Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan-Karasińska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 marca 2021 roku w Warszawie

sprawy E. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania E. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

z dnia 27 lipca 2020 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

SSO Monika Rosłan-Karasińska

UZASADNIENIE

E. S. w dniu 12 sierpnia 2020 r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. z dnia 27 lipca 2020 r., znak: (...)zarzucając jej błędne wyliczenie średnie dalszej trwania życia w wymiarze 253,7 miesięcy, zamiast 200,4 miesiąca wynikającej z tabeli Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 20 marca 2020 r. W związku
z tym odwołująca wniosła o uchylenie lub zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uwzględnienie prawidłowego średniego dalszego trwania życia w wymiarze 200,4 miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami. W jej ocenie krótszy okres średniego trwania życia jest korzystniejszy, ponieważ po jego zastosowaniu wyliczona zostanie wyższa wartość emerytury. Ubezpieczona uznała, że należy zastosować przelicznik obowiązujący w 2020 r. ( odwołanie z dnia 12 sierpnia 2020 r., k. 5-6 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy wskazał, że ustalił wysokość emerytury ubezpieczonej bez pomniejszania podstawy wymiaru świadczenia o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur wykonując przy tym wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 maja 2020 r. wydany w sprawie o sygn. akt III AUa 1723/19. Powołując się na przepis art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podkreślił, że emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 w/w ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. W jego ocenie należało przyjąć przy ustaleniu wysokości emerytury odwołującej średnie dalsze trwanie życia
w wymiarze 253,7 miesięcy obowiązujące na dzień 24 lipca 2013 r., w którym osiągnęła wiek emerytalny 60 lat i 2 miesięcy ( odpowiedź na odwołanie z dnia 2 września 2020 r., k. 7 a. s.).

Ubezpieczona wskazała również, że wysokość emerytury wyliczonej w kwocie 2.315,92 złotych bez pomniejszania podstawy wymiaru świadczenia powinna otrzymać na dzień 6 sierpnia 2013 r., zamiast na dzień 27 lipca 2020 r. ( pismo procesowe z dnia 27 listopada 2020 r., k. 14 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. S., urodzona w dniu (...), złożyła wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. w dniu 24 czerwca 2013 r. o przyznanie emerytury. Organ rentowy po rozpoznaniu wniosku przyznał odwołującej prawo do emerytury od dnia 24 lipca 2013 r. na mocy decyzji z dnia 6 sierpnia 2013 r., znak: (...)w kwocie 1.800,54 złotych na podstawie art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Podstawa obliczenia emerytury ustalona w kwocie 587.548,03 złotych uległa pomniejszeniu o kwoty wypłaconego wyrównania w wysokości 130.750,23 złotych oraz została podzielona przez średnie trwanie życia w wymiarze 253,70 miesięcy ( wniosek z dnia 24 czerwca 2013 r. i decyzja z dnia 6 sierpnia 2013 r., k. 1 i 5 a. e.).

Odwołująca w dniu 6 maja 2019 r. złożyła skargę do organu rentowego o wznowienie postępowania, w której wniosła o przeliczenie wysokości jej emerytury bez pomniejszania podstawy wymiaru świadczenia. Decyzją z dnia 9 maja 2019 r., znak: (...) ZUS odmówił wznowienia postępowania ( wniosek z dnia 6 maja 2019 r. i decyzja z dnia 9 maja 2019 r., a. e.).

Ubezpieczona w dniu 23 maja 2019 r. złożyła odwołanie zaskarżając decyzję z dnia 9 maja 2019 r. Wyrokiem z dnia 1 października 2019 r. tutejszy Sąd oddalił odwołanie. Jednakże na skutek jej apelacji Sąd Apelacyjny w (...) i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję organu rentowego w ten sposób, że ustalił wysokość emerytury E. S. bez pomniejszania podstawy wymiaru świadczenia o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczenie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne od dnia 6 maja 2019 r. ( odwołanie z dnia 9 maja 2019 r. oraz wyroki z dnia 1 października 2019 r. i 6 maja 2020 r., a. e.).

Zaskarżoną decyzją z dnia 27 lipca 2020 r., znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wykonał wyrok Sądu Apelacyjnego i ponownie ustalił emeryturę od dnia 6 maja 2019 r. na podstawie art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 2.315,92 złotych. Podstawa obliczenia emerytury ustalona na nowo podlega podzieleniu przez średnie dalsze trwanie życia w wymiarze 253,70 miesięcy ( decyzja z dnia 27 maja 2020 r., a. e.).

W toku postępowania sądowego organ rentowy wydał kolejną decyzję z dnia 12 stycznia
2021 r., znak:(...), zgodnie z którą ustalił wysokość przyznanej mocą decyzji z dnia 27 lipca 2020 r. emerytury w kwocie 2.315,92 złotych od dnia 24 lipca 2013 r. ( decyzja z dnia 12 stycznia 2021 r., k. 21 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego
w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych. Wiarygodność zebranych dokumentów nie była kwestionowana przez strony procesu.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie E. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział
w W. z dnia 27 lipca 2020 r., znak: (...), jako niezasadne, podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w toku postępowania sądowego odwołująca wniosła o wyliczenie wysokości emerytury w kwocie 2.315,92 złotych bez pomniejszania podstawy wymiaru świadczenia na dzień 6 sierpnia 2013 r., zamiast na dzień 27 lipca 2020 r. Organ rentowy wydając decyzję z dnia 12 stycznia 2021 r., znak: (...)spełnił żądanie ubezpieczonej ustalając wysokość świadczenia na dzień 24 lipca 2013 r. Zatem w tym zakresie odwołanie jest bezprzedmiotowe. Spór pomiędzy stronami obejmowało rozważenie, czy organ rentowy w sposób prawidłowy podzielił podstawę obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia w wymiarze 253,7 miesięcy. Ubezpieczona domagała się bowiem ustalenia wskaźnika w wymiarze 200,4 miesiąca wynikającym z tabeli Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 20 marca 2020 r.

