Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2023r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

Protokolant: st. sekretarz sądowy Anna Bańcerowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 maja 2023r. w Warszawie

sprawy E. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

przy udziale A. D.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania E. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 28 października 2022 roku, nr (...)- (...) (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, że E. N. jako pracownik u płatnika składek A. D. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 marca 2022 roku;

zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz E. N. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

sędzia Agnieszka Stachurska

UZASADNIENIE

E. N. w dniu 29 listopada 2022r. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 28 października 2022r., nr (...)- (...) (...). Zarzuciła naruszenie art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. i wniosła o zmianę decyzji poprzez orzeczenie, że od 1 marca 2022r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu z tytułu świadczenia pracy na rzecz płatnika składek (...) A. D..

Uzasadniając swe stanowisko, ubezpieczona wskazała, że (...) (...) to restauracja przy ul. (...) w W., której właścicielką jest A. D. prowadząca firmę (...). Takich restauracji na terenie kraju jest kilka i prowadzone są na zasadzie franczyzy.

Ubezpieczona podkreśliła, że ma bardzo duże doświadczenie w pracy w restauracjach tej sieci, ponieważ od 2016r. do 2018r. pracowała w restauracji (...) we W.. Pomagała w szkoleniach kelnerskich nowo otwieranych restauracji sieci np. w K.. W 2018r. otworzono restaurację w W. i pracowała tam od lipca 2018r. do kwietnia 2020r. (zamknięcie z powodu pandemii COVID) oraz od 1 lipca 2021r. do 30 września 2021r. na podstawie umów zlecenia:

• od 1 października 2018r. do 31 grudnia 2019r. - jako kelnerka - wynagrodzenie 14 zł netto za godzinę;

• od 1 września 2019r. do 30 września 2019r. - również jako osoba prowadząca szkolenia kelnerskie i barmańskie - z wynagrodzeniem 10.000 zł za ww. miesiąc pracy;

• od 1 listopada 2019r. do 30 listopada 2019r. - również jako osoba prowadząca szkolenia kelnerskie i barmańskie - z wynagrodzeniem 10.000 zł za ww. miesiąc pracy;

• od 1 stycznia 2020r. do 31 grudnia 2020r. - jako kelnerka - wynagrodzenie 17 zł brutto za godzinę - faktycznie umowa zlecenia była wykonywana do momentu zamknięcia restauracji z powodu COVID, czyli do kwietnia 2020r.

W okresie od czerwca 2020r. do września 2020r. (otwarcie restauracji w czasie pandemii na okres wakacji) ubezpieczona była menagerem restauracji (...) we W.. W listopadzie 2020r. zatrudniła się na stanowisku zastępcy kierownika sklepu (...) w jednej z galerii handlowych w W. na pełen etat. Restauracje były wówczas ponownie zamknięte. W dniu 30 czerwca 2021r. podpisała z płatnikiem umowę zlecenia na okres od 1 lipca 2021r. do 30 września 2021 na szkolenie kelnerów i barmanów oraz weryfikację ich wiedzy w zakresie znajomości karty oraz produktów serwowanych w restauracji, a także badanie jakości obsługi kelnerskiej z wynagrodzeniem 8.000 zł brutto miesięcznie.

Ubezpieczona zaznaczyła, że od października 2016r. do września 2021r. była studentką studiów licencjackich i następnie magisterskich w Wyższej Szkole (...) we W.. Podkreśliła także fakt, że jako studentka w wieku poniżej 26 lat, do października 2021r. nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu, a jej dochód nie był także opodatkowany. Oznacza to, że jej dochód brutto równał się dochodowi netto. Od października 2021r. nie jest już studentką, a od listopada 2020r. jest zatrudniona na umowę o pracę na stanowisku zastępcy kierownika sklepu (...) w jednej z galerii handlowych w W. na pełen etat.

W lutym 2022r. A. D. skontaktowała się z ubezpieczoną w celu podjęcia dłuższej współpracy z powodu dużego ruchu w restauracji i rotacji pracowników - kelnerek i kelnerów (głównie studentów zleceniobiorców). Ubezpieczona poinformowała A. D., że nie jest już studentką, że jest już zatrudniona na pełen etat oraz że jest w ciąży. W związku z powyższym strony uzgodniły zatrudnienie na umowę o pracę na 1/2 etatu. Z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych umowa o pracę i umowa zlecenia oznaczałyby to samo, jednak odwołująca preferowała umowę o pracę z uwagi na wcześniejsze okresowe zamykanie restauracji spowodowane COVID. Poza tym praca i tak była wykonywana na podstawie wytycznych i pod nadzorem pracodawcy. Ostatecznie zawarto więc umowę o pracę na 1/2 etatu (4 godziny dziennie) na czas określony od 1 marca 2022r. do 31 grudnia 2023r., na stanowisku Kierownik ds. Jakości i Szkoleń, z wynagrodzeniem 10.000 zł brutto, czyli ok. 7.852 zł netto. Wynagrodzenie miało być równe temu, które ubezpieczona ostatnio otrzymywała, pracując w 2021r.na podstawie umowy zlecenia, czyli ok. 8.000 zł netto.

Ubezpieczona wskazała, że zakres jej obowiązków obejmował:

• prowadzenie szkoleń kelnerskich i barmańskich

• przeprowadzanie audytów kuchni oraz sali

• weryfikowanie jakości dań

• weryfikowanie oraz podnoszenie standardów obsługi gości

• organizowanie pracy kelnerów na sali

• egzaminowanie kelnerów, weryfikowanie ich wiedzy produktowej

• obsługę opinii gości złożonych online (google, facebook)

Ubezpieczona wskazała, że praca była wykonywana częściowo stacjonarnie w restauracji, a częściowo zdalnie na komputerze w domu. Ze względu na zatrudnienie stacjonarne w sklepie odzieżowym, praca dla restauracji odbywała się w godzinach, w których nie pracowała w sklepie zgodnie z grafikiem. Okres zatrudnienia do czasu zwolnienia lekarskiego trwał prawie 5 miesięcy. Wynagrodzenie było wypłacane przelewem (przelewy złożono do ZUS) i przez 6 miesięcy były odprowadzane składki.

