VII U 1105/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2025-02-28

Sygn. akt VII U 1105/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2025 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

Protokolant: st. sekretarz sądowy Anna Bańcerowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lutego 2025r. w W.

sprawy R. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania R. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 17 maja 2024 roku, znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

R. O. w dniu 7 czerwca 2024r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 17 maja 2024r., znak: (...), odmawiającej prawa do emerytury pomostowej, zarzucając naruszenie art. 4 pkt 2 w zw. z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych poprzez uznanie, że nie legitymuje się 15 letnim stażem pracy w szczególnych warunkach. Wniósł o zmianę decyzji i przyznanie prawa do świadczenia, o które wnioskował, od dnia złożenia wniosku, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu odwołania R. O. wskazał, że do wniosku o emeryturę pomostową z dnia 22 marca 2024r. zostało dołączone świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 17 listopada 2023r. wystawione przez (...) S.A. W dokumencie tym pracodawca zaświadczył, iż ubezpieczony w okresie od 23 sierpnia 1982r. do 24 października 1984r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku monter rurociągów przemysłowych, które było tożsame co do zakresu robót ze stanowiskiem monter instalacji sanitarnych i grzewczych (roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach) - wymienionym w Wykazie A Dział V poz. 1 pkt 6 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. Natomiast w okresie od 17 listopada 1986r. do 31 grudnia 2008r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na stanowisku monter - spawacz, które było tożsame co do zakresu robót ze stanowiskiem - spawacz elektryczny i gazowy - wymienionym w Wykazie A Dział XIV poz. 12 pkt 1 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury i renty (Dz. Urz. MbiPMB nr 3 poz. 6). Wobec powyższego ubezpieczony w okresie od 17 listopada 1986r. do 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę wymienioną w punkcie 28 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, a mianowicie prace bezpośrednio przy spawaniu łukowym lub cięciu termicznym w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacją. Wykonywał je posiadając uprawnienia, w bardzo małych pomieszczeniach bez zapewnionej wentylacji, np. piwnice, kotłownie, poddasza budynków, także w elektrowni atomowej w obecnej Ukrainie (odwołanie z dnia 31 maja 2024r., k. 3-4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., a uzasadniając swe stanowisko powołał się na art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, wymieniając przesłanki konieczne do uzyskania świadczenia. Następnie wskazał, że odmówił R. O. prawa do emerytury pomostowej w oparciu o wskazany przepis, ponieważ po 31 grudnia 2008r. R. O. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 powołanej ustawy. Za pracę w szczególnych warunkach uznano okres zatrudnienia w (...) S.A. od 23 sierpnia 1982r. do 31 grudnia 2008r. z wyłączeniem okresów zwolnień lekarskich i urlopów bezpłatnych w wymiarze 20 lat, 10 miesięcy i 10 dni. Według Zakładu brak było również podstaw do przyznania prawa do świadczenia na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009r. ubezpieczony nie udowodnił w postępowaniu przed organem rentowym okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wykazanej w załączniku nr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Zgodnie z art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych płatnik składek ma obowiązek do wystawienia zaświadczenia o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009r. Wobec powyższego zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej (odpowiedź na odwołanie z dnia 27 czerwca 2024r., k. 8-9 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. O., ur. (...), w dniu 3 września 1979r. zawarł z (...) Przedsiębiorstwem (...) w L. umowę w celu przygotowania zawodowego na okres od 3 września 1979r. do 20 czerwca 1982r. (umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego z 3 września 1979r. – akta osobowe). Po ukończeniu szkoły, w dniu 23 sierpnia 1982r. zawarł z Przedsiębiorstwem (...) w L. umowę o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku montera rurociągów przemysłowych (umowa o pracę z 23 sierpnia 1982r. – akta osobowe). W okresie od 25 października 1984r. do 14 października 1986r. odbywał zasadniczą służbę wojskową (zaświadczenie z 11 października 2004r. – k. 3 akt kapitału początkowego; książeczka wojskowa – k. 4 akt kapitału początkowego). Po jej zakończeniu w dniu 17 listopada 1986r. ponownie zawarł z Przedsiębiorstwem (...) w L. umowę o pracę na stanowisku montera – spawacza, w pełnym wymiarze czasu pracy (umowa o pracę z 17 listopada 1986r. – akta osobowe). W dniu 31 grudnia 1991r. otrzymał propozycję zawarcia umowy o pracę z (...) S.A. Nastąpiło to w ww. dacie. Ubezpieczony został zatrudniony jako monter – spawacz w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) K. (pismo z 31 grudnia 1991r., umowa o pracę z 31 grudnia 1991r. – akta osobowe). Później – w roku 2010 PHU (...) S.A. zostało przejęte przez (...) sp. z o.o. Wszystkie wymienione podmioty prowadziły prace instalacyjne, hydrauliczne, a potem także wentylacyjne (zawiadomienie o przejściu zakładu na innego pracodawcę z 25 listopada 2010r. – akta osobowe; zeznania świadka W. G. – k. 40 a.s.).

