Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2024 roku.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia (del.) Przemysław Chrzanowski

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2024 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy J. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziałowi w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

w związku z odwołaniem J. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z dnia 23 sierpnia 2023 roku, znak: (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 1457/23

UZASADNIENIE

W dniu 19 września 2023 r. J. C. odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W., znak (...), z dnia 23 sierpnia 2023 r. w przedmiocie odmowy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ubezpieczona wskazała, że decyzja jest niezgodna ze stanem faktycznym i wniosła o jej uchylenie oraz o przyznanie świadczenia. W uzasadnieniu stanowiska ubezpieczona wskazała, że chociaż lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych orzeczeniem z dnia 28 lipca 2023 r. uznał jej całkowitą, okresową niezdolność do pracy, to organ rentowy odmówił jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na brak wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. W ocenie ubezpieczonej zawarte w przedmiotowej decyzji podstawy odmowy są niezgodne ze stanem faktycznym z uwagi na okoliczność, że ubezpieczona, w okresie od ukończenia 16 roku życia, tj. od dnia 22 czerwca 1980 r. do dnia 17 czerwca 1984 r. pracowała w gospodarstwie rolnym moich rodziców, M. i H. C. (1), którzy byli właścicielami gospodarstwa i płacili składki na ubezpieczcie rolników. Ubezpieczona podniosła, że składki te obejmowały także ją, jako osobę nieletnią – w okresie od 22 czerwca 1980 r. (data ukończenia przez nią 16 roku życia) do 22 czerwca 1982 r. (data ukończenia przez nią 18 roku życia), a w latach 1979 – 1983 jako osobę uczącą się w (...) Liceum Ogólnokształcącym im (...) w M.) i pracującą jako domownik w gospodarstwie rolnym rodziców. W ocenie ubezpieczonej powyższe oznacza, że okres od 22 czerwca 1980 r. do 22 czerrqca1982 r., czyli 24 miesiące był okresem składkowym i powinien zostać uwzględniony do ustalaniu okresów warunkujących przyznanie prawa do świadczenia, o jakie wnosiła.

(odwołanie J. C. z dnia 19 września 2023 r. – k. 3-5 a.s).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swe stanowisko w sprawie organ rentowy wskazał, że orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 28 lipca 2023 r. ubezpieczona została uznana za całkowicie niezdolną do pracy od 5 lipca 2018 r. do 30 czerwca 2024 r. Nie stwierdzono istnienia wcześniejszej częściowej niezdolności do pracy. W dziesięcioleciu poprzedzającym złożenie wniosku o rentę, tj. w okresie od 1 marca 2010 r. do 29 lutego 2020 r. ubezpieczona udokumentowała 1 miesiąc i 17 dni okresów składkowych, zamiast wymaganego stażu 5 lat. W dziesięcioleciu poprzedzającym powstanie niezdolności do pracy, tj. od 5 lipca 2008 r. do 04 lipca 2018 r. udowodniła 9 miesięcy i 2 dni okresów składkowych oraz 14 dni okresów nieskładkowych, zamiast 5 lat. Organ rentowy podniósł, że ubezpieczona nie spełniła warunków, o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 58 ust. 1 pkt 5 i 58 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Organ rentowy wskazał, że ubezpieczona nie spełniła też warunków, o których mowa w art. 58 ust. 3 ww. ustawy, ponieważ nie została zgłoszona do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miała, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe. Ponadto, zdaniem organu rentowego ubezpieczona nie spełnia również warunków, o których mowa w art. 58 ust. 4 wskazanego wyżej aktu prawnego, ponieważ nie udowodniła przynajmniej 25 lat okresów składkowych, a jedynie 24 lata, 3 miesiące i 8 dni okresów składkowych. Oprócz tego organ rentowy podkreślił, że przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy można przyjąć jedynie okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki i to, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania renty, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Organ rentowy skonstatował, że ubezpieczona nie przedłożyła dokumentów potwierdzających, że podlegała do ubezpieczenia społecznego rolników i zostały za nią opłacone składki.

(odpowiedź na odwołanie – k.10-11 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona J. C. urodziła się (...) Jej rodzice – M. i H. C. (2) mieszkali w miejscowości (...), (...) R., gdzie posiadali gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni 25,75 ha od 1945 r. do 10 stycznia 1991 r. i z tego tytułu podlegali obowiązkowemu ubezpieczeniu rolnemu i opłacali składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników w okresie od 1 stycznia 1979 r. do 30 czerwca 1991 r.

