Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant Paulina Filipkowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 grudnia 2017 r. w Warszawie

sprawy J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)

na skutek odwołania J. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 7 kwietnia 2017 r., znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

J. L. w dniu 15 maja 2017 r. złożył odwołanie
za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 7 kwietnia 2017 r., znak: (...). Odwołujący zarzucił naruszenie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 7, art. 9, art. 77, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. W związku z powyższym ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji poprzez przyznanie emerytury, ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od organu rentowego
na jego rzecz kosztów postępowania sądowego ( k. 3-4 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 8 czerwca 2017 r. wniósł o jego oddalenie. W ocenie organu rentowego odwołujący nie udowodnił ogólnego stażu pracy w wymiarze 25 lat, w tym wykonywania pracy w warunkach szczególnych w wymiarze
15 lat. Oddział podniósł, że uwzględniono ubezpieczonemu jedynie 21 lat i 3 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 10 lat, 7 miesięcy i 24 dni okresów pracy w warunkach szczególnych. Do ogólnego stażu pracy organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) od dnia 1 lipca 1988 r. do dnia 7 lipca 1989 r. z uwagi na brak potwierdzenia zgłoszenia odwołującego do ubezpieczenia społecznego oraz okresu pracy w gospodarstwie rolnym od dnia 8 marca 1973 r. do dnia
13 czerwca 1976 r., ponieważ nie przedstawiono żadnych dowodów potwierdzających ten okres uzupełniający. Organ rentowy podniósł ponadto,
że ubezpieczony nie wskazał, w jakich okresach zatrudnienia wykonywał pracę w warunkach szczególnych, a ponadto podniósł, że w dniu 8 marca 2017 r. ukończył 60-ty rok życia oraz nie jest członkiem OFE ( k. 1 a. s.).

W piśmie procesowym z dnia 24 lipca 2017 r. odwołujący wskazał, że był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresach: od dnia 14 czerwca 1976 r. do dnia 30 września 1978 r. w Hucie (...), od dnia 4 listopada 1978 r. do dnia 31 stycznia 1983 r. w Przedsiębiorstwie (...) w K., od dnia 22 lutego 1983 r. do dnia 31 marca 1984 r. w Fabryce (...) w M., od dnia 1 lipca 1984 r. do dnia 31 stycznia 1985 r. w Zakładzie (...) w T., od dnia 1 kwietnia 1985 r. do dnia 31 marca 1987 r. w (...) Spółdzielni (...) w T. oraz od dnia 2 października 1989 r. do dnia 30 czerwca 1999 r.
w masie upadłości Hucie (...)
( k. 10 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. L., urodzony w dniu (...), złożył w dniu
17 marca 2017 r. wniosek o emeryturę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...)Oddział w W. ( k. 1 a. e.).

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 10 lipca 1989 r., odwołujący był zatrudniony w Zakładzie (...) z siedzibą w T. od dnia 1 lipca 1988 r. do dnia 7 lipca 1989 r. na stanowisku murarza ( k. 19 a. k.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. w oparciu
o własne ustalenia wydał zaskarżoną decyzję z dnia 7 kwietnia 2017 r., znak: (...), zgodnie z którą odmówił odwołującemu prawa
do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych. Organ rentowy wskazał, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 r. nie legitymuje się 25-letnim ogólnym stażem zatrudnienia oraz 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych wykonywanej stale w pełnym wymiarze czasu pracy. Oddział uwzględnił ubezpieczonemu 21 lat i 3 dni okresów składkowych
i nieskładkowych, w tym 10 lat, 7 miesięcy i 24 dni stażu pracy w warunkach szczególnych. Do ogólnego stażu pracy organ rentowy nie zaliczył okresów: pracy w gospodarstwie rolnym od dnia 8 marca 1973 r. do dnia 13 czerwca
1976 r. z powodu braku dokumentów oraz zatrudnienia w Zakładzie (...) z siedzibą w T. od dnia 1 lipca 1988 r. do dnia 7 lipca 1989 r., ponieważ zgromadzone dokumenty nie potwierdzają faktu ubezpieczenia ( k. 52 a. e.).

Odwołujący faktycznie pracował w gospodarstwie rolnym rodziców
w okresie od dnia 8 marca 1973 r. do dnia 13 czerwca 1976 r. Ubezpieczony wykonywał czynności w roli przez trzy lub cztery godzinny dziennie
w zależności od pory roku ( zeznania świadków A. T., J. T.
i odwołującego – k. 56-61 a. s.).

