Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

30 sierpnia 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie 30 sierpnia 2021 r. w Warszawie

odwołania B. S. (1) i T. S. (1) (...) w L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

z 24 sierpnia 2020 r., nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, że B. S. (1) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 1 kwietnia 2020 r. jako pracownik u płatnika składek T. S. (1) (...) w L..

Sygn. akt VII U 1341/20

UZASADNIENIE

B. S. (1) i T. S. (1) złożyli odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. z 24 sierpnia 2020 r., nr (...) wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i orzeczenie o podleganiu przez B. S. (1), jako pracownika płatnika składek T. S. (1) (...) obowiązkowemu ubezpieczeniu: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemui wypadkowemu.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołujący wskazali, że B. S. (1) pracował w firmie (...) jako szklarz i pracownik techniczny do oprawy obrazów i obsługi klientów ww. firmy, a praca ta była w rzeczywistości świadczona. B. S. (1) dokonywał także pomiarów i wyceny luster na potrzeby klientów wnoszącej odwołanie. B. S. (1) obsługiwał także odwiedzających sklep stacjonarny klientów, wykonał niezbędne próbki do demonstracji luster i ram dla klientów, jaki i gotowych ram z lustrami. T. S. (1) zakładając działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu ram i luster na wymiar i na indywidualne zamówienia, będąc geodetą na emeryturze, naturalnie musiała zatrudnić doświadczonego szklarza i osobę posiadającą zdolności w produkcji i wykonywaniu ram na wymiar, gdyż sama takich zdolności nie posiada. T. S. (1) zajmowała się prowadzeniem firmy, pozyskiwaniem zamówień i klientów, natomiast pracą szklarza i reklamiarską miał zająć się B. S. (1). Na skutek okoliczności od stron niezależnych i niemożliwych do przewidzenia po wprowadzeniu ograniczeń związanych z pandemią COVID-19 gwałtownie spadła ilość zamówień, jak i załamał się łańcuch dostaw rynkowych. Powyższe okoliczności, zdaniem odwołujących nie uzasadniają nieuprawnionych niczym twierdzeń organu jakoby strony zawarły umowę dla pozoru (odwołania, k. 4-9 a.s., k. 2 – 8 sygn. akt VII U 1342/20).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołań na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swe stanowisko w odpowiedzi na odwołania organ rentowy wskazał, że zaskarżoną decyzją z 24 sierpnia 2020 r. wyłączył B. S. (1) z ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę zawartej z płatnikiem T. S. (1) prowadzącaą działalność (...) od 1 kwietnia 2020 r. W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego organ rentowy ustalił, że B. S. (1) od 22 kwietnia 2020 r. jest niezdolny do pracy. Krótki okres między powstaniem stosunku pracy i zwolnieniem lekarskim wzbudził wątpliwości organu rentowego co do faktycznego istnienia stosunku pracy. W związku z powyższym zostało przeprowadzone postępowanie wyjaśniające w zakresie prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie za B. S. (1). Z wyjaśnień stron oraz załączonych dokumentów wynika, że pomiędzy B. S. (1) a płatnikiem składek T. S. (1) została zawarta umowa o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku techniczny szklarz, na czas nieokreślony od 1 kwietnia 2020r. Z kolei płatnik prowadził działalność w latach 2012-2017 i ponownie ją otworzył 3 marca 2020 r.

