Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

31 października 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Małgorzata Kosicka

po rozpoznaniu 31 października 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Warszawie

odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z 14 lutego 2023 r., znak (...)

o wydanie zaświadczenia

I.  oddala odwołanie;

II.  zasadza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. 180 zł ( sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

sygn. akt VII U 756/23

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. z 14 lutego 2023 roku, znak (...)- (...). Odwołująca wniosła o:

1.  ustalenie, że płatności odwołującej w łącznej w kwocie 67.580,52 zł, na którą składają się:

a.  przelew z 16 maja 2022 r. na kwotę 9.820,28 zł,

b.  przelew z 16 maja 2022 r. na kwotę 13.989,23 zł,

c.  przelew z 16 maja 2022 r. na kwotę 5.400,00 zł,

d.  przelew z 16 maja 2022 r. na kwotę 7.000,00 zł,

e.  przelew z 21 czerwca 2022 r. na kwotę 31.371,01 zł,

uiszczone na rachunek bankowy o numerze (...) zostały wniesione z tytułu obowiązku odwołującej spółki odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jego pracowników za miesiące marzec, kwiecień oraz maj 2022 r.,

2.  stwierdzenie obowiązku organu rentowego do złożenia oświadczenia o przeksięgowaniu wpłat opisanych w pkt 1 petitum na rachunek bankowy przypisany odwołującej do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne o numerze (...);

3.  ustalenie, że konto odwołującej w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych po rozliczeniu składek nie wykazuje zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;

4.  uchylenie zaskarżonej decyzji z 14 lutego 2023 r. wydanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. i zobowiązanie organu rentowego do wydania odwołującej zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na podstawie art. 50 ust. 4a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz nadesłania tego zaświadczenia na adres pełnomocnika drogą pocztową;

W uzasadnieniu stanowiska odwołująca spółka wskazała, że jest spółką prawa handlowego prowadzącą działalność gospodarczą polegającej na prowadzeniu placówek przedszkolnych. Zatrudnia pracowników, w związku z czym jako płatnik składek w rozumieniu art. 4 pkt 2) ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych jest ona zobowiązana do odprowadzania do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne.

Odwołująca wskazała, że jedyną osobą prowadzącą jej sprawy jest Prezes Zarządu uprawniony do samodzielnej reprezentacji - A. K.. A. K. jest także jedynym członkiem zarządu spółki (...) do (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z..

Odwołująca wskazała, że 16 maja 2022 r. oraz 21 czerwca 2022 r. omyłkowo dokonała płatności sum pieniężnych przeznaczonych na ubezpieczenia społeczne jej pracowników za miesiące marzec, kwiecień oraz maj 2022 r. na błędny rachunek płatnika - spółki (...) do (...) sp. z o.o. W wyniku omyłki wpłaty z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne zostały przekazane na niewłaściwy rachunek bankowy o numerze: (...) przypisany spółce (...) do (...) sp. z o.o., podczas gdy powinny zostać one przekazane na rachunek bankowy o numerze: (...) przypisany odwołującej się spółce. Łączna kwota błędnie zaksięgowanych składek wynosi 67.580,52 zł, na którą składają się:

1.  przelew z 16 maja 2022 r. na kwotę 9.820,28 zł za okres marzec 2022 r.,

2.  przelew z 16 maja 2022 r. na kwotę 13.989,23 zł za okres marzec 2022 r.,

3.  przelew z 16 maja 2022 r. na kwotę 5.400,00 zł za okres kwiecień 2022 r.,

4.  przelew z 16 maja 2022 r. na kwotę 7.000,00 zł za okres kwiecień 2022 r.,

5.  przelew z 21 czerwca 2022 r. na kwotę 31.371,01 zł za okres maj 2022 r.

Niezwłocznie po ustaleniu omyłki odwołująca w piśmie z 22 lipca 2022 r. zwróciła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prośbą o przeksięgowanie błędnie uiszczonych wpłat na prawidłowy rachunek. Wyjaśniła organowi rentowemu, na czym polegał błąd odwołującej oraz jakich płatności i za jaki okres dotyczy przeksięgowanie.