(...) Zakład (...) mieścił się w T.. Firma ta wydała odwołującemu jedynie świadectwo pracy, ponieważ umowę miał zawartą ustnie. Ubezpieczony nie posiadał wiedzy dotyczącej zarejestrowania go jako pracownika do organu rentowego przez pracodawcę,
a innych dokumentów nie posiada ( zeznania odwołującego – k. 61 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach sprawy, w tym akt rentowych przedłożonych przez strony niniejszego postępowania, które stanowią obiektywny oraz w pełni wiarygodny materiał dowodowy. Sąd uznał, że zgromadzony materiał dowodowy w postaci dokumentów nie był kwestionowany przez strony postępowania i nie stanowił przedmiotu sporu.

Sąd uznał co do zasady za wiarygodne zeznania świadków A. T.
i J. T. oraz treść przesłuchania w charakterze strony odwołującego. Zeznania tych osób pozostawały ze sobą zbieżne i stanowiły również wiarygodny materiał dowodowy.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stanowił wystarczającą podstawę do wydania orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. L. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 7 kwietnia 2017 r., znak: (...)jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Na wstępie rozważań niniejszej sprawy Sąd Okręgowy wskazuje,
że elementem spornym niniejszego postępowania było ustalenie, czy odwołujący udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2016 r., poz. 887 z późn. zm..), zwanej dalej ,,ustawą’’ - ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli
w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych jest spełnienie przesłanki posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 27 i przesłanki stażu pracy w szczególnych warunkach w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej, tj. 1 stycznia 1999 r., nieprzystąpienie
do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym,
za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wykaz prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
o których mowa w powołanym art. 184 ustawy nie podlega wykładni rozszerzającej. Prace te ściśle i jasno zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Jednakże nabycie uprawnień z tytułu wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze podlega dalszym ograniczeniom. Aby daną pracę uznać za wykonywaną w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze, pracownik ma obowiązek wykonywać ją stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na danym stanowisku pracy.

W myśl art. 32 ust. 2 ustawy, za pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, przy czym wiek emerytalny powyższej kategorii pracowników, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których pracownikom tym przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Zgodnie z powyższym rozporządzeniem, aby mężczyzna mógł nabyć prawo
do emerytury powinien:

1.  posiadać 25-letni okres zatrudnienia, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego);

2.  wykonywać pracę wymienioną w wykazie A ( Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego), będącym załącznikiem do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego;

3.  osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat (§ 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego);

4.  być zatrudniony przez co najmniej 15 lat w szczególnych warunkach
(§ 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego).

Bezspornym w sprawie pozostawało, że odwołujący w dniu (...) ukończył 60 lat i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął za udowodniony na dzień 1 stycznia 1999 r. okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 21 lat i 3 dni, a w tym
10 lat, 7 miesięcy i 24 dni okresów pracy w warunkach szczególnych.

Odwołujący wnosił o zaliczenie do ogólnego stażu pracy okresu pracy
w gospodarstwie rolnym od dnia 8 marca 1973 r. do dnia 13 czerwca
1976 r. oraz okresu zatrudnienia w Zakładzie (...)
od dnia 1 lipca 1988 r. do dnia 7 lipca 1989 r.

Przeprowadzone postępowanie w sprawie wykazało, że ubezpieczony nie legitymuje się wymaganym na dzień 1 stycznia 1999 r. okresem zatrudnienia wynoszącym 25 lat dla mężczyzn. Okoliczność tą Sąd ustalił na podstawie znajdującej się w aktach rentowych dokumentacji potwierdzającej przebieg zatrudnienia odwołującego, z której wynika, że udowodnił on jedynie okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 21 lat i 3 dni.

Co prawda Sąd w oparciu o dopuszczony dowód z zeznań świadków uznał, że ubezpieczony faktycznie pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Jednakże odwołujący w trakcie przesłuchania zeznał, że wykonywał czynności przez trzy lub cztery godziny dziennie w zależności od długości dnia, jednakże nie we wszystkie dni. Ucząc się w szkole zawodowej w T. począwszy od września 1973 r. pomieszkiwał u siostry ciotecznej w T., a gospodarstwem zajmowali się przede wszystkim rodzice odwołującego oraz jego starszy brat W., który później gospodarstwo to przejął i który nadal je prowadzi. W ocenie Sądu obowiązujące przepisy dają możliwość zaliczenia spornego czasu pracy w sytuacji, gdy w sposób pewny ustalono, że osoba ubiegająca się o świadczenie pracowała co najmniej przez połowę pełnego wymiaru czasu pracy. Tymczasem z samych zeznań ubezpieczonego nie dało się jednoznacznie wywnioskować, czy spełnił przesłankę, którą zawarł ustawodawca. Podkreślić również należy że ewentualny okres uzupełniający z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym mógłby jedynie obejmować okres od 8 marca 1973 r. (tj. od ukończenia 16 lat) do 4 listopada 1975 r. (podjęcie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...)w T. od dnia 05.11.1975), a więc okres 2 lat 7 miesięcy i 28 dni.