Kursy podstawowe spawania łukowego i gazowego R. O. odbywał między marcem a październikiem 1984r., natomiast kolejne kursy przechodził w latach 1994-1995 (kserokopia książki spawacza nr (...) (...) k. 5-7 a.s.). W dniu 20 listopada 1998r. otrzymał na piśmie zakres obowiązków, zgodnie z którym należało do niego:

wykonywanie robót spawalniczych zgodnie z posiadanymi uprawnieniami spawalniczymi;

przestrzeganie technologii i parametrów spawania;

montaż instalacji grzewczych, chłodniczych, gazowych, technologicznych i innych zgodnie z dokumentacją techniczną i sztuką budowalną;

montaż armatury, wyposażenia instalacyjnego i technologicznego zgodnie z dokumentacją techniczną i sztuką budowalną;

wykonywanie sieci i przyłączy grzewczych, gazowych, technologicznych i innych zgodnie z dokumentacją techniczną i sztuką budowalną;

przeprowadzenie prób odbiorowych zamontowanych instalacji zgodnie z dokumentacją techniczną i sztuką budowalną;

prowadzenie czynności samokontroli wykonywanych przez siebie robót;

usuwanie wszelkich zauważonych braków i usterek;

wykonywanie czynności transportowych niezbędnych do realizacji robót;

obsługa i bieżąca konserwacja użytkowanego sprzętu;

utrzymywanie w czystości stanowiska pracy (karta obowiązków i odpowiedzialności pracownika – akta osobowe).

Ubezpieczony u ww. pracodawcy na terenie całej Polski wykonywał prace polegające na spawaniu i montażu. Warunki wykonywania prac spawalniczych były zależne od budowy i od pomieszczenia, w którym je realizowano. W Szpitalu (...) prace odbywały się w małych pomieszczeniach m.in. w wymiennikowniach, gdzie trzeba było zespolić rury, czy w kotłowniach. Wymiennikownia miała powierzchnię około 25 m 2, znajdowała się w piwnicy i jeśli było tam jakieś okno, to małe. Z kolei kotłownia, w której w Szpitalu (...) także spawał ubezpieczony, była jeszcze mniejsza niż wymiennikownia, tam stały pompy. Poza tym prace były wykonywane w Hucie (...) w J.. Ubezpieczony oraz inne osoby pracujące w (...) S.A., w tym W. G., jeździli tam w celu przeprowadzenia remontu pieców i na montaż, który odbywał się etapami. Piece remontowano w okresie kilku miesięcy. Wszystko, co znajdowało się w piecu i na zewnątrz pieca trzeba było zdemontować, a potem zainstalować nowe elementy. Montaż oraz prace spawalnicze odbywały się i wewnątrz pieca, i na zewnątrz. Piec miał około 2 metry długości, 8 metrów szerokości oraz 2 metry wysokości (sklepienie pieca było półokrągłe). Znajdował się w dużej hali, w której takich pieców było 4 czy 5.

Ubezpieczony wraz z innymi pracownikami wykonywał również prace na terenie zakładu (...). Było tam kilka brygad. Prace spawalnicze wykonywane było wewnątrz i na zewnątrz, nie odbywały się we wnętrzu rur. Brygady zajmowały się wymianą instalacji, które przechodziły przez różne pomieszczenia – mniejsze i większe. Część rur wychodziła na zewnątrz i biegła jako estakady, czyli kanały ciepłownicze, które znajdowały się na wysokości 4-6 metrów. Spawanie w przypadku takich estakad odbywało się na zewnątrz rury. Jeśli były złe warunki atmosferyczne, to w celu wykonania spawania rozstawiano parawan, czyli osłonę z koców azbestowych i blachy, mającą 4 ściany i wyjście, o wymiarach 2m x 2m. W przypadku zaś, gdy warunki atmosferyczne były dobre, spawano bez parawanu. Ponadto ubezpieczony pracował na terenie koksowni P. przy Hucie (...), gdzie były spawane rurociągi o średnicy 2 metrów i większe. Tam prace były wykonywane na wysokości oraz na poziomie ziemi, na zewnątrz. Zdarzało się też, że rury były spawane w środku, gdzie było ciemno. Na innych obiektach, gdzie ubezpieczony pracował, pomieszczenia, w których spawano, albo mieściły się w piwnicach, na kondygnacji – 1 albo na wyższych kondygnacjach. Zwykle były małe, mające wysokość np. 2 – 2,5 m, a powierzchnię około 30 m 2 z tym, że powierzchnia ta przeważnie była wypełniona różnymi urządzeniami. Z kolei pomieszczenia znajdujące się na wyższych piętrach, gdzie ubezpieczony również pracował, były większe. Wentylacja we wszystkich tych pomieszczeniach nie działała, podczas prowadzenia prac centrale były wyłączone (zeznania świadka W. G. – k. 40-41 a.s.; zeznania ubezpieczonego R. O. – k. 41 verte – 42 a.s.).