Organ rentowy nie ustosunkował się do pisma odwołującej się spółki. Zamiast tego, 27 października 2022 r. wystosował wobec odwołującej się spółki trzy upomnienia (nr (...), (...), (...)), w których wezwał do uregulowania zaległych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lipca do września 2022 r.

9 listopada 2022 r. pismo do organu rentowego skierowała spółka (...) do (...) sp. z o.o., w którym potwierdziła, że wpłaty na przypisane jej konto płatnika o numerze (...) nie pochodzą od niej, lecz od odwołującej się spółki i nie powinny być księgowane na poczet należności spółki (...) do (...) sp. z o.o., lecz przeksięgowane na rachunek bankowy przypisany odwołującej się.

W odpowiedzi na pismo spółki (...) do (...) sp. z o.o. z 9 listopada 2022 r. organ rentowy w piśmie z 24 listopada 2022 r. poinformował, że dokonał rozliczenia wpłat pochodzących od odwołującej na poczet należności spółki (...) do (...) sp. z o.o. wobec organu rentowego w związku z zawartą pomiędzy nimi umową z 18 lipca 2022 r. nr (...) (...) o rozłożenie na raty należności z tytułu składek.

28 listopada 2022 r. odwołująca spółka wezwała organ rentowy do przeksięgowania wpłaconych przez nią składek za okres od marca 2022 r. do maja 2022 r. w łącznej kwocie 67.580,52 zł oraz wniosła o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu z zapłatą składek w trybie art. 50 ust. 4a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W odpowiedzi organ rentowy wydał decyzję z 14 lutego 2023 r w sprawie znak: (...)- (...) o odmowie wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek. W uzasadnieniu tejże decyzji powołał się na rzekomą zaległość odwołującej w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w łącznej wysokości 77.144,22 zł.

Strona odwołująca kwestionuje ustalenia organu rentowego i zaprzecza jakoby odzwierciedlały one rzeczywisty stan należności odwołującej wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Po pierwsze wskazała, że w odpowiedzi na upomnienia nr (...), (...) oraz (...) z 27 października 2022 r., w którym organ wezwał odwołującą się do uiszczenia zaległych składek za okres od lipca do września 2022 r., odwołująca w piśmie z 7 listopada 2022 r. wezwała organ do zweryfikowania ww. upomnień, w którym wskazał na błędne ustalenia organu rentowego co do stanu należności odwołującej, załączając w tym celu potwierdzenia przelewów z tytułu składek za w okresie od sierpnia 2022 r. do listopada 2022r.:

1.  przelew z 19 sierpnia 2022 r. na kwotę 24.073,10 zł za okres lipiec 2022 r.,

2.  przelew z 19 sierpnia 2022 r. na kwotę 7.688,98 zł za okres lipiec 2022 r.,

3.  przelew z 20 września 2022 r. na kwotę 21.600,00 zł za okres sierpień 2022 r.,

4.  przelew z 19 października 2022 r. na kwotę 16.100,00 zł za okres wrzesień 2022 r.,

5.  przelew z 19 października 2022 r. na kwotę 8.700,00 zł za okres wrzesień 2022 r.,

6.  przelew z 19 października 2022 r. na kwotę 6.280,00 zł za okres wrzesień 2022 r.

7.  przelew z 7 listopada 2022 r. na kwotę 11.444,90 zł za okres sierpień 2022 r.

Odwołująca wskazała, że suma składek uiszczonych przez nią za okres od lipca do września 2022 r. wynosi 96.886,98 zł, to jest więcej niż kwota rzekomych zaległości wskazana zaskarżanej decyzji (77.144,22 zł) oraz więcej niż suma rzekomych zaległości wskazanych w upomnieniach (86.036,40 zł).

