VII U 692/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2025-11-19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 listopada 2025 r.
Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Tomaszewska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 listopada 2025 r. w Warszawie
sprawy A. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.
o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy
na skutek odwołania A. K.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.
z dnia 26 kwietnia 2022 r. znak (...)
1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje A. K. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy od 1 stycznia 2022 r. na stałe;
2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz A. K. kwotę 360,00 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi za czas od daty uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
UZASADNIENIE
W dniu 7 czerwca 2022r. A. K. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 26 kwietnia 2022r., znak: (...), odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, wnosząc o jej zmianę poprzez orzeczenie, że częściowa niezdolność do pracy pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 13 lutego 2013r. oraz o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy w wysokości półtora świadczenia (w zbiegu z innymi świadczeniami), jak również o zasądzenie od organu rentowego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Ubezpieczona zarzuciła zaskarżonej decyzji błąd w ustaleniach faktycznych polegający na zupełnym pominięciu przez organ rentowy czynników zewnętrznych doznanego urazu, który powstał w związku z wypadkiem przy pracy, co zostało ustalone w postępowaniu zakończonym prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 stycznia 2021r., sygn. akt XIV Pa 183/20 oraz w opinii sądowo - lekarskiej z dnia 19 listopada 2019r.
Uzasadniając odwołanie, ubezpieczona wskazała, że w wyniku wypadku przy pracy doznała urazu obydwu stawów ramiennych: w barku lewym – uszkodzenia, zerwania części stożka rotatorów w obrębie ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego, a w braku prawnym -całkowitego zerwania ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego, z retrakcją kikuta na około 20 mm. Po tym już nigdy nie powróciła do pracy, co prowadzi do wniosku, że skutkiem wypadku przy pracy z dnia 13 lutego 2013r. jest niezdolność do pracy. Tym samym, w ocenie ubezpieczonej, spełnione zostały przesłanki do wydania orzeczenia o powiązaniu orzeczonej niezdolności do pracy z wypadkiem przy pracy z dnia 13 lutego 2013r.
Dodatkowo ubezpieczona wskazała, że zasadne jest dopuszczenie w sprawie dowodu z opinii z 4 kwietnia 2017r. i z 19 listopada 2019r., które znajdują się w aktach ZUS, bowiem z ich treści wynika konkretny rozmiar obrażeń doznanych przez ubezpieczoną, a także powstanie niezdolności do pracy w dniu wypadku przy pracy. Mimo tego, z najdalej posuniętej ostrożności procesowej, ubezpieczona wniosła o przeprowadzenie dowodu z dodatkowej opinii biegłego ds. medycyny pracy, która wykaże, że do wystąpienia niezdolności do pracy doszło w związku z wypadkiem przy pracy. Na związek między niezdolnością do pracy a wypadkiem przy pracy wskazuje opinia biegłego ds. medycyny pracy z 4 kwietnia 2017r. O tym, że do powstanie urazów powodujących niezdolność do pracy doszło w związku z wypadkiem przy pracy wskazuje również uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie (odwołanie z 2 czerwca 2022r. – k. 3-7 a.s).
