Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2025 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR (del.) Zofia Pawelczyk-Bik

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Kapanowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 maja 2025 r. w Warszawie

sprawy F. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wysokość zadłużenia z tytułu składek

na skutek odwołania F. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 11 października 2022r. nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  przekazuje wniosek o umorzenie zadłużenia objętego decyzją z dnia 11 października 2022r. nr (...) zawarty w odwołaniu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.;

3.  zasądza od F. W. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 5400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 1355/22

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 6 grudnia 2022 r. F. W. działając przez profesjonalnego pełnomocnika – adwokata A. Ś. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 października 2022 r. nr (...), którą organ rentowy stwierdził, że odwołujący się jest dłużnikiem Zakładu z tytułu nieopłaconych składek i określił wysokość tego zadłużenia.

Przedmiotowej decyzji odwołujący się zarzucił:



brak wszechstronnej i całościowej analizy stanu faktycznego i oceny materiału dowodowego;



naruszenie art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, poprzez stwierdzenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lipca 2017 roku do, maja 2022 roku, pomimo niewydania przez Narodowy Fundusz Zdrowia, (...) Oddział Wojewódzki, decyzji w przedmiocie podlegania przez Odwołującego się ubezpieczeniu zdrowotnemu;



błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego rozstrzygnięcia poprzez uznanie, że F. W. był płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy w rozumieniu art. 66 ust. 1 pkt lc ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku, o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w okresach od stycznia 2018 roku do maja 2022 roku, podczas gdy odwołujący się nie prowadził we wskazanym powyżej okresie pozarolniczej działalności, a w konsekwencji nie mógł i nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom zdrowotnym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej;



naruszenie art. 379 pkt 5 k.p.c. w związku z art. 477 ¹¹ § 1 k.p.c. poprzez pozbawienie odwołującego się możności obrony swoich praw, w wyniku błędnego przyjęcia, że został skutecznie zawiadomiony o toczącym się postępowaniu, podczas gdy na wczesnym etapie postępowania, organ rentowy został pisemnie powiadomiony przez stronę o adresie zameldowania jako adresie właściwym do doręczeń, a korespondencja pomimo to częściowo była wysyłana na adres rejestrowy (...) Sp. z o.o., który z całą pewnością, nie jest adresem zamieszkania F. W.



przedawnienia składek za okres od lipca 2017 roku do listopada 2017 roku, które zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, uległy przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne.

Podnosząc wskazane wyżej zarzuty F. W. wniósł o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz stwierdzenie, że nie jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz Fundusz Pracy. Ponadto wniósł o zasądzenie od organu rentowego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. Ewentualnie z daleko posuniętej ostrożności procesowej wniósł o zmianę decyzji i odstąpienie od dochodzenia składek za miesiące lipiec - listopad 2017 roku wraz z odsetkami wskazując, że decyzja została wydana po upływie 5-letniego okresu przedawnienia (odwołanie – k. 3 – 12 a.s.).

W odpowiedzi Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oraz o zasądzenie od odwołującego na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na odwołanie – k. 21 – 22 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pod (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego nr (...) w dniu 27 lipca 2004 r. Przeważający przedmiot działalności spółki stanowiła działalność prawnicza. Wspólnikiem spółki posiadającym 100 % udziałów w liczbie 350 udziałów była H. M. (1). Członkami Zarządu spółki była M. W. i W. W. (1) (dane z KRS – k. 224 – 229 a.s.).

Aktem darowizny z dnia 18 marca 2011 r., F. W., urodzony (...), został obdarowany przez swoją babkę H. M. (2) należącymi do niej udziałami w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., w całości 100 %. Darczyńca H. M. (1) zobowiązała Zarząd Spółki do dokonania, w przewidzianym prawie terminie stosownych do treści aktu darowizny, zmian w Krajowym Rejestrze Sądowym KRS w zakresie wykreślenia jej i wpisania jej wnuka F. W. jako jedynego (...) Sp. z o.o. (bezsporne, a ponadto akt darowania udziałów – k. 85 a.s.).

