Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: Małgorzata Nakielska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2018 r. w Warszawie

sprawy P. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o ustalenie podstawy wymiaru składek i wysokość zasiłku opiekuńczego

na skutek odwołania P. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 8 czerwca 2016 r., znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

P. W. w dniu 25 lipca 2016 r. wniosła odwołanie za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie od decyzji organu rentowego z dnia 8 czerwca 2016 r., znak: (...). Odwołująca wniosła o stwierdzenie, że podstawa wymiaru zasiłku opiekuńczego wynosi 6739,61 złotych brutto, zamiast 478,91 złotych albo o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez organ rentowy. Odwołująca wskazała, że od dnia 9 stycznia 2015 r. opłacała terminowo składki
na ubezpieczenie społeczne w maksymalnej wysokości w miesiącach począwszy od lutego 2015 r. Ubezpieczona podkreśliła, że jedynie za miesiąc grudzień 2015 r. opłaciła składki
w stawce preferencyjnej, ponieważ od dnia 1 grudnia 2015 r. do dnia 20 grudnia 2015 r. przebywała na zwolnieniu, a od rozpoczęcia prowadzonej działalności gospodarczej nie minęły 24 miesiące. Zatem w ocenie odwołującej ustalenie podstawy wymiaru zasiłku winno być dokonane w oparciu o opłacone pełne miesiące kalendarzowe, tj. za okres luty-grudzień 2015 r. ( k. 2-3 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 24 sierpnia 2016 r. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy wskazał, że powstała przerwa w ubezpieczeniu chorobowym spowodowana opłaceniem składki na to ubezpieczenie za grudzień 2015 r. w zaniżonej wysokości. W ocenie Oddziału niemożność wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem do 14 lat trwała od dnia 18 stycznia 2016 r. do dnia 22 stycznia 2016 r. Organ rentowy wskazał, że podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego stanowi najniższa miesięczna podstawa na ubezpieczenie chorobowe dla ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, kiedy konieczność sprawowania opieki powstanie przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego. Oddział podniósł, że w styczniu 2016 r. 30% minimalnego wynagrodzenia stanowiła kwota 555,00 złotych brutto, tj. 478,91 złotych
po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%. Niezdolność do pracy z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem wystąpiła w okresie od dnia 7 marca 2016 r. do dnia 8 marca 2016 r. oraz od dnia 30 marca 2016 r. do dnia 8 kwietnia 2016 r. W związku z tym organ rentowy za sporny okres przyznał odwołującej prawo do zasiłku opiekuńczego w wysokości 80% podstawy wymiaru i ustalił podstawę na kwotę 550,00 złotych brutto, tj. 478,91 złotych po pomniejszeniu o 13,71% ( k. 6-7 a. s.).

Sąd postanowieniem z dnia 7 grudnia 2016 r. dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i księgowości celem ustalenia prawidłowości podstawy wymiaru składek i wysokości zasiłku opiekuńczego dla odwołującej ( k. 23 a. s.).

Odwołująca pismem procesowym z dnia 21 lutego 2017 r. zgłosiła zastrzeżenia
do opinii głównej sporządzonej przez biegłego sądowego, w których wskazała, że nie uwzględniono deklaracji rozliczeniowych składanych na formularzu ZUS P DRA, w których znajdowała się zadeklarowana kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek. W związku
z tym Sąd w dniu 1 marca 2017 r. dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego sądowego ( k. 55-56 i 84 verte a. s.).

Odwołująca pismem procesowym z dnia 2 czerwca 2017 r. zgłosiła zastrzeżenia
do opinii uzupełniającej sporządzonej przez biegłego sądowego, w których wskazała,
że w grudniu 2015 r. podlegała ubezpieczeniu za okres 7 dni, a nie 11. Ubezpieczona podniosła, że przebywała na zwolnieniu lekarskim w okresie od dnia 24 listopada 2015 r.
do dnia 24 grudnia 2015 r. W związku z tym Sąd w postanowieniu z dnia 1 września 2017 r. dopuścił dowód z kolejnej opinii uzupełniającej biegłego sądowego ( k. 127-128 i 150 a. s.).

