Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

11 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

po rozpoznaniu 11 czerwca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Warszawie

sprawy z odwołania D. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z 24 października 2023 r., znak (...)

o okresową emeryturę kapitałową

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje D. K. prawo do okresowej emerytury kapitałowej od 1 marca 2020 r.

VII U 1725/23

UZASADNIENIE

D. K. 23 listopada 2023 roku złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 24 października 2023 r., znak (...), wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie jej prawa do wypłaty emerytury na podstawie złożonego 31 lipca 2023 r. oświadczenia ERO od 1 marca 2020 r.

W uzasadnieniu odwołująca wskazała, że prawo do emerytury przysługiwało jej od 1 listopada 2017 r., a nie od 1 czerwca 2022 r., jak wskazał ZUS. W ocenie odwołującej oświadczenie ERO miało umożliwić „cofnięcie się w czasie”, czyli w związku z ograniczeniami spowodowanymi epidemią COVID pozwalało wnioskować o wyliczenie i wypłatę świadczenia wstecz, pod warunkiem, że miało się do niego prawo. Odwołująca wskazała, że prawa do emerytury nabyła już w listopadzie 2017 r., a zatem przysługiwało jej ono także w marcu 2020 r. Odwołująca podniosła, że decyzja ZUS narusza zasadę równego traktowania ubezpieczonych. Nadto ubezpieczona wskazała, że przed złożeniem wniosku konsultowała z pracownikami Biur Obsługi Klientów korzystniejsze rozwiązanie i w żadnym z trzech oddziałów ZUS nikt nie podważył jej prawa do wypłaty emerytury od marca 2020 r. ( odwołanie z 23.11.2023 r. – k. 3-5 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c.

Organ rentowy wskazał w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie, że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę, tj. 31 lipca 2023 r. ubezpieczona D. K. nie spełniała warunków do przyznania okresowej emerytury kapitałowej, gdyż osiągnęła już wiek 65 lat ( odpowiedź na odwołanie – k. 8-9 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca D. K. urodziła się (...) Od roku 1980 do 1984 D. K. studiowała w Wyższej Szkole (...) na wydziale reżyserii filmowej i telewizyjnej. D. K. w okresie od 1 stycznia 1985 r. do 31 grudnia 1985 r. pracowała w (...) W. na stanowisku reżysera. Następnie w okresie od 1 lutego 1988 r. do 31 października 1988 r. pracowała w Przedsiębiorstwie (...) jako reżyser. W okresie od 1 grudnia 1989 r. do 31 marca 2004 r. pracowała na stanowisku reżysera w (...) ( zaświadczenie o stanie odbytych studiów wyższych – k. 8 a.e., świadectwo pracy z 31.03.2004 r. – k. 9 a.e., świadectwo pracy z 10.12.2003 r. – k. 10 a.e., zaświadczenie z 05.10.2023 r. – k. 56 a.e.).

31 lipca 2023 roku D. K. złożyła wniosek o emeryturę wraz z oświadczeniem na druku ERO z wnioskiem o przyznanie i podjęcie wypłaty świadczenia, od dnia spełnienia wymaganych warunków, nie wcześniej niż od 1 marca 2020 r. ( wniosek o emeryturę – k. 1-3v. a.e., ERO – k. 4 a.e.).

23 sierpnia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję znak: (...), w której przyznał D. K. emeryturę od 1 czerwca 2022 r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury ( decyzja z 23.08.2023 r. – k. 61 a.e.).

13 września 2023 r. pełnomocnik odwołującej zgłosiła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i zgłosiła, że na skutek błędnie wydanej decyzji D. K. ma przyznaną emeryturę od 1 czerwca 2022 r. zamiast od 1 marca 2020 r., na podstawie złożonego ERO ( protokół z 13.09.2023 r. – k. 53 a.e.).

24 października 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał decyzję znak: (...), w której odmówił D. K. prawa do przyznania świadczenia od 1 marca 2020 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że odwołująca złożyła wniosek o emeryturę 31 lipca 2023 r., czyli po ukończeniu 65 lat i w tym dniu spełniała jedynie warunki do emerytury docelowej, ponieważ okresowa emerytura kapitałowa przysługuje wraz z emeryturą powszechną tylko do dnia poprzedzającego wiek, o którym mowa w art. 7 ust. 2 ustawy kapitałowej, tj. do ukończenia 65 roku życia ( decyzja z 24.10.2023 r. – k. 65 a.e.).

