagać rodzicom, będącym w podeszłym wieku, w prowadzeniu gospodarstwa domowego. W wyniku pozytywnie rozpatrzonego podania, dotychczasowy pracodawca zaproponował ubezpieczonemu zmianę miejsca zatrudnienia na zasadzie przeniesienia służbowego do pracy w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W. na analogicznym stanowisku pracy montażysty konstrukcji żelbetonowych. Z uwagi na przyjęcie powyższej propozycji pracy, ubezpieczony w dniu 14 kwietnia 1978r. zwrócił się do pracodawcy z prośbą o anulowanie złożonego wypowiedzenia umowy o pracę z dnia 31 marca 1978r. ( podanie z dnia 30 marca 1978r. k. 21 a.s.).

W dniu 1 kwietnia 1978r. ubezpieczony podjął pracę w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W.. W okresie od dnia 13 czerwca 1978r. do dnia 30 kwietnia 1987r. warunki wynagradzania ubezpieczonego ulegały zmianie pod względem przynależności do określonej grupy zaszeregowania. I tak na mocy angażu z dnia 13 czerwca 1978r. ubezpieczony został zakwalifikowany do IV grupy zaszeregowania ze stawką wynagrodzenia w wysokości 9,00 zł za godzinę pracy. Z dniem 1 maja 1979r. ubezpieczonemu zostało przyznane wynagrodzenie w stawce 10,60 zł za godzinę pracy, natomiast na mocy angażu z dnia 1 sierpnia 1982r. zaliczono go do I grupy zaszeregowania w kategorii 10 z kwotą wynagrodzenia miesięcznego w wysokości 5.600,00 zł. W dniu 1 sierpnia 1983r. ubezpieczonemu przyznano wynagrodzenie zgodnie z grupą III w kategorii 13, tj. w kwocie 6.500,00 zł miesięcznie, które następnie na mocy angażu z dnia 15 grudnia 1985r. zostało podwyższone do kwoty w wysokości 7.600,00 zł miesięcznie. Ostatecznie na mocy angażu z dnia 27 stycznia 1987r., z dniem 1 lipca 1986r. ubezpieczonego zakwalifikowano do 14 kategorii zaszeregowania ze stawką w wysokości 51,50 zł za godzinę pracą, która obowiązywała go do momentu rozwiązania powyższego stosunku pracy w dniu 30 kwietnia 1987r. (angaż z dnia 13 czerwca 1978r. k. 22, angaż z dnia 01 maja 1979r. k. 23, angaż z dnia 13 lipca 1982r. k. 24, angaż z dnia 11 października 1985r., angaż z dnia 16 grudnia 1985r. k. 27, angaż z dnia 17 grudnia 1985r. k. 28, angaż z dnia 20 czerwca 1986r. k. 29, angaż z dnia 27 stycznia 1987r. k. 30, świadectwo pracy z dnia 30 kwietnia 1987r. k. 31 a.s., karty wynagrodzeń k. 51-62, oddelegowanie do pracy k. - dokumenty ze sprawy o sygn. akt VII P 1524/15 k. 108 a.s.).

W trakcie trwania zatrudnienia w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W., ubezpieczony w okresie od dnia 23 października 1986r. do dnia 02 marca 1987r., wykonywał pracę na rzecz Spółdzielni (...) z siedzibą w W. na zasadzie oddelegowania służbowego (kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych k. 3, tom I a.r.).

Na mocy porozumienia międzyzakładowego, z dniem 1 maja 1987r. ubezpieczony został przeniesiony do pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym z siedzibą w W. przy ul. (...). W umowie o pracę z dnia 30 kwietnia 1987r. postanowiono, że ubezpieczony zostanie zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych ze stawką płacy zasadniczej według III grupy zaszeregowania, tj. 100,00 za godzinę pracy. W trakcie trwania powyższego okresu zatrudnienia, wynagrodzenie ubezpieczonego na tym samym stanowisku pracy ulegało zmianom w zależności od przynależności do określonej grupy zaszeregowania. Z dniem 1 kwietnia 1988r. wynagrodzenie to zostało podwyższone do kwoty 150,00 zł za godzinę pracy, z dniem 1 listopada 1988r. do kwoty 200,00 zł za godzinę pracy, z dniem 1 marca 1989r. do kwoty 250,00 zł za godzinę pracy, natomiast z dniem 22 maja 1989r. zostało podwyższone do kwoty 340,00 zł (angaż z dnia 21 kwietnia 1988r. k. 33, angaż z dnia 01 listopada 1988r. k. 35, angaż z dnia 01 marca 1989r. k. 36, angaż z dnia 22 maja 1989r. k. 37 a.s.).