Organ rentowy pismem procesowym z dnia 20 grudnia 2017 r. wskazał,
że niezdolność do pracy odwołującej wystąpiła w pierwszym, po przerwie, miesiącu ubezpieczenia chorobowego od dnia 1 stycznia 2016 r. i niezdolność ta obejmowała okresy min. od dnia 7 marca 2016 r. do dnia 8 marca 2016 r. oraz od dnia 30 marca 2016 r. do dnia
8 kwietnia 2016 r. W związku z tym zdaniem Oddziału podstawę zasiłków, bez względu
na wysokość kwoty, od której opłacono składkę na ubezpieczenie chorobowe, stanowiła najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe dla ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek za miesiąc,
w którym powstało prawo do zasiłku, tj. najniższa podstawa wymiaru składek
na ubezpieczenie chorobowe za styczeń 2016 r. Organ rentowy uznał, że ubezpieczona
w miesiącu grudniu 2015 r. od następnego dnia po otrzymaniu zasiłku chorobowego wypłaconego do dnia 24 grudnia 2015 r., od dnia 25 grudnia do dnia 31 grudnia 2015 r.
z powodu nieopłacenia składki w należnej wysokości, miała przerwę w ubezpieczeniu chorobowym ( k. 180-182 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca zgłosiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe i chorobowe: w styczniu 2015 r. 7343,31 złotych, w lutym 2015 r. 9897,50 złotych, w marcu 2015 r. 9897,50 złotych, w kwietniu 2015 r. 9897,50 złotych, w maju 2015 r. 6385,48 złotych, w czerwcu 2015 r. 9897,50 złotych, w lipcu 2015 r. 9897,50 złotych, w sierpniu 2015 r. 7662,58 złotych, we wrześniu 2015 r. 5608,58 złotych, w październiku 2015 r. 9897,50 złotych, w listopadzie 2015 r. 5938,50 złotych, w grudniu 2015 r. 118,55 złotych, w styczniu 2016 r. 2223,71 złotych, w lutym 2016 r. 3355,86 złotych, w marcu 2016 r. 3531,78 złotych, w kwietniu 2016 r. 4055,00 złotych, w maju 2016 r. 4055,00 złotych, w czerwcu 2016 r. 10137,50 złotych, w lipcu 2016 r. 10137,50 złotych, w sierpniu 2016 r. 10137,50 złotych,
we wrześniu 10137,50 złotych, w październiku 2016 r. 5886,29 złotych, w listopadzie 2016 r. 7096,25 złotych oraz w grudniu 2016 r. 5886,29 złotych.

Do naliczenia zasiłku opiekuńczego za okres od dnia 19 października 2016 r. do dnia 31 października 2016 r. przyjęto podstawy: za październik 2015 r. 9897,50 złotych brutto
a 8540,55 złotych netto, za listopad 2015 r. 5938,50 złotych brutto a 5124,33 złotych netto,
za styczeń 2016 r. 2223,71 złotych brutto a 1918,84 złotych netto, za luty 2016 r. 3355,86 złotych brutto a 2895,77 złotych netto, za marzec 2016 r. 3531,78 złotych brutto a 3047,57 złotych netto, za kwiecień 2016 r. 4055,00 złotych brutto a 3499,06 złotych netto, za maj 2016 r. 4055,00 złotych brutto a 3499,06 złotych netto, zaś w okresie od czerwca 2016 r.
do września 2016 r. 10137,50 złotych brutto a 8747,65 złotych netto.

Odwołująca pobierała zasiłek opiekuńczy za okresy: od dnia 5 maja 2015 r. do dnia
15 maja 2015 r. w kwocie 8540,55 złotych, od dnia 14 września 2015 r. do dnia 18 września 2015 r. w kwocie 8540,55 złotych, od dnia 2 listopada 2015 r. do dnia 6 listopada 2015 r.
w kwocie 8540,55 złotych, od dnia 24 listopada 2015 r. do dnia 30 listopada 2015 r. w kwocie 8540,55 złotych, od dnia 1 grudnia 2015 r. do dnia 20 grudnia 2015 r. w kwocie 8540,55 złotych, od dnia 18 stycznia 2016 r. do dnia 21 stycznia 2016 r. w kwocie 478,91 złotych,
od dnia 7 marca 2016 r. do dnia 8 marca 2016 r. w kwocie 478,91 złotych, od dnia 30 marca 2016 r. do dnia 31 marca 2016 r. w kwocie 478,91 złotych, od dnia 1 kwietnia 2016 r. do dnia 8 kwietnia 2016 r. w kwocie 478,91 złotych, od dnia 19 października 2016 r. do dnia
31 października 2016 r. w kwocie 5774,16 złotych oraz od dnia 2 listopada 2016 r. do dnia
4 listopada 2016 r. w kwocie 5774,12 złotych.