Po drugie wskazała, że łączna suma wpłat odwołującej się spółki z tytułu składek w okresie od maja 2022 r. do 28 listopada 2022 r., tj. do dnia złożenia przez odwołującą wniosku o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu, wyniosła 163.467,60 zł. Zdaniem strony odwołującej się wskazana w uzasadnieniu decyzji zaległość jest efektem błędnego nieprzeksięgowania kwoty 67.580,62 zł uiszczonej przez odwołującą się na niewłaściwy rachunek bankowy, co doprowadziło do błędnego księgowania kwot uiszczanych na poczet składek za kolejne okresy na poczet nieistniejących zaległości oraz skutkowało błędnym rozpoczęciem naliczania przez organ rentowy odsetek ustawowych za opóźnienie, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia przez organu, że konto ZUS odwołującej się spółki wykazuje zadłużenie, a dalej skutkowało wydaniem przez organ rentowy decyzji o odmowie wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek.

Odwołująca wnosi przy tym, aby organ rentowy został zobowiązany w odpowiedzi na odwołanie do wskazania listy osób, wobec których odprowadzane były przez odwołującą składki wraz ze wskazaniem wysokości tych składek za miesiące marzec, kwiecień oraz maj 2022 r., a następnie przeprowadzenie dowodu z takiego dokumentu na okoliczność tożsamości kwestionowanych kwot wpłaconych błędnie na rachunek bankowy organu rentowego z kwotami należnych składek, do jakich odprowadzenia zobowiązana była odwołująca.

Odwołująca podkreśliła, że dochodzi ustalenia przez sąd w trybie art. 189 k.p.c., że przelewy wykonane przez nią na rzecz organu rentowego z 16 maja 2022 r. oraz 21 czerwca 2022 r. na łączną kwotę 67.580,62 zł zostały wniesione z tytułu obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jego pracowników za miesiące marzec, kwiecień oraz maj 2022 r. oraz o ustalenie, że konto odwołującej w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych po rozliczeniu składek nie wykazuje zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Odwołująca wskazała, że zgodnie z art. 217 § 2 k.p.a. organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie, jeżeli osoba ubiega się o nie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Interes prawny odwołującej nie był przez organ kwestionowany. Zgodnie z art. 218 § 1 k.p.a. organ odmówi wydania zaświadczenia w sytuacji, gdy okoliczności faktyczne lub stan prawny wynikający z dokumentacji będącej w posiadaniu organu administracyjnego nie odzwierciedlają treści żądania zainteresowanego. W przedmiotowej sprawie organ rentowy odmówił wydania odwołującej się zaświadczenia o niezaleganiu z powodu błędnego ustalenia okoliczności faktycznych w oparciu o posiadaną dokumentację, a także z powodu zaniechania po stronie organu rentowego przeprowadzenia czynności wyjaśniających.

Odwołująca powołała art. 218 § 2 k.p.a., zgodnie z którym organ administracji publicznej, przed wydaniem zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające. W trakcie postępowania organ rentowy w ocenie odwołującej się powinien podjąć postępowanie wyjaśniające zmierzające do prawidłowego zaksięgowania kwot uiszczonych przez spółkę 16 maja 2022 r. i 21 czerwca 2022 r. Organ rentowy tego nie uczynił, co wpisuje się w całokształt biernej jego postawy.

Odnosząc się do wskazania przez organ rentowy w piśmie z 24 listopada 2022 r. skierowanym do spółki (...) do (...) sp. z o.o., że dokonał on zaksięgowania kwot wpłaconych przez odwołującą się na poczet należności spółki (...) do (...) sp. z o.o. odwołująca wskazała, że takie działanie było niedopuszczalne, bowiem organ rentowy miał obowiązek zweryfikować płatnika. Nadto kwoty składek były oczywiście różne od wysokości składek spółki pod firmą (...) do (...) sp. z o.o.