Ubezpieczony w czasie zatrudnienia w (...) S.A. kilkukrotnie wyjeżdżał do pracy na budowach eksportowych. W okresie od 1 października 1988r. do 20 września 1989r. był wydelegowany jako monter – spawacz na budowę w ZSRR (na obszarze obecnej Ukrainy). W okresie od 22 sierpnia 1997r. do 20 grudnia 1997r. pracował jako monter spawacz – brygadzista w Rosji przy realizacji kontraktu Supermarket (...), zaś od 2 września 202r. do 24 października 2002r. pracował we F. n/M w RFN, gdzie był monterem instalacji (umowa o pracę na budowie eksportowej z 29 września 1988r. – akta osobowe; umowa o pracę za granicą na czas określony z 19 sierpnia 1997r. – akta osobowe; umowa o pracę za granicą z 28 sierpnia 2022r. – akta osobowe).

Podczas pierwszego z wymienionych kontraktów przy budowie elektrowni atomowej R. O. wykonywał instalacje gazowe i konstrukcyjne, zajmował się spawaniem. Tam znajdował się blok konstrukcji stalowej i na różnych poziomach przebiegały różnego rodzaju instalacje, na wysokościach od zera do 40 metrów. Były rusztowania i estakady, praca była wykonywana etapami. Spawanie odbywało się na estakadach, także na zewnątrz oraz w pomieszczeniach. Część pomieszczeń była mała, inne zaś miały normalne wymiary ( zeznania ubezpieczonego R. O. – k. 41 verte – 42 a.s.).

W Związku (...), gdzie modernizowane było centrum handlowe, prace obejmowały instalacje ciepłownicze. Ubezpieczony zajmował się tam usuwaniem starych elementów. Były to rury ocynkowane, które przy wycinaniu wydzielały szkodliwe substancje. Znajdowały się w tunelach w piwnicy. Tunel miał wymiary 1,5 m x 1,5 m ( zeznania ubezpieczonego R. O. – k. 42 a.s.).

W N. ubezpieczony pracował w nowych biurowcach, np. o 15 kondygnacjach. Na niskich poziomach znajdowały się kotłownie, wymiennikownie, wentylatorownie, centrale i ubezpieczony tam pracował. Poza tym wykonywał prace na wyższych kondygnacjach ( zeznania ubezpieczonego R. O. – k. 42 a.s.).

Po 1 stycznia 2009r. ubezpieczony wykonywał prace spawalnicze, ale w mniejszym zakresie niż wcześniej, a od roku 2010 w większości wykonywał prace monterskie. Spawaniem zajmował się na obiekcie biurowym przy ul. (...) w pomieszczeniach na poziomie - 1, a także w budynku S., gdzie praca odbywała się na jednym z najwyższych pięter. Tam znajdowała się maszynownia i były wykonywane prace monterskie i spawalnicze. W dniu 21 września 2010r. ubezpieczony podpisał zakres obowiązków na stanowisku monter wentylacji na terenie budowy P.&G., gdzie zajmował się montażem instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, montażem urządzeń i galanterii wentylacyjnej, przeprowadzaniem prac odbiorowych zamontowanych instalacji, usuwaniem zauważonych braków i usterek, wykonywaniem czynności transportowych niezbędnych do realizacji robót, a także obsługą i bieżącą konserwacją użytkowanego sprzętu ( karta obowiązków i odpowiedzialności pracownika z 21 września 2010r. – akta osobowe; zeznania świadka W. G. – k. 40-41 a.s.; zeznania ubezpieczonego R. O. – k. 41 verte – 42 a.s.).

(...) S.A w dniu 17 listopada 2023r. wystawiła ubezpieczonemu świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach potwierdzające, że R. O. zatrudniony w (...) S.A. z siedzibą w L. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę:

1.  roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach

wymienioną w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Wykaz A, Dział V, poz. 1)

na stanowisku: monter rurociągów przemysłowych od 23 sierpnia 1982r. do 24 października 1984r., które było tożsame co do zakresu robót ze stanowiskiem monter instalacji sanitarnych i grzewczych, wymienionym w Wykazie A Dział V poz. 1 pkt 6 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury i renty (Dz. Urz. MBiPMB nr 3, poz. 6).

2.  prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym

wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Wykaz A Dział XIV poz. 12 pkt 1)

na stanowisku: monter-spawacz

od 17 listopada 1986r. do 3 września 1990r.

od 9 września 1990r. do 19 sierpnia 1997r.

od 5 stycznia 1998r. do 1 września 2002r.

od 12 lutego 2005r. do 2 października 2005r.

od 8 października 2005r. do 31 grudnia 2008r.

które odpowiadało charakterem i zakresem robót stanowisku spawacz elektryczny i gazowy, wymienionemu w Wykazie A Dział XIV poz. 12 pkt 1 stanowiącym załącznik do nr 1 zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury i renty (Dz. Urz. MBiPMB nr 3 poz. 6) (świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 17 listopada 2023r., k. 3 akt emerytalnych).