W ocenie organu rentowego w trakcie postępowania wyjaśniającego nie przedstawiono wiarygodnych dowodów świadczenia pracy przez odwołującego. Jako osoby potwierdzające zatrudnienie B. S. (1) oświadczenia złożyli J. D. (1) oraz J. D. (2), którzy są dziadkami odwołującego oraz mieszkają pod adresem ul. (...) w L.. Zdaniem organu rentowego, na uwagę zasługuje fakt, że B. S. (1) do 27 lutego 2020 r. prowadził działalność gospodarczą, lecz nie podlegał wówczas ubezpieczeniu chorobowemu i z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej nie miałby prawa do wypłaty zasiłku chorobowego. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że nie została zatrudniona osoba na zastępstwo podczas nieobecności B. S. (1), a czynności należące do obowiązków odwołującego, płatnik wykonuje sam ponieważ w okresie pandemii jest mało zamówień. W związku z tym zatrudnienie B. S. (2) nie znajdowało odzwierciedlenia w faktycznych potrzebach firmy, bowiem zatrudniony został już w okresie pandemii, kiedy było mało zamówień. Powyższe okoliczności świadczą, że zgłoszenie do ubezpieczeń miało na celu jedynie skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a nawiązanie stosunku pracy miało na celu jedynie uprawdopodobnienie istnienia podstawy tego ubezpieczenia. Zdaniem organu rentowego uprawniona jest teza, że przedmiotowa umowa jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.), co rodzi ten skutek, że jest ona nieważna (art. 58 § 2 k.c.). (odpowiedź na odwołania, k. 10 11 v. a.s.).

Zarządzeniem z dnia 26 października 2020 r. sąd połączył sprawę sygn. akt VII U 1342/20 z odwołania T. S. (1) ze sprawą o sygn. akt VII U 1341/20 z odwołania B. S. (1) celem łącznego prowadzenia i rozpoznania (zarządzenie z 26 października 2020 r., k. 79 akt VII U 1342/20).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. S. (1) od 1 czerwca 2012 r. do 7 lutego 2017 r. prowadziła działalność gospodarczą związaną z oprawą obrazów i ponownie od 3 marca 2020r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...) T. S. z siedzibą w L. w lokalu znajdującym się przy ul. (...) w L. przylegającym do domu T. S. (1), gdzie wcześniej prowadził swoją działalność gospodarczą B. S. (1). W ramach tej działalności T. S. (1) zajmuje się oprawą obrazów oraz kształtowaniem i obróbką szkła płaskiego (wpisy CEiDG – nienumerowane karty a.r., zeznania B. S. (1), k. 46-47 a.s.).

B. S. (1) ur. (...) ukończył technikum budowlane, prowadził własną działalność gospodarczą związaną z oprawą obrazów i lustrami w lokalu przy ul. (...) w L., który jest własnością matki T. S. (1), działalność została wyrejestrowana z powodu bankructwa związanego z nietrafionymi inwestycjami (zeznania B. S. (1), k. 46-47 a.s.).

B. S. (1) w okresie od 31 stycznia 2020 r. do 14 lutego 2020 r. przebywał w szpitalu z powodu ostrych i przemijających zaburzeń psychotycznych. Został wypisany z zaleceniami kontynuacji leczenia w (...) oraz zaleceniem przyjmowania leków. B. S. (1) rozpoczął leczenie farmakologiczne i przebywał na zwolnieniu lekarskim w okresie od 19 lutego 2020 r. do 16 marca 2020 r. Zalecono mu pracę celem skupienia myśli na czymś innym niż chorobie (karta informacyjna leczenia szpitalnego z (...) Sp. z o.o., k. 24 a.s., opis wizyty w (...) Sp. z o.o. z dnia 17 lutego 2020 r., k. 24 a.s., zeznania B. S. (1), k. 46-47 a.s.).

1 kwietnia 2020 r. B. S. (1) i T. S. (1) prowadzaca działalność gospodarczą (...)z siedzibą w L. zawarli umowę o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku technicznego szklarza za wynagrodzeniem w wysokości 3500 zł brutto miesięcznie. 1 kwietnia 2020 r. B. S. (1) odbył wstępne szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Orzeczeniem lekarskim z 6 kwietnia 2020 r. lekarz medycyny pracy uznał, że B. S. (1) wobec braku przeciwwskazań jest zdolny do pracy na stanowisku technicznego szklarza. B. S. (1) pracował w godzinach 8:00 – 16:00 od poniedziałku do piątku i podpisywał listę obecności (umowa o pracę z dnia 1 kwietnia 2020 r., k. 22 sygn. akt VII U 1342/20, karta szkolenia wstępnego z dnia 1 kwietnia 2020 r. - nienumerowane karty a.r., orzeczenie lekarskie z dnia 6 kwietnia 2020 r. – nienumerowane karty a.r., lista obecności za kwiecień 2020 r. – nienumerowane karty a.r.).