W dniu 28 czerwca 1991r. ubezpieczony zwrócił się do Dyrekcji (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego z siedzibą w W. z podaniem o rozwiązanie dotychczasowego stosunku pracy na mocy porozumienia stron i przeniesienie go do pracy w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w wyniku porozumienia ww. zakładów pracy z dniem 1 lipca 1991r. wraz z urlopem wypoczynkowym za 1991r. w wymiarze 13 dni. Z uwagi na pozytywne rozpatrzenie powyższej prośby, stosunek pracy ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym z siedzibą w W. ustał z dniem 30 czerwca 1991r. (podanie z dnia 28 czerwca 1991r. k. 39, pismo z dnia 29 czerwca 1991r. k. 40, świadectwo pracy z dnia 29 czerwca 1991r. k. 41 a.s.).

Przez cały okres trwania zatrudnienia w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W. od dnia 30 października 1973r. do dnia 31 marca 1978r., a następnie w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W. od dnia 01 kwietnia 1978r. do dnia 30 kwietnia 1987r. oraz w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym z siedzibą w W. od dnia 01 maja 1987r. do dnia 30 czerwca 1991r. ubezpieczony wykonywał czynności na tym samym stanowisku pracy montera konstrukcji żelbetonowych. Swoją pracę ubezpieczony świadczył w systemie trzyzmianowym. Praca ubezpieczonego była wykonywana przy stawianiu 15-piętrowych budynków mieszkalnych, które składały się z licznych konstrukcji żelbetonowych. Do wykonywania powyższego zadania, ubezpieczony używał gotowych elementów betonowych, które następnie ustawiał i dopinał celem stworzenia odpowiedniej konstrukcji żelbetonowej. W tym zakresie współpracował z brygadą betoniarzy, którzy dostarczali mu za pomocą dźwigów gotowe elementy betonowe, w tym tzw. wypory, które ubezpieczony najpierw przymocowywał do podłoża, łączył z pozostałymi elementami betonowymi, a następnie po ich zaszalowaniu, tj. usunięciu odstępów, zalewał betonem. Ubezpieczony wykonywał całokształt prac budowlanych związanych z poszczególnymi etapami budowy bloków mieszkalnych, a więc również kładł płyty stropowe, przygotowywał szalunki, a także dokonywał ich zbrojenia i zalania betonem. Następnie w zależności od konstrukcji budynku, jego wysokości oraz współczynnika masy, ubezpieczony dobierał odpowiednie płyty betonowe o szerokości od 36 metrów do 60 metrów, z których stawiał ściany betonowe, które układał w pionie na danym poziomie budynku. Ubezpieczony zajmował się także przygotowywaniem konstrukcji dachowych i w tym celu wykonywał prace ciesielskie. Z uwagi na napięte terminy związane z koniecznością oddania budynku do użytku, ubezpieczony wszystkie wskazane powyżej prace wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu, bez względu na panujące warunki atmosferyczne, a więc także w mróz, deszcz i śnieg. W związku ze specyfiką pracy na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych, niedopuszczalne były bowiem jakiekolwiek przestoje w realizacji poszczególnych etapów robót budowlanych. We wszystkich wskazanych powyżej zakładach pracy ubezpieczony wykonywał te same czynności, przy czym w ramach zatrudnienia w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W., zajmował się stawianiem najwyższych budynków, które liczyły aż 16 pięter. Przez cały dzień ubezpieczony pracował na wysokości. W Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W. ubezpieczony pracował w jednej brygadzie z B. K., F. S. i C. G., natomiast w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W. oraz w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym z siedzibą w W. ubezpieczony współpracował w jednej brygadzie z B. K. i C. G.. W żadnym z powyższych okresów zatrudnienia ubezpieczony nie pobierał dodatku za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, jednak przez pewien okres czasu, wynoszący około 6 miesięcy, tj. od dnia 23 października 1986r. do dnia 02 marca 1987r., pracodawca wydawał pracownikom zatrudnionym na wysokości zupę i kromkę chleba (zeznania świadka B. K. k. 69, k. 71, zeznania świadka F. S. k. 69, k. 71, zeznania świadka C. G. k. 69, k. 71, zeznania ubezpieczonego k. 119-120, k. 122 a.s.).

