Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZUPEŁNIAJĄCY

Dnia 14 marca 2025r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 marca 2025r. w W.

sprawy J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania J. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 22 maja 2023 roku, znak: (...)

uzupełnia wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – P. VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 grudnia 2024r. i stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

wyroku uzupełniającego z dnia 14 marca 2025r.

W dniu 16 czerwca 2023r. J. G. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 22 maja 2023r., znak: (...) (...). Wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (odwołanie z dnia 16 czerwca 2023r. , k. 3 - 5 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. (odpowiedź na odwołanie, k. 7 - 8 a.s.).

W toku postępowania ubezpieczony ostatecznie wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 grudnia 2022 roku do dnia 30 listopada 2025 roku. Nadto, domagał się orzeczenia o odpowiedzialności ZUS za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, o której mowa w art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), podnosząc że wbrew orzeczeniom Lekarza Orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS data powstania częściowej niezdolności do pracy była możliwa do ustalenia i był to 16 lipca 2021 roku (data badania RTG bioder) – tak, jak ustalił biegły ortopeda M. G. w wydanej opinii (pismo procesowe z dnia 27 listopada 2024r., k. 50-51 a.s.).

Wyrokiem wydanym w dniu 18 grudnia 2024 roku Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał J. G. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 grudnia 2022 roku do 30 listopada 2025 roku oraz zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi za czas od daty uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (wyrok z dnia 18 grudnia 2024 roku, k. 56 a.s.).

W dniu 15 stycznia 2025r. J. G. złożył wniosek o uzupełnienie wyroku poprzez rozstrzygnięcie w sprawie wniosku zawartego w piśmie z 27 listopada 2024r., zatytułowanego „Ostateczne stanowisko w sprawie” i orzeczenie o odpowiedzialności ZUS za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji zgodnie art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (wniosek o uzupełnienie wyroku, k. 64 a.s.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią przepisu art. 351 § 1 k.p.c. strona może w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku, a gdy doręczenie wyroku następuje z urzędu - od jego doręczenia, zgłosić wniosek o uzupełnienie wyroku, jeżeli sąd nie orzekł o całości żądania, o natychmiastowej wykonalności albo nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu. Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w postaci wyroku, chyba że dotyczy wyłącznie kosztów lub natychmiastowej wykonalności (art. 351 § 3 k.p.c.).

Mając na uwadze, że J. G., w terminie, jaki przewiduje cytowany art. 351 § 1 k.p.c., złożył wniosek o uzupełnienie wyroku z dnia 18 grudnia 2024r., koniecznym stało się wydanie orzeczenia w tym przedmiocie.

W myśl art. 118 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Organ rentowy ponosi odpowiedzialność za odmowę przyznania świadczenia, jeżeli niezbędne okoliczności faktyczne uzasadniające nabycie prawa zostały ustalone w postępowaniu przed tym organem, a odmowa przyznania świadczenia jest wynikiem błędu w wykładni lub zastosowaniu prawa materialnego. W judykaturze ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym przez nieustalenie prawa do świadczenia, należy rozumieć zarówno niewydanie w terminie decyzji przyznającej świadczenie, jak i wydanie decyzji odmawiającej przyznania świadczenia, mimo spełnienia warunków do jego uzyskania. W tym drugim przypadku zachodzi sytuacja, gdy do wydania przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia doszło, mimo że było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, czyli w wyniku błędu organu rentowego. W judykaturze dokonuje się kwalifikacji takich błędów na błędy w wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu prawa oraz błędy w ustaleniach faktycznych, będące skutkiem naruszenia przepisów proceduralnych. Błąd w wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu prawa ma miejsce wówczas, gdy organ rentowy wydaje decyzję odmawiającą ustalenia prawa, z uwagi na błędną interpretację relewantnych przepisów prawa w prawidłowo ustalonym stanie faktycznym. Bardziej złożona jest prawna kwalifikacja błędu w ustaleniach faktycznych. Aby stwierdzić w takiej sytuacji, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie, konieczne jest wykazanie, że w przepisanym terminie nie dysponował materiałem umożliwiającym przyznanie świadczenia z uwzględnieniem jednakże tego, czy w ramach swoich kompetencji i nałożonych obowiązków poczynił wszystkie możliwe ustalenia faktyczne i wyjaśnił wszystkie okoliczności konieczne do wydania decyzji. Jeżeli bowiem zmiana decyzji w postępowaniu odwoławczym będzie uzasadniona ustaleniami co do takich okoliczności, które nie były i nie mogły być znane organowi rentowemu, to nie będzie podstaw do uznania, że opóźnienie jest następstwem okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 maja 2014r., III AUa 2071/13, LEX nr 1483723).

