Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

SSO Monika Rosłan-Karasińska

SO Małgorzata Jarząbek (spr.)

SO Agnieszka Stachurska

Protokolant: st. sekr. sąd. Mariusz Żelazek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 listopada 2019 r. w Warszawie

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko Spółdzielni (...) w W. w likwidacji

o dodatkową nagrodę jubileuszową

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy

i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 kwietnia 2019 r., sygn. akt VI P 329/17

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala i nie obciąża powódki M. B. kosztami zastępstwa procesowego,

2.  nie obciąża powódki M. B. kosztami zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

SSO Małgorzata Jarząbek SSO Monika Rosłan – Karasińska SSO Agnieszka Stachurska

Sygn. akt VII Pa 83/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2019 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu sprawy z powództwa M. B. przeciwko Spółdzielni (...) w W. w likwidacji o dodatkową nagrodę jubileuszową w pkt 1 zasądził od pozwanej Spółdzielni na rzecz powódki M. B. kwotę 3.860,00 zł tytułem dodatkowej nagrody jubileuszowej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 sierpnia 2017 r. do dnia zapłaty, a w pkt 2 wyrokowi nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

W okresie od dnia 10 maja 1995 r. do dnia 28 lipca 2015 r. powódka była zatrudniona w Spółdzielni (...) w W. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony z dnia 10 sierpnia 1995 r. na stanowisku najpierw asystenta socjalnego, a następnie głównego specjalisty ds. rehabilitacji, na podstawie umowy o pracę w wymiarze pełnego etatu. W tym okresie powódka była także członkiem tej Spółdzielni, co wiązało się z koniecznością wpłaty przez nią udziałów obowiązkowych oraz zgromadzenia udziałów ponadobowiązkowych, których łączna kwota wynosiła 10.592 zł. W ostatnim okresie powódka otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 3.860 zł brutto.

Zgodnie z załącznikiem Nr 2 do Regulaminu pracy i płacy członkom i pracownikom - § 1 przysługuje nagroda jubileuszowa w wysokości: - 50% wynagrodzenia miesięcznego po 15 latach pracy, - 75% wynagrodzenia miesięcznego po 20 latach pracy, - 100% wynagrodzenia miesięcznego po 25 latach pracy, 150% wynagrodzenia miesięcznego po 30 latach pracy, -200% wynagrodzenia miesięcznego po 35 latach pracy, - 250% wynagrodzenia miesięcznego po 40 latach pracy, - 300% wynagrodzenia miesięcznego po 45 i 50 latach pracy. Dalej zawarto zapis, że nagroda jubileuszowa jest wypłacana nie częściej niż co 5 lat. W § 2 uregulowano prawo do odprawy emerytalnej, a w § 3 prawo do dodatkowej nagrody jubileuszowej. Zgodnie z ww. zapisem członkowi spółdzielni pozostającemu w stosunku pracy przysługuje dodatkowa nagroda jubileuszowa w wysokości 5% wynagrodzenia miesięcznego za każdy rok przepracowany w Spółdzielni. Dodatkowa nagroda jubileuszowa jest wypłacana po przepracowaniu 5 lat w Spółdzielni i udokumentowanemu ogólnie przepracowaniu minimum 15 lat zgodnie z § 1 ust 4 załącznika, z zachowaniem zasad określonych w § 1 ust 1, 2 i 3. Powódka pierwszą pracę rozpoczęła w dniu 1 październiku 1975 r. Prawo do emerytury nabyła w lipcu 2014 r. Prawo do nagrody jubileuszowej miała nabyć w dniu 1 października 2015 r. Z uwagi na problemy finansowe Spółdzielni ówczesny prezes - K. Ł. - zajął stanowisko, że osoby w wieku emerytalnym, powinny odejść na emeryturę. W tym przedmiocie odbył rozmowę z powódką. Ustalono, że powódka nawet jeśli przejdzie na emeryturę, nabędzie prawo do nagrody jubileuszowej, ale pieniądze z tego tytułu zostaną jej wypłacone w późniejszym terminie. E. W. - pracownik kadr ustaliła wysokość nagrody na kwotę 250 % wynagrodzenia zasadniczego przyjmując 3.780 zł

W dniu 21 lipca 2015 r. powódka rozwiązała z pozwanym umowę o pracę w związku z przejściem na emeryturę. Jednocześnie w treści zawarła wezwanie do wypłacenia jej: - nadwyżki udziałów, - udziałów obowiązkowych, - nagrody jubileuszowej z 40-lecia pracy oraz odprawy emerytalnej. Stosunek pracy ustał w dniu 28 lipca 2015 r. W dniu ustania stosunku pracy staż powódki wynosił 39 lat 9 miesięcy i 28 dni. Pozwany nigdy nie kwestionował zasad wypłaty nagród. Dodatkowo przyjmowano, że pracownicy, którym do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakowało mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia ustania stosunku pracy, nabywali prawo do nagrody. W dniu 10 sierpnia 2016 r. powódka skierowała do pozwanej przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 21.670 zł, w tym 10.592 zł tytułem zwrotu udziałów obowiązkowych oraz nadwyżki udziałów oraz 13.510 zł tytułem nagrody jubileuszowej. W odpowiedzi na ww. pismo pozwana wskazała, że brak jest możliwości przedterminowego zwrotu wpłat. Potwierdziła, że powódce przysługuje nagroda jubileuszowa w wysokości 250 % wynagrodzenia (po przepracowaniu 40 lat), która wynosi 5.359,98 zł. Jednorazowa odprawa pieniężna z tytułu przejścia na emeryturę przysługiwała w wysokości 300% wynagrodzenia (po 20 latach przepracowanych w Spółdzielni) i wynosić miała 6.431,97 zł. Powódce wypłacono odprawę w wysokości 10.921,26 zł. W dniu 22 września 2016 r. pozwana wypłaciła powódce kwotę 4.395,98 zł, zaliczając tą kwotę na poczet nagrody.

W dniu 7 lipca 2017 r. powódka wystąpiła z kolejnym wezwaniem do zapłaty kwoty w wysokości 18.605,82 zł, w tym 10.592 zł tytułem zwrotu udziałów obowiązkowych oraz nadwyżki udziałów oraz kwoty 7.594,36 zł tytułem nagrody jubileuszowej powiększonej o dodatkową nagrodę jubileuszową. Następnie w dniu 4 października 2016 r. powódka złożyła pracownikowi działu kadr po raz kolejny rezygnację z członkostwa w Spółdzielni, ale uzyskała informację, że złożenie takiego pisma nie jest konieczne ponieważ upłynął rok od rozwiązania stosunku pracy i chociażby z tej przyczyny nie jest już członkiem Spółdzielni. W dniu 24 sierpnia 2017 r. pozwana wypłaciła powódce kwotę 3.411,09 zł tytułem odprawy jubileuszowej. W dniu 18 października 2017 r. pozwana dokonała wpłaty kolejnej kwoty 1.704,92 zł tytułem nagrody jubileuszowej. W dniu 6 marca 2018 r. pozwana dokonała na rzecz powódki wypłaty kwoty 10.592 zł tytułem zwrotu wpłat dokonanych przez powódkę na udziały w pozwanej Spółdzielni.

Sąd Rejonowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, aktach osobowych powódki, na podstawie zeznań świadka K. Ł., zeznań powódki oraz pozwanego. Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom świadka i powódki albowiem były one zgodne, logiczne i spójne. Korespondowały też z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Zeznaniom likwidatora Sąd I instancji dał wiarę jedynie w części, w jakiej korelowały z ustalonym w sprawie stanem faktycznym.

Przechodząc do rozważań prawnych, Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności podał, że pozwana stała na stanowisku, iż powódce nie przysługuje dodatkowa nagroda jubileuszowa w wysokości 5% wynagrodzenia za każdy przepracowany rok z uwagi na jej obecny status emeryta. Podniosła, że dodatkowa nagroda jubileuszowa przysługiwała pracownikom pozwanej wraz z zasadniczą nagrodą, a prawo do tej nagrody powódka uzyskałaby w dniu 1 października 2015 r. tj. już po ustaniu stosunku pracy. Z kolei powódka twierdziła, że dodatkowa nagroda jubileuszowa jej przysługuje, gdyż wniosek w tym przedmiocie złożyła wraz z wypowiedzeniem umowy o pracę, będąc jeszcze pracownikiem pozwanej.

Pozwana w zakresie nagrody jubileuszowej i dodatkowej nagrody powołała się na zarządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalenia okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania. Powódka podniosła, że powyższe rozporządzenie wydano na podstawie uchylonego art. 79 k.p. W myśl art. 11 ust 1 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. i zmianie ustawy - kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw obowiązujące do dnia wejścia w życie ustawy przepisy określające zasady wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą, wydane na podstawie art 79 kodeksu pracy, zachowują moc do czasu objęcia pracowników których te przepisy dotyczą i w zakresie przedmiotu ich normowanego - postanowieniami układu zbiorowego pracy lub innymi przepisami prawa pracy. Przepisy Rozporządzenia znajdują zastosowanie w sytuacji, gdy przepisy wprowadzające prawo do nagrody jubileuszowej nie zwierają odmiennych uregulowań w tej kwestii. Sąd Rejonowy podkreślił, że sama pozwana wskazywała, że pracownicy Spółdzielni w 1999 r. zostali objęci byli Regulaminem Pracy i Płacy, a zatem wewnętrznym aktem prawa pracy. W akcie tym szczegółowo uregulowano przesłanki nabycia nagrody jubileuszowej i dodatkowej nagrody jubileuszowej. Bezspornie, pomimo tego, że powódka prawo do nagrody jubileuszowej nabyłaby dopiero w dniu 1 października 2015 r., a pozwana przyznała jej prawo do nagrody i zadeklarowała jej wypłatę. Powódka rozwiązała bowiem stosunek pracy wcześniej niż przed dniem nabycia prawa do nagrody, po ustaleniach z ówczesnym prezesem i pracownikiem kadr, którzy zapewnili ją, że nagroda zostanie jej wypłacona. Z uwagi na sytuację finansową, pozwana w kilku ratach wypłaciła powódce nagrodę jubileuszową.

Sąd Rejonowy dodał, że Załącznik nr 2 do Regulaminu pracy i płacy członkom i pracownikom w § 3 określił zasady przyznania i kryteria nabycia prawa do dodatkowej nagrody jubileuszowej. Zgodnie z ww. zapisem członkowi Spółdzielni pozostającemu w stosunku pracy przysługuje dodatkowa nagroda jubileuszowa w wysokości 5% wynagrodzenia miesięcznego za każdy rok przepracowany w Spółdzielni. Dodatkowa nagroda jubileuszowa jest wypłacana po przepracowaniu 5 lat w Spółdzielni i udokumentowanemu ogólnie przepracowaniu minimum 15 lat zgodnie z § 1 ust 4 załącznika, z zachowaniem zasad określonych w § 1 ust 1, 2 i 3.

Po przeprowadzeniu analizy materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy Sąd Rejonowy zważył, że powódka spełniła wszystkie wymogi określone ww. przepisem. Pozwana nie kwestionowała wysokości dochodzonej przez powódkę kwoty, czy też okresu jej pracy. Ta kwestia pozostawała bezsporna. Pozwana kwestionowała powództwo, co do zasady, a mianowicie prawo powódki do dodatkowej nagrody wskazując na dwie rzeczy: po pierwsze, że powódka nie była już pracownikiem pozwanej, po drugie że przysługuje ona pracownikom pozwanej wraz z zasadniczą nagrodą, a prawo do tej nagrody powódka uzyskałaby w dniu 1 października 2015 r., tj. już po ustaniu stosunku pracy. Są to argumenty, które nie zasługują na uwzględnienie, bowiem powódce przyznano i wypłacono nagrodę jubileuszową, w świetle czego twierdzenia pozwanej, w tym zakresie, pozostają wewnętrznie sprzeczne. Ponadto z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, w tym z zeznań powódki i świadka - byłego prezesa pozwanej powódka przeszła na emeryturę wcześniej, nie czekając do 1 października 2015 r. za sugestią prezesa i z zapewnieniem, że prawo do nagrody zostanie jej mimo to przyznane. Argumenty, że powódka nie była pracownikiem pozwanej w dniu nabycia prawa do nagrody nie zasługują na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy przyznał powódce prawo do dodatkowej nagrody jubileuszowej w wysokości odpowiadającej jednomiesięcznemu wynagrodzeniu brutto zgodnie z żądaniem powódki wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 sierpnia 2017r. do dnia zapłaty (tj. od dnia kiedy pozwana wypłaciła pierwszą ratę nagrody jubileuszowej).

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c. Sąd I instancji miał na uwadze wysokość wynagrodzenia wskazanego przez pozwanego i nie kwestionowanego przez powódkę.

Apelację od powyższego wyroku złożyła strona pozwana, zaskarżając rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w całości.

Pozwana zarzuciła zaskarżonemu rozstrzygnięciu naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, dokonanej wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegające w szczególności na daniu wiary zeznaniom powódki, przy jednoczesnym pominięciu pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i jego błędnej ocenie, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mianowicie błędnym uznaniem, jakoby powódce przysługiwało prawo do dodatkowej nagrody jubileuszowej na zasadzie § 3 Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...). Powołując się na wskazany zarzut strona apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego i oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach procesu w instancji odwoławczej.

Wskazując na naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. strona apelująca podniosła, że Sąd I instancji dokonał błędnej interpretacji Załącznika Nr: 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...). Regulamin ten przewiduje dwa odrębne rodzaje nagród jubileuszowych przyznawanych pracownikom Spółdzielni z tytułu wysługi lat. Są to: nagroda jubileuszowa — uregulowana w § 1 Załącznika i dodatkowa nagroda jubileuszowa - uregulowana w § 3 Załącznika Nr: 2 do Regulaminu Pracy i Płacy. Ponadto Załącznik ten przewiduje dla pracowników jednorazową odprawę pieniężną z tytułu przejścia na emeryturę lub rentę (§ 2 Załącznika Nr 2 do Regulaminu). Nagroda jubileuszowa, o której mowa w § 1 przysługuje członkom i pracownikom po przepracowaniu wskazanej liczby lat i wypłacana jest nie częściej niż co 5 lat. Dodatkowa nagroda jubileuszowa przysługuje z kolei członkom Spółdzielni pozostającym w stosunku pracy. Dodatkowa nagroda jubileuszowa stanowi 5% wynagrodzenia miesięcznego za każdy rok przepracowany w Spółdzielni i jest wypłacana po przepracowaniu w Spółdzielni 5 lat i ogólnemu przepracowaniu minimum 15 lat, nie częściej jednak niż co 5 lat. W ocenie pozwanej, nie ma podstaw by przypuszczać, że nagrody te są ze sobą powiązane, tj. że wyplata jednej nagrody przesądza o konieczności wypłaty drugiej. Pozwana wskazała, że prawo pracownika, czy też członka Spółdzielni do którejkolwiek z ww. nagród zależne jest wyłącznie od spełnienia przesłanek jego nabycia wyszczególnionych w zapisach Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...).

Zdaniem pozwanej, nie sposób również powoływać się - jak czyniła to powódka - na przepisy Zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania, w tym na przewidzianą tam zasadę, w myśl której jeżeli pracownikowi brakuje mniej niż 12 miesięcy do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej, licząc od dnia ustania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, obowiązujące do dnia wejścia w życie ustawy przepisy określające zasady wynagradzania za pracę oraz przyznawania innych świadczeń związanych z pracą, wydane na podstawie art. 79 k.p., zachowują moc do czasu objęcia pracowników, których te przepisy dotyczą i w zakresie przedmiotu w nich normowanego - postanowieniami układu zbiorowego pracy lub innymi przepisami prawa pracy. Pracownicy pozwanej zostali objęci w 1999 r. Regulaminem Pracy i Płacy, a zatem wewnętrznym aktem prawa pracy. Tym samym w odniesieniu do pracowników pozwanej przepisy przywołanego zarządzenia nie mają zastosowania. Z treści w/w aktu wynika jednoznacznie, że prawo do wypłaty dodatkowej nagrody jubileuszowej, o której mowa w § 3 Załącznika Nr 2 przysługuje wyłącznie członkom Spółdzielni pozostającym równocześnie w stosunku pracy ze Spółdzielnią, którzy wykazują się określonym stażem pracy - co najmniej 5 lat pracy w Spółdzielni i 15 lat pracy ogólnie, przy czym dodatkowa nagroda jubileuszowa wypłacana jest nie częściej niż co 5 lat. Tym samym powoływanie się na jakiekolwiek inne, dodatkowe regulacje w zakresie zasad nabywania prawa do tożsamych świadczeń jest w tym przypadku niedopuszczalne. Powódka była pracownikiem i członkiem Spółdzielni od dnia 5 października 1995 r., stosunek pracy powódki ustał w dniu 28 lipca 2015 r. W dacie ustania stosunku pracy staż pracy powódki wynosił 39 lat i 9 miesięcy. Na tej podstawie pozwana stwierdziła, że powódka nie spełniła wszystkich przesłanek z § 3 Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...), przesądzających o nabyciu przez powódkę prawa do wypłaty dodatkowej nagrody jubileuszowej. Po pierwsze -pamiętając, że dodatkowa nagroda jubileuszowa wypłacana jest nie częściej niż co 5 lat - powódce brakowało 3 miesiące pracy do uzyskania prawa do kolejnej wypłaty tego akcesoryjnego świadczenia. Po drugie natomiast w dacie, w której powódka uzyskałaby prawo do wypłaty świadczenia nie była już ani członkiem Spółdzielni, ani też pracownikiem pozwanej. W ocenie skarżącej, Sąd I instancji błędnie także uznał, że zeznania świadka R. K. są wiarygodne jedynie w zakresie, w jakim korespondowały z ustalonym w sprawie stanem faktycznym. Zeznania te są bowiem zgodne z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w tym w szczególności z przedłożonymi przez powódkę dokumentami (m. in. przedsądowym wezwaniem do zapłaty, czy pismem Państwowego Inspektora Pracy). Sąd Rejonowy pominął jednak wszelkie dowody, w tym z dokumentów, świadczące przeciwnie do twierdzeń powódki. Tymczasem to zeznaniom powódki odmówić należy przymiotu wiarygodności - zwłaszcza twierdzeniom jakoby powódka domagała się zapłaty dodatkowej nagrody jubileuszowej, czy twierdzeniom jakoby potwierdzono prawo powódki do tej nagrody. W tym zakresie Sąd I instancji winien dokonać weryfikacji zeznań powódki z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym - dokumentami i zeznaniami świadków - czego nie uczynił. Rozpoznając sprawę Sąd Rejonowy błędnie oparł się w przeważającym zakresie na zeznaniach powódki, którym dał w pełni wiarę, traktując marginalnie pozostały zebrany w sprawie materia! dowodowy, w tym także zapisy Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Pracy, którego wykładnia ma w tym przypadku decydujące znaczenie. W ocenie skarżącej, błędna ocena zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego doprowadziła do istotnego błędu w ustaleniach faktycznych, które stały się podstawą zaskarżonego orzeczenia, a mianowicie do błędnego ustalenia, jakoby powódce przysługiwało prawo do wypłaty dodatkowej nagrody jubileuszowej, o której mowa w § 3 Załącznika Nr: 2 do regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (apelacja k. 258-263).

W odpowiedzi na apelację, powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od strony pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za instancję odwoławczą. Odnosząc się do powyższych zarzutów powódka podkreśliła, że skoro pozwana uznała posiadanie przez nią uprawnień do nagrody jubileuszowej, a następnie z dwuletnim opóźnieniem dokonała jej częściowej wypłaty, to tym samym potwierdziła prawo powódki do dodatkowej nagrody jubileuszowej. W związku z tym argumentacja pozwanej podniesiona w apelacji nie zasługuje na uwzględnienie (odpowiedź na apelację k. 274-276).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja i przedstawione w niej zarzuty okazały się zasadne, skutkowały zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem powództwa.

Pełnomocnik pozwanej formułując w apelacji zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego skoncentrował się na tym, że Sąd Rejonowy doszedł do błędnego przekonania, iż powódce przysługuje prawo do dodatkowej nagrody jubileuszowej w myśl § 3 Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...) w W.. Powyższe doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych, polegającego na przekroczeniu przez Sąd I instancji granic swobodnej oceny dowodów, która została dokonana wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego. Na wstępie rozważań odnoszących się do tej kwestii przypomnieć należy, że przepis art. 233 § 1 k.p.c. nakłada na Sądy obowiązek stosowania takiego rozumowania przy analizie materiału dowodowego, który jest zgodny z wymogami wyznaczonymi przepisami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia. Według tych kategorii Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98). Zaprzeczeniem swobodnej oceny dowodów jest ich ocena dowolna, to jest taka, która nie znajduje oparcia w materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy lub też jest nielogiczna albo sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 5 sierpnia 1999 r., sygn. akt II UKN 76/99 oraz z 19 czerwca 2001 r., sygn. akt II UKN 423/00). Podniesienie skutecznego zarzutu naruszenia przez Sąd swobodnej oceny dowodów wymaga więc wskazania takich nieprawidłowości procesu myślowego przeprowadzonego przez Sąd, do których doszło przy przyjęciu kryteriów oceny dowodów lub stosowania kryteriów oceny podczas analizy dowodów. Nieprawidłowości powinny mieć charakter obiektywny, tj. niezależny od indywidualnych doświadczeń życiowych i poglądów stron. W związku z tym samo przedstawienie przez stronę odmiennych wniosków niż wynikające z oceny dokonanej przez Sąd I instancji nie świadczy jeszcze o przekroczeniu swobodnej oceny dowodów (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98). Nie może oznaczać naruszenia zasad oceny dowodów także to, że określony dowód został oceniony niezgodnie z intencją skarżącego. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. konieczne jest wskazanie przyczyn dyskwalifikujących rozumowanie Sądu. W szczególności skarżący powinien wskazać, w jaki sposób Sąd naruszył kryteria przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając, względnie wskazać jakie dowody odnoszące się do faktów istotnych dla rozstrzygnięcia zostały przez Sąd pominięte (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 18 stycznia 2018 r., III AUa 573/17).

W rozpatrywanej sprawie Sąd II instancji podzielił stanowisko strony pozwanej, że doszło do poczynienia przez Sąd Rejonowy wadliwych ustaleń faktycznych w zakresie opisanym w apelacji i w konsekwencji do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Sąd I instancji błędnie bowiem zinterpretował treść Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...). Bezsporna pozostaje okoliczność, że zgodnie z w/w Załącznikiem członkom i pracownikom przysługuje nagroda jubileuszowa w wysokości: 50% wynagrodzenia miesięcznego po 15 latach pracy, 75% wynagrodzenia miesięcznego po 20 latach pracy, 100% wynagrodzenia miesięcznego po 25 latach pracy, 150% wynagrodzenia miesięcznego po 30 latach pracy, 200% wynagrodzenia miesięcznego po 35 latach pracy, 250% wynagrodzenia miesięcznego po 40 latach pracy, 300% wynagrodzenia miesięcznego po 45 i 50 latach pracy. Dalej zawarto zapis, że nagroda jubileuszowa jest wypłacana nie częściej niż co 5 lat. W § 2 uregulowano prawo do odprawy emerytalnej, a w § 3 prawo do dodatkowej nagrody jubileuszowej. Zgodnie z ww. zapisem członkowi Spółdzielni pozostającemu w stosunku pracy przysługuje dodatkowa nagroda jubileuszowa w wysokości 5% wynagrodzenia miesięcznego za każdy rok przepracowany w Spółdzielni. Dodatkowa nagroda jubileuszowa jest wypłacana po przepracowaniu 5 lat w Spółdzielni i udokumentowanemu ogólnie przepracowaniu minimum 15 lat zgodnie z § 1 ust 4 załącznika, z zachowaniem zasad określonych w § 1 ust 1, 2 i 3. Nagroda jubileuszowa, o której mowa w § 1 przysługuje zatem członkom i pracownikom po przepracowaniu wskazanej liczby lat i wypłacana jest nie częściej niż co 5 lat. Natomiast dodatkowa nagroda jubileuszowa stanowi 5% wynagrodzenia miesięcznego za każdy rok przepracowany w Spółdzielni i jest wypłacana po przepracowaniu 5 lat w Spółdzielni i ogólnemu przepracowaniu minimum 15 lat, nie częściej jednak niż co 5 lat. Jak wynika zatem z powyższego, wypłata obu w/w nagród była od siebie niezależna, natomiast prawo członka Spółdzielni lub pracownika do którejkolwiek z nich było uzależnione wyłącznie od spełnienia przesłanek ich nabycia wyszczególnionych w treści Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...) w W..

Zdaniem Sądu II instancji, w powyższym zakresie powódka błędnie powoływała się na przepisy Zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania, w tym na przewidzianą tam zasadę, w myśl której jeżeli pracownikowi brakuje mniej niż 12 miesięcy do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej, licząc od dnia ustania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw, obowiązujące do dnia wejścia w życie ustawy przepisy określające zasady wynagradzania za pracę oraz przyznawania innych świadczeń związanych z pracą, wydane na podstawie art. 79 k.p., zachowują moc do czasu objęcia pracowników, których te przepisy dotyczą i w zakresie przedmiotu w nich normowanego - postanowieniami układu zbiorowego pracy lub innymi przepisami z zakresu prawa pracy. Na tej podstawie, wszyscy pracownicy pozwanej Spółdzielni, w tym powódka zostali objęci w 1999 r. Regulaminem Pracy i Płacy, a zatem wewnętrznym aktem prawa pracy. Tym samym zaakcentować należy, że w odniesieniu do pracowników pozwanej, w tym do powódki nie mogą mieć zastosowania przepisy powołanego wyżej Zarządzenia. W wyroku z dnia 14 kwietnia 2010 r. (III PK 61/09) Sąd Najwyższy wskazał, że nagrody jubileuszowe nie są świadczeniem powszechnym mającym oparcie w Kodeksie pracy. Przysługują one z mocy przepisów szczególnych przyznających to świadczenie. Jest ono przywidziane zwłaszcza w pragmatykach i układach zbiorowych pracy. Strony układu zbiorowego mają całkowitą swobodę w odniesieniu do decyzji, czy wprowadzić do niego postanowienia przyznające prawo do nagrody jubileuszowej (art. 240 § 1 k.p.). Wykładnia układu zbiorowego pracy zawsze musi w pełni respektować wolę stron wyrażoną w jego postanowieniach. Trzeba więc podkreślić, że wykładnia ta może prowadzić do odmiennych rezultatów w zakresie prawa do nagrody jubileuszowej niż wykładnia przepisów Zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz obliczania i wypłacania tejże nagrody. Obowiązywanie tego Zarządzenia nigdy nie stanowi ograniczenia swobody stron układu zbiorowego, gdyż § 1 przewiduje jego stosowanie tylko wtedy, gdy przepisy wprowadzające prawo do nagrody jubileuszowej nie zawierają odmiennych zasad w tym zakresie. W konsekwencji w/w Zarządzenie nie jest objęte przepisami art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw oraz nie jest wymienione w wydanym na jej podstawie obwieszczeniu Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie wykazu uchwał Rady Ministrów, zarządzeń i innych aktów normatywnych Prezesa Rady Ministrów, ministrów i innych organów administracji rządowej, które utraciły moc z dniem 30 marca 2001 r.

W niniejszej sprawie, prawo do dodatkowej nagrody jubileuszowej zostało uregulowane w Załączniku Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...) w W.. W jego § 3 wskazano, że prawo do wypłaty dodatkowej nagrody jubileuszowej przysługuje wyłącznie członkom Spółdzielni pozostającym równocześnie w stosunku pracy ze Spółdzielnią, którzy wykazują się określonym stażem pracy - co najmniej 5 lat pracy w Spółdzielni i 15 lat pracy ogólnie, przy czym dodatkowa nagroda jubileuszowa wypłacana jest nie częściej niż co 5 lat. Na podstawie wykładni logicznej i językowej tych przepisów należy przyjąć, że prawo do dodatkowej nagrody jubileuszowej nie powstaje, jeżeli członek Spółdzielni, nie pozostaje równocześnie w stosunku pracy ze Spółdzielnią i nie wykazuje się określonym stażem pracy, w wymiarze co najmniej 5 lat pracy w Spółdzielni i 15 lat pracy ogólnie.

Sąd Rejonowy błędnie zinterpretował przepisy tego załącznika, w szczególności jego § 3 wskazując, że powódce przyznano i wypłacono nagrodę jubileuszową w związku z czym powinna ona uzyskać prawo również do dodatkowej nagrody jubileuszowej. Wprowadził on zatem trzeci niezależny warunek w zakresie uzyskania dodatkowej nagrody jubileuszowej. Zdaniem Sądu Okręgowego, w tym zakresie Sąd Rejonowy niewłaściwie zinterpretował treść w/w Załącznika, który oddzielnie uregulował prawo członka Spółdzielni, pozostającego z nią w stosunku pracy do nagrody jubileuszowej, której poświęcił § 1 oraz do dodatkowej nagrody jubileuszowej, której poświęcił § 3. W tym miejscu wskazać należy, że powódka była pracownikiem i członkiem Spółdzielni od dnia 5 października 1995 r., a jej stosunek pracy ustał w dniu 28 lipca 2015 r. W dacie ustania stosunku pracy staż pracy powódki wynosił 39 lat i 9 miesięcy. W oparciu o powyższe stwierdzić należy, że powódka nie spełniła wszystkich przesłanek z § 3 Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...), regulujących prawo do wypłaty dodatkowej nagrody jubileuszowej. Po pierwsze, dodatkowa nagroda jubileuszowa wypłacana jest nie częściej niż co 5 lat — powódce zabrakło natomiast 3 miesięcy do uzyskania prawa do kolejnej wypłaty tego akcesoryjnego świadczenia. Po drugie, z kolei w dacie, w której powódka uzyskałaby prawo do wypłaty świadczenia nie była już ona ani członkiem Spółdzielni, ani też pracownikiem pozwanej. Analiza treści zapisów obowiązującego u pozwanej Regulaminu Pracy i Płacy prowadzi do wniosku, że w dacie rozwiązania stosunku pracy powódce nie przysługiwało prawo do wypłaty dodatkowej nagrody jubileuszowej. Jak wynika ponadto ze spójnych i zgodnych zeznań świadków K. Ł. i R. K. ustalenia poczynione przez powódkę i Prezesa Zarządu Spółdzielni obejmowały wyłącznie prawo do nagrody jubileuszowej. Na powyższą okoliczność wskazuje także fakt, że powódka w kierowanych do pozwanej wezwaniach do zapłaty domagała się wyłącznie wypłaty nagrody jubileuszowej z tytułu 40-lecia pracy (przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 10 sierpnia 2016 r.). Powódka nie żądała wówczas wypłaty dodatkowej nagrody jubileuszowej, która jest świadczeniem odrębnym od nagrody jubileuszowej, na co wskazuje treść Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...) w W.. Także z treści przedłożonego przez powódkę pisma Państwowego Inspektora Pracy z dnia 6 października 2016 r. wynika, że inspektor pracy odnosząc się m. in. do pisma Prezesa Zarządu R. K. z dnia 19 września 2016 r., z którego wynikało, że powódce przysługuje prawo do nagrody jubileuszowej w wysokości 250% wynagrodzenia (po przepracowaniu 40 lat) - skierował do pozwanej wystąpienie, w którym wniósł o terminowe wypłacenie nagrody jubileuszowej. Istotnym jest przy tym, że z treści ww. pisma wynika, iż inspektor pracy był świadom różnicy pomiędzy nagrodą jubileuszową, a dodatkową nagrodą jubileuszową. W ocenie Sądu II instancji zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy pozwala stwierdzić, że powódce nie przysługuje roszczenie o zapłatę dodatkowej nagrody jubileuszowej, o której mowa w § 3 Załącznika Nr 2 do Regulaminu Pracy i Płacy Spółdzielni (...) w W.. Konsekwencją poczynienia przez Sąd Rejonowy błędnych ustaleń faktycznych w opisanym powyżej zakresie było uwzględnienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.

Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy w pkt 1 wyroku, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddalił.

W pkt 1 i 2 wyroku Sąd Okręgowy na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążenia powódki zwrotem kosztów zastępstwa procesowego w I i II instancji, mając na uwadze aktualną sytuację materialną powódki oraz fakt, że powódka wygrała sprawę w I instancji, a zatem mogła być przekonana o zasadności dochodzonego roszczenia. Sąd Okręgowy miał zatem możliwość wydania odmiennego rozstrzygnięcia, niż wynikającego z generalnej reguły obciążania kosztami procesu strony przegrywającej sprawę.

SSO Małgorzata Jarząbek SSO Monika Rosłan-Karasińska SSO Agnieszka Stachurska

Zarządzenie: (...)