Odnosząc się do zarzutów z decyzji ZUS, E. N. wskazała, że:

• restauracja zatrudnia większość osób na umowy zlecenia i to głównie studentów, rotacja zatrudnienia jest bardzo duża;

• stanowisko faktycznie istniało przed jej zatrudnieniem, ponieważ ona sama sprawowała analogiczne funkcje jeszcze jako studentka na podstawie umów zlecenia od 2019r. i ostatnio w okresie 1 lipca 2021r. do 30 września 2021r., a w międzyczasie obowiązki te wykonywali inni pracownicy;

• brak zgłoszeń do ubezpieczenia z tytułu umów zleceń wynikał z faktu, że była studentką i nie podlegała ubezpieczeniom;

• nie zna wynagrodzeń innych pracowników, ale zna sytuację M. B. (1) - partnera i ojca jej dziecka - i wie, że oprócz wynagrodzenia otrzymał od pracodawcy do użytkowania bezpłatnie mieszkanie w W. oraz otrzymuje napiwki;

• nie można czynić zarzutu, że pracowała w początkowym okresie ciąży przez 5 miesięcy w dwóch miejscach, ponieważ dobrze się czuła, a poza tym jest to korzystne dla ZUS, ponieważ nie domagała się za ten okres wypłaty zasiłku chorobowego;

• nie miała żadnego interesu w wykonywaniu pracy w okresie ciąży - większość ciężarnych korzysta ze zwolnienia lekarskiego płatnego 100%, a ubezpieczona po prostu chciała pracować;

• gdyby udała się na zwolnienie lekarskie we wczesnym okresie ciąży ZUS zarzucałby, że zatrudnienie było podyktowane wyłącznie chęcią uzyskania zasiłków, a gdy pracowała przez większość ciąży, to też nie znajduje aprobaty ZUS (odwołanie z dnia 24 listopada 2022r., k. 3-11 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie od odwołującej się na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że w toku przeprowadzonego postępowania oraz w wyniku analizy danych zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej i płatnika składek, ustalono, że E. N. została zgłoszona przez płatnika (...) A. D. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jako pracownik od 1 marca 2022r., a już w dniach 13-15 lipca 2022r. oraz od 1 sierpnia 2022r. rozpoczęła absencję chorobową przypadającą w czasie ciąży.

Zgłoszenie przez E. N. roszczenia zasiłkowego w bardzo krótkim okresie od zgłoszenia do pracowniczych ubezpieczeń społecznych wzbudziło wątpliwości, czy w tym przypadku faktycznie został nawiązany stosunek pracy, czy też zgłoszenia dokonano jedynie w celu umożliwienia uzyskania świadczeń finansowanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W celu wyjaśnienia powstałych w przedmiotowej sprawie wątpliwości 30 sierpnia 2022r. wszczęto z urzędu postępowanie wyjaśniające. W odpowiedzi na zawiadomienie o wszczęciu postępowania, celem potwierdzenia istniejącego stosunku pracy, płatnik składek oraz ubezpieczona dostarczyli m.in.: umowę o pracę na czas określony od 1 marca 2022r. do 31 grudnia 2023r., na stanowisku kierownika ds. jakości i szkoleń, w wymiarze czasu pracy 1/2 etatu, z wynagrodzeniem za pracę w kwocie 10.000,00 zł brutto, a także orzeczenie lekarskie z 1 marca 2022r. o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy, kartę szkolenia BHP z 28 lutego 2022r. i potwierdzenia przelewów wynagrodzenia.

Z zeznań płatnika składek wynika, że od 5 sierpnia 2009r. prowadzi działalność gospodarczą. Głównym przedmiotem działalności są restauracje i inne placówki gastronomiczne. Obecnie firma zatrudnia 6 osób na umowę o pracę. Stanowisko powierzone ubezpieczonej nie istniało przed jej zatrudnieniem, a przyczyną, że ubezpieczona została zatrudniona była konieczność podnoszenia kwalifikacji kadry poprzez przeprowadzanie szkoleń oraz weryfikacja jakości wydawanych dań. Ponadto płatnik składek zeznał, że E. N. posiadała wymagane kwalifikacje i doświadczenie zawodowe do podjęcia pracy na powierzonym jej stanowisku, gdyż była już wcześniej zatrudniana na umowy zlecenia.

Z analizy konta ubezpieczonej wynika, że E. N. była zgłoszona u ww. płatnika w okresie od 1 lipca 2018r. do 30 września 2018r. na umowę o pracę, natomiast brak jest zgłoszeń z tytułu z umów zlecenia. Ubezpieczona wykonywała swoje obowiązki przy ul. (...) w W.. Do jej obowiązków miało należeć m.in.: prowadzenie szkoleń, przeprowadzanie audytów, weryfikowanie jakości dań, podnoszenie standardów obsługi gości, organizowanie pracy kelnerów na sali, egzaminowanie kelnerów, a także obsługa social mediów. A. D. zeznała, że M. B. (1) (manager restauracji) i J. N. (brak zgłoszenia w Centralnym Rejestrze Ubezpieczonych) wprowadzali E. N. w jej obowiązki i nadzorowali jej pracę. Po niespełna 5 miesiącach od zawarcia umowy o pracę E. N. rozpoczęła absencję chorobową. W związku z nieobecnością, nie zatrudniono nowego pracownika, a jej obowiązki przejął M. B. (1) (manager restauracji), co wskazuje na brak konieczności zatrudnienia pracownika. Przedmiotowe stanowisko nie istniało wcześniej.

Organ rentowy zwrócił również uwagę, że podstawa wymiaru składek M. B. (1) oraz pozostałych pracowników zatrudnionych na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy kształtuje się na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jednak to E. N. zatrudniona w wymiarze 1/2 etatu miała najwyższe wynagrodzenie.