(zaświadczenie Starosty (...) z dnia 7 września 2023 r. - k. 8 a.s., zaświadczenie z Urzędu Gminy w R. z dnia 12 września 2023 r. – k. 9 a.s.).

J. C. uczęszczała do Liceum Ogólnokształcące im. (...) w M., które ukończyła w roku 1983. Następnie rozpoczęła naukę w (...) w W.. W dniu 23 czerwca 1984 r. uzyskała dyplom ukończenia studium na Wydziale Higieny Stomatologicznej.

(świadectwo ukończenia Liceum Ogólnokształcącego – k. 52 a.s., dyplom ukończenia (...) – k. 53).

Ubezpieczona dojeżdżała ok. 40 min. autobusem do Liceum, które było oddalone od miejsca jej zamieszkania o ok. 25 km. Z przystanku do szkoły pieszo pokonywała jeszcze ok. 2 km. W domu po szkole była ok. godz. 16:00. Przed pójściem do szkoły i po powrocie do domu ubezpieczona pomagała rodzicom w pracach w gospodarstwie. Rano przed szkołą ubezpieczona pomagała przy dojeniu krów. Po szkole pomagała przy różnych pracach, np. dojeniu krów, przygotowaniu jedzenia dla świń, pojeniu koni, podawaniu jedzenia zwierzętom, rozsypywaniu słomy w oborze. W okresie wakacji pomoc ta zajmowała więcej czasu, co wiązało się ze zwiększoną ilością prac sezonowych. J. C. pomagała przy żniwach, wykopkach i sianokosach .

(zeznania J. C. – k. 43a-44 a.s., zeznania R. C. – k. 62 a.s., zeznania J. N. – k. 62 a.s.).

Po ukończeniu studium zawodowego ubezpieczona wyprowadziła się do W.. Była zatrudniona w Zespole (...) od 19 listopada 1984 r. do 15 września 1986 r. na stanowisku higienistki stomatologicznej. W dniach 13, 14, 22, 25, 27 i 28 maja 1985 r. korzystała z urlopu bezpłatnego. Następnie była zatrudniona w (...) od 16 września 1986 r. do dnia 31 stycznia 1999 r. na cały etat, od 1 lutego 1999 r. do 30 października 2003 r. w wymiarze 0,9 etatu i od 1 listopada 2003 r. do 28 lutego 2009 r. na cały etat. W ww. okresie zatrudnienia ubezpieczona wykonywała pracę referenta, st. referenta radcy, sekretarki i specjalisty. Ubezpieczona korzystała z urlopu bezpłatnego w dniu 20 listopada 1998 r., i przebywała na zwolnieniach chorobowych od 23 lutego 1994 do 25 lutego 1994 r., od 10 sierpnia 1994 r. do 19 sierpnia 1994 r., od 19 grudnia 1995 r. do 22 grudnia 1995 r., od 5 lutego 2001 r. do 8 lutego 2001 r., od 18 marca 2002 r. do 20 marca 2002 r., od 27 maja 2004 r. do 28 maja 2004 r., od 11 lipca 2007 r. do 13 lipca 2007 r., od 2 grudnia 2008 r. do 5 grudnia 2008 r., od 19 stycznia 2009 r. do 28 stycznia 2009 r. W okresie od 15 marca 2010 r. do 30 kwietnia 2010 r. zatrudniona była w Związku (...) – Biuro (...) w W. w wymiarze 7/8 etatu na stanowisku specjalisty ds. promocji i naboru.

(świadectwo pracy z ZOZ W. (...) – nienumerowana karta akt rentowych; świadectwo pracy z (...) – nienumerowana karta akt rentowych; świadectwo pracy ze Związku (...) – k. 32 – 33 a.s.).

W dniu 26 maja 2023 r. J. C. złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Do wniosku załączyła oświadczenie ERO. W toku postępowania przed organem rentowym Lekarz Orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 28 lipca 2023 r. ustalił, że ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy do 30 czerwca 2024 r., a niezdolność powstała w dniu 5 lipca 2018 r. Lekarz orzecznik ustalił, że ubezpieczona jest po resekcji czerniaka skóry brzucha, rozpoznał u niej także niedoczynność tarczycy i przysadki. Ocenił, że naruszenie funkcji skóry układu endokrynologii i całego organizmu potwierdzone w dokumentacji powoduje niezdolność do jakiejkolwiek pracy.

(wniosek z 26 maja 2023 r. – nienumerowana karta akt rentowych; orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 28 lipca 2023 r. – nienumerowana karta akt rentowych).