F. W. w dniu 11 kwietnia 2011 r. został ujawniony w Krajowym Rejestrze Sądowym jako jedyny (...) Sp. z o.o. posiadający 350 udziałów (dane z KRS – k. 209 – 219 a.s.).

F. W. posiada wykształcenie prawnicze, jest aplikantem adwokackim. Pracował w kancelarii swojej matki, w której jednocześnie jest wspólnikiem, również pracował w kancelarii (...) sp. k. w W.. Pracował także na podstawie umów zlecenia zarabiając kwoty od 5 tys. zł do 9 tys. zł. F. W. miał wiedzę, że posiada udziały w (...) Sp. z o.o., pomimo tego jednak nie angażował się w sprawy spółki, ani nie interesował jej działalnością. Czynności F. W. w spółce ograniczały się do składania sprawozdań finansowcy, podpisywania protokołów Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (zeznania F. W. – k.97 a.s., dokumenty spółki opatrzone podpisami odwołującego się – nienumerowane karty akt ZUS).

(...) Sp. z o.o. w poszczególnych latach w okresie od 2017 r. do 2021 r. spółka generowała niewielki zysk częściej jednak stratę (deklaracje CIT-8 spółki).

Od dnia 11 stycznia 2016 r. F. W. jest także wspólnikiem komandytariuszem w (...) Sp. z o.o.. Spółka została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...) w dniu 29 maja 2013 r. Przeważający przedmiot działalności spółki stanowi działalność prawnicza (dane z KRS – k. 230 – 234 a.s.).

W dniu 10 maja 2022 r. F. W. zawarł umowę darowizny ze swoim ojcem W. W. (2), któremu darował własność 300 udziałów w (...) Sp. z o.o., pozostawiając sobie 50 udziałów w spółce (umowa darowizny udziałów – k. 206 – 208 a.s., dane z KRS – k. 209 – 219 a.s.).

W dniu 28 lipca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wszczął postępowanie w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek F. W. na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres 07/2017 r. - 05/2022 r. (zawiadomienie o wszczęciu postępowania – nienumerowana karta akt ZUS).

Zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu nieopłaconych składek, zostało doręczone odwołującemu w dniu 12 sierpnia 2022 r. (potwierdzenie odbioru – nienumerowana karta akt ZUS).

W dniu 8 września 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. zakończył postępowanie wyjaśniające (zawiadomienie o zakończeniu postępowania – nienumerowana karta akt ZUS).

Następnie, w dniu 11 października 2022 r. organ rentowy wydał decyzję nr (...), którą stwierdził, że F. W. jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 07/2017 r. do 11/2021 r., nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 07/2017 r. do 05/2022 r. oraz nieopłaconych składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 07/2017 r. do 11/2021 r., ustalając, że na dzień wydania decyzji zadłużenie z tytułu składek na ww. ubezpieczenia i fundusze wraz z odsetkami wynosi łącznie 107.758,01 zł w tym z tytułu:

1.  składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od 2017-07 do 2021-11 w kwocie 44 058,42 zł i odsetek za zwłokę w kwocie 11 988,00 zł;

2.  składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od 2017-07 do 2022-05 w kwocie 38 085,07 zł i odsetek za zwłokę w kwocie 9 931,00 zł;

3.  składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od 2017-07 do 2021-11 w kwocie 3695,52 zł i odsetek za zwłokę w kwocie 0,00 zł (decyzja nr (...) – nienumerowana karta akt ZUS.).

Pismem z 12 października 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. zwrócił się do Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z wnioskiem o wydanie decyzji w zakresie objęcia F. W. obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym jako wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Kancelaria (...) od 11 kwietnia 2011 r. do 9 maja 2022 r. oraz jako (...) Spółka komandytowa od 11 stycznia 2016 r (pismo do NFZ – k. 18 – 19 a.s.).