Zgodnie z art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2020 r, poz. 53 z późn. zm.) zwanej dalej ,,ustawą”, wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie ustalonych na dzień, o którym mowa w art. 8 pkt 2, i średniego dalszego trwania życia, o którym mowa w art. 26 ustawy.

W świetle art. 26 ust. 1-6 ustawy emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego,
z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn
i kobiet oraz wyraża się w miesiącach. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza
w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2. Tablice, o których mowa w ust. 4 są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. 6. Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Średnie dalsze trwanie życia to wielkość statystyczna, która określa przeciętny okres, jaki zazwyczaj, statystycznie upływa od ustalenia prawa do emerytury do dnia śmierci ubezpieczonego. W gruncie rzeczy chodzi o ustalenie przewidywanego okresu pobierania przez daną osobę emerytury i równomiernego rozłożenia zgromadzonych składek i ewentualnie kapitału początkowego w ramach tego okresu. Średnie dalsze trwanie życia wyrażane jest w miesiącach i ustalane wspólnie dla kobiet i mężczyzn. Okres ten wynika z komunikatu prezesa GUS w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn, ogłaszanego corocznie w terminie do 31 marca. Ogłoszone w ten sposób tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn mają zastosowanie do emerytur na przyszłość przyznawanych od 1 kwietnia do 31 marca następnego roku. Im wskazany tam okres średniego dalszego trwania życia dla osoby w wieku ubezpieczonego przechodzącego na emeryturę jest dłuższy, tym emerytura jest niższa. Oznacza to, że im później nastąpi przejście na emeryturę, tym większa będzie jej wysokość. Ustalając dalsze średnie trwanie życia dla potrzeb obliczenia emerytury przyznawanej z urzędu, przyjmuje się tablice obowiązujące w dniu, od którego zostanie przyznana ta emerytura.

Z analizy art. 26 ust. 5 ustawy wynika, że wskaźnik średniego dalszego trwania życia jest podstawą przyznania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego. Ustalenie z jakiej daty należy zastosować wskaźnik średniego dalszego trwania życia do obliczenia wysokości emerytury wymaga analizy ogólnych przepisów dotyczących momentu nabycia i wypłaty świadczeń. Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Niewątpliwie jednak samo spełnienie przesłanek warunkujących prawo do świadczenia nie stanowi jeszcze podstawy do wypłaty świadczenia. Podstawę taką stanowi wniosek o przyznanie i wypłatę świadczenia. Wobec tego dopiero złożenie wniosku o świadczenie powoduje obowiązek jego wypłaty. O ile ocena spełnienia warunków do nabycia prawa do świadczenia następuje według przesłanek warunkujących nabycie tego prawa obowiązujących w dacie spełnienia ostatniej przesłanki, o tyle określenie wysokości świadczenia związane jest z datą złożenia wniosku o jego wypłatę. Wynika to wprost z treści art. 25 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne,
z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy.

Sąd zważył, że jeżeli obliczenie wysokości emerytury następuje na datę złożenia wniosku
o wypłatę emerytury, to do ustalenia wysokości tego świadczenia mają zastosowanie tablice średniego dalszego trwania życia obowiązujące na datę złożenia takiego wniosku. W sytuacji, gdy prawo do emerytury zostało zawieszone na podstawie art. 103a ustawy z powodu kontynuowania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, do obliczenia wysokości emerytury będzie miała zastosowanie tablica średniego dalszego trwania życia obowiązująca na moment dostarczenia świadectwa pracy potwierdzającego zakończenie tego stosunku pracy. Taki sposób ustalenia wskaźnika średniego dalszego trwania życia dotyczy wszystkich rodzajów emerytur, w tym emerytur w obniżonym wieku emerytalnym. W rozpatrywanej sprawie ubezpieczona nie kontynuowała stosunku pracy po przyznaniu jej emerytury po osiągnięciu przez nią wieku emerytalnego. Wniosek odwołującej o przyznanie prawa do świadczenia wiązał się bezpośrednio z jego wypłatą od dnia 24 lipca 2013 r. Wobec powyższego obowiązujące przepisy prawa nie dają możliwości w tej sytuacji faktycznej podzielenia wartości podstawy emerytury o średnie dalsze trwanie życia obowiązujące
w 2020 r.

Zgodnie z nakreślonym obowiązkiem ustawowym, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego wydał Komunikat z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn ( M. P. z 2013 r., poz. 193). W tabeli będącej załącznikiem do Komunikatu Prezes GUS wyszczególnił odpowiednie dane dla ubezpieczonych ze względu na ich wiek odnoszący się do ukończonych przez nich lat i miesięcy. Sąd doszedł do przekonania, że odwołująca przechodząc na emeryturę miała ukończone 60 lat i 2 miesiące. Sąd na podstawie załącznika zważył, że Prezes GUS ustalił dla kobiety nabywającej prawo do emerytury w wieku 60 lat i 2 miesięcy średnią długość dalszego trwania życia na poziomie 253,7 miesięcy. Zatem w ocenie Sądu organ rentowy prawidłowo zastosował obowiązujące przepisy prawa na dzień otrzymania prawa do emerytury przez ubezpieczonego stosując odpowiednie wartości zawarte w Komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 26 marca 2013 r.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć (...)

MK