W ocenie odwołującej się wobec zaprezentowanej postawy organu rentowego zachodzi konieczność interwencji sądu polegającej na stwierdzeniu przez sąd w trybie art. 64 k.c. obowiązku ZUS do złożenia oświadczenia o przeksięgowaniu wpłat opisanych w pkt 1 petitum pozwu na rachunek bankowy przypisany odwołującej do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne o numerze (...), o co odwołująca wnosi w pkt 4 petitum odwołania (odwołanie, k. 3-29 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od odwołującej się na jego rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odwołania organ rentowy wyjaśnił, że zaskarżoną decyzją odmówił wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych płatnikowi składek (...) sp. z o.o. Organ rentowy stwierdził, że łączna kwota zaległości określona w zaskarżonej decyzji wynosi 78 966,22 zł.

Organ wyjaśnił, że płatnik prowadzi działalność gospodarczą od 1 marca 2022 r. do nadal a z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej spółka zobowiązana jest do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, oraz na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Odnosząc się do zarzutów odwołującej organ rentowy stwierdził, że wpłaty w łącznej kwocie 67 580,52 zł, tj.:

- przelew z 16 maja 2022 r. w kwocie 9 820,28 zł

- przelew z 16 maja 2022 r. w kwocie 13 989,23 zł

- przelew z 16 maja 2022 r. w kwocie 5 400,00 zł

- przelew z 16 maja 2022 r. w kwocie 7 000,00 zł

- przelew z 21 czerwca 2022 r. w kwocie 31 371,01 zł

zostały wpłacone na indywidualny numer rachunku składkowego (NRS) płatnika „(...)" sp. z o.o. (NIP (...)) i zostały rozliczone na koncie tego płatnika „(...)" sp. z o.o." zgodnie ze wskazanym na poleceniach przelewu numerem rachunku składkowego (NRS).

Organ podkreślił, że od 1 stycznia 2018 r. płatnicy składek przekazują wpłaty na swój indywidualny numer rachunku składkowego NRS. Zasady rozliczania przez ZUS wpłat dokonanych przez płatników składek wynikają z przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Organ rentowy rozliczył wpłaty przekazane na indywidualny numer rachunku płatnika „(...)" sp. z o.o. zgodnie z ww. rozporządzeniem.

Organ też zauważył, że 18 lipca 2022 r. płatnik „(...)" sp. z o.o. podpisał z organem rentowym umowę o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek z uwzględnieniem powyższych wpłat nie kwestionując wysokości zadłużenia.

Płatnik „(...)" sp. z o.o. (NIP (...)) jest podmiotem powiązanym ze spółką (...) sp. z o.o. (NIP (...)). Zgodnie z zapisami KRS w obydwu spółkach są ci sami wspólnicy. A. K. w obydwu spółkach pełni rolę prezesa lub wiceprezesa zarządu. 24 listopada 2022 r. organ rentowy skierował pismo do płatnika „(...)" sp. z o.o. informujące o braku możliwości przeksięgowania wpłat na konto (...) sp. z o.o. ww. wpłaty zostały dokonane na indywidualny numer rachunku składkowego płatnika „(...)" sp. z o.o. (...) te nie zostały dokonane z rachunku bankowego należącego do płatnika (...) sp. z o.o. zgłoszonego do organu rentowego. W tej sytuacji organ rentowy nie ma podstaw do dokonanego przeksięgowania. Ponadto wyksięgowanie wpłat spowodowałoby na koncie płatnika „(...)" sp. z o.o. zadłużenie.

Z uwagi na powyższe okoliczności faktyczne organ rentowy poinformował płatnika (...) sp. z o.o. o braku podstaw do wydania zaświadczenia o niezaleganiu oraz przeksięgowaniu wpłat z uwagi na figurującą zaległość na koncie płatnika „(...)" sp. z o.o. (odpowiedź na odwołanie, k. 31-32 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca spółka (...) sp. z o.o. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego 24 stycznia 2022 r. Przedmiotem działalności tej spółki jest wychowanie przedszkolne dzieci od 3 do 6 lat. Działalność jest finansowana ze środków publicznych. Spółka utrzymuje się z dotacji uzyskiwanych z poszczególnych urzędów dzielnicy. Jest regulamin obowiązujący do wydatkowania otrzymanych pieniędzy. Co roku sporządzane jest sprawozdanie. Prezesem zarządu spółki jest A. K..