W dniu 12 grudnia 2022 r. F. W. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., co zainicjowało postępowanie sądowe (odwołanie – k. 3 – 12 a.s.).

W dniu 8 marca 2023 r. Narodowy Fundusz Zdrowia (...) Oddział Wojewódzki w W. wydał decyzję nr (...), którą ustalił, że F. W.

1.  podlegał od 11 kwietnia 2011 r. do 9 maja 2022 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będąca wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Kancelaria (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (KRS: (...)),

2.  podlega od 11 stycznia 2016 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będąca (...) Spółka Komandytowa z siedzibą w W..

F. W. odebrał decyzję w dniu 13 marca 2023 r. Decyzja stała się prawomocna z dniem 13 kwietnia 2023 r. (pismo z NFZ: decyzja NFZ wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 58 – 69 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych i zżeranych w toku postępowania sądowego. Dowody dokumentarne nie były kwestionowane przez strony i nie budziły zastrzeżeń sądu, co do ich wiarygodności.

Sąd pominął na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. zgłoszony w odwołaniu wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości i finansów, albowiem, uwzględniając okoliczności na jakie zgłosił go odwołujący, Sąd uznał, że przedmiotowy dowodów zmierzałby jedynie do przedłużenia postępowania.

Podstawą ustaleń stanu faktycznego były także zeznania odwołującego się F. W. oraz świadka W. W. (1), jednakże tylko w ograniczonym zakresie, tj. w jakim wskazane zeznania korespondowały z okolicznościami wynikającymi z dowodów dokumentarnych. W pozostałym zakresie w szczególności w jakim świadek i odwołujący wskazywali na nieprowadzenie przez (...) Sp. z o.o. działalności gospodarczej i brak świadomości odwołującego co do posiadania udziałów w spółce i konsekwencji w zakresie powinności składkowych z tego wynikających. W ocenie Sądu zeznania przesłuchanych osób co do okoliczności, którym Sąd nie dał wiary stanowiły jedynie ustaloną na potrzeby toczącego się postępowania wersję wydarzeń i nie były szczere. Trudno bowiem uznać, za przekonującą argumentację świadka i strony, że odwołujący się mający wykształcenie prawnicze, aplikant adwokacki praktykujący w kancelariach prawnych nie miał wiedzy co do skutków posiadania udziałów w spółce. Sąd nie daje wiary także temu, że rodzice odwołującego się – ojciec będący wspólnikiem i członkiem zarządu w różnych spółkach oraz matka również prawnik prowadząca kancelarię – nie rozmawiali z synem o posiadanych przez niego udziałach i nie uświadamiali go w kwestii konsekwencji obdarowania go nimi przez babkę H. M. (1).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na mocy art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Okres podlegania obowiązkowi ubezpieczeń określa przepis art. 13 pkt. 4 zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36a oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, (pracownik) spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, z zakreśleniem wyjątków w ustawie zastrzeżonych które nie dotyczą rozpatrywanego przypadku.

Na mocy art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Natomiast w myśl art. 83 ust. 1 pkt. 3 ww. ustawy, Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek.

Na podstawie art. 66 ust. 1 a, c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz.U. z 2024 r. poz. 146) obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają m.in. osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są a) pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, c ) osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2023 r. poz. 221z późn. zm.) lub przepisów o ubezpieczeniach społecznych lub ubezpieczeniu społecznym rolników.

Na mocy art. 74 ust. 1 ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych do ubezpieczenia zdrowotnego osób objętych ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1a, osób wymienionych w art. 75 i art. 76 oraz członków ich rodzin stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu zgłaszania do ubezpieczeń społecznych lub do ubezpieczenia społecznego rolników oraz wyrejestrowywania z tych ubezpieczeń, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 1-2a, art. 77 i art. 86 ust. 6. Do ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2-8 i 8b-15 oraz członków ich rodzin, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu zgłaszania do ubezpieczeń społecznych oraz wyrejestrowywania z tych ubezpieczeń, z zastrzeżeniem art. 77 (ust. 2).