W okresie od dnia 13 lipca 1992r. do dnia 31 marca 1994r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W. na stanowisku cieśli, pracującego przy konstrukcjach dachowych. Obok wskazanych powyżej obowiązków, ubezpieczony zajmował się także montażem konstrukcji metalowych, stanowiących szkielet 3-4 piętrowych budynków mieszkalnych. W powyższym zakładzie pracy była stosowana inna niż u dotychczasowych pracodawców, technologia stawiania obiektów budowlanych, polegająca na ustawianiu i mocowaniu szalunków, a następnie ich łączeniu i zalewaniu betonem. Wcześniej w procesie budowlanym stosowane były gotowe płyty betonowe, które ubezpieczony ustawiał, tworząc z nich ściany betonowe, które układał w pionie na danym poziomie budynku. Podobnie jak w poprzednich zakładach pracy, ubezpieczony wykonywał także prace, polegające na przymocowywaniu tzw. wypór do podłoża, które następnie łączył z pozostałymi elementami betonowymi, a po ich zaszalowaniu, tj. usunięciu odstępów, zalewał betonem. Ubezpieczony po wykonaniu opisanych powyżej czynności, przygotowywał drewnianą konstrukcję dachową, którą następnie pracownicy brygady dekarskiej obijali papą. W miarę potrzeby, ubezpieczony zajmował się także zbrojeniem konstrukcji betonowych, które były wykorzystywane, jako rdzeń budowanego obiektu budowlanego. Wszystkie wskazane powyżej obowiązki ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy bez względu na porę roku i panujące na zewnątrz warunki atmosferyczne, a więc także w mróz, deszcz i śnieg. Każdego dnia, praca ubezpieczonego była wykonywana na wysokości. W (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W. ubezpieczony współpracował w jednej brygadzie z B. K. (zeznania świadka B. K. k. 69, k. 71, świadectwo pracy z dnia 31 marca 1994r. k. 88, umowy o pracę k. 89-92 a.s.).

W okresie od dnia 01 lipca 1991r. do dnia 30 czerwca 1992r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) z siedzibą w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku montera konstrukcji stalowych. Powyższy stosunek pracy został rozwiązany na mocy porozumienia stron. Następnie w okresie od dnia 01 kwietnia 1994r. do dnia 31 maja 1994r. ubezpieczony był zatrudniony w zakładzie pracy Usługi (...) z siedzibą w J.. W okresie od dnia 01 kwietnia 1994r. do dnia 31 grudnia 1994r. ubezpieczony świadczył także pracę na rzecz Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowego (...) z siedzibą w W., gdzie był zatrudniony na stanowisku cieśli w pełnym wymiarze czasu pracy. Jednocześnie od dnia 01 czerwca 1994r. do chwili obecnej T. N. prowadzi zarejestrowaną działalność gospodarczą, w ramach której zajmuje się świadczenie usług z zakresu budownictwa. Z tytułu prowadzenia powyższej działalności gospodarczej ubezpieczony był zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w okresie od dnia 02 czerwca 1994r. do dnia 31 grudnia 1998r. ( świadectwo pracy z dnia 30 czerwca 1992r. k. 17, zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z dnia 31 maja 1994r. k. 25, oświadczenie z dnia 03 listopada 2003r. k. 27, zaświadczenie z dnia 08 czerwca 2005r. k. 65, zaświadczenie z dnia 30 czerwca 2005r. k. 69, tom I a.r., informacja dotycząca okresów składkowych i nieskładkowych k. 9-12, umowa o pracę z dnia 01 kwietnia 1994r. k. 23 tom II a.r.).

W dniu 16 sierpnia 2006r. (...) Spółka Akcyjna (...) z siedzibą w W. wystawiła ubezpieczonemu zaświadczenie, w którym potwierdziła, że w okresie od dnia 13 lipca 1992r. do dnia 31 marca 1994r. T. N. był zatrudniony na stanowisku cieśli – praca przy konstrukcjach dachowych, która to praca jest wymieniona w Wykazie A, Dziale V, pod poz. 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) (zaświadczenie z dnia 16 sierpnia 2006r. k. 87 a.s.).

Jednocześnie syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości z siedzibą w W. – M. S. wystawił dla ubezpieczonego świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, w którym zaświadczył, że w okresie od dnia 01 kwietnia 1978r. do dnia 30 czerwca 1991r. T. N. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy montażu konstrukcji żelbetonowych na wysokości na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych, które to prace są wymienione w Wykazie A, Dziale XIV, pod poz. 24 pkt 1, stanowiącym załącznik do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. MB i PMB Nr 3, poz. 6) (świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych k. 45 a.s.).