Od 2015 r. wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego jest spółka (...) do spełnienia sp. z o.o., która prowadzi taką samą działalność jak odwołująca się spółka. Prezesem jej zarządu jest również A. K.. Wspólnikami w obu spółkach są te same osoby (wydruki z KRS k. 9-10 a.s., zeznania A. K. k. 45 a.s.).

Na indywidualny numer rachunku składkowego (NRS) płatnika „(...)" sp. z o.o. (NIP (...)) zostały dokonane wpłaty w łącznej kwocie 67 580,52 zł, tj.:

- przelew z 16 maja 2022 r. w kwocie 9 820,28 zł

- przelew z 16 maja 2022 r. w kwocie 13 989,23 zł

- przelew z 16 maja 2022 r. w kwocie 5 400,00 zł

- przelew z 16 maja 2022 r. w kwocie 7 000,00 zł

- przelew z 21 czerwca 2022 r. w kwocie 31 371,01 zł

Zostały one rozliczone na koncie tego płatnika „(...)" sp. z o.o. zgodnie ze wskazanym na poleceniach przelewu numerem rachunku składkowego (NRS). Strona odwołująca wskazywała, że nie miała świadomości, że każda spółka ma indywidualne konto. Wobec powyższego pismem z 22 lipca 2022 r. zwróciła się do organu rentowego o przeksięgowanie powyższych wpłat (oświadczenie z 22 lipca 2022 r. k. 11 a.s., zeznania A. K. k. 45 a.s.).

18 lipca 2022 r. płatnik „(...)" sp. z o.o. podpisał z organem rentowym umowę o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek z uwzględnieniem powyższych wpłat (umowa z 18 lipca 2022 r. – nienumerowane karty akt rentowych).

27 października 2022 r. organ rentowy skierował do odwołującej się spółki trzy upomnienia: nr (...), (...), (...), w których wezwał do uregulowania zaległych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od lipca do września 2022 r. (upomnienia k. 11-14 a.s.).

W piśmie z 9 listopada 2022 r. A. K. jako prezes zarządu spółki Marzenia do spełnienia sp. z o.o. wskazała, że wpłaty z 16 maja i 21 czerwca 2022 r. zostały przez pomyłkę dokonane na konto tej spółki, a środki były przeznaczone na składki płatnika składek (...) sp. z o.o., o czym świadczy tytuł przelewów (pismo z 9 listopada 2022 r. k. 15 a.s.).

Pismem z 24 listopada 2022 r. organ rentowy poinformował „(...)" sp. z o.o. o braku możliwości przeksięgowania wpłat na konto (...) sp. z o.o. ww. wpłaty zostały dokonane na indywidualny numer rachunku składkowego płatnika „(...)" sp. z o.o. (...) te nie zostały dokonane z rachunku bankowego należącego do płatnika (...) sp. z o.o. zgłoszonego do organu rentowego. W tej sytuacji organ rentowy nie ma podstaw do dokonanego przeksięgowania. Ponadto wyksięgowanie wpłat spowodowałoby na koncie płatnika „(...)" sp. z o.o. zadłużenie (pismo z 24 listopada 2022 r. – nienumerowane karty akt rentowych).

28 listopada 2022 r. spółka (...) sp. z o.o. wezwała organ rentowy do przeksięgowania wpłat z 16 maja i 21 czerwca 2022 r. na konto tej spółki, które omyłkowo zostały przekazane na konto spółki (...) do spełnienia sp. z o.o. (pismo z 28 listopada 2022 r. k. 18 a.s.).

Po ponownej weryfikacji sprawy, 12 grudnia 2022 r. organ rentowy poinformował odwołującą spółkę o braku możliwości przeksięgowania ww. wpłat oraz brak podstaw do wydania zaświadczenia o niezaleganiu. Organ wskazał, że każdy płatnik ma swój indywidualny numer rachunku składkowego, na który wpłaca składki globalnie, bez podziału na szczególne fundusze. Przelewy nie muszą być dodatkowo opisywane identyfikatorem płatnika. Indywidualny numer rachunku pozwala zidentyfikować każdy przelew. Organ podkreślił, że między spółkami (...) sp. z o.o. praz Marzenia do spełnienia sp. z o.o. istnieją powiązania osobowe, a ponadto spółka (...) do spełnienia podpisała umowę ratalną z organem rentowym i nie kwestionowała wysokości zadłużenia (pismo z 12 grudnia 2022 r. nienumerowane karty akt rentowych).