W analizowanej sprawie organ rentowy, uzasadniając zaskarżoną przez ubezpieczonego decyzję odmowną, powołał się na okoliczność, że wobec braku możliwości ustalenia przez organy orzecznicze ZUS daty powstania częściowej niezdolności do pracy, należało zgodnie z przepisem art. 14 ust. 2 ustawy emeryturach i rentach z FUS, za datę powstania niezdolności do pracy przyjąć dzień 9 grudnia 2022r., będący dniem złożenia wniosku. Sąd nie zgodził się ze stanowiskiem przedstawionym przez organ rentowy. W ocenie Sądu – wbrew temu, co twierdził organ rentowy – istniały podstawy, aby ustalić w oparciu o złożoną przez ubezpieczonego dokumentację medyczną, że już w dacie 16 lipca 2021r. ubezpieczony był niezdolny do pracy. W tym właśnie dniu uzyskał wynik RTG biodra, który stanowił podstawę do stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym częściową niezdolność do pracy.

Powyższe wynika z opinii biegłego sądowego M. G., który opiniując w sprawie, opierał się na informacjach zawartych w dokumentach, jakie ubezpieczony złożył do organu rentowego. Co prawda organ podjął w tym zakresie polemikę z oceną biegłego, ale nie sformułował żadnych wniosków, pozostawiając decyzję co do dalszego postępowania do decyzji Sądu. Sąd natomiast nie znalazł podstaw do tego, by przeprowadzić dowód z uzupełniającej opinii biegłego M. G. bądź dowód z opinii innego biegłego sądowego ortopedy lub innego specjalisty, gdyż stanowisko, jakie zaprezentował biegły M. G. jest przekonujące. Biegły ustalając 16 lipca 2021r., jako datę powstania niezdolności do pracy, oparł się przede wszystkim na informacjach przedstawionych w wyniku badania RTG i nie formułował przypuszczeń. W opinii wyjaśnił, że w ww. badaniu stopień nasilenia zmian był duży, gdyż szpara była zwężona maksymalnie i ujawniono osteofityczne wydłużenie krawędzi panewek z towarzyszącą osteofitozą wieńcową, co wskazywało, że już wówczas z tego powodu u ubezpieczonego występowała znaczna dysfunkcja, a co za tym idzie częściowa niezdolność do pracy. Organ rentowy, prowadząc bardzo ogólną polemikę z wnioskami biegłego, odwołując się do zarzutu oparcia się na przypuszczeniach i braku danych dotyczących ówczesnego stanu klinicznego, nie wskazał z punktu widzenia medycznego, dlaczego dane o tak zaawansowanych zmianach w RTG bioder nie są przekonujące. Sąd, jako takie je ocenił, biorąc pod uwagę argumentację, jaka wynika z opinii biegłego sądowego ortopedy.

W związku z powyższym uznanie, że brak było możliwości ustalenia przez organy orzecznicze ZUS daty powstania u J. G. częściowej niezdolności do pracy było wynikiem błędnej oceny tych organów, za których wadliwe działanie Zakład ponosi odpowiedzialność. W związku z tym Sąd o takiej odpowiedzialności orzekł w wyroku uzupełniającym.