Na stanowisku szklarza B. S. (1) był odpowiedzialny za oprawę obrazów i luster, zamieszczał ogłoszenia w Interncie oferujące usługi płatnika składek i dokonywał wycen realizacji dla klientów kontaktujących się w kwietniu 2020 r. poprzez ogłoszenia zamieszczone przez niego w Internecie, udzielał odpowiedzi na pytania klientów w wiadomościach Internetowych oraz dokonywał wycen osobiście w siedzibie płatnika składek w L.. T. S. (1) e-mailowo zamawiała materiał do wykonania zamówień przez B. S. (1) (ogłoszenie na stronie olx.pl oraz wiadomości e-mail – nienumerowane karty dokumentacji załączonej do akt sprawy, wiadomości klientów z portalu olx.pl, k. 25 – 25v. sygn. akt VII U 1342/20, oświadczenie A. C. z 15 września 2020 r., k. 12 sygn. akt VII U 1342/20, oświadczenie P. S. z 11 września 2020 r., k. 11 sygn. akt VII U 1342/20, oświadczenie M. M. z 16 września 2020 r., k. 13 sygn. akt VII U 1342/20, oświadczenie T. S. (2) – nienumerowane karty dokumentacji załączonej do akt sprawy, oświadczenie W. M. z 15 września 2020 r., k. 15 sygn. akt VII U 1342/20, zeznania świadka P. S., k. 45-46 a.s., zeznania świadka A. C., k. 46 a.s.).

B. S. (1) 2 kwietnia 2020 r. miał kolejną wizytę w (...) Sp. z o.o., podczas której przyznał, że nie przyjmuje przepisanych mu leków, tj. lorafen od 2 tygodni. Rozpoznano u niego ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne, zalecono leczenie farmakologiczne, nie wystawiono zwolnienia lekarskiego (opis wizyty w (...) Sp. z o.o. z 2 kwietnia 2020 r., k. 24 a.s., zeznania B. S. (1), k. 46-47 a.s.).

Płatnik składek wypłacił B. S. (1) wynagrodzenie za kwiecień 2020 r. gotówką do rąk własnych 30 kwietnia 2020 r. w kwocie 2407,45 zł (lista płac za kwiecień 2020 r. - nienumerowane karty a.r.).

Od 20 kwietnia 2020 r. B. S. (1) był niezdolny do pracy, natomiast w okresie od 27 czerwca do 21 sierpnia 2020 r. przebywał w (...) Sp. z o.o., gdzie rozpoznano u niego schizofrenię (opis wizyty w (...) Sp. z o.o. z dnia 21 września 2020 r., k. 24 a.s., (zeznania B. S. (1), k. 46-47 a.s.).

Płatnik składek nie zatrudnił innej osoby na zastępstwo w czasie nieobecności B. S. (1), która przypadała na okres pandemii (...)19, gdyż wtedy zamówień było mniej. Oprawą obrazów T. S. (1) zajęła się osobiście, natomiast zlecenie wykonania luster dla P. S. nie zostało wykonane z powodu choroby i nieobecności B. S. (1) (oświadczenie P. S. na piśmie - nienumerowane karty a.r., zeznania T. S. (1), k. 47 a.s., zeznania świadka P. S., k. 45-46 a.s.).

Po zakończeniu pobytu w szpitalu (...) wrócił do pracy u płatnika składek od 22 sierpnia 2020 r. w wymiarze ¼ etatu za wynagrodzeniem 875 zł brutto miesięcznie, jako szklarz i nadal wykonuje takie same obowiązki (aneks do umowy o pracę z 22 sierpnia 2020 r., k. 21 sygn. akt VII U 1342/20, zeznania B. S. (1), k. 46-47 a.s., zeznania T. S. (1), k. 47 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. Inspektorat w L. pismami z 20 lipca 2020 r. zawiadomił odwołującego i zainteresowanego o wszczęciu z urzędu postępowania wyjaśniającego celem ustalenia zasadności zgłoszenia B. S. (1) do ubezpieczeń społecznych na podstawie umowy o pracę zawartej z płatnikiem składek (...) T. S.. Organ rentowy, po zakończeniu postępowania administracyjnego, na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w oparciu o art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p., wydał 24 sierpnia 2020 r. decyzję nr (...), w której stwierdził, że B. S. (1) jako pracownik u płatnika składek (...) T. S. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1 kwietnia 2020 r. (zawiadomienia z 20 lipca 2020 r., decyzja organu rentowego z 24 sierpnia 2020 r. - nienumerowane karty a.r.).