Decyzją z 14 lutego 2023 r. organ rentowy odmówił wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych płatnikowi składek (...) sp. z o.o. Organ rentowy stwierdził, że łączna kwota zaległości określona w zaskarżonej decyzji wynosi 78 966,22 zł (decyzja z 14 lutego 2023 r. – nienumerowane karty akt rentowych).

Odwołująca spółka wniosła od powyższej decyzji odwołanie, inicjując przedmiotowe postępowanie (odwołanie k. 3-29 a.s.).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach ZUS oraz w aktach przedmiotowej sprawy. Zdaniem Sądu, powołane dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne. Żaden z nich nie został skutecznie zakwestionowany przez strony procesu, tak co do autentyczności, jak zgodności z prawdą treści w nich zawartych. Sąd opierał się także na zeznaniach A. K., która wskazała, że nie miała świadomości o istnieniu indywidualnych numerów kont składkowych dla płatników składek oraz opisała działalność obu spółek i ich powiązania.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie spółki (...) sp. z o.o. było nieuzasadnione.

Spór w sprawie koncentrował się na tym czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych zasadnie odmówił wydania odwołującej spółce zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Zgodnie z brzmieniem art. 217 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 775, dalej k.p.a.), organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie. Zaświadczenie to powinno być wydane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni (art. 217 § 3 k.p.a.). Jak stanowi ust. 2 pkt 2 art. 217 k.p.a., zaświadczenie wydaje się, jeżeli osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.

W przypadkach, o których mowa we wspomnianym art. 217 § 2 pkt 2 k.p.a., organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu (art. 218 § 1 k.p.a.). Organ administracji publicznej, przed wydaniem zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające (art. 218 § 2 k.p.a.). Zacytowany wyżej art. 218 § 1 k.p.a. odwołuje się do potwierdzenia w zaświadczeniu faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez organ ewidencji, rejestrów bądź innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Wydanie zaświadczenia polega więc w istocie na przeniesieniu danych ze znajdujących się w posiadaniu organu rejestrów, ewidencji i innych zbiorów do treści zaświadczenia. Użyte w ww. przepisie określenie „danych znajdujących się w jego posiadaniu" nie może być rozumiane dowolnie i rozszerzająco. Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie przyjmuje się, że danymi znajdującymi się w posiadaniu organu administracji są informacje zgromadzone przez ten organ przed wystąpieniem danej osoby o wystawienie zaświadczenia (P. Przybysz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2018; wyrok WSA w Warszawie z 23 stycznia 2013 r., II SA/Wa 955/12; M. Jaśkowska, Komentarz do art. 218 k.p.a. (w:) M. Jaśkowska, A. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, LEX/el 2016).

Organ administracji obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Skoro organ danych takich nie posiada, to nie może on zaświadczyć o określonym stanie faktycznym. Nieposiadanie dokumentu, czy szerzej ujmując danych jest również faktem. Niemniej jednak fakt ten musi wynikać z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Słowo „wynikać" jest w tym przypadku kluczowe, ponieważ wprowadza związek między danymi posiadanymi przez organ, a faktem poświadczonym w zaświadczeniu. Fakt w znaczeniu przepisów o zaświadczeniu musi być oparty o istniejący stan rzeczy. Fakt nieposiadania określonych danych jest faktem samoistnym, a zatem nie wynika z danych posiadanych przez organ (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 19 kwietnia 2018 r., II SA/Kr 288/18). Treścią zaświadczenia musi być jedynie pozytywne załatwienie wniosku osoby ubiegającej się o potwierdzenie faktu lub stanu prawnego; w sytuacji, gdy dowody posiadane przez organ nie pozwalają na uwzględnienie wniosku, organ ten może wydać jedynie orzeczenie odmawiające wydania zaświadczenia (Wyrok WSA w Gdańsku z 10.03.2011 r., II SA/Gd 971/10, LEX nr 993010.)