W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania, a uzasadniając przedstawione stanowisko wskazał, że A. K. w dniu 14 stycznia 2022r. złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 13 lutego 2013 roku. W toku postępowania komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z 19 kwietnia 2022r. uznała, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy od 19 listopada 2014 roku na stałe, lecz niezdolność ta nie pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy. W oparciu o powyższe organ rentowy wydał decyzję z dnia 26 kwietnia 2022r., którą odmówił A. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy (odpowiedź na odwołanie z 30 czerwca 2022r. – k. 9 a.s.).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
A. K., urodzona (...), posiada wykształcenie ekonomiczne. Od 15 maja 2008 roku była zatrudniona w Ministerstwie (...) na stanowisku specjalisty w Departamencie (...). W lutym 2010 roku doznała urazu barku prawego i od tego czasu występowały u niej dolegliwości bólowe. Była leczona zachowawczo, ale bez efektu. W badaniu MR stwierdzono uszkodzenie stożka rotatorów, co skutkowało zakwalifikowaniem do leczenia operacyjnego. Leczenie artroskopowe przeprowadzono w 2010 roku, była to rekonstrukcja stożka rotatorów z użyciem implantów. Następnie ubezpieczona była rehabilitowana - od 2 sierpnia do 10 września 2010r. w oddziale rehabilitacji, gdzie uzyskano zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz poprawę zakresu ruchomości i siły mięśniowej barku prawego. Wykonane w dniu 17 października 2010r. kontrolne badanie USG wykazało cechy wygojenia uszkodzonych struktur barku prawego po leczeniu operacyjnym. Podobnie podczas pobytu w oddziale rehabilitacji w dniach 3 stycznia – 4 lutego 2011r. uzyskano dalszą poprawę siły mięśniowej i rytmu łopatkowo-ramiennego oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych barku prawego. W dniu 26 lipca 2011r. wykonano metodą artroskopową operacyjną rekonstrukcję uszkodzonych struktur ścięgnisto-mięśniowych barku lewego. W dniach 12 września – 24 października 2011r. ubezpieczona była poddana leczeniu usprawniającemu w oddziale rehabilitacyjnym, gdzie uzyskano wzmocnienie mięśni obręczy barkowych. W dniu 8 lutego 2013r. specjalista chirurgii urazowo- ortopedycznej, badający A. K. w poradni ortopedycznej, wystawił zaświadczenie lekarskie o jej zdolności do pracy z zastrzeżeniem ograniczenia obciążeń kończyn górnych. W dniu 13 lutego 2013r., pierwszego dnia po powrocie do pracy, przełożona ubezpieczonej poleciła jej przeniesienie dokumentacji w ilości 6 segregatorów, każdy ważący około 3,5-4 kg, co spowodowało wystąpienie silnych dolegliwości bólowych barków. Wykonane w dniu 20 lutego 2013r. badanie tomografii komputerowej z kontrastem wykazało ponowne uszkodzenie (już wygojonych) struktur ścięgnisto-mięśniowych barku prawego i lewego. Zostało to potwierdzone podczas konsultacji i badania USG barków przez specjalistę ortopedii w dniu 7 maja 2013r. Nadmierne przeciążenie barków w dniu 13 lutego 2013r. zapoczątkowało konieczność ponownego leczenia operacyjnego obu stawów barkowych i przewlekłej rehabilitacji oraz utrwaliło stałą dysfunkcję stawów ( dokumentacja medyczna – akta rentowe, opinia biegłych sądowych: neurologa M. K. i ortopedy J. S. – k. 272 - 280 a.s., opinia uzupełniająca biegłego sądowego ortopedy J. S. – k. 321 - 324 a.s.).
A. K. od 29 grudnia 2014r. ma przyznaną rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, od 1 lutego 2018 roku świadczenie to zostało przyznane na stałe (decyzja z 19 marca 2015r. – k. 64 akt rentowych, decyzja z 22 lutego 2018r. – k. 102 akt rentowych).
Wyrokiem z 15 stycznia 2021 roku Sąd Okręgowy w Warszawie XIV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia i ustalił, że zdarzenie z 13 lutego 2013r. z udziałem A. K. było wypadkiem przy pracy oraz zobowiązał Ministerstwo (...) do sprostowania protokołu nr (...) ustalającego okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy zaistniałego w dniu 13 lutego 2013r. poprzez stwierdzenie, iż w dniu 13 lutego 2013r. A. K. uległa wypadkowi przy pracy (kopia wyroku z 15 stycznia 2021r. – k. 17 akt rentowych).
W dniu 14 stycznia 2022 roku A. K. złożyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy ( wniosek – k. 1 akt rentowych). W toku postępowania przed organem rentowym została skierowana do lekarza orzecznika ZUS, który po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i analizie dokumentacji medycznej, wydał orzeczenie w dniu 25 lutego 2022r., w którym uznał, że ubezpieczona jest trwale częściowo niezdolna do pracy od 19 listopada 2014r., natomiast częściowa niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS – k. 19 akt rentowych). Następnie, w wyniku wniesionego przez A. K. sprzeciwu, Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z 19 kwietnia 2022r., po analizie dokumentacji medycznej, podtrzymała stanowisko, jakie zajął lekarz orzecznik ZUS (orzeczenie Komisji Lekarskiej – k. 22 akt rentowych).