R. O. w dniu 22 marca 2024r. złożył wniosek o przyznanie emerytury pomostowej. Do wniosku dołączył wystawione przez (...) S.A. w dniu 17 listopada 2023r. świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach (wniosek z dnia 22 marca 2024r. z załącznikami, k. 1-3 akt emerytalnych).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. decyzją z 17 maja 2024r., znak: (...), odmówił przyznania prawa do emerytury pomostowej. Według Zakładu ubezpieczony nie spełnił przesłanek z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy. ZUS wskazał, że do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w myśl art. 4 uwzględnił okresy zatrudnienia od 23 sierpnia 1982r. do 24 października 1984r., od 17 listopada 1986r. do 3 września 1990r., od 9 września 1990r. do 19 sierpnia 1997r., od 5 stycznia 1998r. do 1 września 2002r., od 12 lutego 2005r. do 2 października 2005r. oraz od 8 października 2005r. do 31 grudnia 2008r. (z wyłączeniem okresów urlopów bezpłatnych oraz zwolnień lekarskich), tj. łącznie 20 lat, 10 miesięcy i 10 dni. Jeśli chodzi zaś o okres po 31 grudnia 2008r., to pracodawca nie potwierdził, że ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, tj. nie zgłosił ubezpieczonego do ZUS na drukach (...), a zgodnie z art. 38 ustawy o emeryturach pomostowych płatnik składek jest zobowiązany złożyć druki (...) do 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok. Ponadto organ rentowy odmówił przyznania emerytury zgodnie z art. 4 w związku z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wynoszącego co najmniej 15 lat, tj. pracy wymienionej w załączniku nr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w myśl art. 49 organ rentowy nie uwzględnił okresów zatrudnienia od 23 sierpnia 1982r. do 24 października 1984r., od 17 listopada 1986r. do 3 września 1990r., od 9 września 1990r. do 19 sierpnia 1997r., od 5 stycznia 1998r. do 1 września 2002r., od 12 lutego 2005r. do 2 października 2005r. oraz od 8 października 2005r. do 31 grudnia 2008r., ponieważ pracodawca nie potwierdził, że ubezpieczony wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Organ rentowy podsumowując wskazał więc, że na podstawie załączonych dowodów przyjął za udowodnione okresy: nieskładkowe w wymiarze 2 lat i 22 dni i okresy składkowe 39 lat, 7 miesięcy i 19 dni, a więc staż sumaryczny wynoszący 41 lat, 8 miesięcy i 11 dni. Natomiast do stażu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu (na podstawie art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych) 20 lat, 10 miesięcy i 10 dni (decyzja ZUS z dnia 17 maja 2024r., k. 6 akt emerytalnych).

Wskazany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów z akt organu rentowego oraz akt osobowych ubezpieczonego, które zostały ocenione jako wiarygodne, ponieważ ich forma i treść nie budziły wątpliwości, były spójne oraz żadna ze stron sporu ich nie kwestionowała.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania R. O. oraz świadka W. G.. Sąd co do zasady dał im wiarę, biorąc pod uwagę ich spójność, jednak trzeba zwrócić uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze, świadek choć pracował w (...) S.A. od tego samego roku, co ubezpieczony i wciąż jest tam zatrudniony, to nie zawsze jego miejsce pracy było tożsame z miejscem pracy ubezpieczonego. Przede wszystkim W. G. nie wyjeżdżał na te budowy zagraniczne, na których trzykrotnie wykonywał prace R. O., w związku z tym oczywistym jest, że nie mógł mieć wiedzy na temat tego, czym na tych budował zajmował się ubezpieczony. Świadek mógł snuć tylko przypuszczenia czy domysły, to jednak za mało, by Sąd na tej podstawie mógł dokonać ustaleń faktycznych. Ponadto, jeśli chodzi o prace wykonywane na terenie Polski, to świadek przyznał, iż nie zawsze pracował na tym samym obiekcie co R. O., jeśli zaś był to ten sam obiekt, to nie zawsze praca była realizowana w ramach tej samej brygady. Z tego wynika, że w sprawie, w której konieczne było dokładane ustalenie, w jakich warunkach realizował prace ubezpieczony i jaki był to rodzaj prac, W. G. nie miał pełnej wiedzy. Sąd zatem na podstawie tego, co zeznał świadek, mógł ustalić szczegóły dotyczące pracy R. O. w odniesieniu tylko do kilku lokalizacji. Po drugie, W. G., zeznając, wskazywał, że R. O. był spawaczem z wyższymi uprawnieniami. Sąd nabycia przez ubezpieczonego takich uprawnień nie neguje, warto jednak dokonać konfrontacji tego co wskazał świadek z tym, co wynika z książeczki spawalniczej. Wskazuje ona, że R. O., po odbyciu kursów podstawowych spawania łukowego i gazowego w 1984r., przez wiele lat nie podwyższał swoich kwalifikacji w tym zakresie. Dopiero w latach 1994-1995 odbywał kolejne kursy, w związku z tym nie ma podstaw, by przyjąć, że przez cały okres wspólnej pracy ze świadkiem w (...) S.A. był spawaczem o wysokich kwalifikacjach, mającym uprawnienia dozorowe, czy – jak określił to świadek - „spawaczem z wyższej półki”.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustawa z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych ( tekst jedn. Dz.U. z 2023r. poz. 164, dalej jako u.e.p.) określa w art. 4 i art. 49 warunki nabycia prawa do emerytury pomostowej. W myśl pierwszego z nich, według brzmienia obowiązującego w dacie wydania zaskarżonej decyzji, prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2.  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3.  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4.  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5.  (uchylony)