Odmowa wydania zaświadczenia następuje w przypadku braku interesu prawnego osoby ubiegającej się o zaświadczenie, w przypadku niewłaściwości organu oraz w sytuacji, gdy nie można wydać zaświadczenia o żądanej treści, czy to ze względu na treść posiadanych danych lub dokumentów, czy to ze względu na wyraźne zakazy ustanowione w przepisach prawa (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 8 listopada 2017 r., I OSK 16/16).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy sąd zważył, że skarżona w niniejszym postępowaniu decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych była uzasadniona.

Odwołująca spółka 7 lutego 2023 r. złożyła wniosek o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, jednak zaświadczenie takie nie mogło zostać wydane. Po dokonaniu rozliczenia konta odwołującej się stwierdzono, że na koncie znajduje się zaległość z tytułu składek na:

- ubezpieczenia społeczne w wysokości 57 704, 95 zł + odsetki 1 416,00 zł),

- ubezpieczenia zdrowotne w wysokości 13 484,79 zł + odsetki 363,00 zł,

- Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w wysokości 3 954,51 zł + odsetki 43,00 zł. Wobec powyższego organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję, którą odmówił wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek.

Podkreślić jeszcze raz należy, że prawna formuła instytucji zaświadczenia oparta jest na rozwiązaniu, zgodnie z którym stanowi ono potwierdzenie istniejących faktów lub stanu prawnego. Wraz z ich zmianą zaświadczenie staje się nieaktualne i może być wydane nowe, odpowiadające aktualnemu stanowi prawnemu lub aktualnym faktom. Zaświadczenie nie rozstrzyga żadnej kwestii co do jej istoty. Nie tworzy, nie uchyla i nie zmienia istniejących stosunków prawnych. Postępowanie o wydanie zaświadczenia nie stanowi rozstrzygnięcia sprawy, nie poprzedza go żadne postępowanie, co najwyżej postępowanie wyjaśniające. Równolegle z nim może toczyć się postępowanie w sprawie sensu stricto. W ogóle, gdy problematyka, której dotyczy żądanie strony, jest sporna, to wydanie zaświadczenia zgodnie z żądaniem nie jest możliwe. Tam, gdzie jest spór co do prawa, tam nie powinno być w tym zakresie wydane zaświadczenie, gdyż ma ono jedynie potwierdzać stan rzeczy na podstawie posiadanych przez organ rentowy danych. Zaświadczenie jest więc przejawem wiedzy, nie zaś woli organu rentowego, innymi słowy, to, że organ rentowy odmówił decyzją wydania skarżącemu zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, oznacza tylko odmowę wydania takiego zaświadczenia ze względu na wiedzę wynikającą z posiadanych danych ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z 8 października 2009 r., II UK 52/09, M.P.Pr. 2010 Nr 6, poz. 320).