W dniu 05 lutego 2016r. ubezpieczony złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę wraz z informacją dotyczącą okresów składkowych i nieskładkowych (wniosek wraz z załącznikiem, k. 1-12, tom II a.r.).

Na podstawie dowodów uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ rentowy przyjął za udowodniony na dzień 1 stycznia 1999r. ogólny staż pracy ubezpieczonego w wymiarze 25 lat, 1 miesiąca i 23 dni. Jednocześnie ustalił, że ubezpieczony nie spełnił warunków wynikających z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015r., poz. 748) w zw. z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.), ponieważ na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił okresu co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił, że nie zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia ubezpieczonego od dnia 01 kwietnia 1978r. do dnia 30 czerwca 1991r. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym Sp. z o.o. z siedzibą w W. na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych z uwagi na błędne wystawienie świadectwa pracy przez pracodawcę, który w tym zakresie powinien określić stanowisko pracy ściśle według wykazu, działu, pozycji i punktu Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz pracy od dnia 13 lipca 1992r. do dnia 31 marca 1994r. w (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W. na stanowisku cieśli, ponieważ w treści wystawionego świadectwa pracy, pracodawca podał błędnie charakter wykonywanej pracy na stanowisku cieśli, powołując się przy tym na regulacje zawarte w powołanym Rozporządzeniu. W związku z tym decyzją z dnia 10 lutego 2016r., znak: (...), Zakład odmówił T. N. prawa do wnioskowanego świadczenia ( decyzja ZUS z dnia 10 lutego 2016r., znak: (...), k. 27, tom II a.r.). T. N. odwołał się od powyższej decyzji (odwołanie z dnia 08 marca 2016r., k. 2-3 a.s.).

Wskazany stan faktyczny, Sąd Okręgowy ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach sprawy o sygn. VII P 1524/15, jak również w aktach osobowych i rentowych T. N., a także w oparciu o zeznania ubezpieczonego ( k. 119-120, k. 122 a.s.) oraz świadków: B. K. (k. 69, k. 71 a.s.) F. S. (k. 69, k. 71 a.s.) oraz C. G. ( k. 69, k. 71 a.s.).

Zeznania strony i świadków zostały ocenione jako wiarygodne, ponieważ były spójne
i wzajemnie się uzupełniały. Świadkowie przez cały czas pracowali w tym samym miejscu, co ubezpieczony, tj. F. S. w Kombinacie Budownictwa (...)z siedzibą w W., C. G. zarówno w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W., jak i Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W. oraz w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym z siedzibą w W., natomiast B. K. we wszystkich dotychczas wymienionych zakładach pracy oraz w (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W.. Wyżej wymienieni świadkowie – tak jak ubezpieczony – byli zatrudnieni na analogicznych stanowiskach pracy, tj. monterów konstrukcji żelbetonowych, wobec czego wiedzieli i widzieli, jakie czynności realizuje T. N.. Co więcej, mieli z nim styczność każdego dnia, a zatem znali jego pracę i wiedzieli, czym ubezpieczony się zajmuje. W związku z powyższym mieli sposobność, aby obserwować ubezpieczonego w pracy, ich wiedza odnośnie zakresu obowiązków, jakie ubezpieczony realizował, nie mogła być więc kwestionowana. Dodatkowo zeznania pozostawały zgodne z dowodami z dokumentów znajdującymi się w aktach osobowych i rentowych ubezpieczonego, wobec, czego należało dać im wiarę.

Dowody z dokumentów, w szczególności znajdujące się w aktach osobowych i rentowych ubezpieczonego oraz przedstawione przez ubezpieczonego wraz z wnioskiem o emeryturę, Sąd ocenił jako wiarygodne, gdyż były one zgodne z osobowymi źródłami dowodowymi i tworzyły spójny obraz zatrudnienia T. N. w spornym okresie czasu. Co istotne, strony, w tym organ rentowy, nie kwestionowały ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z tych dokumentów, należało uznać za mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie T. N. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 10 lutego 2016r., znak: (...), jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie.