6.  po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7.  (uchylony).

Zgodnie zaś z art. 49 u.e.p., prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1.  po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2.  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3.  w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przesłanki wymienione w przepisach art. 4 i art. 49 ustawy pomostowej, bez względu na to, na podstawie którego z przepisów rozważana jest możliwość przyznania prawa do emerytury pomostowej, muszą być spełniane łącznie. Oznacza to, że niespełnienie choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych, na co zwrócił uwagę m.in. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 26 kwietnia 2012r. (sygn. akt III AUa 252/12) oraz Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 18 lipca 2013r. (sygn. akt III AUa 1664/12).

Analizując w pierwszej kolejności możliwość przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej w oparciu o art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, Sąd podzielił stanowisko organu rentowego. A. D. po 31 grudnia 2008r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 u.e.p, co sam potwierdził w piśmie z 27 października 2024r. (k. 25 a.s.). Ponadto, niezależnie od tego potwierdzenia, Sąd ustalając stan faktyczny, objął ustaleniami także okres pracy R. O. w (...) S.A. po 31 grudnia 2008r. Ubezpieczony, jak zeznał, po tej dacie spawał, ale w mniejszym zakresie. Zajmował się w większym stopniu pracami monterskimi, a w 2010r. został skierowany na obiekt P.&G., gdzie zajmował się pracami instalacyjnymi w obszarze wentylacji. Prace, o których mowa, w żadnej części, nie odpowiadają pracom w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, na jakie wskazują załączniki nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. W żadnym z tych załączników ustawodawca nie umieścił prac monterskich, bez względu na to o montaż, jakich instalacji chodzi. Przewidział natomiast prace spawalnicze w punkcie 28 załącznika nr 1, chodzi jednak tylko o prace bezpośrednio przy spawaniu łukowym lub cięciu termicznym w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.). Ubezpieczony nie wykazał, by po 31 grudnia 2008r. wykonywał spawanie łukowe w warunkach, jakie wymienia ww. przepis. Zeznając opisywał, że spawanie prowadzone na ul. (...) czy w budynku S. odbywało się w pomieszczeniach, gdzie znajdowały się inne urządzenia, zaś pomieszczenia takie były wielkości sali rozpraw bądź połowy powierzchni sali rozpraw. Ponieważ sala rozpraw, do której ubezpieczony nawiązywał w zeznaniach, ma powierzchnię kilkudziesięciu m 2, to trudno było przyjąć, żeby spawanie w pomieszczeniu o takiej powierzchni lub o połowę mniejszym – nawet, jeśli znajdowały się tam inne urządzenia – było pomieszczeniem o małej kubaturze. Dodatkowo pamiętać należy, że art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1. Ten przepis zawiera więc dodatkowe kryterium, którego spełnienie pozwala na uznanie danego rodzaju prac za prace w szczególnych warunkach. Jest to wymóg związany z czasem narażenia pracownika na wpływ czynników ryzyka wymienionych w art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych. W art. 3 ust. 4 ustawy nie chodzi więc o wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę, lecz o wymiar czasu pracy faktycznie wykonywanej w narażeniu na czynniki ryzyka, które powodują, że dane prace są pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach. Dlatego też dla uznania, że praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, nie wystarcza określenie w umowie o pracę, że pracownik został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na konkretnym stanowisku, z zajmowaniem którego związana jest jedynie potencjalna konieczność wykonywania prac wymienionych w wykazie prac w szczególnych warunkach, stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, ale niezbędne jest, aby prace takie rzeczywiście wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą. Za takim rozumieniem użytego w art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych pojęcia „w pełnym wymiarze czasu pracy" przemawia w szczególności to, że ustawodawca związał go z - również użytym w tym przepisie - sformułowaniem "pracowników wykonujących", co jednoznacznie wskazuje, że ten pełny wymiar czasu pracy nie wynika z samego tylko zatrudnienia na określonym stanowisku w pełnym wymiarze czasu pracy, lecz jest związany z rzeczywistym "wykonywaniem" prac, o których mowa w ust. 1, w takim właśnie wymiarze czasu pracy (postanowienie Sądu Najwyższego z 13 sierpnia 2024r., (...) (...)).