W dniu 26 kwietnia 2022r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję znak: (...), którą odmówił A. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy (decyzja ZUS z 26 kwietnia 2022r. – k. 23 akt rentowych).
A. K. odwołała się ww. decyzji, a sąd postanowieniem z 10 października 2022r. dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego ortopedy celem ustalenia, czy ubezpieczona jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej w związku z wypadkiem przy pracy, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa, to na jaki okres (postanowienie z 10 października 2022r. – k. 27 a.s.).
Biegły sądowy ortopeda M. G. w opinii z 20 grudnia 2022 roku, wydanej po przeprowadzeniu badania lekarskiego oraz dokonaniu analizy akt sprawy wraz ze zgromadzoną dokumentacją medyczną, stwierdził że A. K. nie utraciła zdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 13 lutego 2013r. Biegły wskazał, że badana jest faktycznie trwale częściowo niezdolna do pracy, co jest spowodowane znaczną dysfunkcją barków, ale nie ma to związku ze zdarzeniem z dnia 13 lutego 2013r. W ocenie biegłego u ubezpieczonej w wyniku wypadku doszło do nasilenia dolegliwości bólowych, ale nie doszło do pogorszenia sprawności ruchowej oraz do dalszego uszkodzenia już uszkodzonej wcześniej struktury narządu ruchu (opinia biegłego sądowego ortopedy M. G. – k. 51-57 a.s.).
A. K. złożyła do Prokuratury Rejonowej W. – (...) w W. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez biegłego M. G. czynów z art. 233 § 4 k.k., art. 267 § 3 k.k. i art. 286 § 1 k.k. Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2024r. odmówiono wszczęcia śledztwa w sprawie ( postanowienie z 22 sierpnia 2024r. – k. 199-200 a.s.).
Z uwagi na liczne zastrzeżenia A. K. do opinii, którą wydał w jej sprawie biegły M. G., Sąd postanowieniem z 2 stycznia 2024r., zmienionym postanowieniem z dnia 9 października 2024r., dopuścił dowód z opinii biegłych ortopedy i neurologa z Instytutu (...) w K. na okoliczność, czy ubezpieczona jest całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy, a jeżeli tak, to czy niezdolność ta powstała w związku z wypadkiem przy pracy i od kiedy; czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa, to na jaki okres (postanowienie z 2 stycznia 2024r. – k. 171 a.s., postanowienie z 9 października 2024r. – k. 208 a.s.).
Biegły sądowy specjalista neurologii M. K. w opinii z dnia 28 stycznia 2025r. -po dokonaniu analizy dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy oraz w aktach rentowych – wskazał, że z perspektywy neurologicznej u A. K. nie występują objawy neurologiczne stanowiące o jej częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy. W ocenie biegłego objawy neurologiczne występujące u ubezpieczonej, takie jak drętwienia dłoni, nie mają przyczyny w uszkodzeniu nerwów obwodowych, ich przyczyną nie jest uszkodzenie nerwu pośrodkowego i łokciowego zgodnie z wynikiem badania elektromiograficznego. Ponadto u A. K. rozpoznano stan po urazie głowy i kręgosłupa szyjnego oraz chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego - w rezonansach magnetycznych tych odcinków kręgosłupa nie wykazano nasilonej dyskopatii prowadzącej do uszkodzenia, czy ucisku na struktury układu nerwowego, co mogłoby skutkować niezdolnością do pracy. Nadto biegły podkreślił, że zaniki mięśniowe wpływające na osłabienie siły mięśniowej kończyn górnych, czy ograniczenia ruchów biernych i czynnych w stawach wynikają ze schorzeń ortopedycznych, są wtórne do chorób opiniowanych przez biegłego ortopedę.