Przepis art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015r., poz. 748) wskazuje, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do Otwartego Funduszu Emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w Otwartym Funduszu Emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Przy określaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
o których mowa w powołanym art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r., nie ma żadnej swobody. Prace te ściśle i jasno zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) – zwanym dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego . Na wykazach prac zawartych we wskazanym rozporządzeniu nie kończą się jednak ograniczenia dotyczące uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracownik musi ją wykonywać stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy. Dodatkowo, zgodnie z powołanym Rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo do emerytury powinien:

1.  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi
i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia);

2.  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A ( Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do Rozporządzenia;

3.  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia) oraz

4.  być zatrudnionym przez, co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 pkt.
3 rozporządzenia).

Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy
w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy ( wyrok SN z dnia 15 grudnia 1997 roku, II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, II UKN 598/00). Świadectwo pracy w warunkach szczególnych jest jednak dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c. i nie stanowi dowodu tego, co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej, ani inne organy państwowe (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2013r., III AUa 783/13). Dodatkowo należy podkreślić, że w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania uprawnień do emerytury w wieku obniżonym, dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia. W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być więc udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego.

W rozpatrywanej sprawie jedyną okolicznością, co do której istniał spór pomiędzy stronami, było to, czy ubezpieczony legitymuje się, co najmniej 15 – letnim okresem pracy
w warunkach szczególnych. Spełnienie innych warunków, od których zależy przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury, nie było zaś sporne, ponieważ T. N. z dniem 23 marca 2014r. ukończył 60 lat, posiada 25-letni okres składkowy i nieskładkowy i nie jest członkiem OFE.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił ubezpieczonemu jako pracy w warunkach szczególnych, okresu od dnia 01 kwietnia 1978r. do dnia 30 czerwca 1991r. na stanowisku montera konstrukcji żelbetonowych, wskazując, że świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach zostało nieprawidłowo wystawione, tj. nie określa charakteru i stanowiska ściśle według wykazu, działu, pozycji i punktu załącznika do zarządzenia ministra, któremu podlegał zakład pracy. Przechowawca dokumentacji syndyk masy upadłości (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego – M. S.podał, że T. N. zajmował stanowisko montera konstrukcji żelbetonowych. Stanowisko to, zdaniem organu rentowego, nie jest jednak wymienione w Wykazie A w Dziale XIV pod poz. 24 pkt. 1., stanowiącym załącznik do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. Zaznaczono także, że w okresie od dnia 23 października 1986r. do dnia 02 marca 1987r. ubezpieczony świadczył pracę na rzecz Spółdzielni (...)z siedzibą w W., co wyklucza pracę stałą i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. Odnośnie zaś okresu zatrudnienia od dnia 13 lipca 1992r. do dnia 31 marca 1994r., organ rentowy wskazał, że w wystawionym świadectwie pracy, pracodawca podał błędnie charakter wykonywanej przez ubezpieczonego pracy na stanowisku cieśli, powołując się na Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). W takiej sytuacji, Sąd Okręgowy prowadził więc postępowanie, przeprowadzając wszelkie dostępne dowody, aby ustalić, czy faktycznie w w/w okresach ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych.

Wskazać należy, że w rozpatrywanej sprawie, Sąd Okręgowy przyznał prymat dowodom o charakterze osobowym, tj. zeznaniom świadków, z uwagi na to, że dokumentacja zawarta w aktach osobowych ubezpieczonego z okresu jego zatrudnienia od dnia 01 kwietnia 1978r. do dnia 30 czerwca 1991r., zawierała pewne rozbieżności. W treści świadectwa pracy, wystawionego przez syndyka masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości z siedzibą w W. – M. S., zostało wskazane, że ubezpieczony w tym okresie czasu, wykonywał prace montera konstrukcji żelbetonowych, jednakże prace te zostały błędnie zakwalifikowane do prac wymienionych w Wykazie A, Dziale XIV, pod poz. 24 pkt 1, stanowiącym załącznik do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty. Pod tą pozycją została bowiem wskazana kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na wydziałach i oddziałach, w których, jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w ww. wykazie. Z kolei w zaświadczeniu z dnia 16 sierpnia 2006r. wystawionym przez (...) Spółkę Akcyjną (...) wskazano, że w okresie od dnia 13 lipca 1992r. do dnia 31 marca 1994r. T. N. był zatrudniony na stanowisku cieśli – praca przy konstrukcjach dachowych, z jednoczesnym jej zakwalifikowaniem do prac określonych w Wykazie A, Dziale V, pod poz. 9 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Pod tą pozycją zostały bowiem wymienione prace dekarskie.