Stan faktyczny sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów, a także w oparciu o zeznania złożone przez świadków: P. S. i A. C. oraz stron T. S. (1) i B. S. (1). Powołane dowody z dokumentów zostały ocenione jako wiarygodne, gdyż korespondują ze sobą oraz z osobowymi źródłami dowodowymi i tworzą spójny stan faktyczny.

Zeznaniom świadków i odwołujących w zakresie, jakim obejmują ustalony stan faktyczny, sąd dał wiarę. Świadkowie oraz strony procesu zbieżnie wskazali, że B. S. (1) pracował u T. S. (1) w (...). Świadkowie widywali go w lokalu gdzie dokonywał na ich zlecenie wycen luster. Świadkowie i odwołujący w jednakowy sposób prezentowali również zakres obowiązków B. S. (1), polegającego na wycenach luster i wykonywaniu luster oraz ram obrazów na zlecenia klientów. W tej części ich zeznania były zbieżne z tym, co wynika z umowy o pracę i co zeznał B. S. (1), odnośnie tego, że w kwietniu 2020 r. w przerwach między pobytem w szpitalu i zwolnieniem lekarskim oraz kolejnym pobytem w szpitalu (...) starał się normalne pracować, co sąd ustalił, opierając się w tym zakresie na zeznaniach świadków oraz odwołujących, jak również na dowodach z dokumentów załączonych do akt sprawy, takich jak oświadczenia pisemne klientów płatnika składek.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania B. S. (1) i T. S. (1) zasługiwały na uwzględnienie.

Sporne w prowadzonym postępowaniu było to czy B. S. (1) podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek (...) T. S. z siedzibą w L. od 1 kwietnia 2020 r. Aby tę kwestię rozstrzygnąć na wstępie sąd dokonał szczegółowej wykładni przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2021r., poz. 423), zwanej dalej ustawą systemową. Art. 6 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. W myśl art. 13 pkt 1 ustawy następuje to od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. O tym jednak, czy dany stosunek prawny łączący dwa podmioty może być uznany za stosunek pracy, rozstrzygają przepisy prawa pracy. W myśl definicji zawartej w art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tegoż stosunku jest - w świetle art. 22 § 1 k.p. - uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga - stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być każdorazowo faktyczna realizacja treści stosunku pracy, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy - realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika - ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę.

Dla stwierdzenia, czy zaistniały podstawy do objęcia wnioskodawcy ubezpieczeniem społecznym, w świetle powołanych przepisów, wymagane jest ustalenie, czy zatrudnienie miało charakter rzeczywisty i polegało na wykonywaniu pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, czyli w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy wskazywał, że umowa o pracę z 1 kwietnia 2020 r. roku jest nieważna, gdyż została zawarta dla pozoru lub obejścia ustawy, bądź też jako czynność sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Z takim twierdzeniem organu rentowego sąd nie zgodził się. Organ rentowy nie zajął jednoznacznego stanowiska co do tego, który z przepisów wymienionych w zaskarżonej decyzji i wskazywanych w odpowiedzi na odwołanie, stanowi podstawę nieważności spornej umowy o pracę. Stanowisko organu rentowego odwołuje się do wszystkich możliwych przepisów prawa, które mogłyby stanowić podstawę takiego stwierdzenia, podczas gdy – jak wynika z orzecznictwa (m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 maja 2013r., III AUa 1253/12, Lex nr 1315671; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2013r., I UK 649/12, Lex nr 1380863) - art. 83 k.c. i art. 58 § 1 k.c. stanowią odrębne, samodzielne i wykluczające się wzajemnie podstawy nieważności czynności prawnej. Czynność zmierzająca do obejścia prawa nie może być jednocześnie czynnością pozorną z tego choćby względu, że pierwsza zostaje rzeczywiście dokonana, druga zaś jest jedynie symulowana. Niekiedy ważna może być w świetle art. 83 § 1 zdanie drugie k.c. czynność ukryta. Dopiero wówczas jest możliwe badanie jej treści i celu w świetle kryteriów wyrażonych w art. 58 k.c.

