Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2016 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Włodzimierz Czechowicz (spr.)

Sędziowie: SO Anna Kozłowska-Czabańska

SO Lucyna Łaciak

Protokolant: st. sekr. sądowy Monika Olszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 grudnia 2016 roku w Warszawie

sprawy z powództwa Z. K.

przeciwko (...) Centrum Medycznemu w N.

o przywrócenie do pracy

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 1 marca 2016 roku sygn. VI P 186/15

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od (...) Centrum Medycznego w N. na rzecz powoda Z. K. kwotę 39.600 zł (trzydzieści dziewięć tysięcy sześćset) tytułem odszkodowania za niezgodne z przepisami prawa rozwiązanie umowy o pracę;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od (...) Centrum Medycznego w N. na rzecz powoda Z. K. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

4.  zasądza od (...) Centrum Medycznego w N. na rzecz powoda Z. K. kwotę 8.600 zł (osiem tysięcy sześćset) tytułem zwrotu kosztów postępowania w obu instancjach;

5.  zasądza od (...) Centrum Medycznego w N. na rzecz powoda Z. K. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

SSO Anna Kozłowska-Czabańska SSO Włodzimierz Czechowicz SSO Lucyna Łaciak

Sygn. akt VII Pa 133/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 marca 2016 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ
w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2016 roku w Warszawie sprawy z powództwa Z. K. przeciwko (...) Centrum Medycznemu w N. o przywrócenie do pracy oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 60 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Powód Z. K. wniósł o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę, dokonanego uchwałą Zarządu Powiatu (...) nr (...) z dnia 30 kwietnia 2015 za bezskuteczne. Na uzasadnienie roszczenia podniósł, że w okresie od dnia 28 maja 2008r. do dnia 28 maja 2014 r. pozostawał w stosunku pracy na podstawie powołania dokonanego uchwałą Zarządu Powiatu (...) nr (...) z dnia 28 maja 2008 r. Szczegółowe warunki pracy na okres 2 lat precyzowała umowa zawarta w dniu 28 maja 2008 r., pomiędzy powodem, a Starostą (...) reprezentującym powiat. Powód świadczył nieprzerwanie pracę od dnia 28 maja 2008 r. aż do dnia doręczenia uchwały Zarządu Powiatu (...) nr (...) z dnia 30 kwietnia 2015 r.

W ocenie powoda, nie mogło dojść do nawiązania z nim stosunku pracy na podstawie powołania na czas nieokreślony, ale wyłącznie na czas oznaczony – 6 lat, zgodnie z art. 44a ust. 7 u.z.o.z. W związku z tym stosunek pracy nawiązany przez strony na podstawie powołania wygasł z dniem 28 maja 2014 r. Pomimo to wolą stron po ww. dacie nadal świadczył pracę na stanowisku dyrektora SP ZOZ, a pracodawca wypłacał mu za tę pracę ustalone wynagrodzenie i choć pracodawca nigdy nie potwierdził mu warunków pracy i płacy na piśmie, doszło do zawarcia umowy o pracę, która obowiązuje nieprzerwanie od dnia 29 maja 2014 r. do chwili obecnej. Powód zarzucił, że wypowiedzenie stosunku pracy jest zarówno nieuzasadnione, jak i narusza przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę. Uchwała zarządu powiatu nie wskazuje bowiem przyczyny wypowiedzenia. Wypowiedzenie zostało też dokonane z naruszeniem art. 39 k.p., gdyż powód pozostawał w okresie ochronnym.

Strona pozwana (...) Centrum Medyczne w N. wniosła o oddalenie powództwa w całości. Powołując się na treść art. 68 § 1 ^{( 1)} k.p. podniosła, że stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się na czas nieokreślony. Z treści uchwały nr (...) nie wynika, aby powołanie powoda na stanowisko dyrektora nastąpiło na czas określony. Ponadto Starosta wielokrotnie wskazywał powodowi, że powołania na ww. stanowisko dokonano na czas nieokreślony. W ocenie strony pozwanej powołanie powoda na czas nieokreślony nie naruszało zasady uprzywilejowania pracownika, wyrażonej w art. 18 § 1 k.p.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny: Powiat (...) poszukiwał w 2008r. osoby na stanowisko dyrektora Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w N.. O stanowisko to ubiegało się kilku chętnych, w tym zgłosił się również Z. K.. Starosta K. K. (1) zdecydował się powierzyć funkcję temu ostatniemu, gdyż uważał, że jest on najlepszym spośród kandydatów.