W ocenie Sądu Okręgowego, fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w spornych okresach zatrudnienia znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym (zaświadczenie z dnia 16 sierpnia 2006r., świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych). Niewątpliwie faktyczny rodzaj pracy ubezpieczonego został potwierdzony zeznaniami świadków: B. K., F. S. oraz C. G. – współpracowników ubezpieczonego ze spornych okresów zatrudnienia – którzy zgodnie wskazali, iż wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał w warunkach szczególnych prace montera konstrukcji żelbetonowych, zarówno w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W., w Kombinacie Budownictwa (...)z siedzibą w W. i w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym z siedzibą w W., jak również w (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W.. Ponadto u ostatniego z w/wym. pracodawców, ubezpieczony pomimo tego, iż formalnie był zatrudniony na stanowisku cieśli i wykonywał prace przy konstrukcjach dachowych, to również wykonywał wszystkie dotychczasowe prace właściwe dla stanowiska montera konstrukcji żelbetonowych na wysokości. Należy również wskazać, że świadkowie B. K., F. S. oraz C. G. stanowili wiarygodne osobowe źródła dowodowe dla Sądu, ponieważ pracowali w wymienionych zakładach pracy w okresach pokrywających się z zatrudnieniem tam ubezpieczonego T. N. (B. K. w latach 1975-1994, F. S. w latach 1974-1978, C. G. w latach 1975-1991). Świadkowie w sposób kompletny i zbieżny opisywali zakres obowiązków T. N., precyzując, że wykonywał on takie same prace w takich samych warunkach przez wszystkie okresy zatrudnienia w wymienionych zakładach pracy, co pozwoliło Sądowi w sposób nie budzący wątpliwości przyjąć, że ubezpieczony wykonywał w zakwestionowanym przez pozwanego okresie czasu prace stricte montażowe, zajmując się całością prac związanych bądź z przygotowywaniem szalunków, ustawianiem ich i mocowaniem, a także łączeniem i zalewaniem betonem bądź ustawianiem gotowych płyt betonowych i tworzeniem z nich ścian betonowych, stanowiących rdzeń obiektu budowlanego, które to prace były dostosowane do procesu technologicznego, jaki był stosowany w konkretnym zakładzie pracy w ramach realizacji poszczególnych etapów budowy bloków mieszkalnych. Z kolei prace ciesielskie stanowiły jeden z końcowych etapów realizacji projektu budowlanego i w tym zakresie ubezpieczony po zakończeniu powyższych prac, zajmował się przygotowywaniem drewnianych konstrukcji dachowych. W miarę potrzeby, ubezpieczony wykonywał także prace zbrojarskie i betoniarskie. Takie prace powtarzały się na wszystkich budowach i tylko takie prace wykonywała brygada ubezpieczonego. Prace te nie mogły być wykonywane na ziemi, zatem wszystkie prowadzone były na wysokościach. Sąd Okręgowy nie miał zatem wątpliwości, iż z samej istoty – rodzaju – prac, jakie wykonuje monter konstrukcji żelbetonowych oraz cieśla, wynikała oczywistość świadczenia pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na wysokości, co zeznania świadków, korespondujące z zeznaniami wnioskodawcy, potwierdziły w całej rozciągłości. Nie bez znaczenia była także okoliczność, że wnioskodawca wskazywał, iż analogiczne prace wykonywał u wszystkich pracodawców, cały czas pracując jako monter konstrukcji żelbetonowych oraz wykonując prace ciesielskie, stanowiące jeden z etapów realizacji prac budowlanych. Opisane powyżej prace ciesielskie, Sąd Okręgowy potraktował zatem jako element końcowy, konieczny do zakończenia realizacji założonych wcześniej zadań do wykonania. Nie było zatem powodów, aby zakwalifikować te czynności, jak wskazywał na to organ rentowy, do podstawowych, a zarazem jedynych, wykonywanych przez ubezpieczonego w spornym okresie czasu, w odniesieniu do okresu jego zatrudnienia w (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W..

