Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2019 roku

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Stachurska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 28 czerwca 2019 roku w Warszawie

sprawy G. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania G. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

z dnia 19 listopada 2015r., znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje G. Z. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 sierpnia 2015r. do 31 lipca 2019r.

UZASADNIENIE

G. Z. w dniu 21 września 2016r. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. pismo zatytułowane "podanie", w którym podważyła ustalenia organu rentowego dotyczące przyznania świadczenia rentowego i zaznaczyła, że jeżeli organ rentowy odmówił jej renty z tytułu niezdolności do pracy za dalszy okres od dnia 31 lipca 2015r., to składa wniosek o założenie sprawy w Sądzie Okręgowym. Tak samo wnioskowała w piśmie wniesionym w dniu 28 września 2016r. (pismo z dnia 21 września 2016r., k. 2 - 3 a.s., wniosek z dnia 28 września 2016r., k. 5 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 17 listopada 2016r. wniósł o jego odrzucenie na podstawie art. 477 ¹⁰ k.p.c. Organ rentowy w uzasadnieniu wskazał, że odwołująca w dniu 19 września 2016r. złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty. W toku postępowania administracyjnego została skierowana na badanie do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 9 listopada 2016r. uznała odwołującą za zdolną do pracy. Na podstawie ww. orzeczenia organ rentowy w dniu 15 listopada 2016r. wydał decyzję odmawiającą prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Natomiast odwołanie G. Z. wpłynęło jeszcze zanim została wydana decyzja z dnia 15 listopada 2016r. (odpowiedź na odwołanie z dnia 16 listopada 2016r., k. 8 a.s.).

Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2016r. Sąd Okręgowy Warszawa - Praga VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych odrzucił odwołanie G. Z. na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 oraz § 3 k.p.c. (postanowienie z dnia 6 grudnia 2016r., k. 13 a.s.).

W wyniku złożonego zażalenia, ww. postanowienie Sądu Okręgowego, Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uchylił postanowieniem z dnia 9 czerwca 2017r. zaskarżone postanowienie (postanowienie z dnia 9 czerwca 2017r. wraz z uzasadnieniem, k. 38 - 46 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

G. Z., na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 26 lipca 2011r., znak: (...) uprawniona była do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 31 lipca 2013r. Z kolei decyzją z dnia 5 lipca 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W., wykonując prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 18 września 2014r., przeliczył od dnia 1 sierpnia 2013r. tj., od daty określonej w wyroku Sądu, rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznaną na okres od dnia 1 sierpnia 2013r. do dnia 31 lipca 2015r. (odpis wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 lutego 2016r. wraz z uzasadnieniem, k. 329 - 349 tom I akt rentowych, decyzja ZUS z dnia 26 lipca 2011r., k. 175 tom I akt rentowych, decyzja ZUS z dnia 5 lipca 2016r., k. 389 tom I akt rentowych).

Ubezpieczona w dniu 19 września 2016r. złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ( wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, k. 405 - 406 tom I akt rentowych). W toku postępowania wyjaśniającego została skierowana na badanie lekarskie prowadzone przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu wydanym w dniu 14 października 2016r. wskazał, że G. Z. jest zdolna do pracy. Również Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu wydanym w dniu 9 listopada 2016r. uznała, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy ( orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 14 października 2016r., k. 411 tom I akt rentowych, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 9 listopada 2016r., k. 431 tom I akt rentowych). W oparciu o powyższe orzeczenie organ rentowy wydał w dniu 15 listopada 2016r., decyzję znak:(...)w której odmówił G. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (decyzja z dnia 15 listopada 2016r., k. 437 tom I akt rentowych). W związku z odmowa przyznania ww. świadczenia G. Z. złożyła odwołanie ( pismo z dnia 21 września 2016r., k. 2 - 3 a.s., wniosek z dnia 28 września 2016r., k. 5 - 5 verte a.s.).

W toku postępowania Sąd postanowieniem z dnia 20 lipca 2017r. dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych: psychologa, psychiatry, internisty, diabetologa, nefrologa i gastroenterologa celem ustalenia, czy odwołująca jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres (postanowienie z dnia 20 lipca 2017r., k. 51 a.s.).