Z kolei biegły sądowy specjalista ortopedii J. S. stwierdził, że ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do wykonywania pracy związanej z wysiłkiem fizycznym (przenoszenie ciężkich przedmiotów powyżej 1 kg, unoszenie kończyn górnych do góry lub boku). W opinii szczegółowo opisał przebieg choroby A. K., jednak podkreślił, że to wypadek przy pracy w dniu 13 lutego 2013r. zapoczątkował konieczność ponownego leczenia operacyjnego obu stawów barkowych i przewlekłej rehabilitacji oraz doprowadził do utrwalania się stałej dysfunkcji stawów barkowych. W ocenie biegłego ortopedy przedstawiony ciąg zdarzeń wykazuje, że uszkodzone struktury barku prawego i lewego, leczone operacyjnie w 2010 roku i w 2011 roku, choć o zmniejszonej wytrzymałości i funkcjonalności (zbliznowacenia pooperacyjne) uległy wygojeniu, co pozwoliło na powrót do pracy (w tym wypadku pracy umysłowej). Nagłe przeciążenie barków w dniu 13 lutego 2013 roku spowodowało ponowne ich uszkodzenie i w konsekwencji narastające dolegliwości bólowej i dysfunkcję z koniecznością reoperacji. W ocenie biegłego należy więc przyjąć, że obecny stan A. K. jest następstwem incydentu z dnia 13 lutego 2013 roku. Biegły wskazał, że zachodzi trwała niezdolność do pracy fizycznej angażującej kończyny górne, gdyż w tym zakresie opiniowana nie rokuje poprawy (opinia biegłych sądowych: neurologa M. K. i ortopedy J. S. – k. 272 - 280 a.s.).
Dodatkowo, w opinii uzupełniającej z dnia 22 maja 2025r., biegły sądowy specjalista ortopedii J. S. - odpowiadając na zarzuty organu rentowego – wyjaśnił, że w opinii głównej nie stwierdził całkowitej niezdolności do jakiejkolwiek pracy zarobkowej, lecz wskazał, że A. K. jest całkowicie niezdolna do wykonywania pracy związanej z wysiłkiem fizycznym (przenoszenie ciężkich przedmiotów powyżej 1 kg, unoszenie kończyn górnych do góry i boku). Biegły podtrzymał swoje wnioski z opinii głównej i podkreślił, że oczywistym jest, iż problemy chorobowe stawów barkowych ubezpieczonej rozpoczęły się od 2010r., ale jak wynika z dokumentacji medycznej, po przeprowadzonych operacjach i przewlekłej rehabilitacji uzyskano zadawalający wynik leczenia, doprowadzając do wygojenia uszkodzonych struktur (co potwierdziły badania lekarskie czy USG i TC). W ocenie biegłego oczywistym jest, że wytrzymałość struktur tkankowych obu barków, po przebytych uszkodzeniach, była zmniejszona i nie powinny być one narażone na przeciążenia, co zostało uwzględnione w opinii lekarza specjalisty chirurgii urazowo-ortopedycznej wystawiającego zaświadczenie o zdolności do pracy (z zastrzeżeniem ograniczenia obciążeń kończyn górnych - czyli zdolność do tzw. pracy umysłowej). Biegły ocenił, że nagłe przeciążenie barków w dniu 13 lutego 2013r. spowodowało ponowne ich uszkodzenie i w konsekwencji narastające dolegliwości bólowe i dysfunkcję z koniecznością reoperacji. Z powyższych względów należy przyjąć, że obecny stan A. K. jest następstwem zdarzenia z dnia 13 lutego 2013r., które gdyby nie wystąpiło, nie doprowadziłoby do ponownego pogorszenia i uszkodzeń o obrębie osłabionych struktur stawów barkowych (opinia uzupełniająca biegłego sądowego ortopedy J. S. – k. 321 - 324 a.s.).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zebrane w sprawie dokumenty, w tym dokumentację medyczną A. K., konieczną w procesie opiniowania przez biegłych sądowych oraz dokumenty obrazujące przebieg postępowania przed organem rentowym i okoliczności wypadku przy pracy, jakiemu ubezpieczona uległa w dniu 13 lutego 2013 roku. Zostały one ocenione jako wiarygodne, ponieważ ich treść oraz forma nie budziły zastrzeżeń.