Powyższe wskazuje na brak konieczności zatrudnienia pracownika, a podpisanie poddanej kontroli umowy o pracę miało na celu wyłącznie umożliwienie uzyskania przez ubezpieczoną korzyści finansowanych z FUS. Zdaniem organu złożone dokumenty i wyjaśnienia nie wskazują jakoby jej zatrudnienie było konieczne i niezbędne dla funkcjonowania firmy. Trudno zatem nie dopatrywać się w całej sytuacji planowego i zespołowego działania, którego celem miało być tylko i wyłącznie umożliwienie uzyskania dodatkowych korzyści finansowanych z FUS. Ponadto jak wynika z zapisów w Centralnym Rejestrze Ubezpieczonych, E. N. w okresie ciąży wykazuje wzmożoną aktywność zawodową, ponieważ jednocześnie posiada zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wszystkie przytoczone wyżej okoliczności takie jak krótki okres od zgłoszenia do ubezpieczeń do powstania niezdolności do pracy, brak zatrudnienia osoby na zastępstwo, czy współpraca stron we wcześniejszym okresie, wskazują w ocenie organu rentowego, że zatrudnienie E. N. w istocie nie miało na celu realizacji interesów płatnika i świadczenia pracy za wynagrodzeniem, a jedynie uzyskanie dodatkowych korzyści finansowanych z FUS (odpowiedź na odwołanie z dnia 12 grudnia 2022r., k. 54-55 a.s.).

A. D. zajęła stanowisko zbieżne ze stanowiskiem ubezpieczonej E. N. (protokół rozprawy z 31 maja 2023r., k. 80 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. D. od 5 sierpnia 2009r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. D., której przedmiotem jest prowadzenie restauracji i placówek gastronomicznych. Obecnie zatrudnia 6 osób na podstawie umowy o pracę i 14 osób na podstawie umowy zlecenia. Osoby te świadczą pracę w restauracji (...) przy ul. (...) w W.. Restauracja działa w ramach sieci i jest prowadzona na zasadzie franczyzy (pisemne wyjaśnienia płatnika składek – nienumerowane karty akt ZUS).

E. N., ur. (...), jest z wykształcenia fizjoterapeutą. W okresie od 1 października 2016r. do 30 września 2021r. studiowała w Wyższej Szkole (...) we W. w formie niestacjonarnej. Jednocześnie od 27 maja 2016r. do 31 maja 2018r. pracowała jako kelnerka w restauracji (...) we W.. Zaproponowano jej awans, ale odmówiła z uwagi na studia. Jednak w późniejszym czasie, gdy jej partner M. B. (1), także pracujący w restauracji (...) we W. jako kierownik sali, otrzymał propozycję awansu, to przeprowadziła się razem z nim do W.. W W. tak ubezpieczona, jak i M. B. (1), podjęli pracę u A. D. w prowadzonej przez nią restauracji (...) (dyplomy ukończenia studiów – nienumerowane karty akt ZUS; zeznania ubezpieczonej, k. 82 verte - 83 a.s.; CV ubezpieczonej, k. 13-15 a.s.; zaświadczenie z dnia 23 listopada 2022r., k. 16 a.s.).

1 października 2018r. E. N. zawarła z A. D. umowę zlecenia, w której strony określiły wynagrodzenie należne ubezpieczonej w wysokości 14 zł netto za godzinę. Ubezpieczona w ramach zawartej umowy miała wykonywać czynności związane z fachową i kompleksową obsługą gości w restauracji (...) w W., przygotowaniem sali konsumenckiej do ich obsługi oraz inne czynności wskazane w umowie (umowa zlecenia z 1 października 2018r. – nienumerowane karty akt ZUS oraz k. 17-18 a.s.).

Kolejne umowy zlecenia strony zawarły w dniach 1 września 2019r. i 1 listopada 2019r. – obie na okres jednego miesiąca od 1 do 30 września 2019r. oraz od 1 do 30 listopada 2019r. Zmieniono w tych umowach zakres obowiązków ubezpieczonej, która miała na ich podstawie zajmować się przeprowadzaniem szkoleń kelnerskich, organizacją pracy sali oraz szkoleniami barmańskimi – wdrożeniem nowych drinków. Jej wynagrodzenie zostało ustalone na kwotę 10.000 zł (umowa zlecenia z 1 września 2019r. - nienumerowane karty akt ZUS oraz k. 19-20 a.s.; potwierdzenie przelewu z 3 października 2019r., k. 21 a.s.; umowa zlecenia z 1 listopada 2019r. - nienumerowane karty akt ZUS oraz k. 22-23 a.s.; potwierdzenie przelewu z 6 grudnia 2019r., k. 24 a.s.).

W dniu 1 stycznia 2020r. E. N. i A. D. ponownie zawarły umowę zlecenia na czas określony do 31 grudnia 2020r., dotyczącą bieżącej obsługi gości restauracji i serwowania dań, w której ustalono wynagrodzenie w wysokości 17 zł na godzinę (umowa zlecenia z 1 stycznia 2020r. - nienumerowane karty akt ZUS oraz k. 25-26 a.s.). Umowa ta, z uwagę na pandemię C.-19 i czasowe zamknięcie restauracji, była realizowana do kwietnia 2020r. Po otwarciu restauracji ubezpieczona w okresie od czerwca do września 2020r. pracowała w restauracji (...) we W. jako manager, a od 1 listopada 2020r. zawarła umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z (...). Na podstawie tej umowy jest zatrudniona jako zastępca kierownika sklepu w jednym z centrów handlowych w W.. Pracę wykonuje w systemie zmianowym, na podstawie grafiku, który układa kierownik sklepu, uwzględniając w pierwszej kolejności potrzeby swoje oraz ubezpieczonej (CV ubezpieczonej, k. 13-15 a.s.; zeznania ubezpieczonej, k. 82 verte - 83 a.s.).