Z opinii łącznej biegłych sądowych psychologa i psychiatry z dnia 10 września 2017r. wynika, że G. Z. cierpi na schizofrenię paranoidalną, która została rozpoznana podczas hospitalizacji w okresie od 16 czerwca 2009r. do 3 września 2009r. Ostatnio podczas wizyty w dniu 22 kwietnia 2013r. w (...) Centrum (...) stwierdzono, że stan psychiczny ubezpieczonej jest stabilny. Odwołująca nie dostarczyła do akt nowej dokumentacji medycznej, biegli zatem nie sformułowali żadnych wniosków za względu na niemożność przeprowadzenia badania i brak bieżącej dokumentacji medycznej (opinia biegłego sądowego psychiatry M. B. oraz biegłego sądowego psychologa J. K., k.67 - 72 a.s.).

Biegły sądowy z zakresu chorób wewnętrznych i gastroenterologii wskazał, że ubezpieczona cierpi na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B, stłuszczenie wątroby, torbiel wątroby. J. aktualne upośledzenie funkcji ustroju u odwołującej wywołane przebytą lewostronną nefrektomią, adrenalektomią, wirusowym zapaleniem wątroby typu B, stłuszczeniem wątroby oraz objawami nadciśnienia tętniczego nie powoduje istnienia nawet częściowej niezdolności do pracy (opinia biegłego z zakresu chorób wewnętrznych i gastroenterologii S. O., k. 79 - 80 a.s.,, k. 85 - 87 a.s.).

Biegły specjalista nefrolog rozpoznał u odwołującej stan po resekcji nerki lewej i nadnercza lewego z powodu guza nadnercza, w okresie zachowanej wydolności nerki prawej, nadciśnienie tętnicze i cukrzycę typu drugiego. Biegły stwierdził, że wydolność jedynej posiadanej przez ubezpieczoną nerki jest prawidłowa. Ponadto zaznaczył, że z uwagi na pooperacyjny brak lewej nerki, nadciśnienie tętnicze oraz cukrzycę konieczne jest przestrzeganie właściwej diety, systematyczne leczenie farmakologiczne oraz okresowa kontrola w poradniach specjalistycznych, w tym w poradni internistycznej. Nie daje to jednak wystarczających podstaw, aby uznać odwołującą za osobę całkowicie lub częściowo niezdolną do pracy z przyczyn nefrologicznych, ponieważ nie ma u odwołującej jakichkolwiek istotnych przewlekłych schorzeń układu moczowego, poza prawidłową i stabilną czynnością jedynej posiadanej nerki. Ponadto, zdaniem biegłego, nie nastąpiła żadna istotna zmiana stanu zdrowia odwołującej, w szczególności pogorszenie z przyczyn nefrologicznych (opinia biegłego sądowego nefrologa P. D., k. 100 - 104 a.s.).

Biegła sądowa specjalista z zakresu chorób wewnętrznych E. R. wskazała, że ubezpieczona cierpi na cukrzycę typu drugiego, nadciśnienie tętnicze oraz niedokrwistość mikrocytarną. U ubezpieczonej nie odnotowano ciężkich niedocukrzeń, a wysokie poziomy glikemii należy wiązań z niesystematycznym leczeniem i nieprzestrzeganiem diety. Obecnie u odwołującej nie występują późne zaawansowane powikłania narządowe cukrzycy, nie stwierdzono również powikłań narządowych nadciśnienia w sercu, natomiast stwierdzona niedokrwistość mikrocytarna wymaga suplementacji żelaza. Biegła ponadto wskazała, że ostateczna decyzja co do zdolności do pracy ze wskazań kardiologicznych powinna być podjęta po zapoznaniu się z wynikiem zaleconej koronarografii, której brak w aktach sprawy (opinia biegłego sądowego z zakresu chorób wewnętrznych E. R., k. 123 - 132 a.s., opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu chorób wewnętrznych E. R., k. 201 - 203 a.s.).

Postanowieniem z dnia 8 marca 2017r., w sprawie o sygn. akt VII U 1643/16, z odwołania G. Z. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego psychiatry celem ustalenia, czy odwołująca jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres (postanowienie z dnia 8 marca 2017r., k. 44 akt VII U 1643/16).

W opinii z dnia 20 kwietnia 2018r. biegła sądowa psychiatra M. L. stwierdziła, że odwołująca jest nadal częściowo niezdolna do pracy po 31 lipca 2015r. do 31 lipca 2019r. z uwagi na utrzymujące się objawy choroby psychicznej - schizofrenii paranoidalnej. W opinii z dnia 18 lipca 2018r. biegła podtrzymała wcześniejsze stanowisko (notatka urzędowa z dnia 14 września 2018r., k. 186 a.s.; opinia biegłej sądowej psychiatry M. L., k. 61 - 64 akt VII U 1643/16, opinia uzupełniająca biegłej sądowej psychiatry M. L., k. 83 - 85 akt VII U 1643/16).