Ustalając stan faktyczny, Sąd uwzględnił również wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 15 stycznia 2021r., potwierdzający że zdarzenie z 13 lutego 2013r. było wypadkiem przy pracy, a także oparł się na opiniach głównej i uzupełniającej biegłego sądowego ortopedy J. S.. Opinie te zostały poprzedzone analizą dokumentacji medycznej i choć ubezpieczona nie stawiła się na badaniu, to ich treść wskazuje na dokładną i wszechstronną ocenę jej stanu zdrowia w zakresie występujących u niej schorzeń ortopedycznych, przebiegu leczenia oraz związku z wypadkiem przy pracy. Ponadto, biegły przeanalizował nie tylko skutki wypadku z 13 lutego 2013r., ale również – w opinii głównej, a jeszcze szerzej w opinii uzupełniającej – odniósł się do uszkodzenia barku, jakie występowało u A. K. od 2010r. Uszkodzenie to oraz związane z nim leczenie operacyjne i rehabilitację uwzględnił, wydając opinie w sprawie. Wyjaśnił również, z jakich przyczyn te okoliczności, nie wpłynęły na jego stanowisko w zakresie stwierdzonego związku między niezdolnością do pracy a wypadkiem przy pracy z 13 lutego 2013r. Zdaniem Sądu, argumentacja w tym zakresie przedstawiona, odpowiadająca na zarzuty ZUS, jest przekonująca i logiczna, dlatego opinie biegłego J. S. zostały ocenione jako rzetelne. Możliwości dokonania takiej oceny nie przeczy to, iż biegły nie wskazał wprost, że A. K. jest częściowo niezdolna do pracy, tylko posłużył się stwierdzeniem o całkowitej niezdolności do pracy. W opinii uzupełniającej wyjaśnił bowiem, iż nie chodzi o całkowitą niezdolność do pracy czy niezdolność do jakiejkolwiek pracy zarobkowej, a tylko o całkowitą niezdolność do wykonywania pracy związanej z wysiłkiem fizycznym, co odpowiada definicji częściowej niezdolności pracy, to jednak będzie jeszcze przedmiotem szerszej analizy. W tym miejscu natomiast wskazać należy na rzetelność obu opinii biegłego J. S., które są przekonujące, gdyż przedstawiony w nich wywód odpowiadający na pytania sądu, jest spójny, logiczny oraz jasno umotywowany.
Podobnej oceny Sąd dokonał także w przypadku opinii biegłego neurologa M. K.. Opinia neurologiczna, jaką wskazany biegły przygotował, jest pełna, jasna i umotywowana, a ponadto nie była przedmiotem zarzutów stron, choć nie stała się podstawą wyrokowania, jako że dolegliwości na podłożu neurologicznym nie są powodem niezdolności do pracy, a także między nimi a wypadkiem z 13 lutego 2013r. nie występuje związek.
Z kolei opinia biegłego sądowego M. G., choć fakt jej wydania Sąd odnotował, ustalając stan faktyczny, nie została oceniona jako rzetelna. Z uwagi na zgłoszone przez ubezpieczoną zarzuty, które doprowadziły również do złożenia do Prokuratury Rejonowej W. – (...) w W. zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przez biegłego przestępstwa, poddające w wątpliwość rzetelność opinii, Sąd dopuścił dowód z opinii innego biegłego ortopedy. Konieczność taka powstała z tego względu, że stanowisko, jakie ubezpieczona przedstawiła w piśmie z 27 kwietnia 2023r. (k. 102-112 a.s.), z jednej strony poddaje w wątpliwość możliwość oceny opinii M. G. jako przydatnej w sprawie, z drugiej zaś – z uwagi na charakter zarzutów – zgłoszone zarzuty nie mogą być w pełni wyjaśnione w toczącym się postępowaniu (wiadomo, że takie postępowanie wyjaśniające prowadzi choćby Prezes Sądu Okręgowego, na którego liście biegłych znajduje się M. G.). Z tej przyczyny, zdaniem Sądu, biorąc pod uwagę również konieczność zapewnienia szybkiego i sprawnego zakończenia postępowania, jedynym rozwiązaniem było nieuwzględnienie opinii, jaką wydał M. G. i przeprowadzenie dowodu z opinii innych specjalistów.
Sąd na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. pominął wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego ortopedy. Z uwagi na okoliczność, że opinie biegłego J. S. zostały ocenione jako rzetelne, to nie zachodziła potrzeba wydania opinii przez kolejnego biegłego ww. specjalności, tym bardziej że zastrzeżenia, jakie organ rentowy przedstawił w opinii lekarskiej z 30 czerwca 2025r. – po wydaniu przez ortopedę opinii uzupełniającej – mają charakter wyłącznie polemiczny. Organ rentowy, prezentując je, powielił wcześniejsze stanowisko, nie podejmując merytorycznej i pogłębionej dyskusji z wnioskami biegłego i ich uzasadnieniem. Wnioski te, choć je odnotował, wydaje się, że zignorował, nie wskazując z jakich przyczyn są one niesłuszne. Tymczasem, dla wykazania konieczności powołania w sprawie kolejnego biegłego, taka pogłębiona argumentacja, wykazująca wadliwość rozumowania ortopedy J. S., byłaby konieczna. Wobec jej braku, a także biorąc pod uwagę pogłębione i logiczne wywody ww. biegłego, Sąd pominął wniosek Zakładu o przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnego ortopedy.
Pominięciu podlegał również wniosek ubezpieczonej, zgłoszony w odwołaniu, o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy. Zdaniem Sądu, ze względu na zakres, w jakim konieczne było posiadanie wiadomości specjalnych z uwagi na rodzaj schorzeń ubezpieczonej i skutki wypadku przy pracy, bardziej przydatna w sprawie była opinia ortopedyczna niż specjalisty medycyny pracy. Poza tym, po wydaniu w sprawie opinii ortopedycznej, która została oceniona jako rzetelna, wszystkie okoliczności w sprawie istotne, konieczne do wyrokowania, zostały wyjaśnione. Wobec tego dopuszczenie jeszcze dowodu z opinii tego specjalisty, o którego wnioskowała A. K., prowadziłoby do przewlekłości i tak długo trwającego postępowania.
Podobnie, jako nieprzydatne w postępowaniu i zmierzające do jego przedłużenia, sąd ocenił wnioski dowodowe ubezpieczonej zgłoszone w pismach z 27 kwietnia 2023r. i z 15 stycznia 2025r. Wszystkie one zostały zgłoszone dla wykazania nierzetelności biegłego M. G., który wydał opinię w sprawie. Sąd – jak wcześniej zostało wskazane – ocenił, że z uwagi na wątpliwości, co do możliwości uwzględnienia opinii tego biegłego, konieczne było dopuszczenie dowodu z opinii innych specjalistów – ortopedy i neurologa. W tej sytuacji przesłuchanie świadków wskazanych w piśmie z 15 stycznia 2025r. oraz dopuszczenie innych dowodów, przedstawionych w piśmie z 27 kwietnia 2023r., wszystkich na okoliczność nierzetelności M. G., spowodowałoby przewlekłość postępowania. Poza tym, bez przeprowadzenia tych dowodów, z uwagi na zarzuty ubezpieczonej i inne okoliczności, związane z osobą biegłego M. G., opinia, jaką ten biegły wydał w przedmiotowej sprawie, nie mogła być oceniona jako rzetelna. W tej sytuacji wnioski dowodowe A. K., zmierzające do wykazania tego, zostały pominięte.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie A. K. podlegało uwzględnieniu.
Spór w przedmiotowej sprawie dotyczy prawa A. K. do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2022r., poz. 2189 – dalej jako ustawa wypadkowa) ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy. Natomiast w myśl art. 17 ust. 1 ustawy wypadkowej, przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej i dodatku do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej z tytułu ubezpieczenia wypadkowego, do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z wyjątkiem art. 57 ust. 1 pkt 4 oraz art. 101a tej ustawy, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy. Z kolei ust. 2 art. 17 przewiduje, że świadczenia, o których mowa w ust. 1, przysługują niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Powyższe odesłanie do przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS sprawia, że przy ocenie niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy znajdują zastosowanie m.in. przepisy art. 12 i art. 13 ustawy emerytalnej. Zgodnie z art. 12 ust. 1 tej ustawy niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu. Powyższy przepis rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy – niezdolność częściową oraz całkowitą. Osobą częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 2). Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 3). Jednocześnie, zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej, przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego. Przy tym niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań do odzyskania zdolności do pracy; gdy zaś takie rokowania istnieją, orzeka się okresową niezdolność do pracy (ust. 2 i 3).
W rozpatrywanej sprawie bezsporne jest, że A. K. jest częściowo niezdolna do pracy. W związku z tym od 29 grudnia 2014r. ma przyznaną rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, a od 1 lutego 2018 roku świadczenie zostało jej przyznane na stałe. W zaskarżonej decyzji organ rentowy odmówił przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, powołując się na orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS, która uznała, że częściowa niezdolność do pracy ubezpieczonej nie pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy.
Sąd badając ww. sporny aspekt musiał dopuścić dowód z opinii biegłych. Wynika to z tego, że ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia, a również związku między niezdolnością do pracy a wypadkiem przy pracy, wymaga wiadomości specjalnych. Z tego względu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, w tym w związku z wypadkiem przy pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, powołuje się osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo – lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń występującego z wnioskiem o świadczenie rentowe (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 11 lutego 2016r., III AUa 1609/15; wyroki Sądu Najwyższego: z 11 kwietnia 2007r., I UK 304/06, LEX nr 898844; z 8 maja 2008r., I UK 356/07, OSNP 2009 nr 17-18, poz. 234; z 5 czerwca 2008r., III UK 9/08, LEX nr 494139; z 3 września 2009r., III UK 30/09, LEX nr 537018; z 15 września 2009r., II UK 1/09, LEX nr 574538; z 13 października 200r., II UK 106/09, LEX nr 558589; z 12 stycznia 2010 r., I UK 204/09, LEX nr 577813).
Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe z uwzględnieniem dokumentacji medycznej ubezpieczonej, której analizę zlecił biegłym sądowym z zakresu ortopedii i neurologii. Biegły sądowy ortopeda J. S. w opiniach głównej oraz uzupełniającej, opartych na dokumentacji medycznej ubezpieczonej, wskazał że A. K. jest trwale częściowo niezdolna do pracy. Przyczyną niezdolności do pracy są następstwa wypadku przy pracy z dnia 13 lutego 2013r., który zapoczątkował konieczność ponownego leczenia operacyjnego obu stawów barkowych, przewlekłej rehabilitacji i utrwalania się stałej dysfunkcji stawów barkowych.
Mając na względzie kompleksowy i rzetelny charakter sporządzonych opinii Sąd podzielił wnioski biegłego w całości. Opinie zostały wydane na podstawie właściwych przesłanek. Podkreślenia wymaga, że dowód z opinii biegłego jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sąd uzyskał od biegłych sądowych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej. Poza tym Sąd nie może czynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 18 września 2014r., I UK 22/14; z dnia 24 czerwca 2015r., I UK 345/14; z dnia 30 czerwca 2000r., II UKN 617/99; także wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 14 września 2017r., III AUa 258/17).
Podzielając wnioski z opinii biegłego J. S., Sąd Okręgowy, odmiennie niż organ rentowy, przyjął, że stan zdrowia A. K. uzasadnia zakwalifikowanie jej jako osoby częściowo niezdolnej do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na stałe. W rozpatrywanej sprawie Sąd nie znalazł podstaw, by uwzględnić zarzuty ZUS, szczególnie wobec faktu, iż biegły w opinii uzupełniającej kategorycznie zaprzeczył, aby stwierdził u badanej całkowitą niezdolność do pracy. Biegły odniósł się również w sposób jasny, spójny i wyczerpujący do zarzutów Zakładu, jakoby wypadek przy pracy nie był przyczyną powstałej niezdolności do pracy. Wskazał, że problemy ubezpieczonej ze stawami barkowymi rozpoczęły się od 2010r., ale jak wynika z dokumentacji medycznej, po operacjach i przewlekłej rehabilitacji uzyskano zadawalający wynik leczenia, doprowadzając do wygojenia uszkodzonych struktur, a obecny stan A. K. jest następstwem zdarzenia z dnia 13 lutego 2013r. Według stanowiska biegłego, które jest przekonujące, gdyby zdarzenie to nie wystąpiło, to nie doszłoby do ponownego pogorszenia i uszkodzeń w obrębie osłabionych struktur stawów barkowych. Jak wcześniej zostało wskazane, organ rentowy z tego rodzaju wnioskami medycznymi, wynikającymi z dokumentacji, nie podjął merytorycznej