Mimo braku jednoznacznego stanowiska organu rentowego, sąd nie będąc związany podstawą prawną wskazaną w zaskarżonej decyzji, badał, czy umowa zawarta przez B. S. (1) i T. S. (1) może być uznana za nieważną po myśli art. 83 k.c. bądź art. 58 k.c. Jak wynika z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność umowy wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Należy odróżnić przy tym nieważność spowodowaną pozornością czynności prawnej od nieważności czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy (art. 58 § 1 k.c.). Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Pojęcie obejścia prawa i pozorności są sobie znaczeniowo bliskie i niejednokrotnie pokrywają się. Ustalenie, czy umowa zmierza do obejścia prawa, czy jest pozorna wymaga poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych dotyczących okoliczności jej zawarcia, celu jaki strony zamierzały osiągnąć, charakteru wykonywanej pracy i zachowania koniecznego elementu stosunku pracy, jakim jest wykonywanie pracy podporządkowanej (uchwała Sądu Najwyższego z 8 marca 1995r., I PZP 7/95, OSNAPiUS 18/95, poz. 227, wyrok Sądu Najwyższego z 23 września 1997r., I PKN 276/97, OSNAPiUS13/98, poz. 397). Czynność prawna może być również sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, przez które rozumie się na ogół obowiązujące w stosunkach między ludźmi reguły postępowania, które za podstawę mają uzasadnienie ocenne, a nie prawne. Odwołują się one do powszechnie uznawanych w całym społeczeństwie lub w danej grupie społecznej wartości i ocen właściwego, przyzwoitego, rzetelnego, lojalnego czy uczciwego zachowania. Zasady te obejmują nie tylko reguły moralne, lecz także obyczajowe (por. np. Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 240 i n.; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2008, s. 327).

W rozważanym przypadku organ rentowy stanął na stanowisku, że o nieważności zawartej przez strony umowy o pracę świadczy kilka okoliczności takich, jak zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych po wypadku, znajomość stron stosunku pracy, dopuszczenie pracownika do pracy bez ważnych badań lekarskich, brak zatrudnienia nowej osoby na zastępstwo oraz niechęć płatnika składek do zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony.

Na wstępie – przed dokonaniem szczegółowej analizy ww. okoliczności, na których oparł swe stanowisko Zakład Ubezpieczeń Społecznych - podkreślić należy, że B. S. (1) faktycznie wykonywał pracę na stanowisku szklarza. Miało to miejsce zarówno w dniu, w którym doszło do nawiązania stosunku pracy, jak i później - do 22 kwietnia 2020 r. kiedy stał się niezdolny do pracy z powodu choroby. Okoliczność wykonywania pracy przez odwołującego potwierdzili zeznający w sprawie świadkowie. W pisemnych oświadczeniach A. C., P. S., M. M., W. M., T. S. (2) potwierdzili, że w okresie od 2 kwietnia do 20 kwietnia w siedzibie płatnika składek byli obsługiwani przez B. S. (1). P., że to on przygotował im wyceny usług oferowanych przez płatnika składek, m.in. opraw obrazów i luster na wymiar. Dodatkowo świadek A. C. i P. S. potwierdzili powyższe okoliczności zeznaniami, które były wiarygodne oraz spójne z tym co świadkowie oświadczyli pisemnie. Z kolei pozostałe dowody w postaci wydruków ze stron internetowych olx potwierdzały okoliczność zamieszczenia przez B. S. (1) ogłoszenia zawierającego ofertę wykonania usług opraw obrazów i opraw oraz wykonanie luster, a także korespondencję odwołująceog z klientami, którzy byli zainteresowani ofertą.