Oprócz umowy o pracę ubezpieczona okresowo realizowała także umowę zlecenia. W dniu 30 czerwca 2021r. zawarła taką umowę z A. D.. Umowa obejmowała okres od 1 lipca 2021r. do 30 września 2021r. Na jej podstawie E. N. była zobowiązana do przeprowadzenia szkoleń barmańskich i kelnerskich oraz szkoleń z dosprzedaży produktów, a także wykonania badania jakości obsługi kelnerskiej i weryfikacji wiedzy kelnerów w zakresie znajomości karty oraz produktów serwowanych w restauracji. Kwota wynagrodzenia została ustalona na 8.000 zł brutto za cykl szkoleń w miesiącu kalendarzowym (umowa zlecenia z 30 czerwca 2021r. - nienumerowane karty akt ZUS oraz k. 27-28 a.s.).

W czasie, kiedy E. N. nie pracowała już u A. D., w restauracji (...) w W. pojawiła się szersza potrzeba w zakresie organizacji pracy kelnerów i ich szkolenia, obsługi opinii gości i prowadzenia audytów, ponieważ liczba gości restauracji zwiększyła się, szczególnie po wybuchu wojny w Ukrainie. Wówczas pracy w restauracji było więcej. Menager M. B. (2) oraz jego zastępca J. N., który dodatkowo w tym czasie przygotowywał się do obrony pracy inżynierskiej i pracował trochę mniej, byli zaangażowani w obsługę sali w restauracji. Wobec tego nie mogli wypełniać obowiązków związanych ze szkoleniem personelu, który mocno rotował. Wiązało się to z tym, że w restauracji pracowali i pracują głównie studenci, zatrudnieni na podstawie umów zlecenia, którzy często zmieniają się. W związku z tym istniała potrzeba szkolenia oraz weryfikacji ich wiedzy. W różnych okresach była ona różna, także dlatego, że jakość serwowanych dań oraz jakość obsługi mogły ulegać zmianom. Właścicielka restauracji musiała na takie zmiany reagować na bieżąco i w razie spadku jakości – szczególnie, że restauracja działa w ramach sieci i jest poddawana audytom – musiała podejmować odpowiednie kroki, głównie związane ze szkoleniem personelu oraz podnoszeniem jakości obsługi gości. Potrzeba podjęcia działań w ww. zakresie z przyczyn wskazanych pojawiła się na początku 2022r. Wówczas A. D. skontaktowała się telefonicznie z ubezpieczoną i złożyła jej propozycję spotkania, a następnie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Ubezpieczona poinformowała, że nie jest studentką oraz że aktualnie jest zatrudniona w innym miejscu, a także jest w ciąży. Powyższe nie było przeszkodą, by doszło do nawiązania stosunku pracy, ponieważ stanowisko pracy, które A. D. zaproponowała E. N. nie wiązało się z koniecznością wykonywania pracy fizycznej. Ponadto E. N. dobrze się czuła mimo ciąży, a A. D. zależało na jej zatrudnieniu z uwagi na wcześniejszą współpracę oraz wysokie kompetencje i doświadczenie ubezpieczonej. Strony doszły więc do porozumienia i ustaliły zatrudnienie w wymiarze ½ etatu ( zeznania A. D., k. 83 a.s.; zeznania ubezpieczonej, k. 82 verte - 83 a.s.; zeznania świadka M. B. (1), k. 81 a.s.; zeznania świadka J. N., k. 81 verte - 82 a.s.).

W dniu 28 lutego 2022r. E. N. i A. D. zawarły umowę o pracę na czas określony od 1 marca 2022r. do 31 grudnia 2023r. w wymiarze ½ etatu, na stanowisku kierownika ds. jakości i szkoleń, za wynagrodzeniem 10.000 zł brutto miesięcznie. W dniu 1 marca 2022r. ubezpieczona odbyła badania wstępne i uzyskała orzeczenie lekarskie potwierdzające, że jest zdolna do pracy na powierzonym stanowisku . Ponadto w dniu 28 lutego 2022r. została przeszkolona w zakresie BHP (umowa o pracę z 28 lutego 2022r., orzeczenie lekarskie z dnia 1 marca 2022r., karta szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP- nienumerowane karty akt ZUS).

Przed zatrudnieniem ubezpieczonej na podstawie umowy o pracę, powierzone jej obowiązki wykonywali A. D., M. B. (1) i J. N., a okresowo także i sama ubezpieczona na podstawie umowy zlecenia. Do zakresu zadań ubezpieczonej w oparciu o umowę o pracę należało: prowadzenie szkoleń kelnerskich oraz barmańskich, prowadzenie audytów kuchni oraz sali, weryfikowanie jakości dań, podnoszenie standardów obsługi gości, organizowanie pracy kelnerów na sali, egzaminowanie kelnerów, weryfikowanie ich wiedzy produktowej oraz obsługa opinii gości złożonych online (google, facebook). Ubezpieczona podpisywała listy obecności. Czasami pracowała zdalnie, a nieraz w restauracji. Godziny pracy dostosowywała do grafiku u drugiego pracodawcy, więc albo przed pracą u drugiego pracodawcy albo po tej pracy przyjeżdżała do (...) (...). Najczęściej odbywało się to w godzinach popołudniowo – wieczornych. Bywały jednak takie zadania, które ubezpieczona mogła wykonać zdalnie i za zgodą pracodawcy tak robiła. Będąc w restauracji robiła kelnerom testy wiedzy, które sama opracowywała, ale sprawdzała je w domu. W domu przeglądała także opinie klientów i odpowiadała na nie, ponieważ była odpowiedzialna za jakość dań i pracę obsługi oraz czystość. Jak pojawiła się opinia w internecie, to omawiała ją potem z kelnerami, kiedy przyjechała do restauracji. Również w restauracji sprawdzała jakość wydawanych dań. Do jej zadań w głównej mierze należało jednak szkolenie osób pracujących w restauracji. Sprawdzała, czy osoby te znają kartę dań i skład poszczególnych dań, a także, czy poprawnie obsługują stolik. Poza tym zadaniem ubezpieczonej było przygotowanie pracowników do tego, że w każdej chwili może być przeprowadzony audyt w restauracji. Takie audyty z centrali odbywały się mniej więcej co 3 miesiące i nie były zapowiedziane. Ubezpieczona była zobowiązana, by zadbać o przygotowanie pracowników, szczególnie nowych, na takie wydarzenie. Poza tym wprowadzała faktury, sprawdzała dostawy, płatności. Jej pracę nadzorowała A. D., która wskazywała zadania do wykonania, a częściowo także M. B. (1). Z A. D. ubezpieczona była w stałym kontakcie. Wynagrodzenie było wypłacane ubezpieczonej na rachunek bankowy (zakres obowiązków z 28 lutego 2022r., audyty wewnętrzne, testy wiedzy, potwierdzenia przelewów - nienumerowane karty akt ZUS; listy obecności, k. 31-35 a.s.; zeznania A. D., k. 83 a.s.; zeznania ubezpieczonej, k. 82 verte - 83 a.s.; zeznania świadka M. Z., k. 80 verte - 81 a.s.; zeznania świadka M. B. (1), k. 81 a.s.; zeznania świadka M. B. (3), k. 81 verte a.s.; zeznania świadka J. N., k. 81 verte - 82 a.s.; zeznania świadka W. S., k. 81 – 82 verte a.s.).

U A. D. zatrudniony jest również partner ubezpieczonej M. B. (1), który od 2018r. pracuje w restauracji (...) na stanowisku managera. Jego wynagrodzenie zostało ustalone w wysokości 3.500 zł brutto, z tym że oprócz tego dostaje napiwki od klientów w kwocie średnio 5.000-6.000 zł miesięcznie. Ponadto pracodawca udostępnił mu bezpłatnie mieszkanie o powierzchni około 40-50 m ² o wysokim standardzie. Inni zatrudnieniu u A. D., oprócz wynagrodzenia ustalonego w umowie o pracę, również otrzymują napiwki, które są dzielone. Zastępca managera J. N. dostaje je w wysokości około 2.500-3.000 zł miesięcznie, a szef kuchni M. B. w kwocie około 7.000 – 8.000 zł miesięcznie ( zeznania świadka M. B. (1), k. 81 a.s.; zeznania świadka J. N., k. 81 verte - 82 a.s., zeznania świadka M. B. (3), k. 81 verte a.s.).

E. N. w dniach 13 – 15 sierpnia 2022r., a potem od 1 sierpnia 2022r. do daty porodu była niezdolna do pracy. Obecnie korzysta z urlopu macierzyńskiego (okoliczności bezsporne oraz zeznania ubezpieczonej, k. 82 verte - 83 a.s.). A. D. nie zatrudniła nikogo w zastępstwie za ubezpieczoną. Zadania ubezpieczonej zostały podzielone pomiędzy osoby, które wcześniej je wykonywały, a więc mangera, jego zastępcę oraz A. D.. P. składek aktualnie nie poszukuje osoby, która wykonywałaby zadania, jakie miała E. N.. Obecnie nie ma takiej potrzeby ( zeznania A. D., k. 83 a.s.; zeznania ubezpieczonej, k. 82 verte - 83 a.s.; zeznania świadka M. B. (1), k. 81 a.s.; zeznania świadka J. N., k. 81 verte - 82 a.s.).

W dniu 30 sierpnia 2022r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. zawiadomił E. N. i A. D. o wszczęciu postępowania w sprawie prawidłowości zgłoszenia E. N. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i wysokości podstawy wymiaru składek z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej z płatnikiem składek (zawiadomienia o wszczęciu postępowania – nienumerowane karty akt ZUS).

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy wydał w dniu 28 października 2022r. decyzję nr (...) (...), w której stwierdził, że E. N. jako pracownik u płatnika składek (...) A. D. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od 1 marca 2022r. W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, że okoliczności takie jak krótki okres od zgłoszenia do ubezpieczeń do powstania niezdolności do pracy, brak zatrudnienia osoby na zastępstwo oraz współpraca stron we wcześniejszym okresie, wskazują, że zatrudnienie E. N. w istocie nie miało na celu realizacji interesów płatnika i świadczenia pracy za wynagrodzeniem, a jedynie uzyskanie dodatkowych korzyści finansowanych z FUS. Organ podniósł, że złożone dokumenty i wyjaśnienia nie wskazują, jakoby zatrudnienie zgłoszonej do ubezpieczeń było konieczne i niezbędne dla funkcjonowania firmy. Trudno zatem w ocenie organu nie dopatrywać się w całej sytuacji planowego i zespołowego działania, którego celem miało być tylko i wyłącznie umożliwienie uzyskania dodatkowych korzyści finansowanych z FUS. Ponadto organ wskazał, że jak wynika z zapisów w Centralnym Rejestrze Ubezpieczonych, E. N. w okresie ciąży wykazuje wzmożoną aktywność zawodową, ponieważ jednocześnie posiada zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy ( decyzja ZUS z 28 października 2022r. – nienumerowane karty akt ZUS).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o wymienione dokumenty oraz na podstawie zeznań świadków: M. B. (1), M. B. (3), J. N., M. Z. i W. S., a także w oparciu o zeznania ubezpieczonej E. N. i płatniczki składek A. D..

Dokumenty zostały ocenione jako wiarygodne, tym bardziej, że ich treść koresponduje z tym na co wskazują osobowe środki dowodowe. Ponadto Sąd dał wiarę zeznaniom płatniczki składek i ubezpieczonej, które przekonująco i spójnie przedstawiły okoliczności, które doprowadziły do zawarcia w dniu 1 marca 2022r. umowy o pracę, a także opisały wykonywane przez ubezpieczoną czynności. Powyższe okoliczności potwierdziły złożone do akt sprawy dokumenty, a także zeznania świadków: M. B. (1), M. B. (3), J. N., M. Z. i W. S., które Sąd ocenił jako zasługujące na wiarę. Świadkowie zgodnie potwierdzili, że E. N. świadczyła pracę na rzecz płatnika składek do daty powstania niezdolności do pracy, a także przedstawili zakres wykonywanych przez nią prac. Oceniając zeznania świadków, Sąd miał na względzie, że są oni bądź byli w przeszłości pracownikami lub zleceniobiorcami A. D. i widywali ubezpieczoną w miejscu pracy. W zakresie tego dotyczącym, jak i co do pozostałych okoliczności, zeznania wszystkich świadków są spójne, stąd nie było podstaw, aby ich nie uwzględnić.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sporne w rozpatrywanej sprawie było to, czy E. N. od dnia 1 marca 2022r. realizowała umowę o pracę u A. D. i czy z tego tytułu powinna podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Aby tę kwestię rozstrzygnąć należało dokonać szczegółowej wykładni przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022r., poz. 1009), zwanej dalej ustawą systemową . Art. 6 ust. 1 pkt 1 tej ustawy stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. W myśl art. 13 pkt 1 ustawy systemowej następuje to od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. O tym jednak, czy dany stosunek prawny łączący dwa podmioty może być uznany za stosunek pracy, rozstrzygają przepisy prawa pracy. Stosownie do treści definicji zawartej w art. 2 kodeksu pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm. dalej jako k.p.) pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tegoż stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być każdorazowo faktyczna realizacja treści stosunku pracy, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę.

Dla stwierdzenia, czy zaistniały podstawy do objęcia pracownika ubezpieczeniem społecznym, w świetle powołanych przepisów, wymagane jest ustalenie, czy zatrudnienie miało charakter rzeczywisty i polegało na wykonywaniu pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, czyli w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy wskazywał, że brak jest dowodów potwierdzających faktyczne świadczenie pracy przez E. N. i powołał się na treść art. 83 § 1 k.c., oceniając, że zawarta między stronami umowa o pracę z dnia 1 marca 2022r. jest pozorna. Z powołanego przez Zakład art. 83 § 1 k.c. wynika, że nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność umowy wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Przy czym należy odróżnić nieważność spowodowaną pozornością czynności prawnej od nieważności czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy (art. 58 § 1 k.c.). Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Pojęcie obejścia prawa i pozorności są sobie znaczeniowo bliskie i niejednokrotnie pokrywają się. Ustalenie czy umowa zmierza do obejścia prawa, czy jest pozorna wymaga poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych dotyczących okoliczności jej zawarcia, celu jaki strony zamierzały osiągnąć, charakteru wykonywanej pracy i zachowania koniecznego elementu stosunku pracy, jakim jest wykonywanie pracy podporządkowanej (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1995r., I PZP 7/95, OSNAPiUS 18/95, poz. 227, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1997r., I PKN 276/97, OSNAPiUS13/98, poz. 397). Czynność prawna może być również sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, przez które rozumie się na ogół obowiązujące w stosunkach między ludźmi reguły postępowania, które za podstawę mają uzasadnienie ocenne, a nie prawne. Odwołują się one do powszechnie uznawanych w całym społeczeństwie lub w danej grupie społecznej wartości i ocen właściwego, przyzwoitego, rzetelnego, lojalnego czy uczciwego zachowania. Zasady te obejmują nie tylko reguły moralne, lecz także obyczajowe (por. np. Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 240 i n.; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2008, s. 327).

W analizowanej sprawie, uwzględniając poczynione ustalenia faktyczne, Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska organu rentowego. W oparciu o cytowane na wstępie przepisy, dla objęcia ubezpieczeniem społecznym zasadnicze znaczenie ma nie to, czy umowa o pracę została zawarta, ani również faktyczny cel zgłoszenia danej osoby do ubezpieczeń społecznych (jako nienaruszające art. 58 § 1 lub 2 k.c. albo 83 § 1 k.c.), lecz tylko to, czy strony umowy rzeczywiście pozostawały w stosunku pracy (art. 8 ust. 1 u.s.u.s.). O tym zaś, czy strony istotnie w takim stosunku pozostawały i stosunek ten stanowi tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, czy wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy (essentialia negotii), wynikających z art. 22 § 1 k.p.

W przedmiotowej sprawie z uwagi na złożone przez strony dokumenty oraz wyjaśnienia i dowody zgromadzone w postępowaniu sądowym, zasadne było uwzględnienie odwołania. Wpływ na to miało kilka okoliczności. Po pierwsze, strony stosunku pracy, zawierając umowę o pracę, dopełniły wszelkich formalności związanych ze skutecznym i zgodnym z przepisami zawarciem umowy o pracę. E. N., zanim przystąpiła do pracy, została poddana badaniom wstępnym i uzyskała orzeczenie lekarskie potwierdzające, że jest zdolna do podjęcia pracy na powierzonym stanowisku. Ponadto, ubezpieczona została przeszkolona w zakresie bezpieczeństwa i higieny i pracy, a także przedstawiony jej został zakres obowiązków na piśmie. Po drugie, ubezpieczona – choć z wykształcenia jest fizjoterapeutą – w przeszłości pracowała u A. D. na podstawie umów zlecenia od 2018r., a wcześniej od 2016r. w restauracji (...) we W.. Podejmując więc pracę u A. D. na podstawie umowy o pracę miała kwalifikacje i odpowiednie doświadczenie oraz szeroką znajomość działalności restauracji (...), potrzebną do wykonywania zadań, jakie zostały jej powierzone. Po trzecie, nawiązanie stosunku pracy z ubezpieczoną oraz wysokość jej wynagrodzenia zaproponowała A. D., która potrzebowała pracownika z uwagi na zwiększony ruch w restauracji w tym okresie, co spójnie potwierdziły strony i świadkowie. Przy tym płatniczka składek miała świadomość, że ubezpieczona jest w ciąży i pracuje na pełen etat u innego pracodawcy, jednak wiedząc, że możliwe jest pogodzenie tego z pracą na jej rzecz, zaproponowała ubezpieczonej zatrudnienie w wymiarze ½ etatu. Po czwarte, E. N. faktycznie podjęła i świadczyła pracę dla A. D., co potwierdziły dokumenty, w szczególności testy wiedzy, audyty wewnętrzne, ale przede wszystkim świadkowie: M. B. (1), M. B. (3), J. N., M. Z. i W. S.. Wymienieni świadkowie są obecnymi lub byłymi pracownikami bądź zleceniobiorcami A. D. i wszyscy spójnie przedstawili czynności, które wykonywała ubezpieczona w spornym okresie. Potwierdzili, że widywali ją w miejscu pracy w trakcie trwania stosunku pracy oraz że potrzebne było jej zatrudnienie z uwagi na wzmożoną liczbę klientów w tamtym okresie. Ponadto, M. Z., która wówczas była kelnerką, potwierdziła, że ubezpieczona sprawdzała wykonywaną przez nią pracę oraz jej wiedzę np. ze znajomości karty dań. W. S. również potwierdziła, że ubezpieczona koordynowała jej pracę, a także sprawdzała czy w restauracji utrzymywane są standardy. J. N. zeznał natomiast, że E. N. przejęła część jego obowiązków, gdyż z uwagi na zwiększenie ilości pracy w restauracji, a także jego sytuację osobistą (przygotowanie do obrony pracy inżynierskiej i mniejsza liczba godzin pracy w restauracji), on musiał zajmować się głównie obowiązkami kelnerskimi. Także pozostali zeznający świadkowie potwierdzili, że ubezpieczona szkoliła nowych pracowników, kontrolowała jakość dań, sprawdzała czystość restauracji, odpowiadała na opinie w internecie, zajmowała się także czynnościami administracyjnymi oraz przeprowadzała audyty i testy wiedzy dla pracowników. Zeznania ubezpieczonej i płatniczki składek odnośnie ww. okoliczności były zgodne z zeznaniami świadków.

Wobec powyższego, zdaniem Sądu, nie było podstaw, aby podzielić argument Zakładu co do pozorności oświadczeń stron stosunku pracy. Zgodnie z tym, co było wskazane, o pozorności danej umowy decydują okoliczności wskazane w art. 83 § 1 k.c., które występować muszą w czasie składania przez strony oświadczeń woli. Umowa o pracę jest zawarta dla pozoru i nie może w związku z tym stanowić tytułu do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli gdy strony z góry zakładają, że nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Jeżeli jednak pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca tę pracę przyjmował, to w takim przypadku nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z 5 października 2005r., I UK 32/05, OSNP 2006/15-16/249 oraz w wyroku z 12 lipca 2012r., II UK 14/12, Lex nr 1216864).

W analizowanym przypadku E. N., zgodnie z tym, co uzgodniła z pracodawcą, podjęła i wykonywała pracę, o jakiej mowa w umowie z dnia 1 marca 2022r., a skoro tak, to nieważność umowy na tej podstawie, którą wskazał ZUS, nie może być stwierdzona. Oceny tej nie zmienia wątpliwość organu rentowego związana z krótkim okresem pomiędzy zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych i powstaniem niezdolności do pracy ubezpieczonej. Sąd zwraca uwagę, że choć niezdolność E. N. do pracy faktycznie nastąpiła w krótkim czasie od daty zawarcia umowy o pracę, to nie ma podstaw, by przyjąć, że stanowiła faktyczny powód zawarcia umowy i zgłoszenia do ZUS. Organ rentowy w tym zakresie, poza postawieniem tezy, nie przedstawił odpowiednich dowodów dla jej poparcia, a i postępowanie sądowe takich nie dostarczyło. Z kolei w zakresie dotyczącym nieistnienia przed zatrudnieniem ubezpieczonej jej stanowiska pracy, trzeba podkreślić, że okoliczność ta w żadnym razie nie stanowi o niedozwolonym, naruszającym przepisy czy pozornym działaniu stron, a poza tym, biorąc pod uwagę doświadczenie życiowe, taka sytuacja jest spotykana. Jednak w przedmiotowej sprawie zwraca uwagę przede wszystkim to, że sama ubezpieczona w przeszłości – tylko na podstawie umowy zlecenia, gdyż była studentką i okresowo – realizowała zadania związane ze szkoleniami. Potwierdzają to umowy zlecenia z 2019r. oraz z 2021r. Istotne jest także i to, co zeznała A. D., akcentując że sytuacja w branży gastronomicznej jest dynamiczna. Jakość świadczonych usług zmienia się w zależności od okoliczności i wymaga – jeśli jest taka potrzeba – podjęcia odpowiednich działań, np. przeszkolenia personelu czy też przedsięwzięcia innych czynności w celu poprawy obsługi gości. W związku z tym nie ma potrzeby stałego zatrudniania osoby zajmującej się szkoleniami. Te zadania okresowo, kiedy jest taka możliwość, może wykonywać manger restauracji bądź jego zastępca. Na początku 2022 roku takiej możliwości nie było, gdyż jak potwierdzili wszyscy zeznający w sprawie świadkowie oraz strony, zwiększył się ruch i tym samym ilość pracy w restauracji, co wiązano z wybuchem wojny w Ukrainie. W tej sytuacji M. B. (1) i J. N. wraz z kelnerami byli bardziej zaangażowani w obsługę gości na sali i nie mogli koncentrować się na innych zadaniach tak, jak wcześniej. Z tego względu A. D. postanowiła zatrudnić dodatkową osobę, którą była ubezpieczona – osoba znająca branżę i tę konkretną sieć restauracji, mająca kwalifikacje i doświadczenie.

Odnosząc się natomiast do twierdzeń organu rentowego, że podstawa wymiaru składek pozostałych pracowników u płatnika składek kształtuje się na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę, natomiast ubezpieczona otrzymywała najwyższe wynagrodzenie, należy wskazać, że w toku postępowania dowodowego wątpliwości w tym zakresie zostały rozwiane. Świadkowie, pracujący dla płatniczki składek wskazali, że z uwagi na ich pracę przy obsłudze gości sali restauracyjnej otrzymują oni wysokie napiwki, które mogą rekompensować im niższe wynagrodzenia. E. N. natomiast tych napiwków nie otrzymywała. Ponadto, M. B. (1) wskazał, że pracodawca bezpłatnie udostępnił mu mieszkanie w W.. Dodatkowo należy podkreślić, że zakres obowiązków ubezpieczonej był inny niż pozostałych pracowników. Jak wskazali świadkowie i płatniczka składek, ubezpieczona poza szkoleniem i sprawdzaniem pracowników i standardów restauracji, wykonywała też czynności administracyjne, czym częściowo odciążyła A. D.. Przy tym miała potrzebne do tego kwalifikacje i doświadczenie, co w połączeniu z jej szerokim zakresem obowiązków wskazuje, że ustalone wynagrodzenie nie było zawyżone, tym bardziej że już wcześniej E. N., realizując umowy zlecenia, otrzymywała wysokie kwoty, sięgające nawet 10.000 zł.

Kolejny argument, który wskazał ZUS, dotyczy tego, że zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych nosi znamiona świadomego i zamierzonego działania, którego celem było uzyskanie przez E. N. w sposób nieuprawniony świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Sąd zwrócił jednak uwagę, że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie ma argumentów, które można byłoby uznać za wystarczające do sformułowania takiego twierdzenia, tym bardziej, że umowa o pracę faktycznie była realizowana, co potwierdził zgromadzony materiał dowodowy. Oczywiście prawdą jest, że ubezpieczona była w ciąży w momencie zawarcia umowy, jednak brak jest przepisów, które ograniczałyby możliwości zatrudnienia kobiety w ciąży. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem samo zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie zasiłku macierzyńskiego bądź też podwyższenie świadczeń związanych z nadchodzącym macierzyństwem i potencjalnym okresem niezdolności do pracy, nie jest naganne ani tym bardziej sprzeczne z prawem; przeciwnie, jest to postępowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia (wyrok Sądu Najwyższego z 6 lutego 2006r., III UK 156/05).

Dodatkowo, mimo braku w tym zakresie twierdzeń organu rentowego, Sąd nie znalazł podstaw do stwierdzenia, by doszło do naruszenia w rozważanym przypadku zasad współżycia społecznego. Przepisy prawa nie zawierają żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o to, w jakim czasie może dojść do nawiązania stosunku pracy. Przepisy nie wskazują również przez jaki okres powinny być opłacane składki na ubezpieczenie społeczne, by późniejsza wypłata świadczeń związanych z chorobą nie naruszała zasad solidaryzmu, równego traktowania ubezpieczonych, ochrony interesów i nie pokrzywdzenia innych ubezpieczonych oraz nieuszczuplania środków zgromadzonych w ramach ubezpieczenia. W takiej sytuacji nie ma podstaw, by z uwagi na stan, w jakim ubezpieczona się znajdowała, czynić zarzuty nawiązania nieważnego stosunku pracy.

Sąd uwzględnił także, że w toku postępowania została wykazana potrzeba pracodawcy zatrudnienia pracownika na stanowisku powierzonym ubezpieczonej, która miała doświadczenie i potrzebne kompetencje z uwagi na wcześniejszą pracę w restauracjach (...) we W. oraz w W., gdyż jak wskazali płatnik składek i świadkowie po wybuchu wojny w Ukrainie pojawił się wzmożony ruch w restauracji, co mogło uzasadniać potrzebę zatrudnienia dodatkowych osób. Oczywiście prawdą jest, że po powstaniu niezdolności do pracy E. N. płatniczka składek nikogo na jej miejsce nie poszukiwała i nie zatrudniła, wyjaśniła jednak, że obowiązki ubezpieczonej zostały podzielone pomiędzy ówczesnych pracowników, co potwierdzali świadkowie. Niezależnie od tego, co zostało wskazane, ubezpieczonej, która wykonywała umowę o pracę, nie można obarczyć odpowiedzialnością za taką decyzję pracodawcy, na którą nie miała wpływu i z tego tylko powodu wykluczyć ją z ubezpieczeń społecznych. Argument braku zatrudnienia zastępcy może być istotny, na co wskazuje orzecznictwo. Może w określonych okolicznościach przemawiać za pozornym działaniem stron, jeśli nie było potrzeby zatrudnienia pracownika po stronie pracodawcy, ale w przedmiotowej sprawie – co już zostało omówione – pozorność oświadczeń stron stosunku pracy została wykluczona z uwagi na spójne zeznania kilku świadków pracujących w restauracji, którzy potwierdzili pracę E. N..

Powyższe oznacza, że o nieważności oświadczeń woli stron stosunku pracy nie może być mowy, tym bardziej, że zaistniały te elementy, na które wskazuje art. 22 § 1 k.p., a mianowicie praca była wykonywana odpłatnie, a także w miejscu i w czasie uzgodnionym z A. D. oraz pod jej stałym kierownictwem. E. N. wykonywała pracę w restauracji oraz zdalnie z domu, co potwierdzili zarówno świadkowie, jak i strony. Zakres obowiązków ubezpieczonej był szeroki, jednakże w toku postępowania sądowego zostało wykazane, że faktycznie wykonywała je wszystkie. Potwierdzają to audyty, testy wiedzy, potwierdzenia przelewów bankowych, a także zeznania świadków i stron.

Konkludując, w rozpatrywanej sprawie ustalone przez Sąd okoliczności, które zostały omówione, nie wskazują, by działania stron były pozorne czy też naganne w świetle zasad współżycia społecznego oraz by stanowisko organu rentowego prowadzące do wydania zaskarżonej decyzji było słuszne. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż strony realizowały podpisaną umowę. W związku z powyższym nie może być mowy o nieważności umowy o pracę. Wobec tego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd dokonał zmiany zaskarżonej decyzji poprzez przyjęcie, że E. N. jako pracownik u płatnika składek A. D. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu od dnia 1 marca 2022r.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c., zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz ubezpieczonej kwotę 180 zł, która została ustalona na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r., poz. 1800 ze zm.).