W dniu 28 maja 2008 r. Zarząd Powiatu (...) podjął uchwałę nr (...), którą na podstawie art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie powiatowym powołał z dniem 28 maja 2008 r. Z. K. na stanowisko dyrektora Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w N. (§ 1 uchwały). Wykonanie uchwały powierzono Staroście Powiatu (...) (§ 2 uchwały). Również w dniu 28 maja 2008 r. Starosta Powiatu (...) zawarł ze Z. K. umowę o pracę na czas określony od dnia 28 maja 2008 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. Strony ustaliły następujące warunki zatrudnienia:

- stanowisko – dyrektor Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w N.,

- miejsce wykonywania pracy – Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w N., ul. (...),

- wymiar czasu pracy – pełny,

- wynagrodzenie zgodnie z ustawą z dnia 3 marca 2000 r. o wynagrodzeniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi w wysokości 9.500 zł.

W umowie przewidziano, że może być ona rozwiązana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

W dniu 9 października 2008 r. zawarto porozumienie zmieniające warunki umowy o pracę w części dotyczącej wynagrodzenia. W piśmie z dnia 6 stycznia 2011 r., skierowanym do Z. K. Starosta (...) oświadczył, że w nawiązaniu do uchwały
nr (...) Zarządu Powiatu (...) z dnia 28 maja 2008 r. w sprawie powołania na stanowisko dyrektora Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w N. ustala Z. K. z dniem 1 stycznia 2011:

pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, wynagrodzenie zasadnicze 11.000 zł. Ponadto wskazano, że Z. K. przysługuje dodatek stażowy w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego.

W piśmie z dnia 19 stycznia 2011 r. Z. K. nawiązując do powyższego pisma starosty z 6 stycznia 2011 r., wniósł o zawarcie z nim w oparciu o ww. uchwałę zarządu powiatu umowy o pracę. W szczególności podniósł, że z dniem 31 grudnia 2010 r. wygasła z upływem terminu na jaki została zawarta umowa o pracę na stanowisku dyrektora SZP ZOZ w N.. Wskazał, że oświadczenie podmiotu założycielskiego – wyrażone w formie uchwały zarządu powiatu – co do wyboru osoby na stanowisko dyrektora SZP ZOZ nie stanowi jeszcze oświadczenia woli w rozumieniu kodeksu cywilnego, a więc aktu nawiązania stosunku pracy w rozumieniu art. 22 k.p. Uchwała taka – jak argumentował – jest jedynie przejawem intencji zarządzającego działającego w imieniu organu podmiotu założycielskiego, której konkretyzacja następuje w chwili zawarcia (podpisania) przez reprezentację powiatu umowy o pracę z dyrektorem SZP ZOZ. Z dniem 1 stycznia 2011 r. możliwe jest, w rozumieniu kodeksu pracy, wyłącznie zawarcie nowej umowy o pracę a nie powołanie na stanowisko. Z. K. wniósł o przygotowanie stosownej umowy o pracę na warunkach nie mniej korzystnych, niż wskazane w piśmie Starosty z dnia 6 stycznia 2011 r. Wobec braku odpowiedzi ze strony starostwa nie podjął żadnych dalszych działań, w szczególności prawnych, w celu ustalenia stosunku pracy na podstawie umowy o pracę.

Z. K. ponownie podniósł powyższą kwestię w czerwcu 2014 r. – w korespondencji do Starosty w której wskazywał, że powinna z nim zostać nawiązana umowa o pracę. Powołał się na wnioski przeprowadzonego audytu wewnętrznego (...) Centrum Medycznego w N. za okres od dnia 1.01.2013 r. do dnia 31.12.2013 r., przeprowadzonego przez firmę (...). Ponownie wskazał, że pomimo uchwały zarządu powiatu koniecznym jest zawarcie z nim umowy o pracę z wszelkimi wymogami określonymi w art. 29 k.p. W odpowiedzi na pismo powoda Starosta poinformował go, że powołanie uchwałą nr(...), zgodnie z art. 68 k.p. jest tożsame z nawiązaniem stosunku pracy i następuje co do zasady na czas nieokreślony. W związku z powyższym zawarcie ze Z. K. umowy o pracę nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach. Starosta wskazał również na pismo z dnia 6 stycznia 2011 r., w którym – jak podał – określone zostało wynagrodzenie oraz wymiar czasu pracy Z. K..

Odpowiedź starosty Z. K. otrzymał we wrześniu 2014 r., gdyż w sierpniu tego roku był na urlopie. W związku ze zbliżającymi się wyborami samorządowymi w październiku 2014 r. powód doszedł do wniosku, że podejmie rozmowy z opcją, która zostanie wybrana. Takich rozmów jednak już później nie było.

Sąd Rejonowy ustalił ponadto, że po dniu 28 maja 2014 r. nie uległy zmianie ani obowiązki powoda jako kierownika (...) Centrum Medycznego, ani wysokość pobieranego przez niego wynagrodzenia, jak również nie została podjęta nowa uchwała dotycząca jego zatrudnienia. Nie było rozmów o konkursie na stanowisko kierownika. Przed odwołaniem Z. K. został poproszony do Starostwa, gdzie została zwołana Rada Społeczna, na której postawiono powodowi zarzut nieprawidłowości.

W dniu 30 kwietnia 2015 r. Zarząd Powiatu (...) podjął uchwałę nr (...), podając jako podstawę jej podjęcia art. 32 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie powiatowym w zw. z art. 70 § 1 k.p. Wskazaną uchwałą odwołał Z. K. ze stanowiska dyrektora (...) Centrum Medycznego w N.. W uchwale podano, że odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę; okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące i upłynie 31 lipca 2015 r.; w okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem; w okresie wypowiedzenia udziela się pracownikowi urlopu wypoczynkowego w wymiarze 63 dni oraz w pozostałym zakresie zwalnia się pracownika z obowiązku świadczenia pracy; w terminie 7 dni od dnia otrzymania uchwały przysługuje Z. K. prawo odwołania do Sądu (§ 1). Wykonanie uchwały powierzono Staroście (...) (§ 2).

Sąd dokonał ustaleń stanu faktycznego tylko w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności na podstawie dowodów z dokumentów, zeznań świadka K. K. (1) i przesłuchania powoda Z. K..

Sąd oddalił wniosek dowodowy o przesłuchanie świadka M. B., który został zawnioskowany na okoliczność przyczyn uzasadniających bądź nieuzasadniających rozwiązanie stosunku pracy na podstawie umowy o pracę zawartej pomiędzy stronami. Dowód ten nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, gdyż kwestią sporną w sprawie było przede wszystkim to, na jakiej podstawie łączył strony stosunek pracy – umowy o pracę czy też powołania, a w konsekwencji w jaki sposób mógł ustać ten stosunek, tj. czy na podstawie wypowiedzenia umowy o pracę czy też na podstawie odwołania. Nie było natomiast sporne, że uchwała Zarządu Powiatu (...) nr (...) z dnia 30 kwietnia 2015 r. nie wskazywała w ogóle przyczyny odwołania Z. K. ze stanowiska dyrektora.

Sąd oparł się na dowodach z dokumentów, których okoliczności sporządzenia i treść w nich zawarta po części nie były kwestionowane, a po części należała już do kwestii oceny prawnej.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka K. K. (1) w zakresie, w którym znalazły one potwierdzenie w pozostałym materialne dowodowym, z tym że świadek wielu okoliczności nie pamiętał. K. K. (1) sprawował funkcję Starosty (...) od 2008 r. do grudnia 2014 r., tj. w okresie, którym nawiązano stosunek pracy z powodem oraz okresie (maj 2014 r.), co do którego powód starał się wykazać, że strony zawarły w sposób konkludentny umowę o pracę. Świadek zeznał, że nie pamięta dlaczego w dniu 28 maja 2008 r., tj. w tym samym z dniu, w którym została podjęta uchwała nr (...), zawarto z powodem umowę o pracę. Sąd dał w tym zakresie wiarę zeznaniom powoda, iż ten oczekiwał od starosty takiej właśnie umowy. Co do późniejszego domagania się przez powoda Z. K. zawarcia umowy o pracę na dalszy okres świadek przyznał, że takie zapytania miały miejsce, lecz oczekiwania powoda nie zostały spełnione. Powyższe znajduje potwierdzenie w dowodach z dokumentów, w szczególności autorstwa świadka, co potwierdził na rozprawie.

Sąd dał również wiarę zeznaniom Z. K. co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż korespondowały one z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Poza zakresem rozważań Sądu znalazły się natomiast okoliczności, które miały towarzyszyć odwołaniu powoda ze stanowiska, o których ten zeznawał, gdyż pozostają one poza zakresem ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, jako nieistotne dla jej rozstrzygnięcia.

Na podstawie powyższych ustaleń Sąd Rejonowy doszedł do wniosku, że powództwo było niezasadne i jako takie nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd wskazał w rozważaniach prawnych, że powód dochodził uznania „wypowiedzenia umowy o pracę” uchwałą Zarządu Powiatu (...) nr (...) za bezskuteczne. Zasadniczą kwestią w sprawie było ustalenie na jakiej podstawie Z. K. był zatrudniony – umowy o pracę, jak dowodził, czy też na podstawie powołania, jak podnosiła strona pozwana. Stosunek pracy na podstawie powołania uregulowany jest przepisami art. 68-72 k.p. i są to w stosunku do umownego stosunku pracy uregulowania szczególne, odmienne. Zatrudnienie na podstawie powołania nie zapewnia pracownikowi takiej ochrony trwałości nawiązanego stosunku pracy, jaką gwarantuje umowa o pracę. Organ powołujący ma tu swobodę w zakresie dokonywania zmian na stanowiskach, na których pracownicy są zatrudniani na podstawie powołania. Taki pracownik może być w każdym czasie odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał, a odwołanie ze stanowiska może nastąpić bez podania przyczyny (chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej). Pracodawca został tu zwolniony z zachowania trybu obowiązującego przy wypowiadaniu umów na czas nieokreślony (art. 30 § 4 k.p. i art. 70 § 1 ¹ k.p.). Pracownik zatrudniony na podstawie powołania nie może skutecznie kwestionować odwołania ze stanowiska równoznacznego z wypowiedzeniem umowy o pracę, ze względu na brak uzasadnionej przyczyny. Odwołanie pracownika zatrudnionego na podstawie powołania może ponadto nastąpić również w tzw. okresach ochronnych, w szczególności w wieku przedemerytalnym.

Sąd Rejonowy wskazał, że regulacja prawna podstaw zatrudnienia kierownika publicznego zakładu opieki zdrowotnej w okresie zatrudniania powoda była zawarta w obowiązującej wówczas ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej dalej także jako u.z.o.z.. Przepis art. 44 ust. 4 tej ustawy stanowił, że podmiot który utworzył publiczny zakład opieki zdrowotnej, nawiązuje z kierownikiem tego zakładu stosunek pracy na podstawie powołania lub umowy o pracę albo zawiera z nim umowę cywilnoprawną. Powołanie, o którym mowa w przytoczonym przepisie jest powołaniem w rozumieniu art. 68 k.p. Powołanie jest aktem jednostronnym dokonanym przez odpowiedni organ, przy czym do nawiązania stosunku pracy na tej podstawie może dojść tylko za zgodą pracownika. Nawiązanie stosunku pracy bez względu na podstawę prawną tego stosunku wymaga bowiem zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika.

W niniejszej sprawie pomimo, że uchwałą Zarządu Powiatu (...) nr (...) z dnia 28 maja 2008 r. Z. K. został powołany na stanowisko dyrektora Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w N., to w okresie do 31 grudnia 2010 r. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony. Natomiast po tej ostatniej dacie w piśmie z dnia 6 stycznia 2011 r. zostały dla powoda określone przez starostę warunki zatrudnienia na podstawie powołania. W ocenie Sądu mogły być one określone w osobnym akcie, tj. nie musiały być wyszczególnione już w samej uchwale. Stosunek pracy z powołania może powstać tylko za zgodą pracownika (art. 11 k.p.), dlatego należało rozważyć, czy taka zgoda po stronie Z. K. wystąpiła. W ocenie Sądu należało na tak postawione zagadnienie odpowiedzieć twierdząco. Pomimo kilkukrotnego sygnalizowania przez powoda kwestii podstawy prawnej jego zatrudnienia i oczekiwania zawarcia umowy o pracę, w istocie nie podejmował on żadnych dalej idących kroków wobec oświadczeń starosty, iż Z. K. jest zatrudniony na podstawie powołania a warunki jego zatrudnienia (wynagrodzenie oraz wymiar czasu pracy) zostały określone w piśmie z dnia 6 stycznia 2011 r. Sąd Rejonowy zauważył, że po zapoznaniu się ze stanowiskiem Starosty z sierpnia 2014 r., do czego miało dojść – ze względu na urlop powoda – dopiero we wrześniu 2014 r., również po tej dacie nie poczynił on żadnych dalszych kroków, także po zmianie władz samorządowych, tj. w okresie od grudnia 2014 r. do kwietnia 2015 r. Z powyższego Sąd wyprowadził wniosek, że powód choć wolałby zostać zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, to jednak w istocie akceptował formę zatrudnienia na podstawie powołania. Nie może też być mowy o konkludentnym zawarciu umowy o pracę po dniu 31 grudnia 2010 r., wobec wyraźnego i konsekwentnego stanowiska pracodawcy w tym względzie.

Sąd Rejonowy wskazał ponadto, że powód Z. K. argumentował, że stosunek pracy na podstawie powołania zgodnie z art. 44a ust. 7 u.z.o.z. mógł zostać nawiązany na okres 6 lat, stąd – licząc od podjęcia uchwały o powołaniu go na stanowisko dyrektora w dniu 28 maja 2008 r. – pierwszy stosunek pracy na podstawie powołania rozwiązał się w dniu 28 maja 2014 r. Wobec wygaśnięcia stosunku pracy na podstawie powołania i kontynuowania wykonywania przez powoda pracy na dotychczasowych warunkach oraz akceptowania tego stanu rzeczy przez Starostę, pomiędzy stronami miało dojść – zdaniem powoda – do nawiązania się stosunku pracy na podstawie umowy o pracę per facta concludentia. Istotnie poza sporem pozostaje, że po dniu 28 maja 2014 r. nie uległy zmianie ani obowiązki powoda jako kierownika (...) Centrum Medycznego, ani wysokość pobieranego przez niego wynagrodzenia, jak również nie została podjęta nowa uchwała dotycząca jego zatrudnienia. W ocenie Sądu nie nastąpiło jednak z tą ostatnią datą ustanie stosunku pracy na podstawie powołania. Po pierwsze Sąd dostrzegł, że art. 44a ust. 7 u.z.o.z. odsyła do ustępu 1 pkt 1 tego artykułu, który odnosi się do kierownika zakładu, „z wyjątkiem kierownika samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej”. Taką właśnie wyłączoną spod zastosowania tego przepisu jednostką był Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w N.. Ograniczenie w zatrudnieniu na okres 6 lat w tym przypadku więc nie występowało. Po drugie, stanowisko powoda nie zasługuje na uwzględnienie z uwagi na treść art. 18 k.p. Zgodnie z § 1 i 2 tego artykułu postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Te mniej korzystne są nieważne, a zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

W konsekwencji stwierdzenia, że strony nie łączyła umowa o pracę, a powód był zatrudniony na podstawie powołania, roszczenie o przywrócenie do pracy nie znajdowało zdaniem Sądu Rejonowego uzasadnionych podstaw.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. – zgodnie z ogólną zasadą, iż strona przegrywająca spór jest obowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie celowe koszty dochodzenia praw lub obrony. Na zasądzoną z tego tytułu kwotę 60 zł złożyły się koszty zastępstwa procesowego przez profesjonalnego pełnomocnika (zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Wyrok został zaskarżony w całości przez powoda, który zarzucił wyrokowi:

1.  Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że w chwili rozwiązania umowy prace strony łączył stosunek pracy na podstawie powołania, na które powód wyraził zgodę

2.  Naruszenie przepisów postępowania:

a)  art. 212 § 1 k.p.c.) poprzez niewyjaśnienie istotnej okoliczności tj. na jakiej podstawie powód faktycznie pełnił obowiązki dyrektora SZPZOZ w N. oraz na jakiej podstawie w chwili zakończenia stosunku pracy

b)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego i zaniechanie całościowej oceny dowodów skutkującej uznanie, że pomiędzy stronami został nawiązany stosunek pracy na podstawie powołania na czas nieokreślony, a nie na podstawie konkludentnej umowy o pracę

c)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie pełnej podstawy faktycznej rozstrzygnięcia i niewskazanie przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności dowodu z przesłuchania powoda w zakresie ustaleń związanych z nawiązaniem stosunku pracy w maju 2008 roku poczynionych ze Starostą Powiatu

3.  Naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 44a ust.7 w zw. z art. 44a ust.1 pkt. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej w zw. z art. 68 § 1 ¹ kp oraz przepisów art.18 § 1 i 2 kp w zw. z art. 68 § 1 ¹ kp w zw. z art. 44a ust. 7 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

Na podstawie powyższych zarzutów powód wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w punktach I i II, poprzez uwzględnienie powództwa w całości, zmianę orzeczenia poprzez zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów postępowania w obu instancjach oraz kosztów zastępstwa procesowego adwokackiego. Ponadto powód wniósł o zwolnienie od obowiązku uiszczenia opłaty od apelacji (omyłkowo wskazując pozwanego), a w razie oddalenia apelacji o nieobciążenie powoda kosztami postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu apelacji powód przedstawił argumentację na poparcie zarzutów naruszenia prawa procesowego i materialnego.

Strona pozwana nie złożyła odpowiedzi na apelację.

Wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych został oddalony przez Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 3 czerwca 2016 roku, zażalenie powoda zostało oddalone przez Sąd Okręgowy Warszawa-Praga postanowieniem z dnia 5 sierpnia 2016 roku.

Po rozpoznaniu apelacji powoda Sąd Okręgowy Warszawa-Praga zważył, co następuje: apelacja jako zasadna podlegała uwzględnieniu. Argumentacja uzasadniająca zarzuty naruszenia przez Sąd Rejonowy prawa procesowego i materialnego okazała się trafna. Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe celem ustalenia na jakiej podstawie prawnej (powołanie czy też umowa o pracę) powód kierował (...) Centrum Medycznym - poprzednio Samodzielnym Zespołem Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w N.. Sporna była też kwestia zgodności z prawem rozwiązania z powodem stosunku pracy. Sąd Rejonowy oddalając powództwo (a nie odrzucając jak twierdzi powód na stronie 2 uzasadnienia apelacji) wyszedł z założenia, że skoro powód został powołany na stanowisko dyrektora na podstawie uchwały Zarządu Powiatu (...) nr (...) z dnia 28 maja 2008 roku powołanie to było na czas nieokreślony i zgodnie z przepisem art. 68 § 1 kp powód mógł być odwołany ze stanowiska ze skutkiem wypowiedzenia, co nastąpiło na podstawie uchwały nr 39/2015 z dnia 30 kwietnia 2015 roku.

Sąd II instancji jest związany zarzutami zawartymi w apelacji. Związanie zarzutami apelacyjnymi oznacza, że uwzględnienie apelacji możliwe jest jedynie w oparciu o zarzuty powołane przez stronę skarżącą. Zgodnie z uchwałą składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia
31 stycznia 2008 roku, wydanej w sprawie sygn. akt III CZP 49/07, Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego. Sąd Okręgowy zważył, że prawidłowe rozstrzygnięcie każdej sprawy uzależnione jest od spełnienia przez Sąd dwóch obowiązków procesowych, tj. przeprowadzenia postępowania dowodowego w sposób określony przepisami procesowymi oraz dokonania wszechstronnej oceny całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Przy czym rozstrzygnięcie to winno również znajdować oparcie w przepisach prawa materialnego adekwatnych do poczynionych ustaleń faktycznych. Rozpoznanie zarzutów apelacji winno w pierwszej kolejności dotyczyć zarzutów naruszenia prawa procesowego oraz tych, odnoszących się do ustaleń faktycznych w sprawie, albowiem jedynie w niewadliwie ustalonym stanie faktycznym możliwa jest ocena stosowania przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego.

Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Oznacza to, że ustalone w toku postępowania fakty powinny być brane pod uwagę przy ocenie dowodów, natomiast tok rozumowania sądu, wskazujący na sposób rozpatrywania kwestii dowodowych powinien znaleźć odzwierciedlenie w motywach wyroku. Przepis ten stanowi wyraz zasady swobodnej oceny dowodów, którą rozumie się jako wybór, co do określonych środków dowodowych oraz sposobu ich przeprowadzenia. Ramy swobodnej oceny dowodów są wyznaczone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc i wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98). Zarzut przekroczenia swobodnej oceny dowodów, skutkującej błędnymi ustaleniami faktycznymi, może być skuteczny tylko wtedy, gdy skarżący wykaże przekroczenie swobody sędziowskiej w zakresie powyższych kryteriów (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 kwietnia 2015r., I ACa 1501/14). Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania, iż Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji, i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania Sądu I instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzut dotyczący dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów dokonanych i przez to naruszenia dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. okazał się uzasadniony.

Sąd Rejonowy niewłaściwie bowiem ocenił materiał dowodowy, a zwłaszcza uchwały w przedmiocie powołania i odwołania powoda, a także pisma dotyczące stosunku pracy powoda. Sąd Rejonowy nie zwrócił uwagi na fakt, że samo sformułowanie w uchwale z dnia 28 maja 2008 roku o powołaniu powoda na stanowisko dyrektora bez wskazania podstawy prawnej (kodeks pracy czy też ustawa o charakterze legis specialis ) nie może przesądzać o powołaniu go na czas nieokreślony i możliwości odwołania zgodnie z art. 70 kp.

W ramach apelacji pełnej Sąd Okręgowy dokonał ponownej analizy materiału dowodowego zgromadzonego przez Sąd Rejonowy, w szczególności uchwał Zarządu Powiatu dotyczących powoda, pism kierowanych do powoda, jego pism kierowanych do Starosty oraz wyniku audytu przeprowadzonego przez (...), a mianowicie:

Jak wynika z uchwały z dnia 28 maja 2008 roku powód został powołany na stanowisko dyrektora z dniem 28 maja 2008 roku. W uchwale tej nie wskazano okresu powołania, jej wykonanie powierzono Staroście Powiatu. W umowie zawartej przez Starostę z powodem w dniu 28 maja 2010 roku wskazano, że umowa zawarta jest na czas określony do 31 grudnia 2010 roku i może być rozwiązana za 2-tygodniowym wypowiedzeniem. Czas określony na jaki miała obowiązywać umowa był więc sprzeczny z dyspozycją art. 44a ust. 7 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, który przewidywał okres powołania na 6 lat z możliwością przedłużenia do lat 8. Jak wynika z pisma Starosty Powiatu świadka K. K. (1) z dnia 9 października 2008 roku (Porozumienie zmieniające warunki umowy o pracę) wynagrodzenie powoda ustalono na kwotę 9.600 zł. Kolejnym pismem z dnia 6 stycznia 2011 roku w nawiązaniu do uchwały z dnia 28 maja 2008 roku Starosta ustalił dla powoda wynagrodzenie na stanowisku dyrektora w kwocie 11.000 zł. Nie ulega wątpliwości w świetle materiału dowodowego zgromadzonego przez Sąd Rejonowy, że powód już w dniu 19 stycznia 2011 roku domagał się zawarcia umowy o pracę przez Zarząd Powiatu zgodnie z przepisami o samorządzie powiatowym oraz zgodnie z wymogami określonymi w art. 29 kp. Trafny jest więc zarzut apelacji, że Sąd Rejonowy nieprawidłowo ustalił, jakoby powód nie domagał się zawarcia z nim umowy o pracę. Wynika to choćby z końcowego fragmentu uzasadnienia pisma powoda z dnia 19 stycznia 2011 roku.

Na podstawie pisma z dnia 26 maja 2014 roku skierowanego do Dyrektora przez audytora wewnętrznego po sporządzeniu sprawozdania finansowego przez spółkę (...) Sąd Okręgowy ustalił ponadto, że zasygnalizowano konieczność jak najszybszego wyeliminowania nieprawidłowości w postaci braku zawarcia od dnia 31 grudnia 2010 roku umowy o pracę z powodem. Pismo to, zdaniem Sądu Okręgowego, nie powinno być kierowane do powoda, bowiem on sam nie mógł wyeliminować nieprawidłowości dotyczącej jego stosunku pracy. Na to sprawozdanie powołał się powód w piśmie z dnia 12 czerwca 2014 roku kierowanego do Starosty. W odpowiedzi Starosta wskazał (w ocenie Sądu Okręgowego nieprawidłowo w niniejszej sprawie), że co do zasady powołanie na podstawie art. 68 §1 kp następuje na czas nieokreślony. Starosta nie odniósł się natomiast do faktu powołania powoda na innej podstawie prawnej, a mianowicie wskazanego wyżej przepisu art. 44a ust. 7 Ustawy o zakładach opieki zdrowotnej z dnia 30 sierpnia 1991 r. (Dz.U. Nr 91, poz. 408) obowiązującej w maju 2008 roku. Przepis ten stanowił, że stosunek pracy z kandydatem wybranym na stanowisko określone w ust. 1 nawiązuje się na 6 lat. Okres ten może być przedłużony do 8 lat, jeżeli do osiągnięcia wieku emerytalnego pracownikowi brakuje nie więcej niż 2 lata. Jak wynikało z art. 44 ust. 4 ustawy podmiot, który utworzył publiczny zakład opieki zdrowotnej, nawiązuje z kierownikiem tego zakładu stosunek pracy na podstawie powołania lub umowy o pracę albo zawiera z nim umowę cywilnoprawną.

Jak wynika ponadto z art. 49 ust. 1 pkt. 1 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. Nr 112, poz. 654) wskazano, że w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą przeprowadza się konkurs na stanowisko kierownika, zgodnie zaś z ust. 6 tego przepisu z kandydatem na stanowisko określone w ust. 1, wybranym w drodze konkursu (…) nawiązuje się stosunek pracy albo zawiera umowę cywilnoprawną na 6 lat. Okres ten może być przedłużony do 8 lat, jeżeli do osiągnięcia wieku emerytalnego pracownikowi brakuje nie więcej niż 2 lata. Skoro ustawa co do tego przepisu weszła w życie z dniem 1 lipca 2011 roku z powodem po tej właśnie dacie powinien być nawiązany stosunek pracy. Nie została bezspornie zawarta z powodem umowa cywilnoprawna, ani kontrakt menadżerski.

Na podstawie akt sprawy i wskazanych wyżej pism Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że skoro wykonując uchwałę z dnia 28 maja 2008 roku Starosta zawarł z powodem umowę o pracę na czas określony do dnia 31 grudnia 2010 roku bez powołania się na tę właśnie uchwałę – umowa o pracę uległa rozwiązaniu z mocy prawa. Skoro była kontynuowana, co jest bezsporne w niniejszej sprawie, o czym świadczą choćby pisma ustalające nową wysokość wynagrodzenia, trafny jest zarzut apelacyjny naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że same uchwały Zarządu Powiatu z dnia 28 maja 2008 roku oraz z dnia 30 kwietnia 2015 roku przesądzają o zawarciu z powodem umowy o pracę na czas nieokreślony na podstawie powołania.

Trafnie także wskazuje skarżący w swojej apelacji, że zgodnie z obowiązującym przepisem art. 44a ust. 7 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej stosunek pracy z powodem został nawiązany na podstawie powołania na czas określony 6 lat. Zdaniem Sądu Okręgowego powołanie to nie mogło więc być obowiązujące na czas nieokreślony, także po upływie 6 lat czyli po dniu 28 maja 2014 roku. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku stwierdził przy tym, że powód został powołany na okres 6 lat. Skoro po tej dacie zakres czynności powoda nie uległ zmianie, pracodawca realizował dotychczasowe obowiązki wobec powoda poprzez dopuszczenie go do pracy i wypłacanie powodowi wynagrodzenia, a powód świadczył pracę należy przyjąć, że w istocie między stronami doszło do kontynuowania stosunku pracy na podstawie umowy o pracę. Umowa o pracę może być w odróżnieniu od stosunku pracy z powołania zawarta w sposób dorozumiany. W ocenie Sądu Okręgowego nie można więc twierdzić, że przez okres po dniu 28 maja 2014 roku, po upływie 6-letniego ustawowego terminu trwania stosunku pracy z powołania powód nie świadczył pracy na podstawie umowy o pracę. Zdaniem Sądu Okręgowego uchwała Zarządu Powiatu z dnia 30 kwietnia 2015 roku stanowiła dla Starosty impuls do wypowiedzenia powodowi umowy o pracę z konsekwencjami wynikającym z art. 30 § 4 kp co do obowiązku wskazania przyczyny wypowiedzenia. Trafnie wywodził powód w toku postępowania przed Sądem Rejonowym, że uchwała z dnia 30 kwietnia 2015 roku nie stanowiła oświadczenia woli w zakresie wypowiedzenia umowy o pracę.

Sąd Okręgowy zważył ponadto, co następuje: wniosek apelacyjny w pkt. 1 a) dotyczył „uwzględnienia powództwa w całości”. Na rozprawie w dniu 16 lutego 2016 roku pełnomocnik powoda domagał się uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrócenia powoda do pracy oraz zasądzenie kosztów postępowania. W piśmie z dnia 22 lutego 2016 roku (głos do protokołu) pełnomocnik powoda nie wskazał, jakie to „roszczenia powoda są w pełni uzasadnione”. Na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik powoda na pytanie Sądu stwierdził, że wnosi o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne i potwierdził taki wniosek na zapytanie Sądu czy opiera to na dyspozycji art. 45 kp § 1 kp. Sąd Okręgowy wskazuje, że w myśl art. 45 § 1 kp nie było możliwe uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, skoro stosunek pracy powoda uległ już rozwiązaniu po upływie okresu wypowiedzenia. Biorąc natomiast pod uwagę niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę (brak podania przyczyny wypowiedzenia i rozwiązanie umowy o pracę w okresie ochronnym przewidzianym w art. 39 kp) Sąd Okręgowy zasądził na rzecz powoda od strony pozwanej odszkodowanie w kwocie wskazanej w pkt. 1 sentencji wyroku biorąc pod uwagę zaświadczenie z karty 113 akt sprawy oraz art. 47 ¹ kp. Sąd oddalił natomiast powództwo o przywrócenie do pracy w oparciu o przepis art. 45 § 2 kp zgodnie z którym, Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika przywrócenia do pracy jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że sytuacja kadrowa zaistniała po dniu 31 lipca 2015 roku i obsadzenie stanowiska dyrektora przez nową osobę po rozwiązaniu umowy o pracę z powodem powodują niecelowość przywrócenia powoda na uprzednio zajmowane stanowisko. Sąd miał także na uwadze, że od co najmniej dnia 30 listopada 2015 roku (data podpisania pełnomocnictwa dla radcy prawnego) strona pozwana jest kierowana przez dyrektora J. K., co przed ogłoszeniem wyroku zostało sprawdzone przez Sąd Okręgowy w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i zasądził od (...) Centrum Medycznego w N. na rzecz powoda Z. K. kwotę 39.600 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z przepisami prawa rozwiązanie umowy o pracę oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

Stosownie do wyniku postępowania Sąd Okręgowy na podstawie art. 98 k.p.c. zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za I instancję ( § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu), kwotę 8.600 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w obu instancjach (uiszczona opłata od pozwu oraz opłata od apelacji), ponadto kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej na podstawie § 10 ust.1 pkt.1) w zw. z § 9 ust.1 pkt.1) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U 2015.1084 w brzmieniu obowiązującym przed dniem 26 października 2016 roku).

SSO Anna Kozłowska-Czabańska SSO Włodzimierz Czechowicz SSO Lucyna Łaciak

Z./ (...)