W dniu 23 sierpnia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję znak: (...) odmawiającą prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W decyzji tej wskazano, że nie zostały spełnione przesłanki do przyznania odwołującej świadczenia, o jakie wnioskowała. Poinformowano, że odwołująca w 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy, tj. od 5 lipca 2008 r. do 4 lipca 2018 r. udowodniła 9 miesięcy i dwa dni okresów składowych i 14 dni okresów nieskładkowych, a w 10-leciu przed dniem zgłoszenia wniosku, tj. od 1 marca 2010 r. do 29 lutego 2020 r. udowodniła 1 miesiąc i 17 dni okresów składkowych. Organ rentowy podkreślił, że pomimo niezdolności do pracy ubezpieczonej, nie ma ona prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na to, że legitymuje się 24 latami, 3 miesiącami i 8 dniami okresów składkowych, zamiast 25 lat okresów składkowych.

(decyzja organu rentowego – nienumerowana karta kat rentowych).

J. C. wniosła odwołanie od ww. decyzji organu rentowego, inicjując przedmiotowe postępowanie.

(odwołanie J. C. z dnia 19 września 2023 r. – k. 3-5 a.s).

W toku postępowania Sąd zobowiązał pełnomocnika odwołującej do ostatecznego sprecyzowania spornych czasokresów, złożenia świadectwa szkolnego odwołującej, wydanego przez Liceum ukończone przez odwołującą, a także do złożenia zaświadczenia z Urzędu Gminy w R. w zakresie opłacania składek za J. C. - w terminie 3 tygodni, pod rygorem skutków procesowych.

(postanowienie sądu z dnia 22 kwietnia 2024 r. – protokół rozprawy - k. 42 a.s.

J. C. złożyła do Urzędu Gminy w R. podanie o wydanie zaświadczenia stwierdzającego, czy w okresie od 22 czerwca 1980 r. do 17 czerwca 1984 r. składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) opłacane były w odniesieniu do gospodarstwa rolnego jej rodziców, którego była domownikiem i w którym pracowała do 17 czerwca 1984 r., czy imiennie. Urząd Gminy w R. odmówił wydania zaświadczenia o żądanej treści uzasadniając, że nie dysponuje danymi pozwalającymi na potwierdzenie faktów lub okoliczności zgodnie z treścią podania. Wskazano, że z dokumentacji posiadanej przez Urząd Gminy w R. nie wynika, że składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) były opłacane przez rodziców J. C. w czasie, gdy była ona domownikiem oraz pracowała w gospodarstwie. Nadmieniono także, że brak jest dokumentów wskazujących na opłacanie składek imiennie za J. C..

(postanowienie Wójta Gminy w R. z dnia 6 maja 2024 r. – k. 54 -55 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych odwołującej. Zdaniem Sądu powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Stan faktyczny został ustalony także na podstawie zeznań wszystkich przesłuchanych
w sprawie osób, jednak twierdzeniom J. C. sąd dał wiarę w ograniczonym zakresie. Sąd za niewiarygodne uznał zeznania ubezpieczonej w części, w jakiej twierdziła, że pracowała w gospodarstwie rodziców. Twierdzenia te były odosobnione, żaden z przesłuchanych w sprawie świadków nie potwierdził tej okoliczności. Obaj świadkowie, tj. R. C. i J. N. w sposób korelujący ze sobą twierdzili, że ubezpieczona pomagała rodzicom w gospodarstwie, pomoc polegała na pracach doraźnych uzależnionych od potrzeb gospodarstwa i nie stanowiła regularnej, stałej pracy.

Strony niniejszego postępowania sądowego nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej J. C. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych znak (...) z dnia 23 sierpnia 2023 r. w przedmiocie odmowy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b. pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i pkt 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11, 12 i pkt 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, pkt 5 lit. a, pkt 6 i 12, oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4.  nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Przy czym w myśl art. 57 ust. 2 wskazanego wyżej aktu prawnego przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Ponadto, zgodnie z art. 58 ust 1 wskazanej ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)  1 rok, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)  2 lata, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)  3 lata, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)  4 lata, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat

5)  5 lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Zgodnie z art. 58 ust. 2 okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej oraz okresów pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W myśl art. 58 ust. 3 jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w ust. 1, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Zgodnie z art. 58 ust. 4 wskazanego wyżej aktu prawnego przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art, 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Dokonując subsumpcji ww. przepisów organ rentowy ustalił, że J. C. nie spełnia warunków o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 58 ust. 1 pkt 5 i 58 ust. 2 ustawy ponieważ w dziesięcioleciu poprzedzającym złożenie wniosku o rentę, tj. w okresie od 1 marca 2010 r. do 29.02.2020 r. udokumentowała 1 miesiąc i 17 dni okresów składkowych, zamiast wymaganego stażu 5 lat, zaś w dziesięcioleciu poprzedzającym powstanie niezdolności do pracy, tj. od 5 lipca 2008 r. do 4 lipca 2018 r udowodniła 9 miesięcy i 2 dni okresów składkowych oraz 14 dni okresów nieskładkowych, zamiast pięciu lat. Organ rentowy ustalił także, że ubezpieczona nie spełniła również warunków, o których mowa w art. 58 ust. 3 ustawy, ponieważ nie została zgłoszona do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miała, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Organ rentowy wskazał, że ubezpieczona nie spełnia również warunków, o których mowa w art. 58 ust. 4 wskazanego wyżej aktu prawnego, ponieważ nie udowodniła przynajmniej 25 lat okresów składkowych i legitymuje się jedynie 24 latami, 3 miesiącami i 8 dniami okresów składkowych. Organ rentowy powołał się na treść przepisu art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej, z którego wynika, że przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe: okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r., okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. W myśl ust. 2 tego art. okresy wymienione w ust. 1 pkt 1 uwzględnia się także przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w art. 5-7 są krótsze od okresu wymaganego do przyznania renty, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Organ rentowy nie zaliczył ubezpieczonej okresu, w jakim miała pracować w gospodarstwie rodziców wskazując, że J. C. nie przedłożyła dokumentów potwierdzających, że podlegała do ubezpieczenia społecznego rolników i zostały za nią opłacone składki.

Spór w przedmiotowej sprawie koncentrował się na ustaleniu, czy słusznie organ rentowy nie uwzględnił przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy spornego okresu, w którym ubezpieczona miała pracować w gospodarstwie rodziców.

Ubezpieczona zanegowała słuszność ustaleń organu rentowego wnosząc odwołanie do Sądu od decyzji organu odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i domagając się zaliczenia - do brakujących 25 lat okresów składkowych - czasu pracy w gospodarstwie swoich rodziców. W tym miejscu Sąd zwraca uwagę, że ubezpieczona nie była konsekwentna we wskazywaniu czasookresu, co do którego domaga się uwzględnienia, jako okresu składkowego. Ubezpieczona domagała się początkowo zaliczenia okresu od 22 czerwca 1980 r. do 17 czerwca 1984 r. (k. 4, k. 24), wspominała także od okresie od 22 czerwca 1980 r. do 22 czerwca 1982 r. (k. 4), ostatecznie jednak po zobowiązaniu przez Sąd do sprecyzowania stanowiska wskazała, że wnosi o uwzględnienie okresu od 1 stycznia1983 r. do 16 czerwca 1984 r. (k. 43, k. 51) podnosząc, że była domownikiem w gospodarstwie rolnym rodziców i łączyła pracę w tym gospodarstwie z nauką w szkole.

Na wstępie Sąd za potrzebne uznał poczynienie uwag na temat rozkładu ciężaru dowodu w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Otóż, godzi się zauważyć, że w tych sprawach odwołanie zastępuje pozew, a zatem to na stronie odwołującej spoczywa ciężar wykazania, że zaskarżona decyzja jest z pewnych względów wadliwa. Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie toczy się od nowa, lecz stanowi kontynuację uprzedniego postępowania przed organem rentowym (np. wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2008 r., I UK 151/08, OSNP 2010 nr 11-12, poz. 146). Z tej przyczyny obowiązkiem strony wnoszącej odwołanie jest ustosunkowanie się do twierdzeń organu rentowego ze wszystkimi konsekwencjami wynikającymi z art. 232 k.p.c. W tym zatem celu to odwołujący musi przedstawić dowody, które uzasadniają zarzut wadliwości decyzji. W każdym przypadku, gdy adresat decyzji nie zgadza się z faktami stanowiącymi podstawę zastosowania konkretnej normy prawa musi przedstawić dowody okoliczności przeciwnych. Ze względu na obowiązującą zasadę prawdy materialnej wynikającą z art. 3 k.p.c., sąd, a więc także sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy i do wyjaśnienia rzeczywistej treści stosunków faktycznych i prawnych. Ustawodawca do minimum ograniczył uprawnienia sądu do działania z urzędu, zatem szczególnego znaczenia nabiera aktywność stron w prezentowaniu dowodów oraz przytaczaniu faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2017 r., I UK 215/16, LEX nr 2329474).