Postanowieniem z dnia 12 lutego 2019r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego psychiatry celem ustalenia, czy odwołująca się jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres, (postanowienie z dnia 12 lutego 2019r., k. 223 a.s.).

W opinii z dnia 20 maja 2019r. biegła sądowa psychiatra M. P., po przeanalizowaniu dokumentacji medycznej G. Z., podkreśliła, że proces chorobowy rozpoczął się około 1999r. po powrocie z Anglii. Odwołująca zaczęła stopniowo izolować się od otoczenia, zaniedbywała córkę i obowiązki, od 2002r. przestała pracować zarobkowo. W badaniu psychiatrycznym w lutym 2009r. stwierdzono objawy psychotyczne, od czerwca do września 2009r. była hospitalizowana z rozpoznaniem schizofrenii paranoidalnej. Proces tej choroby jest przewlekły, leczenie farmakologiczne było krótkie, nie uzyskano wglądu chorobowego. W ostatnich latach nie występowały ostre objawy psychotyczne wymagające hospitalizacji, a od co najmniej 7 lat ubezpieczona nie leczy się psychiatrycznie. Powyższe nie oznacza jednak, że odzyskała zdolność do pracy. Ponadto biegła psychiatra zgodziła się z opinią biegłej psychiatry z dnia 20 kwietnia 2018r. i 18 lipca 2018r., że proces chorobowy trwa nieprzerwanie i z dużym prawdopodobieństwem powoduje nadal po 31 lipca 2015r. częściową niezdolność do pracy na okres do 31 lipca 2019r. (opinia biegłego sądowego psychiatry M. P., k. 237 - 240 a.s.).

Wskazany stan faktyczny sprawy Sąd ustalił w oparciu o dokumentację zawartą w aktach sądowych, dokumentację znajdującą się w aktach rentowych ubezpieczonej oraz w oparciu o dowód z opinii biegłych sądowych: psychologa, psychiatry, internisty, diabetologa, nefrologa i gastroenterologa.

Dokumenty dołączone do akt sprawy obejmowały dokumentację medyczną G. Z., a w jej skład wchodziły historie choroby i leczenia, wyniki badań oraz innego rodzaju dokumenty medyczne. Zawierają one podstawowe informacje o schorzeniach, na które cierpi odwołująca oraz historię ich leczenia. Dane pozyskane z tych dokumentów pozwoliły ustalić ogólny przebieg wielu chorób, metody leczenia oraz stan zdrowia odwołującej i miały istotne znaczenie w procesie wydania opinii przez biegłych sądowych.

Kluczowe znaczenie przy dokonywaniu ustaleń miały opinie biegłych sądowych. Zostały one ocenione jako rzetelne, gdyż zostały wydane w oparciu o obiektywne badania ubezpieczonego, przy uwzględnieniu dokumentacji medycznej. Ponadto, treść opinii jest jasna i logiczna, a także wyczerpująco i przekonująco uzasadniona. Z tych też względów opinie te nie budziły wątpliwości i zastrzeżeń. Sąd przyjął zatem opinie biegłych sądowych jako podstawę dokonanych ustaleń, uznając, że brak jest podstaw do ich negowania, tym bardziej, że organ rentowy nie wnosił uwag do tych opinii. Z kolei ubezpieczona składała jedynie pisma, które nie zawierały merytorycznych zarzutów do wniosków biegłych, powoływała się co prawda na nowe wyniki badań, bądź odbywane konsultacje specjalistyczne, jednak mimo wielokrotnych wezwań nie przedkładała w toku sprawy j nowej dokumentacji medycznej. W konsekwencji Sąd nie przeprowadzał kolejnych opinii, tym bardziej, że biegli także nie wskazywali na taką konieczność.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie G. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 15 listopada 2016r., decyzję znak: (...), zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 148 ¹ § 1 k.p.c. sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie wystąpiły przesłanki określone w art. 148 ¹ § 1 k.p.c., uzasadniające wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym, ponieważ po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, a także po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych przeprowadzenie rozprawy nie było konieczne. W szczególności, żadna ze stron w pierwszym piśmie procesowym nie wniosła o przeprowadzenie rozprawy.