Na podstawie art. 79 ust. 1i 2 powołanej ustawy składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 % podstawy wymiaru składki, z zastrzeżeniem art. 82 i 242. Składka jest miesięczna i niepodzielna.

W myśl art. 81 ust. 2 podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Ponadto zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych 1. W przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.

Na gruncie rozpoznawanej sprawy istota sporu sprowadzała się do ustalenia czy organ rentowy słusznie stwierdził w zaskarżonej decyzji, że F. W. jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za wskazane w decyzji okresy.

Odwołujący się kwestionował zasadność decyzji organu rentowego i formułował wobec niej zarzuty, które ostatecznie Sąd uznał za chybione.

Odnosząc się do nich przypomnieć należy, że w odwołaniu F. W. podnosił, iż przystąpienie przez niego do (...) Sp. z o.o. odbyło się bez zgody sądu rodzinnego, a ta była wymagana, ponieważ w czasie objęcia udziałów F. W. był osobą małoletnią, a czynność przystąpienia do spółki była czynnością przekraczającą zwykły zarząd. Zdaniem odwołującego, skoro w przedmiotowej sprawie, w chwili sporządzenia aktu darowizny, brak było zgody sądu rodzinnego na objęcie przez niego udziałów w spółce pod (...) Sp. z o.o., to umowa taka jest nieważna, a co za tym idzie, on sam nigdy nie został wspólnikiem ww. spółki i nie podlegał z tego tytułu żadnym składkom na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, czy też Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Sąd Okręgowy miał na uwadze, że słusznie podnosił odwołujący konieczność uzyskania zgody sądu rodzinnego, co istotnie w realiach sprawy nie zaistniało. Zgodnie bowiem z przepisem art. 101 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską (§1). Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku (§2). Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego albo w przypadkach wskazanych w art. 640 ¹ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1550, 1429, 1606, 1615, 1667 i 1860), sądu spadku dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko (§3).

Ostatecznie jednak Sąd nie podzielił argumentów w zakresie nieważności umowy nabycia udziałów przez F. W.. Postawą do dokonania takiej oceny była analiza orzecznictwa, w szczególności treści Uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1961 r. I CO 16/61, Lex nr 105905, w której Sąd Najwyższy stwierdził, że czynność prawna dwustronna, dokonana przez małoletniego ograniczonego w zdolności do czynności prawnej, może być konwalidowana przez potwierdzenie czynności bądź przez przedstawiciela ustawowego, gdy chodzi o czynności objęte dyspozycją art. 58 § 1 i 85 k.r. za uprzednim zezwoleniem władzy opiekuńczej na takie potwierdzenie, bądź przez małoletniego po uzyskaniu przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych.

Mając na uwadze powyższe Sąd przyjął, że w realiach przedmiotowej sprawy doszło do dorozumianej konwalidacji czynności nabycia udziałów. Odwołujący się po osiągnięciu pełnoletniości, tj. od 26 października 2015 r., nie kwestionował czynności nabycia udziałów i w żaden sposób nie podważał swojego statusu w spółce, jako jedynego w niej wspólnika. Przeciwnie wręcz, podejmował czynności, które wskazywały na aktywne jego uczestnictwo w spółce: podpisywał sprawozdania, brał udział w zgromadzeniu wspólników, podpisywał protokoły z gromadzenia wspólników na którym zapadały uchwały dotyczące spraw spółki. Następnie, przekazał tylko część swoich udziałów ojcu, pozostając nadal wspólnikiem spółki. W ocenie Sądu takie działania odwołującego nakazują przyjąć, że potwierdził on nabycie udziałów w spółce, a okoliczności tej nie kwestionował aż do czasu zawiśnięcia sporu przed sądem wskutek zaskarżonej decyzji ZUS.