Odwołująca pobierała zasiłek chorobowy za okresy: od dnia 25 sierpnia 2015 r.
do dnia 31 sierpnia 2015 r. w kwocie 8540,55 złotych, od dnia 1 września 2015 r. do dnia
4 września 2015 r. w kwocie 8540,55 złotych, od dnia 7 września 2015 r. do dnia 10 września 2015 r. w kwocie 8540,55 złotych, od dnia 22 stycznia 2016 r. do dnia 31 stycznia 2016 r.
w kwocie 478,91 złotych oraz od dnia 1 lutego 2016 r. do dnia 5 lutego 2016 r. w kwocie 478,91 złotych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał zaskarżoną decyzję z dnia 8 czerwca 2016 r., znak: (...) na podstawie art. 1 ust. 1, art. 3 pkt 4, art. 32 ust. 1 pkt 2, art. 35 ust. 1, art. 48 ust. 1 oraz art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia
25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Organ rentowy przyznał odwołującej prawo do zasiłku opiekuńczego za okresy od dnia 7 marca 2016 r. do dnia 8 marca 2016 r. oraz od dnia
30 marca 2016 r. do dnia 8 kwietnia 2016 r. w wysokości 80% podstawy wymiaru i ustalił jego podstawę wymiaru na kwotę 555,00 złotych brutto, tj. na kwotę 478,91 złotych
po pomniejszeniu o 13,71%. Oddział wskazał, że odwołująca podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach od dnia 9 stycznia 2015 r. do dnia 20 grudnia
2015 r. i od dnia 1 stycznia 2016 r. Dalej organ rentowy uznał, że nie nastąpiła zmiana tytułu ubezpieczenia chorobowego ani nie ustał jego tytuł, ale powstała przerwa w ubezpieczeniu chorobowym spowodowana opłacaniem składki na to ubezpieczenie za grudzień 2015 r.
w zaniżonej wysokości. Konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, a zatem podstawę wymiaru zasiłku stanowiła najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. Organ rentowy podniósł, że pomiędzy okresami pobierania zasiłków opiekuńczych od dnia 18 stycznia 2016 r. do dnia 21 stycznia 2016 r., od dnia 7 marca 2016 r. do dnia 8 marca 2016 r. oraz od dnia 30 marca 2016 r. do dnia 8 kwietnia 2016 r. przerwy
te były krótsze niż trzy miesiące kalendarzowe. Jednocześnie wskazał, że podstawa wymiaru zasiłku opiekuńczego za okresy sporne nie ustala się na nowo i stanowi ją najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe dla ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku.

Na podstawie opinii głównej i uzupełniającej biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów Sąd ustalił, że składka za miesiąc grudzień 2015 r. została opłacona w zaniżonej wysokości. Przy uwzględnieniu obowiązujących przepisów prawa dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonej ustało z mocy ustawy. Kwota podstawy wymiaru składek odwołującej powinna wynosić 186,29 złotych – 30% najniższego wynagrodzenia
w kwocie 525,00 złotych podzielonego na 31 dni w miesiącu, a następnie pomnożonego razy 11 dni podlegania ubezpieczeniu. Mając powyższe na uwadze, ubezpieczona w deklaracji
za grudzień 2015 r. wskazała zaniżoną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i opłaciła należne składki w zaniżonej wysokości. W związku z tym, w okresie
od dnia 7 marca 2016 r. do dnia 8 marca 2016 r. oraz od dnia 30 marca 2016 r. do dnia
8 kwietnia 2016 r. ubezpieczonej nie przysługiwało prawo do zasiłku chorobowego lub opiekuńczego ( k. 40-49 i 98-114 a. s.).