Uwzględniając wskazane okoliczności, w przedmiotowej sprawie uprawnione jest przyjęcie, że ubezpieczony, który po 31 grudnia 2008r. tylko w niewielkim zakresie wykonywał prace spawalnicze – nawet, gdyby zdarzyło się, że robił to w pomieszczeniach o małej kubaturze – nie wykonywał prac określonych w punkcie 28 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych w pełnym wymiarze czasu pracy. Z całą pewnością nie spełnił więc warunku z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych, a w związku z tym prawo do emerytury pomostowej mogło być ustalone wyłącznie na podstawie art. 49 tej ustawy. W orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że wskazany przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 tej ustawy, zwalniając je wprawdzie z konieczności wykonywania po dniu 31 grudnia 2008r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadzając równocześnie w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o to świadczenie pracownik spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy. Warunek ten został jasno wyrażony (art. 49 pkt 3 ustawy) i jest zgodny z jej celem. W świetle tego przepisu nie ma podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie może być kwalifikowany jako okres pracy w warunkach szczególnych lub pracy o szczególnym charakterze w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 marca 2012r., II UK 164/11, OSNP 2013 nr 5-6, poz. 62; z dnia 4 września 2012r., I UK 164/12, OSNP 2013 nr 15-16, poz. 185; z dnia 22 lipca 2013r., III UK 106/12, LEX nr 1555688; z dnia 4 grudnia 2013r., II UK 159/13, LEX nr 1405231; z dnia 25 października 2016r., II UK 373/15, LEX nr 217708; postanowienie Sądu Najwyższego z 21 czerwca 2023r., (...) (...)). Podobne stanowisko w kwestii wykładni art. 49 zostało zaprezentowane w doktrynie prawa (zob. M. Zieleniecki: Emerytura pomostowa w nowym systemie emerytalnym, Gdańsk 2011, LEX).

Powyższe wynika z tego, że ustawa o emeryturach pomostowych zawiera autonomiczną w stosunku do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) definicję prac wykonywanych odpowiednio w szczególnych warunkach i prac o szczególnym charakterze. Zakwalifikowanie danej pracy jako pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie jest równoznaczne z uznaniem tej pracy jako wykonywanej w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Prace w szczególnych warunkach – zgodnie z treścią art. 3 ust 1 ustawy o emeryturach pomostowych – to prace związane z czynnikami ryzyka wymienionymi w art. 3 ust 2 ustawy, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które pomimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Z kolei prace o szczególnym charakterze – zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych – to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Zacytowane definicje mają charakter węższy niż definicja z art. 32 i 33 ustawy z dnia 13 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis art. 32 ust. 2 powołanej ustawy stanowi, że za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Kwalifikowania pracy jako pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze dokonuje się w tym wypadku w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Natomiast ustawa o emeryturach pomostowych zawiera własne wykazy prac, które wedle tej ustawy są pracami uznawanymi za prace w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze.

Analizując ustalony w rozpatrywanej sprawie stan faktyczny, przy uwzględnieniu wskazanych załączników do ustawy o emeryturach pomostowych, Sąd doszedł do wniosku, że ubezpieczony nie wykazał, by w dniu wejścia w życie ustawy, to jest na dzień 1 stycznia 2009r., miał wymagany w przepisach okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, wynoszący co najmniej 15 lat. Wprawdzie organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu okres pracy w warunkach szczególnych, przypadający przed 1 stycznia 2009r., w łącznym wymiarze 20 lat, 10 miesięcy i 10 dni, ale jest to okres pracy wyliczony przy uwzględnieniu art. 4 u.e.p., a więc na podstawie przepisów rozporządzenia RM z 7 lutego 1983r. To z kolei nie oznacza automatycznie, że należy dokonać zaliczenia tego samego okresu jako okresu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Katalog prac w warunkach szczególnych i w szczególnym charakterze w porównaniu do wykazów stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, uległ zawężeniu. Prace, na jakie pracodawca R. O. wskazał w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych z 17 listopada 2023r., a więc prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym, są uwzględnione w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, ale w węższym zakresie. Punkt 28 tego załącznika uwzględnia jedynie spawanie łukowe i cięcie termiczne, wykonywane są w pomieszczeniach o „bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacja”. Mimo, że ustawodawca w tym punkcie nie wskazał konkretnych danych liczbowych dotyczących kubatury pomieszczenia, to określił ją jako „bardzo małą”, a ponadto wskazał przykłady takich pomieszczeń (podwójne dna statków, zbiorniki, rury).