Odnosząc się do podnoszonego w odwołaniu zarzutu przedawnienia składek wskazać należy, że stosownie do treści art. 24 ust. 4, 5b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. Sąd oceniając niezasadność poniesionego zarzutu miał na uwadze okoliczność, że zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości należności zostało doręczone odwołującemu w dniu 12 sierpnia 2022 r., i od tej daty zawieszony został bieg terminu przedawnienia. Wobec powyższego zarzut przedawnienia nie może być w rozpoznawanej sprawie skutecznie podniesiony bowiem, wbrew twierdzeniu odwołującego się, nie doszło do przedawnienia należności składkowych za okres od lipca 2017r. do listopada 2017 r.

Za również niezasadny zdaniem Sądu należało uznać zarzut przedwczesnego wydania decyzji przez organ rentowy w sytuacji braku uprzedniej decyzji przez Narodowy Fundusz Zdrowia o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu przez F. W.. Odnosząc się do tego podkreślić należy wtórny charakter obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, zaznaczając, że objecie nim z mocy prawa jest skutkiem podlegania obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z konkretnego tytułu, zaś stwierdzenie braku przesłanek do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym powoduje skutek w postaci braku z mocy prawa podstaw do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Objecie ubezpieczeniem zdrowotnym, jeżeli następuje z mocy prawa a nie na wniosek nie wymaga decyzji Narodowego Funduszu Zdrowia. Zatem stwierdzenie podlegania przez wnioskodawcę z mocy prawa obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu w związku z objęciem obowiązkowymi ubezpieczenia i społecznymi z tytułu wykonywania działalności uprawnia Zakład do ustalenia podstawy wymiaru składek. Zatem dopóki odwołujący się nie obali domniemania prowadzenia w spornym okresie prowadzenia działalności gospodarczej, dotąd w okresie tym będzie spełniał warunki do objęcia go obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi z tytułu tej działalności i obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. W tym zakresie decyzja NFZ nie była zatem potrzebna i błędnie uznał odwołujący, podnosząc zarzut naruszenia art. 10 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowych ze środków publicznych, że zaskarżona decyzja została wydana przedwcześnie, bowiem powinna poprzedzać ją decyzja Narodowego Funduszu Zdrowia.

Nie można jednocześnie pomijać okoliczności, że decyzja NFZ, której brak przed wydaniem decyzji przez ZUS zarzucał odwołujący, została wydana dniu 8 marca 2023 r. i stwierdzono w niej (prawomocnie), że F. W. podlegał od 11 kwietnia 2011 r. do 9 maja 2022 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będąca wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Kancelaria (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. oraz podlega od 11 stycznia 2016 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będąca (...) Spółka Komandytowa z siedzibą w W..

W odwołaniu od decyzji F. W. zaprzeczał, że prowadził we wskazanym decyzją okresie pozarolniczą działalność gospodarczą, a w konsekwencji wywodził, że nie mógł podlegać i nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom zdrowotnym z tytułu prowadzenia tego rodzaju działalności. Twierdzenia odwołującego w ww. zakresie stoją w sprzeczności z okolicznościami, jakie wynikają z decyzji NFZ, która, stała się prawomocna – bowiem odwołujący nie zaskarżył jej – jest dla Sądu wiążąca i w sposób kategoryczny przesądza, że odwołujący prowadził działalność gospodarczą i z tego tytułu podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu. Z uwagi na to, że podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu, jest pochodną ubezpieczeń społecznych, wskazuje, że odwołujący z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej był objęty także innymi ubezpieczeniami ZUS, pomimo że także ten fakt negował.