Odwołująca przebywała na zwolnieniu lekarskim od dnia 24 listopada 2015 r. do dnia 24 grudnia 2015 r. W związku z tym w oparciu o drugą opinię uzupełniającą biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów Sąd ustalił, że odwołująca pobierała zasiłek opiekuńczy od dnia 1 grudnia 2015 r. do dnia 24 grudnia 2015 r., nie zaś do dnia 20 grudnia 2015 r. w kwocie 8540,55 złotych. Kwota podstawy wymiaru składek odwołującej
za grudzień 2015 r. powinna wynosić 118,55 złotych – 30% najniższego wynagrodzenia
w kwocie 525,00 złotych podzielonego na 31 dni w miesiącu, a następnie pomnożonego przez 7 dni podlegania ubezpieczeniu. Odwołująca w deklaracji za grudzień 2015 r. wskazała prawidłową podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i opłaciła należne składki w prawidłowej wysokości. Zasiłek opiekuńczy za okresy od dnia 7 marca 2016 r.
do dnia 8 marca 2016 r. oraz od dnia 30 marca 2016 r. do dnia 8 kwietnia 2016 r. wynoszą odpowiednio 445,50 złotych (8540,55 złotych podzielone na 30 dni, a następnie pomnożone przez 80%, co dało kwotę 227,75 złotych pomnożoną przez 2 dni, co wyniosło
w konsekwencji 445,50 złotych) oraz 2277,50 złotych (8540,55 złotych podzielone na 30 dni, a następnie pomnożone przez 80%, co dało kwotę 227,75 złotych pomnożoną przez 10 dni,
co wyniosło w konsekwencji 2277,50 złotych) ( k. 129 i 158-171 a. s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym aktach rentowych oraz opinii biegłego sądowego
z zakresu rachunkowości i finansów. Dokumenty zalegające w aktach stanowią wiarygodny dowód w sprawie i nie były one kwestionowane w zakresie autentyczności. Również opinie sporządzone przez biegłego sądowego cechowały fachowość i rzetelność. Strony nie kwestionowały wniosków zawartych w ostatniej opinii uzupełniającej sporządzonej przez biegłego sądowego, zatem Sąd uznał jej treść za wiarygodną.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie P. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. z dnia 8 czerwca 2016 r., znak: (...) jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( Dz. U. z 2016 r., poz. 372 z późn. zm.) zwanej dalej ,,ustawą’’, zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat.

W myśl art. 35 ust. 1 ustawy, miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku.

Na podstawie art. 48 ust. 1 ustawy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

W świetle art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku stanowi najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniach, o których mowa w art. 3 pkt 4 - dla ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek.

Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy, ,,dla ubezpieczonych będących osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, których niezdolność do pracy powstała przed upływem (pierwszego) pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku stanowi najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za ten miesiąc, tj. 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 % podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Osoby te, przystępując do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, nie mogą skutecznie zadeklarować (wybrać) minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne określonej na podstawie art. 18 ust. 8 ustawy systemowej. Dlatego deklaracja tego rodzaju powinna być traktowana jako zadeklarowanie na podstawie art. 18a ust. 1 tej ustawy kwoty podstawy wymiaru składek
na ubezpieczenia społeczne wyższej niż 30 % kwoty minimalnego wynagrodzenia. Dotyczy to w pełni ubezpieczeń obowiązkowych. Zważywszy natomiast na dobrowolny charakter ubezpieczenia chorobowego, należy przyjąć, że w razie uzależnienia przez osobę zgłaszającą się do ubezpieczeń w warunkach określonych w art. 18a ust. 1 ustawy systemowej przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego od zastosowania do niej minimalnej podstawy wymiaru określonej w art. 18 ust. 8 tej ustawy, tj. 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, stosunek ubezpieczenia chorobowego nie powstanie.
O bezpodstawności takiego żądania ubezpieczony powinien zostać pouczony.’’ ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2016 r., sygn. akt I UK 247/15)

Sąd zważył, że w niniejszej sprawie niezdolność do pracy odwołującej powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego. W związku z tym podstawa wymiaru zasiłku stanowi najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe
za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku. Odwołująca podlegała ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 stycznia 2016 r., a więc pierwsza niezdolność do pracy od dnia
18 stycznia 2016 r. do dnia 5 lutego 2016 r. wystąpiła zaledwie 18 dni później, a więc
nie przekroczono została granica jednego miesiąca. Ponadto Sąd doszedł do przekonania,
że za sporny okres występujący w niniejszej sprawie nie można było ustalić na nowo podstawy wymiaru zasiłku opiekuńczego, bowiem pomiędzy okresami pobierania zasiłków opiekuńczych nie upłynęło trzy miesiące.

W związku z tym, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

Zarządzenie:(...)

(...)