Zatem odnosząc powyższe rozważania do realiów sprawy wskazać należy, że skoro ubezpieczona J. C. domagała się, uwzględnienia w stażu wymaganym do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy okresu od 1 stycznia 1983 r. do 16 czerwca 1984 r., to na niej spoczywał ciężar udowodnienia, że spełnia przesłanki warunkujące nabycie prawa do świadczenia o jakie wnosiła. Zatem to ubezpieczona twierdząc, że pracowała w gospodarstwie rodziców powinna zgromadzić przed sądem przekonujące dowody na poparcie swoich twierdzeń.

W ocenie Sądu ubezpieczona nie udźwignęła ciążącego na niej ciężaru dowodowego
i nie wykazała w sposób przekonujący, że pracowała w gospodarstwie rolnym w sposób stały i pełny w spornym okresie. Zdaniem Sądu materiał dowodowy nie wspierał sposób dostateczny stanowiska ubezpieczonej, co do okoliczności, że okres od 1 stycznia 1983 r. do 16 czerwca 1984 r. można uwzględnić przy ustalania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jako okres stałej pracy w gospodarstwie czy też, jako okres w jakim podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników.

W ocenie Sądu materiał dowodowy był wystarczający jedynie do ustalenia, że ubezpieczana jako córka osób posiadających gospodarstwo rolne pomagała przy niektórych pracach w tym gospodarstwie. Pomocy tej nie można utożsamiać ze stałą pracą w gospodarstwie rolnym, ponieważ stałym zajęciem ubezpieczonej w spornym okresie była nauka – najpierw w liceum oddalonym od domu rodzinnego o ok. 25 km., a następnie w (...) w W., oddalonej o ok. 100 km. Za przyjęciem, że ubezpieczona pomagała rodzicom w gospodarstwie, a nie pracowała w nim stale, przemawiają zeznania świadków, którzy nie potwierdzili twierdzeń ubezpieczonej
i scharakteryzowali, że ubezpieczona pomagała w czasie wolnym od zajęć, szczególnie w okresie wakacji i ferii. Obowiązki w gospodarstwie rodziców, jakie scharakteryzowała ubezpieczona, polegające m.in. na pomocy przy dojeniu krów, czy karmieniu zwierząt, o ile były powtarzalne, to jednak uważając na konieczność codziennego dojeżdżania przez ubezpieczoną do liceum a następnie na potrzebę nauki w (...), nie mogą być uznane za pracę stałą. Przesłanka zaliczenia do okresów składkowych okresu pracy w gospodarstwie rolnym w ilości odpowiadającej co najmniej połowie pełnego wymiaru czasu pracy, jednolicie akceptowana w orzecznictwie, wiąże się ze stanowiskiem, że praca ta ma mieć charakter ciągły, co oznacza nastawienie ubezpieczonego na stałe świadczenie pracy w gospodarstwie rolnym (gotowość do jej świadczenia, dyspozycyjność) i odpowiadającą temu nastawieniu niezmienną możliwość skorzystania z jego pracy przez rolnika, a negatywną przesłanką staje się doraźna pomoc w wykonywaniu typowych obowiązków domowych, czy wykonywanie w gospodarstwie rolnym prac o charakterze dorywczym, okazjonalnie i w wymiarze niższym od połowy pełnego wymiaru czasu pracy (wyroki Sądu Najwyższego: z 8 marca 2010 r., II UK 305/10; z 4 października 2006 r., II UK 42/06 oraz z 10 maja 2000 r., II UKN 535/99).

Materiał dowodowy nie pozwolił także na potwierdzenie podnoszonych przez ubezpieczoną twierdzeń, z których wynika, że J. C. była ubezpieczona przez rodziców w KRUS i opłacano za nią składki. J. C. nie przedłożyła dokumentu poświadczającego opłacenie za nią składek przez rodziców, stosownym dokumentem nie dysponował także Urząd Gminy w R., pomimo, że Sąd zwraca uwagę, że co do jej rodziców Urząd posiadał takie dane.

W tym stanie rzeczy Sąd zważył, że ustalenia organu rentowego nie były błędne. Odwołująca nie spełnia przesłanek warunkujących przyznanie świadczenia rentowego, o których mowa art. 57 ustawy rentowej. W przypadku przyznania prawa do świadczenia rentowego, ubezpieczony musi w sposób kumulatywny wypełniać przesłanki, określone w art. 57 ust. 1 ustawy rentowej. Ubezpieczona spełnia przesłankę z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy rentowej, ale nie spełnia kryteriów ustanowionych w art. 57 ust. 1 pkt 2 i 3 w związku z art. 58 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 58 ust. 2 ustawy rentowej, a zatem nie jest uprawniona do świadczenia rentowego z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, pomimo wykazanych schorzeń zdrowotnych.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. należało oddalić odwołanie.