Abstrahując od powyższego, odwołujący się, zdaniem Sądu, nie udowodnił, że działalności gospodarczej nie prowadził. Na gruncie rozpoznawanej sprawy, co nie jest kwestionowane, w spornym okresie prowadzonej działalności wnioskodawca nie zawiesił, przy tym konsekwentnie w toku całego postępowania podnosił, że nie był zobligowany do uiszczenia składek do ZUS z tego tytułu, gdyż faktycznie w praktyce działalności gospodarczej nie wykonywał i nie uzyskiwał z tego tytułu żadnych przychodów. W tym miejscu wskazać należy, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana jako prowadząca taką działalność. Domniemanie to może być obalone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu, który obciąża stronę twierdzącą o faktach przeciwnych twierdzeniom wynikającym z domniemania. Do sfery ustaleń faktycznych należy, czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana, czy też zaprzestano jej prowadzenia lub w ogóle nie podjęto, co powoduje wyłączenie z obowiązku ubezpieczenia. Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność – w tym działalność gospodarczą – wynika bowiem z faktycznego prowadzenia tej działalności (por. wyrok SN z dnia 19 marca 2007 r. sygn. III UK 133/06, wyrok SN z dnia 22 lutego 2010 r., sygn. I UK 240/09, wyrok SN z dnia 19 lutego 2010 r. sygn. II UK 186/09; wyrok SN z dnia 11 lutego 2010 r. sygn. I UK 221/09).

Odwołujący nie obalił wskazanego wyżej domniemania, a tym samym należało przyjąć, objęty jest obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, zdrowotnego i ubezpieczeń na FP i FGŚP z tytułu działalności pozarolniczej. Ubezpieczony winien wykazać, że faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, czemu nie podołał. Skoro zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek obowiązany jest obliczać, rozliczać oraz opłacać składki, to na płatniku, który twierdzi, że obowiązku takiego nie miał, choć podlegał obowiązkowi ubezpieczenia, spoczywa ciężar udowodnienia tego faktu. (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 10 marca 2014 r., III AUa 930/13). Odwołujący się przedstawiał dokumenty CIT 8, z których wynikać miała nierentowność spółki. Jednakże w ocenie Sądu nie można przyjąć, że działalność gospodarcza jest wykonywana tylko wówczas, gdy przedsiębiorca uzyskuje dochody z tego tytułu. Faktyczne nieosiąganie przychodów nie oznacza zaprzestania prowadzenia takiej działalności i nie powoduje uchylenia obowiązku ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 6 lipca 2012r., SA/Wa 641/12). Odwołujący ponadto podnosił, że już przez wiele lat pracuje i uzyskuje dochody z rożnych źródeł i odprowadza składki, jednakże żadnych dowodów nie przedstawił.

W przedmiotowej sprawie - w ocenie Sądu Okręgowego odwołujący się nie wykazał, iż w spornym okresie faktycznie nie prowadził działalności gospodarczej. W konsekwencji zatem można dojść do przekonania, iż w tym zakresie istniał po jego stronie tytuł do ubezpieczeń społecznych, który determinował z mocy prawa objęcie go obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym.

Nie budzi wątpliwości Sądu, że F. W., pomimo iż kreował się na osobę nieświadomą co do konsekwencji, jakie wiążą się z posiadaniem udziałów w jednoosobowej spółce z o.o. w zakresie podlegania z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym, miał jednak wiedzę w tym zakresie. Nie ulega bowiem wątpliwości, biorąc pod uwagę jego wykształcenie, doświadczenie zawodowe zdobywane w pracy w kancelariach prawnych oraz pochodzenie rodzinne, świadomy był ciążących na nim powinności opłacania składek ZUS. Jest przecież magistrem prawa, a ponadto jego rodzice byli członkami zarządu w spółce, w której był jedynym wspólnikiem, dodatkowo oni również zajmują się działalnością prawniczą. W tych okolicznościach Sąd nie dał wiary odwołującemu się w zakresie braku wiedzy o powinności uiszczania składek do ZUS i przyjął, że odwołujący jedynie na potrzeby toczącego się postępowania zasłania się brakiem tej wiedzy celem uniknięcia odpowiedzialności.