Ponadto, zgodnie z tym, co już zostało wcześniej wskazane w odniesieniu do pracy wykonywanej po 31 grudnia 2008r., także w odniesieniu do prac podejmowanych przed tą datą

trzeba przypomnieć, że przepis art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, dotyczący pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach (analogicznie jak art. 3 ust. 5 odnoszący się do pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze), zawiera dodatkowe kryterium, którego spełnienie pozwala na uznanie danego rodzaju prac za prace w szczególnych warunkach. Jest to wymóg związany z czasem narażenia pracownika na wpływ czynników ryzyka wymienionych w art. 3 ust. 1 (i odpowiednio w art. 3 ust. 3) ustawy o emeryturach pomostowych. W obu przepisach ustawy nie chodzi więc o wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę, lecz o wymiar czasu pracy faktycznie wykonywanej w narażeniu na czynniki ryzyka, które powodują, że dane prace są pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach bądź w szczególnym charakterze. Dlatego też dla uznania, że praca jest wykonywana w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nie wystarcza określenie w umowie o pracę, że pracownik został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na konkretnym stanowisku, z zajmowaniem którego związana jest jedynie (potencjalna) konieczność wykonywania prac wymienionych w wykazach stanowiących załączniki nr 1 i nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, ale niezbędne jest, aby prace takie rzeczywiście wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą. Dokonując analizy pojęcia pełnego wymiaru czasu pracy można odwołać się do utrwalonej wykładni podobnych pojęć użytych w § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w myśl której praca w szczególnych warunkach, to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do powyższego rozporządzenia (wyroki Sądu Najwyższego: z 19 maja 2011r., III UK 174/10, Legalis nr 442104; 8 czerwca 2011., I UK 393/10, Legalis nr 443631; 14 lutego 2024r., (...) (...), Legalis nr 3053986). Odstępstwo od tej zasady może wynikać jedynie z sytuacji, gdy w obowiązujących przepisach przewidziana została dla danego stanowiska - ze względu na charakter zatrudnienia lub związane z nim warunki - norma czasu pracy w wymiarze niższym od powszechnie obowiązującego. W tej sytuacji powyższa norma czasu pracy będzie stanowić pełny wymiar czasu pracy pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z 23 maja 2012r., I UK 9/12, Legalis nr 537178; postanowienie Sądu Najwyższego z 3 listopada 2021r., I (...) (...) Legalis nr 2734593). Pogląd ten należy uzupełnić o stwierdzenie, że skoro sporadyczne, uboczne i krótkotrwałe - w stosunku do czynności podstawowych kwalifikowanych jako praca w szczególnych warunkach - wykonywanie czynności w warunkach nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, nie upoważnia do wyłączenia ich wykonywania z okresów szczególnego zatrudnienia dla celów emerytalnych (wyroki Sądu Najwyższego: z 22 kwietnia 2009r., LEX nr 1001310; 12 kwietnia 2012r., II UK 233/11, OSNP 2013, nr 7-8, poz. 86; 22 lipca 2013r., III UK 106/12, Legalis nr 787672; 28 kwietnia 2021r., (...) (...) , Legalis nr 2629689), to - a contrario - sporadyczne i krótkotrwałe wykonywanie czynności w narażeniu na czynniki ryzyka, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, nie stanowi wykonywania pracy w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy w rozumieniu art. 3 ust. 4 tej ustawy (postanowienie Sądu Najwyższego z 2 czerwca 2020r., III UK 285/19, LEX nr 3214945).

W przypadku ubezpieczonego istotne jest, że poza pracami spawalniczymi wykonywał prace monterskie, co sam przyznał podczas przesłuchania. Zresztą stanowisko ubezpieczonego od początku zatrudnienia pracodawca określał jako monter – spawacz, co już może sugerować, że rodzajem prac przekazanych do wykonania ubezpieczonemu było nie tylko spawanie. To potwierdza także zakres obowiązków na piśmie przedstawiony R. O. w listopadzie 1998r., z którego wynika, że ubezpieczony był zobowiązany nie tylko spawać, ale także zajmować się montażem instalacji grzewczych, chłodniczych, gazowych, technologicznych i innych zgodnie z dokumentacją techniczną i sztuką budowalną; montażem armatury, wyposażenia instalacyjnego i technologicznego zgodnie z dokumentacją techniczną i sztuką budowalną; wykonywaniem sieci i przyłączy grzewczych, gazowych, technologicznych i innych zgodnie z dokumentacją techniczną i sztuką budowalną czy przeprowadzaniem prób odbiorowych zamontowanych instalacji.

Kolejną istotną okolicznością jest to, że ubezpieczony nie zajmował się w pełnym wymiarze czasu pracy spawaniem w warunkach, jakie określa punkt 28 w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, a więc:

1) spawaniem łukowym;

2) w pomieszczeniach o małej kubaturze,

3) o utrudnionej wentylacji.