Ubezpieczony wnosił ponadto o zaliczenie do ogólnego stażu pracy okresu od dnia 1 lipca 1988 r. do dnia 7 lipca 1989 r. Sąd ustalił, że z zebranego materiału dowodowego nie wynikało, aby Zakład (...) zgłosił do ubezpieczeń społecznych J. L. i odprowadzał za niego obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne za wskazany okres.

Sąd zważył, że zgodnie z art. 6 pkt 1 i 2 ustawy, okresami składkowymi są następujące okresy: ubezpieczenia oraz opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, w przepisach wymienionych w art. 195 pkt 1-4 i 8, w przepisach o adwokaturze, w przepisach o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz w przepisach o pomocy społecznej.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego mającym odzwierciedlenie w rozważanej sprawie, „obowiązek ubezpieczenia nie jest tożsamy z okresem ubezpieczenia, który jest uzależniony od opłacania składki lub zwolnienia
z obowiązku opłacania składki. Prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych jest zaś uzależnione od posiadania wymaganego okresu ubezpieczenia (składkowego lub nieskładkowego), a nie od obowiązku podlegania ubezpieczeniu. I choć z art. 5 ust. 4 ustawy emerytalnej wynika a contrario,
że przy ustalaniu prawa do emerytury i renty dla osoby niebędącej płatnikiem składek na własne ubezpieczenia podlega uwzględnieniu okres, za który
nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie, to jednak ocenie musi być poddane to, czy dotyczy to również okresu, odnośnie do którego wysokości składek w ogóle nie można ustalić. Jeżeli bowiem wymiar składek, które wygasły, nie może zostać dokonany, to takiego nieustalonego co do wysokości zobowiązania
nie można zewidencjonować na koncie osoby podlegającej ubezpieczeniom społecznym nawet jako składek należnych, czy też przedawnionych, co nie tylko uniemożliwia przyjęcie ich za podstawę obliczenia emerytury dla osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., ale i nasuwa zasadniczą wątpliwość
w kwestii uwzględnienia takiego okresu jako okresu składkowego przy ustalaniu prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.” ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt II UZ 38/13).

Odwołujący za pomocą zgromadzonego materiału dowodowego nie udowodnił, że posiadał wymagany okres ubezpieczeniowy z tytułu zatrudnienia w Zakładzie (...) od dnia 1 lipca 1988 r. do dnia 7 lipca 1989 r.

Ponadto odwołujący w toku postępowania nie przedstawił żadnej dodatkowej dokumentacji, która potwierdziłaby inne okresy jego zatrudnienia przypadające do dnia 1 stycznia 1999 r. i spowodowałaby wydłużenie okresów składkowych i nieskładkowych do co najmniej 25 lat, który to wymóg statuuje ustawa.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd zważył, że nawet hipotetycznie, w przypadku zaliczenia odwołującemu okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców (wymiarze 2 lat 7 miesięcy i 28 dni) oraz doliczenia nie zaliczonego przez organ rentowy okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) od dnia 1 lipca 1988 r. do dnia 7 lipca 1989 r. (1 rok 7 dni), co łącznie daje 3 lata 8 miesięcy i 5 dni, odwołujący J. L. w dalszym ciągu nie legitymowałby się 25-letnim ogólnym stażem pracy. Ustalony dotychczas przez organ rentowy staż pracy wynosi bowiem 21 lat i 3 dni, co w połączeniu z powyższymi okresami daje łącznie 24 lata 8 miesięcy i 8 dnia, a zatem nadal jest to okres krótszy od wymaganych 25 lat.

W związku z powyższym, Sąd zważył, że J. L. nie spełnił pierwszej i zarazem podstawowej przesłanki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury, tj. nie udowodnił 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Wobec tego Sąd dokonując analizy niniejszej sprawy doszedł do przekonania, że badanie i kontrola w toku postępowania charakteru pracy odwołującego w warunkach szczególnych w spornych okresach byłaby bezprzedmiotowa i prowadziłaby tylko do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania. Sąd Okręgowy podkreśla, że nawet w przypadku udowodnienia przez ubezpieczonego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych,
nie nabyłby prawa przedmiotowego świadczenia, gdyż nie posiada 25-letniego stażu pracy.

W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

SSO Renata Gąsior

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)