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe w postaci przesłuchania wnioskodawcy i świadków oraz analizy dokumentacji załączonej do akt sprawy, wykazało, że w spornych okresach czasu, wnioskodawca wykonywał pracę, polegającą na montażu konstrukcji żelbetonowych na wysokości. W ramach zatrudnienia w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W., a następnie także i w Kombinacie Budownictwa (...) z siedzibą w W. oraz w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym z siedzibą w W. ubezpieczony pracę te wykonywał przy budowie obiektów z tzw. wielkiej płyty. Prace te polegały na montażu konstrukcji żelbetonowych na wysokości. Płyty betonowe były ubezpieczonemu podawane za pomocą dźwigu, a następnie T. N. układał je w pionie na danym poziomie budynku. Wnioskodawca wykonywał w/w prace w pełnym wymiarze czasu pracy, będąc zatrudnionym na cały etat. Te same czynności ubezpieczony wykonywał także w późniejszym okresie zatrudnienia w (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W.. Jedyna różnica w tym zakresie polegała na tym, że w ww. Spółce stosowana była nieco inna technologia stawiania obiektów budowlanych, polegająca na ustawianiu i mocowaniu szalunków, a następnie ich łączeniu i zalewaniu betonem. Wcześniej natomiast w procesie budowlanym stosowane były gotowe płyty betonowe, które ubezpieczony ustawiał w pionie na danym poziomie budynku, tworząc z nich ściany betonowe. Rodzaj czynności wykonywanych przez ubezpieczonego w tym czasie pozostawał jednak ten sam. Wnioskodawca przy tym w sposób szczegółowy opisał na czym polegała jego praca, jako montażysty. Jak wynika nadto z dokumentacji, w tym w postaci pism, angaży i kwestionariusza, wnioskodawca wykonywał prace montażysty konstrukcji żelbetowych do końca okresu zatrudnienia w (...) Spółce akcyjnej (...) z siedzibą w W..

Biorąc powyższe pod uwagę oraz w oparciu o zgromadzone dokumenty pracownicze nie ulega wątpliwości, że praca wnioskodawcy w okresie kwestionowanym przez organ rentowy, tj. od dnia 01 kwietnia 1978r. do dnia 30 czerwca 1991r. przy montażu konstrukcji żelbetonowych na wysokości była pracą o znacznej szkodliwości dla jego zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Świadczy o tym zarówno zakres jego obowiązków, charakter pracy, jak i warunki w jakich praca ta była świadczona. Wnioskodawca we wskazanym okresie czasu montował bowiem konstrukcje metalowe na wysokości. Należy w tym miejscu podkreślić, że do konstrukcji metalowych zalicza się również konstrukcje żelbetonowe i prefabrykowane (wielkopłytowe) (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 marca 2014r. IIIAUa 109/14). Zatrudnienie przy pracach przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości zostało wymienione w Wykazie A, Dziale V, poz. 5 stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku i podlega uwzględnieniu jako praca w warunkach szczególnych dla celów emerytalno – rentowych. Dodatkowo praca montera konstrukcji żelbetonowych oraz praca cieśli przy konstrukcjach dachowych została wymieniona w Wykazie A, Dziale V - „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” po poz. 5 – prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości, pkt 2 - monter konstrukcji żelbetowych i prefabrykowanych na wysokości oraz pkt 3 - cieśla wykonujący prace na wysokości, stanowiącym załącznik do Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. MB i PMB Nr 3, poz. 6).

W tym miejscu godzi się także wskazać, że dokument w postaci świadectwa pracy w warunkach szczególnych, wystawiony przez pracodawcę, zwłaszcza po upływie długiego okresu czasu od likwidacji konkretnego zakładu pracy, nie ma charakteru wiążącego, m.in. pod względem przyporządkowania przez pracodawcę rodzaju i charakteru wykonywanej przez pracownika pracy ściśle do określonego działu, pozycji i punktu załącznika do zarządzenia ministra, któremu podlegał zakład pracy. Świadectwo pracy w szczególnych warunkach, podobnie jak i inne dowody, podlega weryfikacji, co do zgodności z prawdą w kontekście całokształtu materiału dowodowego, gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2004r., II UK 337/03, 23 listopada 2004r., I UK 15/04, 22 czerwca 2005r., I UK 351/04, 20 października 2005r., I UK 41/05, 29 stycznia 2008r., I UK 192/07). Wiadomym jest przy tym, że dla celów ustalenia pracy w warunkach szczególnych znaczenie ma nie nazewnictwo zajmowanych stanowisk, lecz faktyczne ich zajmowanie. Gdy więc z całokształtu ujawnionych w sprawie faktów wynika, że praca była świadczona w warunkach szkodliwych w okresie nie uwzględnionym w świadectwie pracy, uznać trzeba, iż treść z niego wynikająca została skutecznie podważona w tym zakresie. Z tego względu, w niniejszym postępowaniu, wyżej wskazywane dokumenty (m.in. zaświadczenie z dnia 16 sierpnia 2006r. oraz świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wystawione przez syndyka masy upadłości (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego Sp. z o.o. W upadłości z siedzibą w W. – M. S.) miały charakter jedynie informacyjny, posiłkowy, albowiem Sąd – zgodnie z zacytowanym, a zarazem utrwalonym już poglądem Sądu Najwyższego – może ustalać okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia/świadectwa z zakładu pracy, a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

W rozpoznawanej sprawie stanowisko ubezpieczonego – w zakresie, opisanym powyżej, w jakim Sąd uznał je za udowodnione – potwierdzone zostało wyjaśnieniami samego ubezpieczonego, a przede wszystkim zeznaniami powołanych przez niego świadków, współpracowników ze spornego okresu zatrudnienia.