W rozpatrywanej sprawie odwołująca w okresie do 31 lipca 2015r. pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W związku z nadchodzącym upływem terminu, na jaki powyższe świadczenie zostało przyznane, odwołująca zwróciła się z wnioskiem do organu rentowego o ponowne przyznanie jej prawa do renty. W zaskarżonej decyzji organ rentowy odmówił jej prawa do ww. świadczenia, wskazując, że Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 9 listopada 2016r. uznała ją za zdolną do pracy. Odwołująca nie zgodziła się z takim stanowiskiem. Spór w sprawie koncentrował się więc wokół tego, czy odwołującej, która była uprzednio uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, w dalszym ciągu powinno być przyznane prawo do powyższego świadczenia.

Art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2019r., poz. 39 ze zm., dalej: ustawa emerytalna) wskazuje, że prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie. Cytowany przepis określa, że prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy może ulec zmianom w przypadku zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, jej ustania lub ponownego powstania. W aspekcie formalnoprawnym następuje więc zmiana rodzaju pobieranej renty, utrata prawa do renty lub ponowne nabycie uprawnień. O zmianach w prawie i wysokości świadczeń rentowych przesądza każdorazowo wynik badania lekarskiego przeprowadzanego przez Lekarza Orzecznika ZUS/Komisję Lekarską ZUS, dokonujących oceny niezdolności do pracy, jej stopnia i trwałości. Treść orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS/Komisji Lekarskiej ZUS w przedmiocie zmiany stopnia niezdolności do pracy, jej braku lub ponownego powstania, powinna w równym stopniu wynikać z profesjonalnej oceny stanu zdrowia badanego, jak i biologicznego aspektu niezdolności do pracy z elementami ekonomicznymi.

Sąd rozstrzygając zaistniały między stronami spór miał na względzie, że niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004r., II UK 222/03).

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 grudnia 2000r., sygn. akt II UKN 134/00 i z dnia 7 września 1979r., sygn. akt II URN 111/79). Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy" należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, czyli jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2004r., sygn. akt I UK 28/04). Z kolei wyjaśnienie częściowej niezdolności do pracy i treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006r., sygn. akt I UK 103/06). Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 października 2009r., sygn. akt II UK 106/09, z dnia 8 maja 2008r., sygn. akt I UK 356/07, z dnia 11 stycznia 2007r., sygn. akt II UK 156/06 i z dnia 25 listopada 1998r., sygn. akt II UKN 326/98). Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 7 lutego 2006r. ( sygn. akt I PK 153/05) częściowej niezdolności do pracy, polegającej na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie wyklucza możliwość podjęcia przez ubezpieczonego pracy niżej kwalifikowanej. Ubezpieczony, który jest częściowo niezdolny do pracy może być jednocześnie z samej definicji zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w nieznacznym stopniu. Tak samo, gdy ubezpieczony wykonuje pracę, która nie jest zgodna z posiadanymi kwalifikacjami, a już na pewno, gdy jest pracą poniżej poziomu posiadanych kwalifikacji. Aktualny jest zatem pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., sygn. akt II UKN 675/98).

W orzecznictwie przyjmuje się również (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 sierpnia 2003r., sygn. akt II UK 11/03 oraz z dnia 5 lipca 2005r., sygn. akt I UK 222/04), że decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Gdy więc biologiczny stan kalectwa lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do tego świadczenia. Prawa tego nie można w szczególności wywodzić z przewidzianych w art. 13 ustawy emerytalnej przesłanek, a więc: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy wzięciu pod uwagę rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych, bowiem odnoszą się one tylko do ustalania stopnia lub trwałości niezdolności do pracy. Są więc bez znaczenia, jeżeli aspekt biologiczny (medyczny) wskazuje na zachowanie zdolności do pracy. Obiektywna możliwość podjęcia dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych może być brana pod uwagę tylko wówczas, gdy ubiegający się o rentę jest niezdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, gdyż oba te aspekty muszą występować łącznie ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., sygn. akt II UKN 675/98). O niezdolności do pracy nie decyduje więc niemożność podjęcia innej pracy warunkowana wiekiem, poziomem wykształcenia i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz koniunkcja niezdolności do pracy z niezdolnością do przekwalifikowania się do innego zawodu.