W ocenie sądu, wobec treści zeznań świadków oraz odwołujących, nie ma podstaw do tego, by podzielić stanowisko organu rentowego, że na podstawie art. 83 k.c. umowa o pracę z 1 kwietnia 2020 r. była pozorna. Skoro faktycznie była wykonywana, co potwierdził zgromadzony materiał dowodowy, to o pozorności nie może być mowy, tym bardziej, że zaistniały te elementy, na które wskazuje art. 22 § 1 k.p., a mianowicie praca była wykonywana odpłatnie, a także w miejscu i w czasie wskazanym przez pracodawcę i pod jego kierownictwem. Miejscem pracy była siedziba płatnika składek - lokal znajdujący się przy ul. (...) w L.. Co prawda zakres czynności nie został określony na piśmie i nie nadano im formy zakresu obowiązków, ale pracodawca nie ma takiego obowiązku. Może wyznaczać zadania pracownikowi w formie ustnej, zaś biorąc pod uwagę samodzielność stanowiska szklarza które zajmował odwołujący wskazuje, że powierzono mu pracę związaną z oprawą luster oraz pomoc w oprawie obrazów T. S. (1). Praca ta była przy tym nadzorowana przez T. S. (1), bowiem to ona zamawiała materiał, na którym następnie pracował B. S. (1), a więc należy traktować ją jako wykonywaną w warunkach podporządkowania, właściwych stosunkowi pracy. Elementem świadczącym o takim podporządkowaniu są także wyznaczone przez T. S. (1) godziny pracy, które – jak wynika z listy obecności – zostały ustalone od 8.00 do 16.00. Ponadto sąd miał na uwadze, że B. S. (1) posiadał aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku szklarza z 6 kwietnia 2020 r., a ponadto przeszedł przeszkolenie bhp.

Analizując pozostałe okoliczności, które organ rentowy powołał w zaskarżonej decyzji i w odpowiedzi na odwołanie, sąd doszedł do wniosku, że żadna z nich nie daje podstaw do oceny, że stanowisko organu rentowego odpowiada prawu. Podkreślić należy przede wszystkim, że B. S. (1) poza tym, że wykonywał pracę dla T. S. (1), posiadał do tego odpowiednie kwalifikacje, gdyż w zawodzie szklarza pracował już wcześniej w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, a ponadto pomagał już wcześniej T. S. (1) przy oprawie obrazów, a więc potrafił wykonywać tę pracę. W tej sytuacji nie może dziwić, że T. S. (1) zatrudniła odwołującego. Jak wynika z wyjaśnień płatnika składek złożonych w postępowaniu wyjaśniającym, na miejsce B. S. (1) nikogo nie zatrudniono. Zdaniem sądu, również ta okoliczność nie przesądza o nieważności umowy o pracę, z racji tego, że moment rozpoczęcia przez niego pracy i potem okres jej wykonywania przypadał na czas pandemii (...)19 i wobec zmniejszonej ilości zamówień nie zachodziła potrzeba zatrudnienia pracownika na zastępstwo za B. S. (1). Sąd miał na uwadze, że do realizacji wycenionych usług wykonania luster nie doszło z uwagi na pandemię oraz jej skutki związane z zamknięciem niektórych branż, a także z uwagi na nieobecność B. S. (1) spowodowaną jego chorobą.

