Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Włodzimierz Czechowicz
Protokolant:	sekr. sądowy Aneta Rapacka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 listopada 2016 r. w Warszawie

sprawy W. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o wcześniejszą emeryturę (z warunków szczególnych)

na skutek odwołania W. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 9 czerwca 2016r., znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 9 czerwca 2016 roku znak (...) w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu W. R. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 21 kwietnia 2016 roku z tytułu pracy w warunkach szczególnych,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. na rzecz W. R. kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Ubezpieczony W. R. urodzony (...) reprezentowany przez fachowego pełnomocnika złożył w dniu 26 lipca 2016 roku do Sądu Okręgowego
Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odwołanie od decyzji z dnia 9 czerwca 2016 roku znak: (...), odmawiającej mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy warunkach szczególnych.

W uzasadnieniu odwołania skarżący podniósł, iż organ rentowy niezasadnie odmówił mu prawa do świadczenia nie zaliczając do okresu pracy w warunkach szczególnych zatrudnienia w okresie 03.09.1974 do 10.04.1987 i w okresie od 01.09.1988 do 31.12.1993 na stanowisku montera (odwołanie k. 2-9 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 11 sierpnia 2016 roku organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W., wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy podniósł, iż odwołujący nie spełnił wymogu 15 lat pracy w warunkach szczególnych, spełniając pozostałe warunki do przyznania wcześniejszej emerytury(odpowiedź na odwołanie k.27 a.s).

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił w sprawie następujący stan faktyczny:

W dniu 24 marca 2016 r. ubezpieczony W. R. urodzony (...) złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniosek o wcześniejszą emeryturę. (k. 1-8 a.r. )W dniu 9 maja 2016 roku organ rentowy wezwał wnioskodawcę do złożenia prawidłowo wystawionego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych (k-11). Po przeprowadzeniu analizy dokumentacji zatrudnienia odwołującego Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wydał decyzję z dnia 9 czerwca 2016 roku, na mocy której odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, gdyż nie udowodnił on wymaganego okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy stwierdził również w decyzji, iż ubezpieczony posiada 26 lat, 7 miesięcy i 22 dni okresów składkowych, nie posiada natomiast stażu pracy w warunkach szczególnych, co potwierdził na zarządzenie Sądu w piśmie z dnia 29 sierpnia 2016 roku (k-12 i 37). Sąd zobowiązał pełnomocnika odwołującego do wskazania podmiotu przechowującego akta osobowe i uzyskał stosowną informację w dniu 14 września 2016 roku (k-40) po czym zwrócił się o nadesłanie tej dokumentacji niezbędnej do poczynienia ustaleń faktycznych (k-43 i 44).

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga ustalił na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach rentowych, że w dniu 3 września 1974 roku W. R. zawarł umowę z Przedsiębiorstwem (...) (dalej w skrócie (...)) na okres próbny na stanowisku monter maszyn i urządzeń przemysłowych (k-30). W okresie od dnia 22 kwietnia 1987 do 12 sierpnia 1988 roku pracował jako monter - praca na wysokości na budowie G. na Węgrzech (k-17 a.s.). W świadectwie pracy za ten okres wskazano, że pracował w warunkach szczególnych z podaniem odpowiedniego działu Wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 roku (k 17-v a.s.). W dniu 15 sierpnia 1988 roku W. R. ponownie zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony (z zaznaczeniem ciągłość pracy od dnia 3 września 1974 - pierwsza praca) na stanowisku monter maszyn (k-15 a.s.). W związku z odmową w dniu 27 września 1993 roku przyjęcia stanowiska montera-kierowcy umowa została rozwiązana z dniem 31 grudnia 1993 roku (k-32 i 33 a.r.). Zakład pracy ( (...)) wystawił odwołującemu się świadectwo pracy oraz świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych (k-24 i 23 a.s.). W tym drugim świadectwie wskazano, że w okresie od 03.09.1974 do 10.04.1987 i w okresie od 01.09.1988 do 31.12.1993 wykonywał pracę w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych oraz prace przy spawaniu elektrycznym i gazowym. Podano również odpowiedni dział XIV poz.12 i 16 Wykazu A stanowiącego załącznik do Rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 roku. Podano ponadto, że prace te wykonywał stale i w pełnym wymiarze pracy.

W dalszym toku postępowania, odwołujący przesłuchany w trybie art. 212 k.p.c. podtrzymał odwołanie i podał, że pracę montera spawacza wykonywał od września 1974 roku do 1993 roku w (...), pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako mechanik przy naprawie ciężkiego sprzętu. Nawet jeżeli był brygadzistą, to pracował jak pozostali „normalni” pracownicy, był odpowiedzialny za naprawę sprzętu. Odwołujący nie przyjął warunków wynagrodzenia jako monter-kierowca (k-52 nagranie 00:02:36).

Na podstawie zeznań świadków K. U. i J. W. Sąd Okręgowy ustalił, że pracowali oni w (...) w tym samym okresie, co W. R.. Pracował on w pełnym wymiarze czasu pracy jako monter i spawacz przy naprawie ciężkiego sprzętu budowlanego, nie pracował jako kierowca. Pracował dziennie ponad 8 godzin, także w soboty od 6 do 14, nie miał dłuższych nieobecności w pracy. Wyjeżdżał w teren jako członek 3-osobowego pogotowia technicznego do naprawy maszyn, co odbywało się niekiedy w ciężkich warunkach atmosferycznych, np. przy naprawie gąsienic przy użyciu 10 kg młota i spawarek. Praca w bazie odbywała się kanałach remontowych. Brygadzista pracował tak samo jak pozostali monterzy przy naprawie sprzętu budowlanego (zeznania świadków k-53 i 54 nagranie 00:14;40 i 00:28:01).

Przed zamknięciem rozprawy w dniu 21 listopada 2016 roku pełnomocnicy stron nie złożyli nowych wniosków dowodowych.

Sąd Okręgowy uznał zgromadzone dowody w postaci wyjaśnień odwołującego się i zeznań wskazanych wyżej świadków, dokumenty dołączone do akt sprawy i dołączone do akt sprawy akta ubezpieczonego za pełnowartościowy materiał dowodowy wystarczający do rozstrzygnięcia sporu. Żaden z dokumentów złożony do akt sprawy nie był kwestionowany przez strony. Sąd dał wiarę wszystkim zgromadzonym dowodom, ich wiarygodność nie była podważana przez żadną ze stron. Sąd uznał również za wiarygodne wyjaśnienia odwołującego się i zeznania świadków jako znajdujących potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji, wzajemnie spójnych i konsekwentnych co do warunków, charakteru i czasu pracy odwołującego się jako montera i spawacza. Odwołujący się i obaj świadkowie pracowali z odwołującym się we wskazanym wyżej okresie. Świadkowie potwierdzili ponadto wyjaśnienia odwołującego o jego pracy w pełnym wymiarze czasu pracy montera spawacza oraz zaprzeczyli jakoby wykonywał pracę kierowcy. W ocenie Sądu Okręgowego materiał dowodowy nie wskazywał na konieczność zasięgnięcia wiedzy specjalnej biegłego sądowego w trybie art. 278 k.p.c. Sąd zweryfikował czy wskazane w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych rodzaje prac odpowiadały zakresowi pracy odwołującego się w okresie 03.09.1974 do 10.04.1987 i w okresie od 01.09.1988 do 31.12.1993 w Zakładzie (...).

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie W. R. od wskazanej wyżej decyzji organu rentowego jako zasadne, zasługiwało na uwzględnienie, co skutkowało rozstrzygnięciem zawartym w sentencji wyroku. Jak wynika z dyspozycji art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2016.887 j.t.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ponadto emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Zgodnie zaś z art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 4 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnianych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8 poz. 43) - ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. będącym pracownikami zatrudnionymi w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3 tj. jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

- osiągnęli wiek emerytalny wynoszący dla mężczyzny 60 lat oraz

- posiadają wymagany okres składkowy i nieskładkowy tj. 25 lat dla mężczyzny w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Niezależnie jednak od powyższego podkreślić należy, że zgodnie ze stanowiskiem, Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2014 r., sygn. akt II UK 389/13 przepis art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUZ odnosi się do tych ubezpieczonych urodzonych poczynając od dnia 1 stycznia 1949 r., którzy w dniu wejścia ustawy w życie nie osiągnęli jeszcze wymaganego wieku, lecz w całości spełnili do tej daty ustawowo określone wymagania stażowe (tzw. ogólne i szczególne). Takim ubezpieczonym przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz (do dnia 1 stycznia 2013 r., tj. do wejścia w życie ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2012 r., poz. 637). Bezsporne jest, że wnioskodawca W. R. występując z wnioskiem emerytalnym wykazał, iż w dniu 21 kwietnia roku ukończył 60 lat oraz posiada według ustaleń organu rentowego okres 26 lat 7 miesięcy i 22 dni okresów składkowych ustalony w decyzji z dnia
9 czerwca 2016 roku oraz według ustaleń Sądu Okręgowego ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach jako monter-spawacz w okresie zakwestionwanym w decyzji z dnia 9 czerwca 2016 roku.

Kwestią sporną okazał się okres zatrudnienia w Zakładzie (...) z przerwą na pracę na tzw. budowie eksportowej na Węgrzech, kiedy to nota bene W. R. również pracował w pracy w warunkach szczególnych. Sąd Okręgowy zważył, że dla ustalenia uprawnień - za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (art. 32 ust. 2 cyt. ustawy). Zgodnie natomiast z § 2 ust. 1 cyt. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego zeznania świadków U. i W. również zatrudnionych w tej firmie co W. R. i w tym samym okresie jednoznacznie wskazują, że wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wyłącznie jako
monter-spawacz w okresie wskazanym w świadectwie pracy wystawionym w dniu 31 grudnia 1993 roku przez Kierownika Zespołu B. Z.. Podkreślić należy, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi dowodami przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego i nie są potrzebne jakieś szczególne dowody Sąd Okręgowy podziela bowiem na gruncie niniejszej sprawy stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązują odstępstwa od ogólnych zasad dowodzenia podyktowane dążeniem do pełnego i wszechstronnego rozstrzygnięcia wszystkich kwestii spornych. W praktyce oznacza to, że w postępowaniu tym dopuszczalne jest wykazanie wszelkimi dowodami okoliczności, od których zależą uprawnienia do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, także wówczas, gdy z dokumentów wynika co innego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 1995 roku, II URN 23/95).

Zgodnie z przepisem § 2 cytowanego wyżej Rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w świadectwie pracy. Przepis § 2 nie oznacza jednak, że osoba dochodząca praw wynikających z wykonywania pracy w szczególnych warunkach, okres tej pracy dowodzić może jedynie na podstawie dokumentacji z zakładu pracy. Jak bowiem stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 marca 1984 roku (III UZP 6/94) „ okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy”.

W innej jeszcze uchwale z dnia 21 września 1984 r. (III UZP 48/84 LEX nr 14630) Sąd Najwyższy stwierdził, że w świetle § 2 ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody (wyróżnienie Sądu Okręgowego) . Innym środkiem dowodowym może być zatem dowód z innych dokumentów niż świadectwo pracy, czy też jak w niniejszej sprawie dowód z zeznań świadków U. i W. oraz wyjaśnienia W. R..

Załącznik do Rozporządzenia zawiera WYKAZ A wymieniający rodzaje prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.
W Dziale XIV Prace różne w pozycji 12 wskazano prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym, zaś w pozycji 16 wskazano prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych. Takie właśnie prace W. R. wykonywał w okresie nie zaliczonym przez organ rentowy z uwagi na brak prawidłowo wystawionego świadectwa pracy w warunkach szczególnych

Reasumując kwestię charakteru zatrudnienia wnioskodawcy i zajmowanego stanowiska w Zakładzie (...) Sąd ustalił, że W. R. wykazał ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych, przypadający przed dniem 1 stycznia 1999 r. Organ rentowy rozpatrując wniosek odwołującego się o przyznanie wcześniejszej emerytury nie kwestionował spełnienia pozostałych ustawowych przesłanek wymaganych do uzyskania wcześniejszej emerytury.

W ocenie Sądu Okręgowego brak wskazania przez (...) zarządzenia resortowego właściwego ministra nie stał na przeszkodzie dokonania ustaleń faktycznych, jakie nie były możliwe w toku postępowania administracyjnego. Sąd Okręgowy zważył ponadto, że organ rentowy całkowicie pominął w decyzji okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych na Węgrzech mimo, że w aktach dotyczących kapitału początkowego (k-3) znajduje się stosowne świadectwo pracy potwierdzające wpis w kwestionariuszu okresów składkowych i nieskładkowych (druk (...)).

Skoro odwołujący się udowodnił w niniejszym postępowaniu wymagany przez cytowane wyżej przepisy staż pracy w szczególnych warunkach, Sąd Okręgowy na podstawie na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w pkt. 2 sentencji wyroku zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu się W. R. prawo do wcześniejszej emerytury z warunków szczególnych.

Odnosząc się do daty, od której odwołujący jest uprawniony do wcześniejszej emerytury, Sąd Okręgowy zważył, iż zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. W tym stanie rzeczy Sąd przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury począwszy od dnia
4 czerwca 2016.

Rozstrzygnięcie o kosztach zapadło na podstawie art. 98 k.p.c. oraz przepisu § 9 ust. 2 w zw. z § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804) w brzmieniu obowiązującym przed dniem 27 października 2016 roku.