Sąd ustalił na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów, że na dzień wydania zaskarżonej decyzji 14 lutego 2023 r. płatnik składek (...) sp. z o.o. posiadał zadłużenie wobec organu rentowego z tytułu nieopłaconych składek. W tym miejscu należy przypomnieć, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zasadą jest, że treść zaskarżonej decyzji organu rentowego wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (por. postanowienie SN z 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNP 2000/15/601). Z kolei w postępowaniu sądowym badana jest legalność decyzji i orzekanie o niej możliwe jest tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili jej wydawania, zaś samo postępowanie dowodowe przed sądem ubezpieczeń społecznych jest postępowaniem sprawdzającym ustalenia dokonane przez organ rentowy. Zasadą jest zatem, że sąd ocenia legalność decyzji organu rentowego według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (por. wyrok SN z 25 stycznia 2005 r. I UK 152/04 OSNP 2005/17/273; wyrok SN z 10 marca 1998 r., II UKN 555/97 OSNP 1999/5/181). Podsumowując stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie zbadania wymagała legalność i prawidłowość decyzji z 14 lutego 2023 r. przy uwzględnieniu stanu rzeczy istniejącego w momencie jej wydania. Analiza stanu faktycznego sprawy wskazuje, że w ww. dacie istniały zaległości składkowe, które nie zostały uregulowane przez płatnika składek. Wyjaśnienia odwołującej się spółki, że należności z tytułu składek zostały przez nią wpłacone omyłkowo na indywidulny numer konta innej spółki tj. Marzenia do spełnienia sp. z o.o. nie uzasadniały uwzględnienia odwołania. Sąd zauważa, że spółki te są ze sobą podmiotowo powiązane. Wspólnikami są te same osoby, a prezesem zarządów obu spółek jest A. K.. Bezsporne w sprawie jest, że wpłaty w łącznej wysokości 67 580,52 zł przelewami z 16 maja 2022 r. i 21 czerwca 2022 r. zostały dokonane na indywidualny numer rachunku składkowego (NRS) płatnika „(...)" sp. z o.o. (NIP (...)). Wobec powyższego zostały one rozliczone na koncie tego płatnika „(...)" sp. z o.o. zgodnie ze wskazanym na poleceniach przelewu numerem rachunku składkowego (NRS). Niezasadne okazały się wnioski odwołującej się spółki (...) sp. z o.o., która wskazywała, że wpłaty te powinny być przeksięgowane na jej konto, gdyż jak słusznie wskazywał organ rentowy każdy płatnik składek posiada swój indywidualny numer konta składkowego. Ponadto spółki (...) do spełnienia sp. z o.o. oraz Uśmiech Malucha są powiązane osobowo, a spółka (...) do spełnienia sp. z o.o. po zaksięgowaniu na jej rzecz powyższych wpłat zawarła z organem rentowym umowę ratalną 18 lipca 2022 r. Spółka zawierając tą umowę nie podważała wysokości zadłużenia i nie wskazywała na nieprawidłowe zaksięgowanie na jej rzecz spornych wpłat. Ponadto jak słusznie zauważył organ rentowy w razie dokonania przeksięgowania tych wpłat powstałoby zadłużenie u spółki (...) do spełnienia sp. z o.o. (...) wszystkie okoliczności potwierdzają, że chociaż odwołująca się spółka mogła nie mieć świadomości istnienia osobnych indywidualnych numerów kont składkowych dla obu spółek to dokonane przez nią wpłaty zostały prawidłowo zaksięgowane na rzecz spółki (...) do spełnienia sp. z o.o. (...) istnieje możliwość przeksięgowania powyższych wpłat, wobec czego organ rentowy prawidłowo ustalił zadłużenie odwołującej się spółki (...) sp. z o.o. a następnie odmówił wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek na ubezpieczenia zdrowotne, społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Ponadto dodatkowo należy podkreślić, że zgodnie z art. 46 ust.1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.) to płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. W niniejszej sprawie płatnik składek był obowiązany do prawidłowego obliczenia i opłacanie składek, czego niedokonanie spowodowało zadłużenia na jego koncie. Okoliczności wskazywane przez odwołującą spółkę dotyczące rozliczania dotacji nie mają w tym zakresie znaczenia, gdyż nie podważają obowiązku opłacania przez płatnika składek i powstałego zadłużenia.

W ocenie sądu skarżona decyzja jest prawidłowa, organ rentowy dokładnie przedstawił podstawy prawne i faktyczne odmowy wydania odwołującej spółce żądanego zaświadczenia.

Wobec powyższych okoliczności, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., odwołanie spółki (...) sp. z o.o. jako bezzasadne, podlegało oddaleniu.

W punkcie II wyroku sąd rozstrzygnął o kosztach postępowania na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935) obciążając odwołującą (...) sp. z o.o. – jako stronę przegrywającą postępowanie – kosztami zastępstwa procesowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W..