Jedną z okoliczności, na którą wskazywał organ rentowy na poparcie wysuwanych tez, była niezdolność do pracy odwołującego powstała w niedługim czasie po zawarciu umowy o pracę. Z przedstawionych przez strony dokumentów faktycznie wynika, że zwolnienie lekarskie zostało wystawione odwołującemu od 22 kwietnia 2020 r., a więc po 3 tygodniach od nawiązania stosunku pracy. Jednakże należy mieć przy tym na uwadze okoliczność, że odwołujący cierpi na schorzenia z dziedziny psychiatrii, które cechują się okresami reemisji, w których osoba chora może funkcjonować prawidłowo, co niewątpliwie wiąże się z powrotem do aktywności zawodowej, bowiem często ma to dobry wpływ na samopoczucie. Tak też było w omawianym przypadku, na co również wskazują zeznania T. S. (1). B. S. (1) po pobycie w szpitalu oraz zwolnieniu lekarskim był zdolny do pracy, co wynika z orzeczenia lekarza medycyny pracy z 6 kwietnia 2020 r. Z karty leczenia szpitalnego nie wynika, aby powrót do aktywności zawodowej był niewskazany. Sąd zważył, że ubezpieczony wykonywał obowiązki pracownicze w okresie od 1 kwietnia 2020 r. do 22 kwietnia 2020 r., tj. w okresie między zwolnieniami lekarskimi i pobytami w szpitalu. Natomiast z uwagi na pogorszenie się jego stanu zdrowia od 22 kwietnia 2020 r. zasadnym było wystawienie mu kolejnego zwolnienia lekarskiego i zaleceń leczenia farmakologicznego. W czerwcu 2020 r. B. S. (1) przebywał ponownie w szpitalu, gdzie rozpoznano u niego schizofrenię. Po opuszczeniu szpitala stan zdrowia B. S. (1) poprawił się na tyle, że był w stanie ponownie wrócić do aktywności zawodowej i pracy u płatnika składek. Okliczności te wskazują na to, że schorzenie odwołującego cechuje się okresami zaostrzeń dolegliwości, która powodują koniecznosć leczenia szpitalego, a także okresami reemisji, kiedy nastrój jest wyrównany i chora osoba może normalnie funkjonować, tak jak było w przypadku odwołującego. Powyższe okoliczności, zdaniem sądu nie potwierdzają więc, że zgłoszenie B. S. (1) nastąpiło w związku z zamiarem skorzystania przez pracownika ze świadczeń z FUS. W przedmiotowej sprawie brak jest dowodów świadczących, że zawarcie umowy było motywowane wyłącznie takim zamiarem. Organ rentowy na takie okoliczności nie przedstawił żadnych dowodów. Wobec tego nie sposób uznać, aby w tym przypadku miała miejsce zmowa i porozumienie stron, które można byłoby oceniać w kategoriach obejścia prawa czy naruszenia zasad współżycia społecznego.

Zdaniem sądu, w kontekście rozważań dotyczących daty powstania niezdolności do pracy i terminu zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, należy zwrócić uwagę również i na to, że przepisy nie wskazują przez jaki okres powinny być opłacane składki na ubezpieczenie społeczne, by późniejsza wypłata świadczeń związanych z chorobą nie naruszała zasad solidaryzmu, równego traktowania ubezpieczonych, ochrony interesów i nie pokrzywdzenia innych ubezpieczonych oraz nieuszczuplania środków zgromadzonych w ramach ubezpieczenia. Co więcej, ratio legis ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa jest zapewnienie ubezpieczonym godziwego zabezpieczenia. Uwzględniając więc, że ubezpieczenie to nie jest determinowane regułą adekwatności między wysokością i długością opłacania składki a wysokością pobranych świadczeń, oczywiste staje się, że w obrębie ryzyka ubezpieczeniowego mieści się sytuacja, w której pracownik zachoruje, co też miało miejsce w przypadku odwołującego.

Podsumowując, zdaniem sądu, omówione okoliczności nie dają podstaw do oceny, by umowa o pracę z 1 kwietnia 2020 r. była pozorna. Organ rentowy nie wskazał również takich okoliczności, na podstawie których można byłoby wywieść wniosek o obejściu prawa przez strony stosunku pracy czy też o ich działaniu sprzecznym z zasadami współżycia społecznego, a skoro tak, to nie było podstaw do wyłączenia B. S. (1) z ubezpieczeń społecznych. Wobec powyższego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., należało zmienić zaskarżoną decyzję poprzez przyjęcie, że B. S. (1) podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od 1 kwietnia 2020 r. jako pracownik u płatnika składek T. S. (1) (...) w L..