polemiki, koncentrując się na samym tylko kwestionowaniu korelacji obecnego stanu zdrowia ubezpieczonej z wypadkiem przy pracy i akcentowaniu jej problemów z barkami od 2010r. Tymczasem biegły sądowy J. S. kwestie te dogłębnie przeanalizował, prezentując jasne, spójne i wyczerpujące wnioski, których organ rentowy nie zdołał podważyć. Jeśli chodzi natomiast o kwestię stopnia niezdolności do pracy, to jak sama ubezpieczona akcentowała i żądała w odwołaniu, w jej przypadku należało przyjąć częściową niezdolność do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Wnioski przedstawione przez biegłego ortopedę na to właśnie wskazują. Wprawdzie biegły ten użył stwierdzenia całkowita niezdolność do pracy, ale wyjaśnił w opinii uzupełniającej, że nie chodziło o całkowitą niezdolność do pracy jako takiej czy o niezdolność do jakiejkolwiek pracy, lecz o całkowitą niezdolność do pracy związanej z wysiłkiem fizycznym. Sąd, mając na względzie takie stanowisko biegłego i przedstawione wyjaśnienia, a także definicje częściowej i całkowitej niezdolności do pracy, cytowane na wstępie rozważań, przyjął że ubezpieczona jest więc niezdolna częściowo do pracy. Nie utraciła zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, co biegły wprost wskazał, a tylko w takim wypadku można byłoby ocenić, iż jest całkowicie niezdolna do pracy. W jej sytuacji, co zresztą akcentował również pełnomocnik ubezpieczonej w piśmie z 25 lipca 2024r., doszło do utraty zdolności do wykonywania pracy związanej z wysiłkiem fizycznym, w tym pracy biurowej, bo taka praca – poza wykonywaniem wysiłku umysłowego – wiąże się również z zadaniami, które wymagają użycia siły fizycznej. Potwierdzają to zresztą okoliczności, w jakich doszło do wypadku przy pracy z 13 lutego 2023r., kiedy ubezpieczona – wykonująca pracę biurową – otrzymała polecenie przeniesienia segregatorów.
Podsumowując, zdaniem Sądu nie budzi wątpliwości utrata przez A. K. zdolności do pracy, a potwierdzeniem jest nie tylko stanowisko biegłego, o którym była mowa, ale także dotychczasowe orzecznictwo organu rentowego – także to poprzedzające wydanie zaskarżonej decyzji. Wynika z niego, że sam Zakład od wielu lat nie kwestionował częściowej niezdolności do pracy występującej u A. K.. Jeśli chodzi zaś o ewentualność stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy – to mimo użytego przez J. S. stwierdzenia o całkowitej niezdolności do pracy – taka nie zachodziła. Ubezpieczona nie utraciła zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, zatem w jej przypadku można było stwierdzić jedynie częściową niezdolność do pracy na stałe. Między tą niezdolnością a wypadkiem przy pracy istnieje związek, co potwierdził biegły sądowy. Z tego względu na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., zaskarżona decyzja podlegała zmianie poprzez przyznanie A. K. renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Orzekając o dacie, od której to świadczenie jest należne, Sąd - stosując art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej w związku z art. 17 ust. 1 ustawy wypadkowej - przyjął dzień 1 stycznia 2022r., a więc pierwszy dzień miesiąca, w którym ubezpieczona złożyła wniosek. Świadczenie, zgodnie ze stanowiskiem biegłego – biorąc pod uwagę trwałość niezdolności do pracy – zostało przyznane na stałe.
Sąd na podstawie art. 98 k.p.c. zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz A. K., reprezentowanej przez pełnomocnika, kwotę 360,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za czas od daty uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Wskazana kwota, stanowiąca stawkę minimalną, została ustalona na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023r., poz. 1935 ze zm.), który rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 23 grudnia 2024r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2024r., poz. 1947), został zmieniony od 31 grudnia 2024r. Zmiana, nie zawierająca przepisów przejściowych, polegała na zastąpieniu dotychczasowej stawki 180 zł stawką wynoszącą 360 zł i stąd taka została zasądzona na rzecz A. K..
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Agnieszka Stachurska
Data wytworzenia informacji: