Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan-Karasińska

Protokolant: praktykant Magdalena Wójcicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 października 2018 r. w Warszawie

sprawy A. M. (ubezpieczonej)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

z udziałem (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. (płatnika składek)

na skutek odwołania A. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 10 października 2016 roku numer: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 10 października 2016 roku numer: (...) w ten sposób, że stwierdza, iż odwołująca A. M. jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 24 marca 2016 roku,

2.  umarza postępowanie w zakresie żądania wypłaty zasiłku chorobowego pkt 2 żądania odwołania,

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz odwołującej A. M. tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych).

UZASADNIENIE

A. M. w dniu 23 listopada 2016 roku złożyła, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., odwołanie od decyzji z 10 października 2016 roku, nr (...), stwierdzającej, że jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 24 marca 2016 roku.

Odwołująca zarzuciła decyzji naruszeniu przepisów postępowania, tj.:

⚫

art. 77 § 1 k.p.a. i art. 80 k.p.a. polegające na niewyczerpującym rozpatrzeniu całego materiału dowodowego oraz na jego dowolnej ocenie polegającej na pominięciu w ocenie dowodu oświadczenia P. U., wyjaśnień A. M., kopii zaświadczenia o ukończeniu szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp, kopii listy płac wraz z listą obecności, faktur potwierdzających faktyczne wykonywanie pracy przez A. M., wyjaśnień prezesa spółki o potrzebie zatrudnienia pracownika w spółce, co miało bezpośredni wpływ na ustalenie stanu faktycznego;

⚫

art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. polegające na niewyczerpującym rozpatrzeniu całego materiału dowodowego i błędne przyjęcie, że strony zawarły umowę o prace dla pozoru, pracownik nie wykonywał faktycznie pracy, oraz że pracodawca nie miał potrzeby gospodarczej w zatrudnieniu pracownika, podczas gdy skarżąca faktycznie wykonywała pracę na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, strony łączy stosunek pracy określony w art. 22 § 1 k.p.;

⚫

art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 11 k.p.a. i art. 107 § 1 k.p.a. w zw. z art. 107 § 3 k.p.a. polegające na sporządzeniu pisemnego uzasadnienia decyzji niezgodnie z wymogami wynikającymi z art. 107 § 3 k.p.a., poprzez zawarcie zbyt ogólnych stwierdzeń, brak wyjaśnienia zasadności przesłanek, jakimi organ kierował się przy wydaniu decyzji, brak oceny całego materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu,

⚫

art. 6 i art. 8 k.p.a. w zw. z art. 75 § 1, art. 77 § 1, 80 i 107 § 3 k.p.a. polegające na uniemożliwieniu pogłębiania zaufania obywateli do organów administracji publicznej poprzez naruszanie przepisów prawa na podstawie których organ rentowy działa,

Odwołująca zarzuciła również naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

⚫

art. 83 § 1 k.c. poprzez zastosowanie tego przepisu w sytuacji, w której nie powinien on znaleźć zastosowania i błędne przyjęcie, iż umowa o pracę z 24 marca 2016 roku została zawarta dla pozoru i nie była faktycznie wykonywana przez A. M., podczas gdy warunkiem uznania oświadczenia za pozorne jest m.in. istnienie tajnego porozumienia, że oświadczenia nie mają wywołać skutków prawnych a także zamiar obu stron nadania ich oświadczeniom waloru pozorności, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie;

⚫

naruszenie art. 39 § 1 k.s.h. - poprzez błędne uznanie przez organ rentowy, że nie było potrzeby zatrudniania A. M. na stanowisku ds. logistyki.

Mając na uwadze wskazane zarzuty odwołująca wniosła o zmianę decyzji i stwierdzenie że jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu od 24 marca 2016 roku. Ponadto ubezpieczona wniosła o zasądzenie od organu rentowego na swoją rzecz wypłaty zasiłku chorobowego za okres od 9 lipca 2016 roku do 27 września 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami od 9 lipca 2016 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych ( odwołanie z 23 listopada 2016 roku, k. 2 – 15 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z 14 grudnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania.

Uzasadniając swe stanowisko w sprawie organ rentowy wskazał, że A. M. z tytułu zawartej z płatnikiem umowy o pracę została zgłoszona do ubezpieczeń dopiero w dniu 7 maja 2016 roku, a więc po obowiązującym terminie. Orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pracy w (...) Sp. z o.o. zostało wydane dopiero 18 maja 2016 roku. Powinno natomiast zostać wydane przed dopuszczenie do pracy. Organ rentowy zaznaczył, że od 6 czerwca 2016 roku ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim. Dodatkowo organ rentowy podkreślił, że nie zostały przedstawione dowody na pozyskanie przez A. M. nowych klientów, takie jak bilingi rozmów potwierdzających wykonywane rozmowy telefoniczne czy oświadczeń świadków - kontrahentów. Ponadto wynagrodzenie było ww. wypłacane w formie gotówki. Brak jest więc zdaniem organu rentowego obiektywnych dowodów jej uiszczenia (przelew na rachunek bankowy). Na uwagę zasługuje również, zdaniem organu rentowego, fakt zatrudnienia A. M. z podstawą wymiaru składek 5646 zł miesięcznie, w sytuacji kiedy zysk netto (...) Sp. z o.o. w roku 2015 wynosił zaledwie 18.321,25 zł, a A. M. nie pracuje już u płatnika składek. Zdaniem organu rentowego powyższe okoliczności świadczę o tym, że umowa o pracę z 24 marca 2016 roku została zawarta dla pozoru ( odpowiedź na odwołanie z 14 grudnia 2016 roku, k. 33 – 33v a.s.).

Na rozprawie w dniu 15 października 2018 roku odwołująca cofnęła odwołanie w zakresie roszczenia o wypłatę zasiłku chorobowego. Reprezentujący płatnika składek prezes zarządu spółki (...) sp. z o.o. poparł stanowisko ubezpieczonej. ( protokół rozprawy z 15 października 2018 roku, k. 134 – 142 a.s.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. M. w dniu 27 września 2011 roku ukończyła studia na (...) Wyższej Szkole (...) w Ł. na kierunku zarządzanie w specjalności zarządzenie logistykę. Ubezpieczona uzyskała stopień magistra. W 2012 roku ukończyła seminarium z zasad dokumentowania i korygowania, organizowane przez Stowarzyszenie (...) w Polsce. W 2013 roku ukończyła podyplomowe studia audytu kontroli zarządczej i rachunkowości na Szkole Głównej Handlowej w W.. ( dyplom, k. 25 a.r., świadectwo ukończenia studiów podyplomowych, k. 30 a.r., zaświadczenie o ukończeniu seminarium, k. 27 a.r.)

Doświadczenie zawodowe ubezpieczona zdobywała wykonując w (...) sp. z o.o. gdzie w okresie od 1 lipca 2008 roku do 30 września 2010 roku pracę specjalisty ds. logistyki. W okresie zatrudnienia w (...) sp. z o.o. od 28 marca 2011 roku do 30 września 2015 roku wykonywała kolejno pracę asystentki księgowości, corporate accountant i księgowego w dziale należności. Ubezpieczona otrzymywała wówczas wynagrodzenie wynoszące 3550 zł netto. ( świadectwo pracy z 30 września 2010 roku, k. 36 a.r., świadectwo pracy z 2 października 2015 roku, k. 37 - 38 a.r., zeznania odwołującej A. M. w charakterze strony, k. 58 – 59, k. 138 a.s.)

Ubezpieczona w 2013 roku miała wykonane badania stawu kolanowego lewego. Z powodu ujawnionych schorzeń przeszła w dniu 15 stycznia 2014 roku operację. U ubezpieczonej rozpoznano wówczas uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej kolana lewego z chonodromalacją kłykcia przyśrodkowego II. W maju 2014 roku wróciła do pracy jednak z uwagi na pojawiające się dolegliwości bólowe korzystała ze zwolnień lekarski. (opinia biegłego ortopedy, k. 67 – 69 a.s., dokumentacja medyczna k. 62 a.s.)

(...) sp. z o.o. w Z. została założona w 2014 roku przez P. U.. Wcześniej P. U. prowadził jednoosobową działalność gospodarczą w ramach której zatrudniał 5 do 12 osób. W związku z realizacją projektu telekomunikacyjnego związanego z operatorami sieci telekomunikacyjnych pojawiła się potrzeba zatrudnienia w spółce pracownika do pomocy, który będzie pomagał prezesowi zarządu w koordynacji tego projektu, szczególnie podczas jego częstych nieobecności. P. U. prowadził rekrutację na stanowisko specjalisty ds. spraw logistyki przez około 3-4 miesiące. Jedyną osobą posiadającą doświadczenie w księgowości, która zgłosiła się w procesie rekrutacji była A. M. ( zeznania zainteresowanego P. U., k. 139 – 141 a.s.).

W dniu 24 marca 2016 roku A. M. zawarła z (...) sp. z o.o. w Z. umowę o pracę na czas określony 6 miesięcy. Ubezpieczona została zatrudniona na stanowisku specjalisty ds. logistyki. Postanowienia umowy przewidywały zatrudnienie ubezpieczonej w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 4000 zł netto. W dniu 24 marca 2016 roku ukończyła szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Orzeczenie lekarza medycyny pracy o braku przeciwskazań zdrowotnych do pracy na stanowisku specjalisty ds. logistyki zostało wydane w dniu 19 maja 2016 roku. ( umowa o pracę, k. 14 a.r., zaświadczenie o ukończeniu szkolenia bhp, k. 15 a.r., orzeczenie lekarskie, k. 25 a.s.)

Początkowo w spółce zatrudniona była tylko A. M.. W ramach powierzonych obowiązków zajmowała się dokumentacją spółki, przygotowywała ją dla biura księgowego, prezesa oraz dla kontrahentów. Były to przede wszystkim faktury, korekty i zlecenia. W ramach wykonywanych obowiązków kontaktowała się mailowo i telefonicznie z pracownikami firmy zewnętrznej obsługującej spółkę. Kontakt ten dotyczył dokumentów, faktur oraz ewentualnych rozbieżności w nich występujących. Ubezpieczona dostarczała dokumenty również osobiście do biura księgowego (...) razy w miesiącu, do czego posiadała upoważnienie od prezesa zarządu spółki. Świadczyła pracę od 9:00 do 17:00. Pracodawca zapewniał jej miejsce pracy wyposażone w biurko, komputer, telefon. Miała również dostęp do komórki służbowej. Wynagrodzenie było wypłacane do ręki. ( zeznania świadka M. Z., k. 135 – 136 a.s., zeznania świadka E. F., k. 136 a.s. zeznania odwołującej A. M. w charakterze strony, k. 138 a.s.,

W okresie zatrudnienia ubezpieczonej u płatnika składek spółka wynajmowała lokal w Z. przy ul. (...). ( zeznania świadka A. R. (1), k. 137 a.s.)

A. M. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych dopiero w dniu 7 maja 2016 roku. Opóźnienie w zgłoszeniu A. M. do ubezpieczeń społecznych wynikało m.in. z nieobecności jedynego członka zarządu uprawnionego do reprezentacji, który znajdował się do początku kwietnia 2016 roku w delegacji. ( zeznania świadka E. F., k. 136 a.s.)

(...) sp. z o.o. za okres od 13 maja 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku wykazała przychody w wysokość 257700 zł przy kosztach uzyskania przychodu w wysokości 284617,09 zł. W roku 2015 spółka wykazała przychody w wysokości 484884,39 zł przy kosztach uzyskania przychodu w wysokości 465378,14 zł. Płatnik składek z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych od zatrudnionych pracowników co do zasady terminowo uiszczał zaliczki za wyjątkiem miesiąca wrześnie 2015 roku kiedy wpłata została dokonana po terminie. ( pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w W., k. 45 a.r.)

A. M. w dniu 6 czerwca 2016 roku stała się niezdolna do pracy z powodu uszkodzenia kolana prawego. W okresie zwolnienia lekarskiego została poddawana rehabilitacji. Umowa o pracę zawarta w dniu 24 marca 2016 roku rozwiązała się po 6 miesiącach i nie została przedłużona ( zeznania odwołującej A. M. w charakterze strony, k. 58 – 59, k. 138 a.s.)

Po odejściu ubezpieczonej na zwolnienie lekarskie jej obowiązki przejął S. Z., który wcześniej świadczył na rzecz spółki usługi marketingowe w oparciu o umowę o współpracy. (zeznania zainteresowanego P. U., k. 139 – 141 a.s.)

Organ rentowy z uwagi na zgłoszone przez ubezpieczoną roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające sprawie ustalenie okresu podlegania A. M. ubezpieczeniom społecznym oraz podstawy wymiaru składek od 24 marca 2016 roku z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) sp. z o.o. z siedzibą w Z. (zawiadomienie z 19 sierpnia 2016 roku, k. 1 – 2, k. 4 - 5 a.r.). Po jego przeprowadzeniu, w dniu 10 października 2016 roku wydał decyzję nr (...), w której stwierdził, że A. M. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 24 marca 2016 roku. ( decyzja ZUS z 10 października 2016 roku, k. 59 – 63 a.s.). A. M. odwołała się od tej decyzji inicjując niniejsze postępowanie sądowe. ( odwołanie z 23 listopada 2016 roku, k. 2 – 15 a.s.).

Postanowieniem z 18 sierpnia 2017 roku Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego ortopedy celem ustalenia czy wnioskodawczyni była zdolna do podjęcia zatrudnienia w dniu 24 marca 2016 roku (mając na uwadze zmiany zwyrodnieniowe w kolanach) oraz czy wystawione przez dr W. zwolnienie lekarskie na okres od 6 czerwca 2016 roku do 30 września 2016 roku było zasadne. ( postanowienie z 18 sierpnia 2017 roku, k. 59 a.s.)

Na podstawie opinii biegłego lekarza ortopedy z 25 października 2017 roku Sąd ustalił, że A. M. była zdolna do podjęcia zatrudnienia dnia 24 marca 2016 roku, ponieważ nie występowała wówczas jakakolwiek dysfunkcja czy objawy stanu zapalnego lub bólowego w obrębie narządu ruchu. Wystawione zwolnienie lekarskie za okres od 6 czerwca 2016 roku do 30 września 2016 roku było zasadne albowiem nie utrzymywały się wówczas objawy bólowe. ( opinia biegłego ortopedy, k. 67 – 69 a.s.)

Wskazany stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny.

Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadków S. Z., M. B., E. F. oraz A. R. (2), które zostały ocenione jako wiarygodne. Były one nie tylko spójne, ale także pozostawały zgodne z dokumentami. W takiej sytuacji zeznaniom świadków nie można było odmówić wiarygodności tym bardziej, że odwołująca oraz zainteresowany także potwierdzili te okoliczności, które prezentowali świadkowie.

Zeznania stron, jako wewnętrznie spójne, korespondujące ze sobą, z dokumentami i zeznaniami świadków, Sąd także ocenił jako zasługujące na wiarę.

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił również przy uwzględnieniu opinii biegłego ortopedy M. G.. Opinia biegłego w sposób pełny zrealizowała postawioną tezę dowodową, była rzetelna, stanowcza, a sposób motywowania wniosków był odpowiednio przekonujący i nie był przedmiotem zastrzeżeń stron.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie A. M. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 10 października 2016 roku, jako uzasadnione podlegało uwzględnieniu.

Na wstępie rozważań prawnych niniejszej sprawy Sąd Okręgowy wskazuje, że „postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczenia rentowego wszczynane jest w rezultacie odwołania wniesionego przez ubezpieczonego od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ma więc ono charakter odwoławczy. Jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. Jest zatem postępowaniem kontrolnym. Badanie owej legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego oraz prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. Mówiąc inaczej - o zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy…” (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 20 maja 2004 roku, II UK 395/03, OSNAPiUS rok 2005, Nr 3, poz. 43.). Zdaniem Sądu Okręgowego przedmiotowe stanowisko Sądu Najwyższego pomimo faktu, że odnosi się bezpośrednio do kwestii związanej z ubezpieczeniami rentowymi, to jednak na zasadzie analogii znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie, albowiem tezy tam zawarte stanowią normy uniwersalne dotyczące bezpośrednio problematyki odwołań od decyzji organu rentowego. Ponadto stanowisko Sądu Najwyższego uwidacznia, że wiążący w sprawie jest stan prawny obowiązujący w chwili wydawania decyzji.

W aspekcie powyższego wywodu Sąd Okręgowy stwierdza, że kwestią sporną w niniejszym postępowaniu było rozstrzygnięcie czy ubezpieczona A. M. faktycznie od 24 marca 2016 roku podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przez płatnika składek (...) sp. z o.o.

Dokonując szczegółowej analizy przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1778 t.j., dalej: ustawa systemowa) - zauważyć należy, że zgodnie z art. 6 ust 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9 (nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie), osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Ponadto w myśl art. 13 pkt 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach pracownicy - od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Opierając się jedynie na powyższych zapisach ustawowych zauważyć należy, że nawiązanie przez ubezpieczoną stosunku pracy z płatnikiem składek, skutkowało objęciem odwołującej ubezpieczeniem społecznym od dnia 24 marca 2016 roku.

Jednakże z uwagi na charakter decyzji organu rentowego oraz zawarte w treści decyzji stanowisko ustalenia wymagało, czy faktycznie wyczerpana została dyspozycja art. 83 § 1 k.c., zgodnie z którym nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności. Organ rentowy bowiem podważył w trybie postępowania administracyjnego zasadność objęcia A. M. ubezpieczeniem społecznym wskazując, że umowa o pracę zawarta pomiędzy stronami w dniu 24 marca 2016 roku zawarta została pozornie w celu obejścia przepisów prawa (tj. w swojej istocie nawiązanie stosunku pracy zmierzało tylko do uzyskania przez odwołującą świadczeń z ubezpieczenia społecznego).

Sąd Okręgowy odnosząc się w pierwszej kolejności do elementu dotyczącego pozorności umowy o pracę zauważa, że w tym aspekcie odwołać się należy do słusznego stanowiska Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2009 roku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2009 roku, sygn. akt I UK 43/09), w myśl którego pozorność umowy o pracę (art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p.) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. W każdym przypadku decydujące znaczenie ma treść umowy i okoliczności faktyczne jej wykonywania. Dokonując analizy niniejszej sprawy przez pryzmat powołanego orzeczenia Sądu Najwyższego, zauważyć należy, że kluczowe w sprawie było ustalenie, czy faktycznie była świadczona praca w związku z umową zawartą pomiędzy ubezpieczoną a płatnikiem składek, oraz czy umowa ta miała charakter umowy o pracę. Oceniając powyższe kwestie Sąd w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe stwierdził, że umowa zawarta pomiędzy stronami miała zdecydowanie charakter umowy o pracę, albowiem spełniała naczelne przesłanki wynikające z art. 22 § 1 k.p. W myśl tego przepisu (art. 22 § 1 k.p.) przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Postępowanie dowodowe (w tym materiał dowodowy w postaci dokumentów oraz zeznań świadków, ubezpieczonej i płatnika składek, a także opinii biegłego) wykazało, że ubezpieczona od dnia 24 marca 2016 roku była pracownikiem płatnika składek i wykonywała pracę na stanowisku specjalisty ds. logistyki. W trakcie swojego zatrudnienia A. M. podlegała bezpośrednio pracodawcy i to on decydował o harmonogramie jej pracy, zlecał zadania do wykonania. Tym samym występowała ścisła podległość pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem. Nadto praca ubezpieczonej podlegała pełnej weryfikacji i kontroli. Nadzór pracodawcy nad pracownikiem był tu wykonywany w sposób dopuszczalny dla stosunku pracy. Tym samym w ocenie Sądu stosunek łączący odwołującą i płatnika składek spełniał przesłanki wynikające z art. 22 k.p.

Jeśli chodzi o wysokość wynagrodzenia A. M. to Sąd nie rozważał, czy było ono wygórowane, gdyż czym innym jest określenie podstawy składki oraz wymiar świadczeń z ubezpieczenia społecznego i czym innym jest sam tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym. Zaskarżona decyzja w rozpoznawanej sprawie ma za przedmiot tylko podleganie ubezpieczeniom społecznym i nie obejmuje wysokości świadczenia z ubezpieczenia społecznego, stąd sama wysokość zgłoszonej podstawy wymiaru składek nie ma znaczenia. Organ rentowy, jeśli stwierdziłby, że jest ona wygórowana, ale umowa faktycznie była realizowana, ma możliwość ukształtowania stosunku pracy w wynagrodzeniem niższym niż ustalone przez strony. Nie istnieje natomiast możliwość, aby zbyt wysoką podstawę wymiaru składek czynić powodem wykluczenia z ubezpieczeń społecznych.

Nadto Sąd miał na uwadze, że z ekonomicznego punktu widzenia zatrudnienie ubezpieczonej było całkowicie uzasadnione potrzebami pracodawcy. Jak wynika z zeznań płatnika składek w spornym okresie zatrudnienia realizował on projekt i potrzebował do jego realizacji pomocy. Z pisma Urzędu Skarbowego znajdującego się w aktach rentowych wynika, że od początku prowadzenia działalność spółka wykazywała wysokie przychody. Powyższe pozwala przyjąć, że spółka posiadała kontrahentów i była wypłacalna. Z ww. pisma wynika również, że spółka co do zasady regulowała terminowo swoje zobowiązania podatkowe. W związku z powyższym, zdaniem Sądu w okresie, w którym odwołująca była zatrudniona u płatnika składek, miał on faktycznie zapotrzebowanie na pracownika oraz miał możliwości finansowe ją zatrudnić.

Zdaniem Sądu za pozornością zawartej umowy nie przemawia również fakt opóźnienia w zgłoszeniu A. M. do ubezpieczeń społecznych. Sąd przyjął jako wiarygodne oświadczenie płatnika składek złożone w toku postępowania sądowego, że na opóźnienie to miały wpływ jego podróże i delegacje. Należy zatem przyjąć, że strony nawiązały stosunek pracy w dacie wynikającej z umowy. Wobec tego nie można podzielić stanowiska ZUS, że zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych po terminie świadczy o zamiarze stron nawiązania stosunku pracy, który był pozorny. Skoro praca była realizowana - co potwierdzili również świadkowie - to oznacza, że wyjaśnienia odnośnie przyczyn spóźnionego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych są wiarygodne.

Jednocześnie rozważając w niniejszej sprawie rozkład ciężaru dowodu Sąd zważył, że zgodnie z normami generalnymi statuowanymi przede wszystkim przez art. 6 k.c. oraz przez art. 232 k.p.c. strona postępowania obowiązana jest udowodnić wszystkie swoje twierdzenia zgłaszane przez nią w sprawie. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 roku (sygn. akt I PKN 660/00) samo twierdzenie dotyczące istotnych dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą. Ponadto jak argumentował to Sąd Apelacyjny w Warszawie, w wyroku z dnia 13 kwietnia 2006 roku (sygn. akt III AUa 35/06), przedmiotem postępowania dowodowego są fakty mające istotne znaczenie dla merytorycznej oceny dochodzonego roszczenia.

Sąd opierając się na powyższym, w niniejszej sprawie miał na uwadze, że organ rentowy poza oparciem całej argumentacji na stanowisku wyrażonym w decyzji z 10 października 2016 roku nie wykazał w żadnym stopniu, że jedyną przyczyną zatrudnienia ubezpieczonej była chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Zdaniem Sądu zawarte w treści decyzji organu rentowego stanowisko jest mało przekonujące i wysoce subiektywne.

Sąd zważył, że organ rentowy w niniejszej sprawie poprzestał wyłącznie na poparciu twierdzeń wynikających z zaskarżonej decyzji i poza wyrażonym stanowiskiem nie przedstawił żadnego dowodu na poparcie własnych twierdzeń. Dlatego zdaniem Sądu Okręgowego należało uznać, że organ rentowy nie przedstawił żadnych wniosków dowodowych do których był zobowiązany na podstawie art.6 k.c.

W ocenie Sądu Okręgowego zawartej przez strony umowie o pracę nie można zarzucić wady pozorności.

Na marginesie Sąd zważył, że jest prawdą, że pracodawca w odniesieniu do zatrudnienia odwołującej dopuścił się pewnych uchybień, bowiem została ona dopuszczona do pracy bez wymaganego zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwskazań do pracy na danym stanowisku. Niemniej jednak, w ocenie Sądu, okoliczność ta nie świadczy o tym, że praca nie była przez odwołującą faktycznie wykonywana. Nadto brak ten został uzupełniony, bowiem odwołująca przedstawiła zaświadczenie lekarskie datowane na 18 maja 2016 roku. Podkreślenia wymaga jednak, że brak stosownego badania lekarskiego nie niweczy stosunku pracy, jeżeli osoba faktycznie wykonywała pracę tak jak pracownik (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 30 lipca 2013 r., III AUa 350/13). Dopuszczenie do pracy bez aktualnego badania lekarskiego nie jest elementem czynności prawnej (oświadczenia woli) zawarcia umowy o pracę, a więc nie może powodować jej nieważności z powodu celu skierowanego na obejście prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. oraz art. 211 pkt 5 i art. 229 k.p.) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2005 r., II UK 275/04). Takie stanowisko wynika z tego, że wykonywanie praw i obowiązków płynących z nawet nieważnie zawartej umowy o pracę rodzi tytuł ubezpieczenia pracowniczego, więc nie jest nawet konieczne - skądinąd oczywiste - stwierdzenie, że fakt dopuszczenia do pracy pracownika bez aktualnego badania lekarskiego, niebędący elementem czynności prawnej (oświadczeniem woli) zawarcia umowy o pracę, nie może powodować jej nieważności w związku z celem skierowanym na obejście prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. i art. 229 k.p.). Jest to oczywiste naruszenie wzajemnych obowiązków wynikających ze stosunku pracy (wobec pracownika z art. 211 pkt 5 w związku z art. 229 k.p., a wobec pracodawcy z art. 229 § 4 k.p.), lecz pozostające bez wpływu zarówno na ważność umowy o pracę, jak i tytuł ubezpieczenia. Na podstawie zarzutu nieprzeprowadzenia wymaganych badań lekarskich nie można także kwestionować gotowości ubezpieczonego do pracy, jeżeli praca była świadczona. Badanie lekarskie ma tylko na celu zabezpieczenie pracownika przed wykonywaniem takiej pracy, która może okazać się dla niego szkodliwa. Możliwość nałożenia za niedopełnienie obowiązku poddania się tym badaniom kary porządkowej i zakaz dopuszczenia przez pracodawcę pracownika do pracy, który badaniom się nie poddał, dowodzi, że nieprzeprowadzenie badań lekarskich nie przekreśla istnienia stosunku pracy. Dodatkowo zdolność A. M. do wykonywania pracy w dniu zawarcia umowy o pracę została potwierdzona przez dopuszczonego w sprawie biegłego sądowego ortopedę.

Reasumując przedstawione okoliczności Sąd uznał, że ubezpieczona A. M. podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu tj. emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) sp. z o.o. w Z. - i dlatego też na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

Odnośnie roszczenia odwołującej o wypłatę zasiłku chorobowego Sąd na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. art. 203 § 4 k.p.c. i art. 469 k.p.c. umorzył postępowanie w sprawie ponieważ ubezpieczona cofnęła odwołanie w tym zakresie, za zgodą organu rentowego. W ocenie Sądu cofnięcia odwołania w tym zakresie przez ubezpieczoną nie sposób uznać za czynność sprzeczną z prawem, zasadami współżycia społecznego czy zmierzająca do obejścia prawa. W ocenie sądu czynność wnioskodawczyni nie naruszała również słusznego interesu ubezpieczonej. Tylko bowiem w powyższych okolicznościach Sąd ma prawo uznać, że czynność strony jest niedopuszczalna. Podnieść należy, że do cofnięcia odwołania doszło bezpośrednio przed zamknięciem rozprawy, po przeprowadzeniu całego postępowania dowodowego. Ponadto przed Sądem Rejonowym toczy się postępowania o zasiłek chorobowy za sporny okres, które do czasu zakończenia niniejszej sprawy jest zawieszone. Dopiero rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie pozwoli Sądowi Rejonowemu na dalsze prowadzenia postępowania o zasiłek chorobowy do którego prowadzenia jest właściwy. Dlatego też nie sposób uznać, że cofnięcie odwołania w sprawie nie było niedopuszczalne z uwagi na naruszenie słusznego interesu ubezpieczonego.

Mając powyższe na uwadze Sąd w zakresie roszczenia o wypłatę zasiłku chorobowego umorzył postępowanie w sprawie o czym orzekł w pkt 2 sentencji wyroku.

Sąd na podstawie art. 98 k.p.c. zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. na rzecz A. M. kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wskazana kwota stanowiąca stawkę minimalną została ustalona na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r., poz. 1800 ze zm.), według stanu obowiązującego w dacie wniesienia odwołania.

Sąd ustalając wysokość stawki minimalnej kosztów zastępstwa procesowego miał na względzie, że w tego rodzaju sprawach jak rozpatrywana, powinna być ona ustalana przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu. W uchwale składu 7 sędziów z 20 lipca 2016 roku, mającej moc zasady prawnej, Sąd Najwyższy wskazał, że w sprawie o ustalenie istnienia bądź nieistnienia stosunku ubezpieczenia społecznego lub jego zakresu (o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego; o podleganie ubezpieczeniom społecznym) do niezbędnych kosztów procesu zalicza się wynagrodzenie reprezentującego stronę radcy prawnego, biorąc za podstawę zasądzenia opłaty za jego czynności z tytułu zastępstwa prawnego stawki minimalne określone w § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (jednolity tekst: Dz.U. z 2013r., poz. 490 ze zm.) (III UZP 17/15).

W rozpatrywanej spawie wartość przedmiotu sporu z uwagi na wysokość wynagrodzenia ubezpieczonej i należne składki na ubezpieczenia społeczne, przewyższa 10.000 zł, a zatem stawka minimalna kosztów zastępstwa procesowego, zgodnie z cytowanymi przepisami, wynosi 3600 zł i taką Sąd zasądził w punkcie 2 wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)