Ubezpieczona zaskarżyła powyższa decyzje inicjując przedmiotowe postępowanie (odwołanie z 23.11.2023 r. – k. 3-5 a.s.).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów, zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach emerytalnych ubezpieczonej.

Sąd, wobec niekwestionowania przez strony postępowania wiarygodności zgromadzonych dokumentów, nie znalazł podstaw do uznania ich za niewiarygodne, szczególnie że dokumenty, w większym stopniu niż osobowe źródła dowodowe, są potwierdzeniem zdarzeń i faktów, często sprzed kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu lat.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie było uzasadnione.

Na wstępie należy zważyć, że zgodnie z art. 148 ¹ § 1 kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 2021 r. poz. 11) Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, Sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Sąd biorąc pod uwagę zgromadzony materiał dowodowy, na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym.

W myśl art. 129 ust. 1 u.e.r. świadczenia przewidziane w ustawie wypłaca się, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Z kolei art. 100 ust. 1 u.e.r. stanowi, że prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Biorąc pod uwagę treść przytoczonych przepisów, można sformułować wnioski, że uprawnienia do świadczeń długoterminowych powstają ex lege, a o terminie wypłaty świadczenia co do zasady decyduje data złożenia wniosku. Innymi słowy, określonej osobie przysługuje świadczenie z ubezpieczenia społecznego ustalone w decyzji mającej charakter deklaratoryjnej od dnia złożenia stosownego wniosku. Podobnie rzecz się ma w przypadku ponownego ustalenia wysokości lub podjęcia wypłaty emerytury, renty lub innego świadczenia o charakterze długoterminowym.

W art. 31zy ⁹ ust. 1 ustawy (...)19 przewidziano wyjątek od zasady wyrażonej w art. 129 ust. 1 u.e.r. W myśl wskazanego przepisu w okolicznościach wskazanych w ustawie organ rentowy, ustalając prawo do określonego świadczenia, wyliczając nową kwotę świadczenia bądź podejmując wypłatę zawieszonego świadczenia, bierze pod uwagę datę spełnienia warunków określonych w przepisach ubezpieczeniowych. Czyni to w odniesieniu do osób, które w okresie 30 dni od ustania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, wprowadzonych w związku z (...)19, wystąpią do ZUS ze stosownym wnioskiem. W ustawie zastrzega się, że przyznanie, ponowne ustalenie wysokości lub podjęcie wypłaty może nastąpić nie wcześniej niż od 1.03.2020 r. Termin określony w ustawie odnosi się do świadczeń, co do których przesłanki umożliwiające nabycie, ponowne ustalenie wysokości bądź podjęcie wypłaty zostały spełnione do tej daty. W przypadku świadczeń, w odniesieniu do których okoliczności warunkujące nabycie, ponowne ustalenie bądź podjęcie wypłaty zostaną spełnione po tej dacie, organ rentowy, podejmując określone działania, będzie brał pod uwagę termin ich ziszczenia się.

Organ rentowy wprowadził w druku ZUS ERO rozwiązanie korzystne dla osób, które nie były w stanie złożyć wniosku o świadczenie pieniężne długoterminowe, bądź o jego przeliczenie lub wypłatę. Sąd nie podziela argumentacji przedstawionej przez organ rentowy w decyzji wydanej w przedmiotowej sprawie oraz pismach procesowych, że odwołującej należy odmówić prawa do okresowej emerytury kapitałowej od 1 marca 2020 r., gdyż w momencie składania wniosku ukończyła już 65 lat i w tym wieku przysługuje jej już emerytura docelowa. Taki pogląd całkowicie eliminuje możliwość zastosowania przepisu dotyczącego ERO.

Jak już wskazano, organ rentowy na wniosek świadczeniobiorcy może ustalić prawo do świadczenia, przeliczyć je lub podjąć wypłatę od dnia, w którym dana osoba spełniła warunki wymagane przy określonym świadczeniu, ale nie wcześniej niż od 1 marca 2020 r. Zatem ustawa umożliwia przesunięcie wstecz domagania się prawa, m.in. do przyznania prawa do określonych świadczeń od dnia spełnienia warunków do ich przyznania - w przypadku ubezpieczonej wszystkie przesłanki zostały spełnione i sąd zmienił zaskarżoną decyzję ZUS przyznając jej prawo do okresowej emerytury kapitałowej od 1 marca 2020 r.

Z opisanych przyczyn sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, zgodnie z sentencją wyroku.

Sędzia Małgorzata Kosicka