Podkreślenia wymaga również że zarządzenia resortowe – w tym wyżej wymienione – nie stanowią źródeł powszechnie obowiązującego prawa i stanowią jedynie pomocnicze akty prawa niższego rzędu oraz dokumenty dotyczące jedynie konkretnych zakładów pracy, do których odwoływali się poszczególni pracodawcy, wskazując w dokumentacji pracowniczej (świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych) na rodzaje wykonywanej przez pracowników pracy. Kluczowym i podstawowym aktem prawnym w tym zakresie pozostaje cytowane powyżej Rozporządzenie. W powyższym zakresie wypowiedział się Sąd Najwyższy, wskazując, iż źródłem prawa do emerytury za pracę w szczególnych warunkach jest ustawa z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS i rozporządzenie z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Nie jest nim natomiast zarządzenie resortowe, jako że nie stanowi źródła prawa (art. 87 Konstytucji). Wykazy resortowe wydane na podstawie § 1 ust. 2 i 3 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mają charakter informacyjny, techniczno - porządkujący, uściślający oraz mogą mieć znaczenie w sferze dowodowej, stanowiąc podstawę domniemania faktycznego ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2012r., I UK 403/11). Na marginesie jedynie Sąd Okręgowy pragnie przytoczyć pogląd Sądu Najwyższego, który wskazał, iż co prawda, wykazy resortowe mają charakter jedynie informacyjny, techniczno-porządkujący i uściślający, jednakże z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego lub centralny związek spółdzielczy w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalił w podległych i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne (art. 231 k.p.c.), że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może - w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych - stanowić negatywną przesłankę dowodową (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010r., II UK 218/09; podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2011r., I UK 164/11).

Odnosząc się natomiast do kwestii, związanej z możliwością zaliczenia do stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych, okresu wykonywania przez niego pracy od dnia 23 października 1986r. do dnia 02 marca 1987r., na rzecz Spółdzielni (...) z siedzibą w W. na zasadzie oddelegowania służbowego, to wskazać należy, żaden ze świadków nie wskazywał wprost na ten okres zatrudnienia ubezpieczonego oraz na charakter wykonywanych przez niego w tym czasie czynności. Jednakże z zeznań tych można pośrednio wyprowadzić wniosek, że ubezpieczony w tym okresie zatrudnienia wykonywał te same czynności, co wynika chociażby z zeznań C. G., który wskazał, że w tym czasie, pracodawca wydawał pracownikom zatrudnionym na wysokości zupę oraz kromkę chleba. Z kolei świadek B. K. wskazywał, że w latach 1978-1992/93 (a więc obejmujących również okres od dnia 23 października 1986r. do dnia 02 marca 1987r.), ubezpieczony wykonywał pracę montera konstrukcji żelbetonowych na wysokości. Wobec powyższego, w ocenie Sądu okres ten również winien być zaliczony do stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych. Wskazać przy tym należy, że nawet gdyby wykluczyć ww. okres pracy T. N., to i tak okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach został przez ubezpieczonego dowiedziony. Z tego względu kwestia ta pozostawała bez większego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 10 lutego 2016r., znak: (...), w ten sposób, że przyznał T. N. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 01 lutego 2016r.

W zakresie ustalenia terminu, od jakiego Sąd Okręgowy uznał za zasadne przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury, zastosowanie znalazł art. 129 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS . Stanowi on, że świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Ogólną zasadą prawa emerytalno-rentowego jest więc, że świadczenie wypłaca się na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do emerytury (tj. spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie. W rozważanym przypadku, ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie emerytury w dniu 05 lutego 2016r., a zatem Sąd przyznał na jego rzecz prawo do świadczenia od dnia 01 lutego 2016r.

O kosztach zastępstwa procesowego, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r. poz. 1804), zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. na rzecz ubezpieczonego kwotę 360,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

(...)