Odwołujący się wskazywał także, że spółka w spornym okresie nie generowała zysku, co dowodził składając dokumenty CIT 8. Zdaniem Sądu, ewentualne uzyskiwanie straty z tytułu działalności gospodarczej w żaden sposób nie zwalnia z obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, co oznacza, że fakt czasowego nieosiągania przychodu nie niweczy obowiązku podlegania ubezpieczeniu, albowiem istotą działalności gospodarczej jest to, że jest prowadzona na rachunek i na ryzyko przedsiębiorcy. W wyroku NSA w Warszawie z dnia 24 listopada 2011 r., sygn. akt II GSK 1219/10 (...) Sąd stwierdził wprost, że dla oceny, czy dany podmiot wykonuje działalność gospodarczą, konieczne jest stwierdzenie zarobkowego charakteru tej działalności. O zakwalifikowaniu danej działalności jako działalności gospodarczej, przesądza kryterium obiektywne, czyli ustalenie, czy dany podmiot prowadzi działalność, która obiektywnie może przynieść dochód. (...)”. Odwołujący się jako wspólnik w jednoosobowej spółce z o.o. jest traktowany jak osoba prowadząca działalność gospodarczą i z tego tytułu jako płatnik opłaca za siebie składki ubezpieczeniowe do ZUS niezależnie od tego czy prowadzona działalność gospodarcza przynosi mu w danym miesiącu zysk, czy stratę. Nawet więc czasowe nieuzyskiwanie przychodu z działalności gospodarczej nie wyłącza przedsiębiorcy z obowiązku ubezpieczeniowego w ZUS. Nie stanowi też o jej nieprowadzeniu. Spółka cały czas funkcjonuje, składa sprawozdania, a odwołujący nie umiał odpowiedzieć na pytanie, dlaczego jej działalność nie została zakończona.

Zdaniem Sądu odwołujący poprzez zaniechanie powinności uiszczenia składek naruszył ciążący na nim jako na płatniku, na mocy przepisu art. 46 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązek obliczania i opłacania do ZUS należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy. Organ rentowy słusznie więc w zakażonej decyzji uznał F. W. dłużnikiem wobec Zakładu i określił wysokość zadłużenia za okresy i w kwotach w niej stwierdzonych. Odwołujący się nie sformułował żadnych zarzutów wobec sposobu ustalenia wysokości zadłużenia przez ZUS i nie podważył ujętych w decyzji obliczeń, dlatego jego wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. rachunkowości Sąd pominął jako zmierzający do przedłużenia postępowania, w sytuacji braku obiektywnych podstaw, do kwestionowania obliczeń dokonanych przez Zakład.

Mając na uwadze powyższe, wobec niezasadności zarzutów zgłoszonych w odwołaniu, brak jest podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji zgodnie z wnioskiem odwołującego się, zatem wniesione przez niego odwołanie należało oddalić na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., o czym Sąd orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

Przypomnienia wymaga także, że przed sądem odwołujący się może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją. Nie może natomiast żądać ustalenia, czy stwierdzenia, o czym organ nie decydował, a tym bardziej nie może podważać kwestii prawomocnie przesądzonych. Skoro przedmiotem zaskarżonej decyzji była kwestia zadłużenia z tytułu składek płatnika F. W. za okresy w niej wskazane, to Sąd prowadził postępowanie jedynie pod kątem prawidłowości tej decyzji.

Z tego powodu Sąd na podstawie art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. złożony w odwołaniu wniosek skarżącego o umorzenie zadłużenia objętego decyzją z dnia 11 października 2022 r. nr (...) jako nowy wniosek przekazał do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., o czym orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku.

W punkcie 3 wyroku Sąd zasądził od F. W. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kwotę 5400 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wskazana kwota stanowi stawkę minimalną ustaloną na podstawie § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, adekwatnie wartości sporu w przedmiotowej sprawie, którą stanowi kwota 107.758,01 zł.

sędzia Zofia Pawelczyk-Bik