Uwzględniając wskazane przepisy i ich interpretację, przyjmuje się, że przy rozpatrywaniu spraw o dalsze prawo do renty, zgodnie z art. 107 ustawy emerytalnej, należy zbadać, czy aktualny na dzień wydania decyzji stan zdrowia osoby ubiegającej się o rentę uległ zmianie w stosunku do stanu od ustania prawa do ostatnio pobieranego świadczenia. Poprawa stanu zdrowia, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, jest podstawą do odmowy dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 16 lutego 2016r.). A contrario do powyższego, jeśli tej poprawy brak, nie ma podstaw do odmowy przyznania świadczenia rentowego na dalszy okres, choć nie stanowi to reguły.

Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo - lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 lutego 2016r., sygn. akt III AUa 1609/15).

Badając w przedmiotowej sprawie istnienie spornej przesłanki warunkującej przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych specjalistów z zakresu psychologii, psychiatrii, chorób wewnętrznych, diabetologii, nefrologii i gastroenterologii. Wprawdzie nie wszyscy biegli wyrazili pogląd, że G. Z. jest niezdolna do pracy, bowiem biegli z zakresu chorób wewnętrznych, diabetologii, nefrologii i gastroenterologii nie znaleźli podstaw do uznania ubezpieczonej za niezdolną do pracy z przyczyn związanych z dziedziną medycyny, w której są specjalistami, lecz oczywistym jest, że w sytuacji, gdy specjalista chociażby jednej z dziedzin nauk medycznych stwierdza taką niezdolność, to można uznać, że osoba ubezpieczona spełnia warunek niezdolności do pracy. Taka sytuacja zaistniała w rozpatrywanej sprawie. Biegli z dziedziny psychiatrii potwierdzili brak poprawy stanu zdrowia G. Z., przejawiającej nadal objawy schizofrenii paranoidalnej i w związku z tym wskazali na częściową okresową niezdolność do pracy. Natomiast biegli pozostałych specjalności, którzy nie znaleźli podstaw do stwierdzenia niezdolności do pracy, podkreślili, że z uwagi na brak aktualnych wyników badań lekarskich wydali opinie w sprawie na podstawie akt sprawy i posiadali znacznie ograniczoną możliwość oceny aktualnego stanu zdrowia ubezpieczonej.

Sąd, biorąc pod uwagę opinię biegłego sądowego psychiatry M. P., ustalił, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy, wbrew stanowisku Lekarza Orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS. Wskazana biegła zaakcentowała, że w lutym 2009r. u odwołującej stwierdzono objawy psychotyczne, a od czerwca do września 2009r. była hospitalizowana z rozpoznaniem schizofrenii paranoidalnej. Proces tej choroby jest przewlekły, leczenie farmakologiczne było krótkie, nie uzyskano wglądu chorobowego. W ostatnich latach nie występowały ostre objawy psychotyczne wymagające hospitalizacji, a od co najmniej 7 lat ubezpieczona nie leczy się psychiatrycznie. Powyższe nie oznacza jednak, że odzyskała zdolność do pracy. Ponadto biegła zgodziła się z opinią innego biegłego specjalisty z zakresu psychiatrii M. L., która w opinii z dnia 20 kwietnia 2018r. stwierdziła, że odwołująca jest nadal częściowo niezdolna do pracy od 31 lipca 2015r. do 31 lipca 2019r. z uwagi na utrzymujące się objawy choroby psychicznej - schizofrenii paranoidalnej. W ocenie Sądu wnioski zawarte w przedmiotowych opiniach nie nasuwają wątpliwości co do ich trafności, bowiem biegłe są doświadczonymi specjalistami, a opinie zostały poprzedzone dogłębną analizą dokumentacji medycznej.

Dodatkowo Sąd uwzględnił, że G. Z. przez kilka lat była uznawana za niezdolną do pracy i przez kilkanaście lat miała przyznaną rentę z tytułu niezdolności do pracy. Wprawdzie stan zdrowia może podlegać weryfikacji, czego nie sposób kwestionować, istotne jest jednak to, że w przypadku ubezpieczonej nie uległ on poprawie. Ubezpieczona nadal spełnia więc wszystkie przesłanki niezbędne do uzyskania prawa do świadczenia rentowego.

Nie bez znaczenia była również okoliczność, że organ rentowy mając możliwość wypowiedzenia się co do treści zawartych w opiniach biegłych, ustosunkował się do nich, nie wskazując zarzutów czy też błędów.

Wobec tego, mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. uwzględnił odwołanie G. Z. i orzekając co do istoty zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 31 lipca 2015r. do 31 lipca 2019r.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem i aktami (...)