Stosownie do dotychczasowego orzecznictwa, za "pomieszczenie o bardzo małej kubaturze z utrudnioną wentylacją" uznaje się pracę przy naprawie kutra (mieszalnika) garbarskiego w kształcie gruszki do betonu, o średnicy 2,5 metra i długość 8-9 metrów (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 września 2018r., III AUa 1380/18, LEX nr 2571057), spawanie od środka turbin wodnych i silosów ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 1 grudnia 2016r., III AUa 1803/16, LEX nr 2229157), remont turbin o wymiarach 4 na 2 metry oraz zbiorników olejowych o kubaturze około 4 m 3 ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 28 marca 2019r., III AUa 756/18, LEX nr 3269990), prace na statku przy spawaniu podwójnego dna/podwójnej burty (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 2020r., II UK 97/19 LEX nr 3225123), czy w tzw. koferdamach o wymiarach od 1,6 do 3 metrów na 5 metrów (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2021r., (...) (...), LEX nr 3147351). Rodzaj prac, o których mowa w załączniku nr 1 poz. 28 do ustawy o emeryturach pomostowych, nie został zatem szczegółowo określony i każdorazowo wymaga konkretyzacji przez dokonanie stosownych ustaleń faktycznych w sprawie.

W analizowanej sprawie, w której poddany ocenie okres pracy ubezpieczonego był bardzo długi, a prace były wykonywane w różnych lokalizacjach, Sąd nie zdołał ustalić szczegółowo, w jakich miejscach ubezpieczony wykonywał prace spawalnicze. Świadek W. G., co już wcześniej było sygnalizowane, pracował z ubezpieczonym tylko w kilku miejscach i nie zawsze miał sposobność dokładnej obserwacji tego, czym zajmował się ubezpieczony. Z kolei ubezpieczony - mimo dążenia Sądu do pozyskania szczegółowych zeznań, bo takie tylko dałyby należytą bazę do oceny – uogólniał informacje, które przedstawiał. Częściowo zapewne z uwagi na upływ czasu nie był w stanie dokładanie opisać miejsc, gdzie przeprowadzał prace spawalnicze. Ogólnie tylko zarysował, czym się zajmował, pytany zaś o miejsca gdzie spawał, najczęściej bez dokładanego określenia kubatury pomieszczenia opisywał takie miejsca. W takiej sytuacji Sąd - bazując na tym, co opisał ubezpieczony, wspomagany przez świadka – zarazem mając na uwadze, że to ubezpieczonego obciążał obowiązek udowodnienia, że wykonywał prace określone w pkt 28 zał. 1 do u.e.p. w pełnym wymiarze czasu pracy, przyjął, że ubezpieczony nieraz wykonywał prace spawalnicze w miejscach o małej kubaturze np. we wnętrzach rur, a być może też w niewielkich kotłowniach czy innych tego typu pomieszczeniach. Trzeba jednak mieć na względzie, że poza takimi pomieszczeniami ubezpieczony spawał również w pomieszczeniach, które miały – jak określił – normalne wymiary, a bywało że w dużych halach (np. w hucie, gdzie spawanie odbywało się w dużej hali, gdzie stały piece) czy na estakadach bądź w innych miejscach na zewnątrz. Oczywiście zdarzało się, że przy spawaniu estakady rozstawiano parawany, tworząc małe pomieszczenia, ale nie była to sytuacja każdorazowa. Miała miejsce tylko w razie złych warunków atmosferycznych. W pozostałych przypadkach spawanie odbywało się na powietrzu, w otwartej przestrzeni.

Z powyższego wynika, że ubezpieczony – wykonując inne prace niż spawanie oraz spawając w miejscach, które nie miały małej kubatury bądź znajdowały się w otwartej przestrzeni – nie wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy prac, na jakie wskazuje punkt 28 załącznika nr 1 do u.e.p. Z całą pewnością nie można zaprzeczyć, że zdarzało się, że takie właśnie prace realizował, ale wypełniały one tylko część jego czasu pracy. W pozostałym czasie ubezpieczony wykonywał prace, których nie obejmuje punkt 28 zał. 1 do u.e.p., stąd prawo do emerytury pomostowej w oparciu o art. 49 w związku z art. 4 ww. ustawy nie mogło być mu przyznane.

Na marginesie warto zauważyć, że pracodawca ubezpieczonego, który w 2023r. wystawił mu świadectwo pracy w warunkach szczególnych, w dokumencie tym nie potwierdził, aby praca R. O. mogła być kwalifikowana jako praca w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Jest to okoliczność dodatkowo wspierającą argumentację Sądu, choć nie jedyna i nie przesądzająca.

Reasumując, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdził wykonywania przez ubezpieczonego po 31 grudnia 2008r. pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, zatem nie została spełniona przesłanka prawa do spornego świadczenia ujęta w art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych. Jednocześnie na dzień 1 stycznia 2009 roku R. O. nie legitymuje się okresem co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, zatem nie przysługuje mu prawo do emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, o czym prawidłowo rozstrzygnął organ rentowy w zaskarżonej decyzji.

Mając na uwadze powyższe, Sąd oddalił odwołanie na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Małgorzata Hejduk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Agnieszka Stachurska
Data wytworzenia informacji: