VII U 1315/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2023-07-26
Sygn. akt VII U 1315/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26 lipca 2023r.
Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska
Protokolant: sekretarz sądowy Marta Jachacy
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lipca 2023r. w Warszawie
sprawy M. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.
o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym
na skutek odwołania M. B.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.
z dnia 21 października 2022 roku, nr (...)
zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, że M. B. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie mająca ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30 % minimalnego wynagrodzenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 1 sierpnia 2021 roku.
UZASADNIENIE
M. B. w dniu 22 listopada 2022r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 21 października 2022 roku, nr (...), stwierdzającej, że jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 4 stycznia 2021r.
Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i uznanie „ulgi na start” od momentu założenia działalności gospodarczej, tj. od 4 stycznia 2021r. do czasu przejścia na tzw. preferencyjny ZUS. Uzasadniając swe stanowisko wskazał, że założył działalność gospodarczą w dniu 4 stycznia 2021r. i aby opłacić składkę za styczeń 2021r. zgłosił się do ZUS z kodem 0570 (24 miesiące preferencyjnej składki) na skutek błędu. Umowę z biurem rachunkowym zawarł w dniu 20 stycznia 2021r. Zadeklarował wówczas, że zarejestrował się do ulgi na start (z kodem 0540). Od początku założenia działalności gospodarczej miał zamiar skorzystać z takiej ulgi (6-miesięczny okres opłacania składki zdrowotnej), co miałoby miejsce w okresie od 4 stycznia 2021r. do 31 lipca 2021r., a następnie przejść na preferencyjne składki od 1 sierpnia 2021r. do 31 lipca 2023r. W wyniku błędnej weryfikacji biura rachunkowego składane do ZUS deklaracje DRA nie pokrywały się z wpłatami. Składki ZUS wskazywane były do zapłaty według deklaracji złożonej przez ubezpieczonego, a więc w wysokości odpowiadającej składkom z ulgą na start, natomiast deklaracje były składane z uwzględnieniem składek preferencyjnych. Księgowa po sześciomiesięcznym okresie wykryła ten błąd, skorygowała zgłoszenie oraz deklaracje DRA za okres od stycznia do czerwca 2021r. Natomiast deklaracja rozliczeniowa DRA za lipiec 2021r. została przygotowana już z uwzględnieniem ulgi na start. Z kolei z dniem 1 sierpnia 2021r. ubezpieczony został zarejestrowany do składek preferencyjnych z kodem 0570. Korekt dokonano na podstawie wyroku w sprawie o sygn. IV U 483/19, wydanego przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie. Ponadto, aby potwierdzić poprawność tychże korekt zostało wystosowane pismo do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z prośbą o potwierdzenia ich przyjęcia i możliwości skorzystania z ulgi na start. Po dokonaniu korekt w lipcu 2021r. dotyczących w/w okresu organ rentowy ich nie zakwestionował. W programie Płatnik deklaracje zostały przyjęte i przetworzone (odwołanie z dnia 22 listopada 2022r., k. 3-5 a.s.).
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ( 14) § 1 k.p.c. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie wskazał, że M. B. od dnia 4 stycznia 2021r. zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwot minimalnego wynagrodzenia (kod tytułu ubezpieczenia 0570). Następnie w dniu 29 lipca 2021r. odwołujący złożył dokument wyrejestrowujący ZUS ZWUA z kodu 0570 z datą od 4 stycznia 2021r. i jednocześnie zgłosił się do ubezpieczenia zdrowotnego od 4 stycznia 2021r., jako osoba niepodlegająca ubezpieczeniom społecznym w ramach tzw. ulgi na start (kod tytułu ubezpieczenia 0540). Z kolei w dniu 30 lipca 2021r. M. B. złożył dokument wyrejestrowujący ZUS ZWUA z kodu 0540 od dnia 1 sierpnia 2021r. i jednocześnie zgłosił się do ubezpieczeń od 1 sierpnia 2021r. z kodem tytułu ubezpieczenia 0570. Analiza posiadanej dokumentacji wykazała, że w pierwszorazowych dokumentach rozliczeniowym za miesiące od stycznia 2021r. do czerwca 2021r. M. B. wykazał podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Następnie w dniu 30 lipca 2021r. skorygował dokumenty rozliczeniowe za ww. miesiące, wykazując jedynie podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. W zaistniałej sytuacji, zdaniem organu rentowego, ubezpieczony od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności, tj. od 4 stycznia 2021r., podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (odpowiedź na odwołanie z dnia 19 grudnia 2022r., k. 31-32 a.s.).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
M. B. jest testerem oprogramowania. Pracodawca wymagał od niego zarejestrowania działalności gospodarczej, w związku z tym ubezpieczony pod koniec grudnia 2020r. postanowił dokonać tego sam, bez angażowania biura rachunkowego. Samodzielnie, przez internet, po uprzednim zapoznaniu się z różnymi informacjami na ten temat, znajdującymi się w internecie, dokonał od dnia 4 stycznia 2021r. rejestracji działalności gospodarczej o numerze (...), REGON (...) (bezsporne). Ponadto przygotował i wysłał zgłoszenie do ZUS. Dokonując tego był przekonany, bo taki był jego zamiar, że wpisał kod tytułu ubezpieczenia 0540, oznaczający ulgę na start. Tymczasem na skutek błędu, niezgodnie z rzeczywistą wolą, jaką miał ubezpieczony, w dokumencie, który został do ZUS przesłany, został podany kod 0570. Mimo tego błędu ubezpieczony pozostawał przekonany, że dokonał zgłoszenia z kodem 0540 i takiej też informacji udzielił księgowej K. D.. Wskazana osoba działa w ramach (...) biura (...). Biuro to zapewnia obsługę księgową przez wybraną osobę, z którą kontakt odbywa się poprzez platformę internetową. Ubezpieczony z K. D. najpierw skontaktował się telefonicznie, a było to około 20 stycznia 2021r., a więc już po rejestracji w ZUS. W wywiadzie, który K. D. z nim przeprowadziła, wskazał wszystkie niezbędne dane, w tym podał, że korzysta z ulgi na start. K. D. tę informację odnotowała i zgodnie z nią ubezpieczony co miesiąc za pośrednictwem platformy otrzymywał informację o tym, jaką kwotę składek powinien zapłacić. W informacjach takich, otrzymywanych co miesiąc, było wskazywane, że powinien uiścić tylko składkę zdrowotną, a więc zgodnie z kodem 0540, o którym w pierwszej rozmowie powiadomiona została K. D.. Takie też składki były co miesiąc opłacane, także poprzez platformę. Ubezpieczony nie miał więc podstaw przypuszczać, że doszło do błędu. Płacił składki zgodnie z tym, jaki kod zgłoszenia do ZUS, wedle jego przekonania, wskazał w zgłoszeniu. Natomiast K. D. – mimo informacji otrzymanej od M. B. na początku współpracy oraz informacji o wysokości składek do zapłaty - składała do ZUS deklaracje DRA dla kodu, jaki ubezpieczony błędnie podał, tj. 0570, a więc z uwzględnieniem składek na ubezpieczenia społeczne. Nie zorientowała się jednak, że popełniła błąd. Dopiero, gdy ubezpieczony w połowie roku sygnalizował, że przejdzie na preferencyjny ZUS, K. D. zorientowała się, że składała deklaracje inaczej niż chciał ubezpieczony (deklaracje ZUS P DRA z 5 lutego 2021r., z 6 marca 2021r., z 11 kwietnia 2021r., 5 maja 2021r. 6 czerwca 2021r., 30 lipca 2021r. – k. 11-16 a.s.; zeznania M. B., k. 90 a.s.; zeznania świadka K. D., k. 88-89 a.s.; potwierdzenia płatności, k., 24 – 30 a.s.).
W związku z powyższym w dniu 30 lipca 2021r. zostały złożone korekty deklaracji ZUS P DRA za okres od stycznia do lipca 2021r. z prawidłowym kodem ubezpieczenia 0540 (deklaracje ZUS P DRA z 30 lipca 2021r., k. 17 – 23 a.s.).
Pismem z dnia 26 września 2022r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. zawiadomił M. B. o wszczęciu postępowania w sprawie podlegania przez niego ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (zawiadomienie o wszczęciu postępowania z dnia 26 września 2022r. - akta ZUS). Następnie w dniu 21 października 2022r. wydał decyzję numer (...), w której stwierdził, że M. B. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 4 stycznia 2021r. (decyzja ZUS z dnia 21 października 2022r. - akta ZUS).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów oraz w oparciu o zeznania świadka K. D. i ubezpieczonego M. B.. Dokumenty w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne. Podobnie zostały ocenione zeznania świadka oraz ubezpieczonego, w których świadek i ubezpieczony zaprezentowali spójny przebieg zdarzeń, dodatkowo zgodny z tym, co wynika z dokumentów. W związku z tym Sąd nie miał podstaw do zakwestionowania ich zeznań.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie M. B. podlegało uwzględnieniu.
Art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023r., poz. 1230), zwanej dalej ustawą systemową, stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Dotyczy ich także obowiązek podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu, bowiem art. 12 ust. 1 ww. ustawy wskazuje, że obowiązkowo takiemu ubezpieczeniu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą wynika każdorazowo z faktycznego prowadzenia tej działalności. Tym samym do powstania obowiązku ubezpieczenia wymagane jest rzeczywiste wykonywanie działalności zarobkowej, realizowanej w sposób zorganizowany i ciągły. W orzecznictwie sądowym prezentowany jest pogląd, że rozpoczęcie działalności gospodarczej polega na podjęciu w celu zarobkowym działań określonych we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2001r., II UK 428/00). Ponadto z art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają ubezpieczeniom od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. We wskazanym przepisie ustawodawca określił czasowe granice podlegania obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu wyznaczając je momentami rozpoczęcia i zaprzestania wykonywania działalności. Zaprzestanie działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 13 ust. 4 ustawy systemowej uchylające obowiązek ubezpieczenia może być również okresowe i spowodowane przerwą w jej wykonywaniu. Musi to jednak wiązać się z wolną zaprzestania tej działalności w sposób definitywny, co winno znaleźć formalny wyraz w wyrejestrowaniu działalności z ewidencji działalności gospodarczej, względnie w jej zawieszeniu.
W przedmiotowej sprawie okoliczność prowadzenia działalności gospodarczej przez M. B. od 4 stycznia 2021r. jest bezsporna, ubezpieczony bowiem tego nie kwestionował, a w zeznaniach dodatkowo potwierdził, że działalność jest przez niego prowadzona. Sporne pozostawało natomiast, czy wobec wysłanego do ZUS zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych od dnia 4 stycznia 2021r., ubezpieczony jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od ww. daty, czy też korzysta przez pierwsze 6 miesięcy z tzw. ulgi na start i nie jest objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowymi i wypadkowym.
Przed dokonaniem szczegółowej analizy i rozstrzygnięciem zaistniałego problemu, należy przypomnieć, że art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021r., poz. 162) wskazuje, że przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej (ust. 1). Przedsiębiorca może zrezygnować z uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, przez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych (ust. 2).
Problem interpretacyjny może pojawić się w sytuacji, gdy osoba dokonująca zgłoszenia dopuści się pomyłki, skutkującej stworzeniem sytuacji prawnej niekorzystnej dla niej i niezgodnej z jej wolą. W prawie ubezpieczeń społecznych brak jest przepisu odpowiadającego treści art. 60 k.c. i art. 65 k.c., jednakże obowiązuje przepis art. 9 Kodeksu postępowania administracyjnego, który nakazuje organom administracji publicznej należyte i wyczerpujące informowanie stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków. Przywołać także należy na art. 8 § 1. k.p.a., zgodnie z którym uznaje się, że koniecznym warunkiem uznania postępowania za prowadzone w sposób budzący zaufanie jego uczestników do organu administracji (organu rentowego), jest kierowanie się przez ten organ zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania. Z art. 8 k.p.a. wynikają także inne obowiązki organu administracji (organu rentowego) dotyczące sposobu prowadzenia postępowania, wykraczające poza konieczność kierowania się wskazanymi wyżej zasadami. Organy administracji powinny więc postępować w sposób przejrzysty, uczciwy i sprawiedliwy. Organ administracji powinien dążyć do ustalenia rzeczywistej woli strony, jeżeli treść i charakter pism składanych przez stronę budzi wątpliwości - np. wyrok NSA z 18 lutego 1994r., SA/Wr (...), Prok. i Pr. 1995, Nr 2, poz. 54 (zob. Piotr Marek Przybysz. Komentarz do art. 8 k.p.a., LEX). W tym miejscu przywołać można również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 10 lipca 2019r., II SA/Łd 207/19, wskazujący, że w sytuacji, gdy żądanie strony jest zredagowane w sposób niedostatecznie zrozumiały, bądź budzący wątpliwości, organ administracji ma obowiązek wyjaśnić rzeczywistą wolę strony. Powyższe wynika z ogólnych zasad postępowania administracyjnego, zawartych w art. 7-9 k.p.a., tj. zasady prawdy obiektywnej, zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej oraz zasady należytego i wyczerpującego informowania strony o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ich prawa i obowiązki będące przedmiotem postępowania (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia: 5 lipca 1999r., IV SA 1632/96, z dnia 11 czerwca 1990r., I SA 367/90, ONSA 1990, nr 2-3, poz. 47).
Podobne stanowisko prezentuje Sąd Najwyższy. W uzasadnieniu wyroku z dnia 18 lipca 2023r. (III USKP 58/22) wskazał, że z literalnej wykładni art. 18 ust. 2 Prawa przedsiębiorców zdaje się wynikać, że dla wywołania skutku, o którym mowa w tym przepisie (rezygnacji z prawa do niższych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej przez okres 6 miesięcy w zamian za brak ochrony ubezpieczeniowej), wystarczające jest samo dokonanie przez przedsiębiorcę zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Wola przedsiębiorcy (to, czy rzeczywiście chciał osiągnąć rezultat, o którym mowa w art. 18 ust. 2 Prawa przedsiębiorców) - za czym opowiada się organ rentowy - miałaby być w myśl tego przepisu nieistotna. Liczyłby się tylko sam fakt dopełnienia formalności w postaci złożenia wypełnionego druku, który w myśl regulacji obowiązujących organ rentowy płatnik składek powinien złożyć w celu potwierdzenia podlegania ubezpieczeniom społecznym z mocy ustawy (art. 36 ust. 9 ustawy systemowej). Taki wynik wykładni art. 18 ust. 2 Prawa przedsiębiorców nie uwzględnia jednak specyfiki tzw. "ulgi na start". Polega ona na tym, że - z zasady - obowiązkowe ubezpieczenia społeczne stały się dla osób prowadzących działalność gospodarczą, które wchodzą na rynek, ubezpieczeniami dobrowolnymi. Tylko od woli takiego przedsiębiorcy zależy, czy zacznie podlegać ubezpieczeniom społecznym w terminie wcześniejszym, niż 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności. Wola ta uzewnętrzniana jest organowi rentowemu przez złożenia zgłoszenia. Jak jednak przyjęto już w orzecznictwie Sądu Najwyższego w odniesieniu do ubezpieczeń dobrowolnych, ubezpieczenia tego rodzaju powstają "na skutek prawnokształtującego oświadczenia o przystąpieniu do tego ubezpieczenia" (wyrok Sądu Najwyższego z 11 lipca 2017r., I UK 295/16 ). W konsekwencji według Sądu Najwyższego należy przeciwstawić się takiemu stosowaniu prawa, które przez "przyłapanie" na rzekomym błędzie co do skutków tego oświadczenia "przybiera postać imperatywnego wyłączania ubezpieczonych z systemu ubezpieczenia na skutek niekorzystnej interpretacji ich oświadczeń woli". Tak samo należy interpretować oświadczenia woli składane na podstawie art. 18 ust. 2 Prawa przedsiębiorców, a uzewnętrzniane dokonaniem zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Dlatego, gdy przedsiębiorca objęty zakresem zastosowania art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców orientuje się, że błędnie zgłosił się do ubezpieczeń społecznych i wbrew swojej woli zrezygnował w ten sposób z ulgi na start (a nie zamierzał od razu podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z preferencyjną podstawą obliczania składek na nie), dopuszczalne jest dokonanie korekty tego zgłoszenia. W konsekwencji takiej korekty przedsiębiorca wchodzący na rynek będzie mógł - w zamian za rezygnację z ochrony ubezpieczeniowej - korzystać najpierw ulgi na start, a po upływie 6 miesięcy z podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom przy preferencyjnej wysokości składki.
W dalszej kolejności Sąd Najwyższy uwzględnił, że z art. 18 Prawa przedsiębiorców wynika, że obowiązek podlegania ubezpieczeniowym społecznym w przypadku przedsiębiorców wchodzących na rynek został odsunięty w czasie. Zamiast powstawać - na zasadach ogólnych - od dnia rozpoczęcia prowadzenia działalności, obowiązek ten powstaje dopiero po upływie okresu 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Z kolei art. 36 ust. 14 ustawy systemowej wynika, że dopuszczalne są korekty danych wskazanych w zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych dotyczące zarówno co do tytułu ubezpieczenia, jak i rodzajów ubezpieczeń oraz terminów ich powstania. Przepisy art. 36 ust. 14 ustawy systemowej oraz art. 18 ust. 1 i 2 Prawa przedsiębiorców odczytywane łącznie i z uwzględnieniem stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego sprawie I UK 295/16 pozwalają na zastosowanie rozwiązania, zgodnie z którym dopuszczalne jest takie skorygowanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, by przedsiębiorca wchodzący na rynek mógł skorzystać z ulgi na start, gdy ustalone zostanie, że nie miał woli dokonania zgłoszenia wywołującego skutki, o których mowa w art. 18 ust. 2 Prawa przedsiębiorców.
W przypadku M. B. możliwość przyjęcia, że korekta złożona w lipcu 2021r. daje mu możliwość skorzystania z ulgi na start wynika z tego, że spełniał przesłanki przewidziane w art. 18 ust. 1 Prawa przedsiębiorców – działalność podejmował po raz pierwszy. Poza tym nie zamierzał zrezygnować z ulgi na start, bo jak wiarygodnie wyjaśnił, składając zeznania, było to dla niego korzystniejsze. Przez pierwszych 6 miesięcy prowadzenia działalności miałby możliwość opłacać niższe składki, więc nie było żadnych racjonalnych przesłanek, które wskazywałyby, że nie chciał z ulgi na start skorzystać. Z takiej możliwości, jak się wydaje, skoro ustawodawca przewidział taką możliwość, można założyć, że chciałby skorzystać niemal każdy przedsiębiorca, dla którego, szczególnie w momencie rozpoczęcia działalności, składki to duże obciążenie. W rozpatrywanej sprawie nie ma podstaw, by podejście do tej kwestii ubezpieczonego interpretować inaczej, tym bardziej że ubezpieczony jednoznacznie wskazał, że chciał skorzystać z możliwości płacenia niższych składek – tylko na ubezpieczenie zdrowotne.
W dalszej kolejności trzeba podkreślić, że ubezpieczony nie próbował instrumentalnie wykorzystać instytucji prawa ubezpieczeń społecznych. Błąd wykryła jego księgowa. Wprawdzie nastąpiło to po kilku miesiącach, trzeba jednak zwrócić uwagę na istotną okoliczność, która świadczy również i o tym, że M. B. zasadnie pozostawał w przekonaniu, że dokonał zgłoszenia z kodem 0540, a mianowicie na okoliczność opłacania składek tylko na ubezpieczenie zdrowotne. O takiej kwocie składek informowała ubezpieczonego księgowa, mając na uwadze informacje, które ubezpieczony przekazał jej podczas pierwszej rozmowy. Wskazał wówczas, że dokonał zgłoszenia do ulgi na start. Gdyby było inaczej, to byłby informowany o konieczności zapłaty również składek na ubezpieczenia społeczne. Tak jednak nie było, co potwierdza, że faktycznie wolą ubezpieczonego było skorzystanie z możliwości opłacania tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne. Skoro ta składka była przez niego opłacana po informacjach od księgowej, to nie miał podstaw, by przypuszczać, że dokonał wadliwego zgłoszenia. Okazało się to dopiero, gdy zbliżało się zakończenie okresu, w którym możliwe było skorzystanie ulgi na start. Wtedy księgowa zorientowała się, że wadliwe składała do ZUS deklaracje – adekwatne do kodu, jaki ubezpieczony błędnie wskazał oraz że kod, który został podany w zgłoszeniu – 0570 nie jest tym, jaki ubezpieczony deklarował i chciał wybrać.
Powyższe świadczy o tym, że rzeczywistą wolą M. B. było skorzystanie z możliwości, jaką daje art. 18 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców. Wyraził jednak swą wolę wadliwie i nie zorientował się, że popełnił błąd. W opisanych okolicznościach było to jednak usprawiedliwione, gdyż – tak, jak chciał – opłacał tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne za miesiące styczeń – lipiec 2021r. w wysokości 381,81 zł. W tej sytuacji miał podstawy, by zakładać, że korzysta z tzw. ulgi na start, a kod tytułu, który wskazał do ZUS to 0540. Gdy księgowa zorientowała się, że tak nie jest, od razu zostały złożone korekty, które wywołują ten skutek, że dają mu możliwość skorzystania od 4 stycznia 2021r. z ulgi na start. Sytuacja, jaka w jego przypadku zaistniała, musi być kwalifikowana jako pomyłka, ponieważ wola wyrażona przez ubezpieczonego podczas zgłoszenia do ZUS nie była zgodna z jego wolą rzeczywistą. Zarazem ubezpieczony przez kilka miesięcy nie był świadom tego, że wybrał zły kod ubezpieczenia, ponieważ składki były przez niego opłacane w prawidłowej wysokości.
Mając na względzie powołane okoliczności należało zatem przyjąć, że ubezpieczony od 4 stycznia 2021r., kiedy zarejestrował działalność gospodarczą, prowadził ją i nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej korzystając z tzw. ulgi na start. Ubezpieczeniom takim mógł podlegać na zasadach preferencyjnych dopiero od 1 sierpnia 2021r., tak jak wynika ze złożonych korekt.
W konsekwencji Sąd uznał odwołanie za zasadne i na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję zgodnie z sentencją wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Agnieszka Stachurska
Data wytworzenia informacji: