Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lipca 2024 r.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Renata Gąsior

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 lipca 2024 r. w Warszawie

sprawy G. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o zasiłek chorobowy

na skutek apelacji wniesionej przez organ rentowy

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 lutego 2024 roku sygn. akt VI U 63/23

oddala apelację.

Sędzia Renata Gąsior

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 lutego 2024 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, orzekając w sprawie G. K., o sygn. akt VI U 63/23 przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., nr (...) z dnia 18 stycznia 2021 r. w ten sposób, że przyznał odwołującemu G. K. prawo do zasiłku chorobowego od 23 stycznia 2020 r. do 10 marca 2020 r.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

G. K. pozostawał niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 9 grudnia 2019 r. do 7 stycznia 2020 r. w szczególności w dniach 9 grudnia do 11 grudnia przebywał w szpitalu. W dniu 20 grudnia 2019 r. złożył w ZUS zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3b, do którego dołączył zaświadczenie lekarskie (...) (dowód: ZUS Z-3b z 20.12.2019 r. wraz z zaświadczeniem - w aktach ZUS).

Była to pierwsza niezdolność do pracy odwołującego w trakcie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, podczas której skorzystał z prawa do zasiłku chorobowego (dowód: zeznania odwołującego k. 138 oraz e-protokół).

(...) Z-3b, z którego wówczas skorzystał G. K., na wstępie był opatrzony adnotacją, by przed jego wypełnieniem zapoznać się w pouczeniem. Pouczenia, które znajdowały się na końcu druku, zawierały w szczególności zdanie, że „zaświadczenia płatnika składek nie składa się w przypadku kolejnego zaświadczenia lekarskiego za okres nieprzerwanej niezdolności od pracy” (ZUS Z-3b z 20.12.2019 r. - w aktach ZUS).

Powyżej wymienionym okresie odwołujący nieprzerwanie pozostawał niezdolny do pracy od 8 stycznia 2020 r. do 22 stycznia 2020 r. Za ten okres otrzymał zasiłek chorobowy na podstawie skierowanego do ZUS zaświadczenia lekarskiego (...) (zaświadczenie ZUS ZLA - w aktach ZUS).

Odwołujący oraz jego żona, która pomagała mu w sprawach księgowych, uważali, że w przypadku ciągłości zwolnień lekarskich, wystawianych przez lekarza, które były wystawiane elektronicznie i trafiały do ZUS, nie ma potrzeby składania dodatkowych deklaracji (dowód: zeznania odwołującego k. 26-27 oraz e-protokół; zeznania świadka M. K. k. 27-29).

Kolejne zwolnienia lekarskie bez przerw, tj. w ciągłości niezdolności do pracy z powodu choroby, dotyczyły okresów 23 stycznia 2020 r. do 5 lutego 2020 r. ( (...)), 6 lutego 2020 r. do 21 lutego 2020 r. ( (...)), 22 lutego 2020 r. do 10 marca 2020 r. ( (...)) (zestawienie zaświadczeń w aktach ZUS). Powyższe zwolnienia były wysyłane elektronicznie do ZUS (bezsporne).

Wypłata świadczenia za okres od 11 grudnia 2019 r. do 22 stycznia 2020 r. nastąpiła 10 lutego 2020 r. Była ona jednak poprzedzona wpierw odmową wypłaty świadczenia za ten okres decyzją z dnia 17 stycznia 2020 r., wyjaśnieniami co prawidłowości opłacania składek i w końcu decyzją zmieniająca i przyznającą świadczenie z dnia 4 lutego 2020 r. (karta zasiłkowa - w aktach ZUS, decyzja z 17.01.2020 r. - k. 55; pismo ZUS z 27.01.2020 r. - k. 53; decyzja z 4.02.2020 - k. 52).

Początkowo odwołujący myślał, że druga cześć świadczenia zostanie mu wypłacona. Kontakt z ZUS był wówczas ograniczony z uwagi na pandemię. Dopiero po informacji telefonicznej z ZUS, że nie został złożony wniosek o świadczenie, odwołujący wraz z żoną zorientowali się, że jest inna przyczyna braku wypłaty świadczenia niż tylko opóźnienie po stronie Zakładu (dowód: zeznania odwołującego k. 26-27 oraz e-protokół; zeznania świadka M. K. k. 27-29).

We wniosku z dnia 23 grudnia 2020 r. (data prezentaty ZUS) o wypłatę zasiłku ubezpieczony podał, że po zabiegu chirurgicznym musiał pozostawać w domu z uwagi na to, że znajdował się w grupie ryzyka. W dniu 12 marca 2020 r. ogłoszono narodową kwarantannę. Nie dziwiło go opóźnienie w wypłacie zasiłku, w związku z dodatkową pracą ZUS w okresie pandemii. Dopiero telefon od pracownika ZUS w grudniu (kilka dni przed złożeniem wniosku) uświadomił mu przyczynę niewypłacenia świadczenia. Do wniosku dołączył zaświadczenie płatnika składek Z-3b, ze wskazaniem, że ubezpieczony występuje o zasiłek chorobowy za okres 23.01-05.02.2020 (...); 06.02.-21.02.2020 (...); 22.02-10.03.2020 (...) (wniosek w aktach ZUS).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów, zeznań świadka oraz przesłuchania odwołującego. Powyższe dowody nie budziły zastrzeżeń. W szczególności zeznania świadka i odwołującego korespondowały zez sobą, były logiczne, przekonujące i znajdowały potwierdzenie w dowodach z dokumentów.

Dokonując analizy prawnej, Sąd Rejonowy zważył, że w myśl art. 67 ust. 1 ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego, wyrównawczego, macierzyńskiego oraz opiekuńczego przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. Jeżeli niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia (ust. 3).

Wystąpienie przeszkody uniemożliwiającej złożenie wniosku o wypłatę zasiłku, o której mowa w ust. 3, rozpatrywać należy indywidualnie. Okoliczności faktyczne danej sprawy muszą wskazywać na zaistnienie okoliczności, które wyłączyły możliwość zgłoszenia roszczenia o wypłatę zasiłku w ciągu 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. Dokonując ustalenia, czy dana przyczyna miała taki charakter, należy wykazać, z jednej strony, faktyczną niemożność dopełnienia czynności w ustawowo określonym czasie, a z drugiej, brak zawinienia osoby mającej tę czynność wykonać. Tym samym przeszkody te mogą być różnej natury, przykładowo mogą to być przeszkody bezpośrednio związane z osobą uprawnioną, choć od niej niezależne (uwarunkowane stanem zdrowia, pobytem w szpitalu) lub nie (Karolina Stopka, Świadczenie pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz do art. 67. Lex).

Zgodnie z art. 61b ust. 2 pkt 2 ustawy zasiłkowej postępowanie w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego lub zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny wszczyna się jeżeli płatnikiem zasiłku jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych - na podstawie wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6, zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7, albo wniosku, o którym mowa w ust. 1, przekazanych przez ubezpieczonego albo płatnika składek upoważnionego przez ubezpieczonego.

Stosownie do art. 6lb ust. 2 pkt 2 ustawy zasiłkowej, w przypadku, gdy płatnikiem zasiłku chorobowego jest ZUS postępowanie w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego wszczyna się na podstawie wydruku elektronicznego zaświadczenia lekarskiego, zaświadczenia lekarskiego wydrukowanego z systemu teleinformatycznego albo wniosku o zasiłek chorobowy, przekazanych przez ubezpieczonego albo płatnika składek upoważnionego przez ubezpieczonego.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że z wyżej przywołanego przepisu ustawy zasiłkowej wynika więc, że postępowanie w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego nie jest wszczynane przez ZUS z urzędu, ale na wniosek ubezpieczonego lub płatnika składek upoważnionego przez ubezpieczonego. Przedsiębiorca, którym otrzymał elektroniczne zwolnienie lekarskie, które zostało przekazane do ZUS, w celu otrzymania zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy stwierdzony tym zwolnieniem musi więc złożyć wniosek o jego przyznanie i wypłatę. W przypadku przedsiębiorcy, który otrzymał pierwsze elektronicznej zwolnienie lekarskie (e - (...)) ZUS jako wniosek o zasiłek chorobowy traktuje się złożone przez niego w ZUS zaświadczenie płatnika składek na druku Z-3b. Natomiast w przypadku przedsiębiorcy, który otrzymuje kolejne elektroniczne zwolnienie lekarskie (e - (...)) ZUS jako wniosek o zasiłek chorobowy traktuje się złożone w ZUS zaświadczenie płatnika składek na druku Z-3b, wniosek o zasiłek chorobowy na druku (...)53 albo wydruk elektronicznego zaświadczenia lekarskiego. Wystarczy złożenie jednego z tych dokumentów, aby zostało zainicjowane w ZUS postępowanie administracyjne w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd Rejonowy stwierdził, że przedsiębiorca, który otrzymał kolejny elektroniczne zwolnienie lekarskie (e - (...)) za nieprzerwany okres niezdolności do pracy musi złożyć w ZUS wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy stwierdzony tym zwolnieniem. Jako taki wniosek traktuje się zaświadczenie płatnika składek na druku Z-3b, wniosek o zasiłek chorobowy na druku (...)53 bądź wydruk elektronicznego zaświadczenia lekarskiego.

Sąd Rejonowy podkreślił, że nie można nie zauważyć, że sytuacja osób prowadzących działalność gospodarczą jest kształtowana mniej korzystnie w porównaniu do osób posiadających status pracownika, w przypadku których do wypłaty zasiłku chorobowego wystarczające jest przedstawienie elektronicznego zwolnienia lekarskiego. Przepis art. 6lb ust. 2 ppkt 2 wymaga bowiem od przedsiębiorcy przedstawienia w formie papierowej wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6, zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7, albo wniosku, o którym mowa w ust. 1, w przypadku, gdy płatnikiem zasiłku jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach dnia z dnia 28 listopada 2019 r., sygn. akt IV Ua 11/19 (Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych) wskazano np. na nieprawidłową interpretację przez profesjonalnego księgowego (obsługującego przedsiębiorcę) przepisów co do braku konieczności składania kolejnych wniosków w przypadku nieprzerwanego kontynuowania zwolnień lekarskich. Sąd ten podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji, że niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło z przyczyn niezależnych, o których mowa w art. 67 ustawy zasiłkowej.

Sąd Rejonowy odniósł się do wyroku z dnia 1 czerwca 2023 r., sygn. akt VIII Ua 65/22, Sąd Okręgowy w Łodzi zakwestionował obiektywne przeszkody uniemożliwiające ubezpieczonemu zgłoszenie roszczenia w terminie. W sprawie tej nastąpiło wystawienie wadliwego zwolnienia w formie elektronicznej - czego wnioskodawca nie miał świadomości. Sąd Okręgowy wskazał, że nie blokowało to ubezpieczonemu w żaden sposób wystąpienia o oświadczenie. Wystawienia niewadliwego zwolnienia nie można utożsamiać z wnioskiem o zasiłek chorobowy. Zwolnienie to musi zostać ujawnione we wniosku. Posiadanie zwolnienia jest konieczne jednak nie wystarczające dla uzyskania świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Sąd Okręgowy podkreślił, że wnioskodawca miał pełną świadomość tego, iż warunkiem wypłaty zasiłku chorobowego jest nie tylko przedłożenie w ZUS stosownego zwolnienia lekarskiego, ale także wystąpienie z wnioskiem w tym przedmiocie. Wnioskodawca składał bowiem takie wnioski już za wcześniejsze okresy niezdolności do wykonywania działalności gospodarczej dołączając do nich wydrukowane zwolnienia lekarskie. Sytuacja ta nie uległa żadnym zmianom po tym jak wprowadzono zwolnienia elektroniczne. Tego, co wykazało przeprowadzone przez Sąd Okręgowy dowodowe postępowanie uzupełniające, ubezpieczony też był świadomy.

Sąd Rejonowy skonstatował, że powyższe przykłady z orzecznictwa wskazują, że przeszkody, o których mowa w art. 67 ust. 3 ustawy zasiłkowej mogą być różnej natury i muszą być oceniane indywidualnie. W niniejszej sprawie Sąd wziął pod uwagę, że ubezpieczony G. K. w grudniu 2019 r. pierwszy raz w trakcie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wystąpił o świadczenie z ubezpieczenia chorobowego. Nie miał zatem doświadczenia z przeszłości jakie wymogi należy spełnić dla otrzymania świadczenia, w szczególności za dalsze okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy. Należy dostrzec, że przepisy regulujące powyższe zagadnienie dla osoby nieobeznanej mogą nasuwać wątpliwości interpretacyjny czy też prowadzić do błędnej interpretacji, w szczególności, jeżeli strona zostanie ku niej ukierunkowana. W tym kontekście Sąd wziął również pod uwagę nieprecyzyjne pouczenie znajdujące się na druku ZUS Z-3b, którym wówczas posłużył się odwołujący, co do braku konieczności składania kolejnego zaświadczenia płatnika składek w przypadku kolejnego zaświadczenia lekarskiego za okres nieprzerwanej niezdolności do pracy. Odwołujący pozostawał w błędnym, ale usprawiedliwionym okolicznościami przekonaniu, że wystarczające będzie przesyłanie przez lekarza w wersji elektronicznej do ZUS zaświadczenia o niezdolności do pracy. Aktualnie dostępny na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych formularz Z-3b (wydruk dołączono do akt k. 136-137) w sposób istotny różni się od opisanego powyżej odnośnie do zamieszczonych w nim pouczeń. Odwołujący pozostawał w usprawiedliwionym przekonaniu, że „druga cześć” - jak to określał - świadczenia zostanie mu wypłacona, a opóźnienie ma związek z pandemią, co też ograniczało kontakt z ZUS. Wypada jeszcze zauważyć, że wypłata zasiłek za okres od 9 grudnia 2019 r., tj. za pierwszy okres zwolnienia była również opóźniona (z uwagi na kwestionowanie przez ZUS prawidłowości składek).

W tych okolicznościach sprawy Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej (art. 67 ust. 3 ustawy zasiłkowej). Przeszkoda ustała z chwilą uzyskania przez odwołującego informacji telefonicznej, że nie złożył odpowiednie wniosku. W konsekwencji w dacie złożenia wniosku 23 grudnia 2020 r. roszczenie o wypłatę zasiłku za okres od 23 stycznia 2020 r. do 10 marca 2020 r. nie było przedawnione.

Ze względu na powyższe rozważania, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję. (wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. akt VI U 63/23 z dnia 6 lutego 2024 r. z uzasadnieniem – k.141 a.s., k. 145-150).

Apelację od ww. wyroku w dniu 25 marca 2024 r. wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , zaskarżając wyrok Sądu I instancji w całości i zarzucając mu:

- naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, w wyniku czego Sąd oparł ustalenia faktyczne i dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego oraz jego żony w zakresie przyczyn usprawiedliwiających złożenie wniosku o zasiłek po upływie ustawowego terminu;

- naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez nieprawidłową wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 67 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2021 r., poz. 1133), dalej jako ustawa zasiłkowa, wobec przyjęcia, że niezgłoszenie wniosku o wypłatę zasiłku chorobowego nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego.

Na podstawie tak wyprowadzonych zarzutów wniesiono o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania G. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 18 stycznia 2020 r., nr (...), zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania za I i II instancję. Jednocześnie na zasadzie art. 374 k.p.c. wniesiono o rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym.

W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy wskazał, że decyzją z dnia 18.01.2021 r., znak: 450000/603/2020/ZAS organ rentowy odmówił G. K. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 23.01.2020 r. do 10.03.2020 r.

Organ rentowy scharakteryzował, że wyrokiem z dnia 6.02.2024 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do zasiłku chorobowego za okres od 23.01.2020 r. do 10.03.2020 r.

Organ rentowy wspomniał, że w ramach ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy wskazał, że G. K. pozostawał niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od 9.12.2019 r. do 7.01.2020 r. w dniach 9-11.12 przebywał w szpitalu. W dniu 20.12.2019 r. złożył w organie rentowym zaświadczenie płatnika składek (na druku ZUS Z-3b), do którego dołączył zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA. Była to pierwsza niezdolność do pracy ubezpieczonego w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej, podczas której skorzystał z prawa do zasiłku chorobowego. Druk ZUS Z-3b, z którego skorzystał G. K. na wstępie był opatrzony adnotacją, by przed jego wypełnieniem zapoznać się z pouczeniem. Pouczenia znajdujące się na końcu druku zawierały w szczególności zdanie, że „zaświadczenia płatnika składek nie składa się w przypadku kolejnego zaświadczenia lekarskiego za okres nieprzerwanej niezdolności do pracy". Po okresie od 9.12.2019 r. do 7.01.2020 r., G. K. pozostawał nieprzerwanie niezdolny do pracy od 8.01.2020 r. do 22.01.2020 r. Za ten okres otrzymał zasiłek chorobowy na podstawie skierowanego do ZUS zaświadczenia lekarskiego. Odwołujący oraz jego żona, która pomagała mu w sprawach księgowych uważali, że w przypadku ciągłości zwolnień lekarskich wystawianych przez lekarza, które były wystawiane elektronicznie i trafiały do ZUS, nie było potrzeby składania dodatkowych deklaracji. Kolejne zwolnienia lekarskie w ciągłości niezdolności do pracy dotyczyły okresów od 23.01.2020 r. do 5.02.2020 r., od 6.02.2020 r. do 21.02.2020 r., od 22.02.2020 r. do 10 marca 2020 r. Powyższe zwolnienia były wysyłane elektronicznie do ZUS. Wypłata świadczenia za okres od 11.12.2019 r. do 22.01.2020 r. nastąpiła 10.02.2020 r. Była ona jednak poprzedzona decyzją odmowną z dnia 17.01.2020 r. i decyzją zmieniającą przyznającą świadczenie z dnia 4.02.2020 r. Początkowo odwołujący był przekonany, że druga część świadczenia zostanie mu wypłacona. Kontakt z ZUS był ograniczony przez pandemię. Dopiero po informacji telefonicznej z ZUS, odnośnie do tego, że nie został złożony wniosek o świadczenie, w dniu 23.12.2020 r. złożył przedmiotowy wniosek, w którym podał, że po zabiegu chirurgicznym musiał pozostawać w domu, gdyż znajdował się w grupie ryzyka. W dniu 12.03.2020 r. ogłoszono narodową kwarantannę, dlatego ubezpieczonego nie dziwiło opóźnienie w wypłacie zasiłku, w związku z dodatkową pracą ZUS w okresie pandemii. Dopiero informacja telefoniczna od pracownika ZUS w grudniu - kilka dni przed złożeniem wniosku - uświadomiła mu przyczynę niewypłacenia świadczenia. Do wniosku odwołujący dołączył zaświadczenie Z-3b ze wskazaniem, że występuje o zasiłek chorobowy za okres 23.01.2020 r. - 05.02.2020 r., 06.02.2020 r. – 21.02.2020 r., 22.02.2020 r. – 10.03.2020 r.

Stan faktyczny sprawy Sąd Rejonowy ustalił na podstawie zeznań świadka i ubezpieczonego oraz na podstawie dowodów z dokumentów. Na gruncie art. 67 ust. 3 w zw. z art. 61b ust. 2 pkt 2 ustawy zasiłkowej, Sąd stwierdził, że ubezpieczony pierwszy raz w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej wystąpił o świadczenie z ubezpieczenia chorobowego. Nie miał zatem doświadczenia z przeszłości, jakie wymogi należy spełnić, aby otrzymać świadczenie, zwłaszcza za dalsze okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy. Sąd wskazał ponadto, że przepisy dotyczące tej materii nasuwają wątpliwości interpretacyjne, bądź prowadzą do błędnej interpretacji, w szczególności, gdy strona zostanie ku niej ukierunkowana. Sąd Rejonowy wziął także pod uwagę nieprecyzyjne pouczenie znajdujące się na druku ZUS Z-3b, którym posłużył się ubezpieczony (różni się od aktualnie obowiązującego formularza odnośnie do zamieszczonych w nim pouczeń). Odwołujący pozostawał w usprawiedliwionym zdaniem Sądu przekonaniu, że sporna część świadczenia zostanie mu wypłacona, a opóźnienie to ma związek z pandemią. W ocenie Sądu Rejonowego przeszkoda ustała z chwilą uzyskania przez odwołującego informacji telefonicznej, że nie złożył odpowiedniego wniosku.

W ocenie organu rentowego z powyższym rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego nie sposób się zgodzić. Istota sporu sprowadza się do zagadnienia przedawnienia. Prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego nabywa się co do zasady z mocy prawa, decyzja organu rentowego ma zatem charakter deklaratoryjny, gdyż stwierdza zajście określonej sytuacji o spełnienie warunków nabycia prawa do świadczenia. Prawo do wypłaty zasiłku jest jednak uprawnieniem podlegającym przedawnieniu. Zgodnie z art. 67 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który dane świadczenie przysługiwało. Wypłata zasiłku nie może nastąpić, jeśli doszło do przedawnienia roszczenia. Zgodnie z ust. 3 tego przepisu, jeśli niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia.

W niniejszej sprawie 6 miesięczny termin przedawnienia odnośnie do realizacji uprawnienia do wypłaty zasiłku liczony być powinien od 10 marca 2020 r., upłynął zatem 10 września 2020 r.

Odwołujący twierdził, że on i jego żona, która pomagała mu w sprawach księgowych uważali, że w przypadku ciągłości zwolnień lekarskich wystawianych elektronicznie przez lekarza, nie ma potrzeby składania dodatkowych deklaracji i wniosków.

Organ rentowy zajął stanowisko, że powyższa okoliczność w powiązaniu z faktem, że odwołujący pierwszorazowo w toku prowadzonej działalności gospodarczej korzystał ze zwolnienia lekarskiego nie stanowi wystarczającej przyczyny usprawiedliwiającej niedochowanie terminu w złożeniu wniosku o świadczenie.

Organ rentowy nadmienił, że w przypadku braku pewności ci do sposobu postępowania, gdy ubezpieczony pierwszy raz korzystał w ramach działalności gospodarczej ze zwolnienia lekarskiego i zasiłku chorobowego, powinien on w pierwszej kolejności skontaktować się telefonicznie z pracownikiem ZUS, ewentualnie przesłać wiadomość mailową w tej sprawie, bądź wiadomość na ZUS PUE (konto na tej platformie odwołujący jako przedsiębiorca ma obowiązek posiadać), aby uzyskać stosowne informacje w tym zakresie. Podjęcie takich działań wymagało od odwołującego - jako przedsiębiorcy będącego profesjonalnym uczestnikiem obrotu gospodarczego - zachowania zasad należytej staranności w dbałości o własne istotne życiowo sprawy.

Organ rentowy podniósł, że fakt trwającej w 2020 r. pandemii C.-19, jak i obowiązującej od 12.03.2020 r. kwarantanny - do czego odniósł się także Sąd Rejonowy nie usprawiedliwia także postępowania odwołującego. Fakt, że był on wówczas po zabiegu chirurgicznym i miał zalecenie, aby pozostawać w domu nie oznaczał, że nie mógł podjąć kontaktu z organem rentowym w innej formie niż osobista - telefonicznej, mailowej lub elektronicznej, o czym była już mowa powyżej.

Organ rentowy podkreślił również, że G. K. występując o zasiłek chorobowy za okres pierwszej niezdolności do pracy od 9.12.2019 r. do 7.01.2020 r. złożył stosowny wniosek na druku ZUS Z-3b, do którego dołączył zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA. W przypadku kolejnego w ciągłości okresu niezdolności od 8.01.2020 r. do 22.01.2020 r., za który G. K. otrzymał zasiłek chorobowy, skierował on do organu rentowego zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA, co także odpowiada wymogom z art. 61b ust. 2 pkt 2 ustawy zasiłkowej. Powyższe prowadzi do wniosku, że odwołujący prawidłowo wystąpił o zasiłek chorobowy za kolejny okres niezdolności, nie było zatem realnych przeszkód dla zachowania takiego samego sposobu złożenia wniosku o wypłatę zasiłku za sporny okres od 23.01.2020 r. do 10.03.2020 r. Odmienne zachowanie odwołującego – z powołaniem się na błędne przekonanie i nieznajomość wymogów dla otrzymania świadczenia, nie może usprawiedliwiać niezachowania ustawowego terminu do złożenia wniosku o zasiłek.

Organ rentowy podniósł, że Sąd Rejonowy odwołał się także do niejasnej i nasuwającej wątpliwości interpretacyjne wykładni przepisów dotyczących wypłaty zasiłku chorobowego, tj. art. 61b ust. 2 pkt 2 ustawy zasiłkowej. Organ rentowy w tym zakresie za konieczne uznał zauważenie, że powyższa regulacja od daty wejścia w życie, tj. 01.01.2016 r. nie ulegała znacznym nowelizacjom. Treść przepisu, wykorzystując wykładnię językową, jest jasna i czytelna. Poza tym sama redakcja treści przepisu nie może usprawiedliwiać zachowania odwołującego. (apelacja, k.155-158 a.s.).

W odpowiedzi na apelację, ubezpieczony wniósł o jej oddalenie w całości i utrzymanie w mocy zaskarżonego nią wyroku (odpowiedź na apelację – k.169-175 a.s.)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. jako niezasadna, podlegała oddaleniu.

Na wstępnie należy wskazać, że w apelacji strona skarżąca zarzuca zarówno naruszenie prawa procesowego art. 233 k.p.c., jak i przepisów prawa materialnego, co wzajemnie się wyklucza. Sąd Okręgowy stoi bowiem na stanowisku, że zarzut naruszenia prawa materialnego w zasadzie można podnosić jedynie wówczas, gdy nie kwestionuje się dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych. Zarzut naruszenia prawa materialnego winien być bowiem odnoszony do określonego stanu faktycznego, który skarżący akceptuje - a do którego to stanu faktycznego wadliwie zastosowano prawo materialne. Naruszenie prawa materialnego, jak wiadomo, może nastąpić bądź poprzez jego błędną wykładnię - czyli poprzez mylne rozumienie treści określonej normy prawnej, albo poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, czyli poprzez błędne uznanie, że do danego ustalonego stanu faktycznego ma zastosowanie dany przepis prawa materialnego, albo też odwrotnie, tzn. przepis, który winien mieć zastosowanie w danym stanie faktycznym - nie został zastosowany (szerzej w tym zakresie por. postanowienie SN z 15 października 2001 r. I UK 102/99; wyrok SN z 5 października 2000 r. 11 CKN 300/00; postanowienie z 28.05.1999, 1 CKN 267/99 Prok. i Pr. 1999/11-12/34; wyrok SN z 19.01.1998, 1 CKN 424/970).

Przechodząc oceny poszczególnych zarzutów apelacyjnych rozpocząć należy od zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Przepis ten stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11.07.2002 r., IV CKN 1218/00, LEX nr 80266). Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z 19.06.2001 r., II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń.

W ocenie Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego jest prawidłowa. Odmienna ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego przedstawiona przez ZUS w złożonej apelacji, a w zasadzie odmienne wnioski wyprowadzone na podstawie tych samych okoliczności, pozostają jedynie w sferze dyskusji i nie są wystarczające do uznania, że Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy przepisów postępowania, a jego ocena jest dowolna.

Sąd Rejonowy odniósł się do wszystkich zgromadzonych w postępowaniu dowodów, zarówno z dokumentów, jak i zeznań świadków oraz z przesłuchania odwołującego. Dokonał analizy tych dowodów i precyzyjnie wskazał przyczyny, dla których uznał ich wiarygodność. Zastosowane przez sąd kryteria oceny nie budzą zastrzeżeń Sądu II instancji, co do ich prawidłowości.

W ocenie Sądu Okręgowego nie są również trafne zarzuty apelującego dotyczące naruszenia prawa materialnego art. 67 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, dalej też ustawa zasiłkowa). Zgodnie z art. 67 ust. 3 ustawy zasiłkowej, roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje (ust. 1). Jeżeli niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia (ust. 3).

Istota zarzutów prezentowanych wobec orzeczenia Sądu I instancji dotyczy tego, czy zachodziły przesłanki faktyczne do zastosowania przepisu art. 67 ust. 3 ustawy zasiłkowej, tzn. czy w n/n sprawie pojawiły się przyczyny niezależne od osoby uprawnionej do zasiłków chorobowych, które stanowiły przeszkodę w zgłoszeniu roszczenia o przyznanie prawa do niego w terminie określonym w art. 67 ust. 1 tej ustawy. Zaskarżony wyrok odpowiada bowiem wskazanemu w jego uzasadnieniu prawu materialnemu i nie narusza żadnego ze wskazanych w apelacji strony pozwanej przepisu tego prawa. Dochodząc do poprawnych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy w konsekwencji dokonał ich prawidłowej subsumcji prawnej. W ocenie Sądu II instancji rozważania prawne poczynione na gruncie badanej sprawy w pełni uwzględniają prawidłowo ustalony stan faktyczny i są trafne.

W ocenie Sądu Okręgowego słusznie Sąd Rejonowy przyjął, że roszczenie ubezpieczonego o wypłatę zasiłków chorobowych za sporny okres nie uległo przedawnieniu. W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu II instancji, w świetle bezbłędnie odtworzonych przez Sąd Rejonowy okoliczności sprawy, zastosowanie znajduje ustęp 3 powołanego artykułu 67 ustawy zasiłkowej. Uzasadnienie prawne przedstawione przez Sąd I instancji jest nie tylko wyczerpujące, ale też przekonujące w jego warstwie argumentacyjnej. Znajduje ona w całości potwierdzenie zarówno w przepisach prawa, jak i doktrynie oraz orzecznictwie sądowym. Sąd II instancji traktując wywody Sądu meriti jako poprawne, pełne i wyczerpujące, uznaje, że jako takie nie wymagają żadnego uzupełnienia i czyni je częścią własnych rozważań, odstępując od ich powielania w tym miejscu. W ocenie Sądu apelacja sprowadza się w tym zakresie wyłącznie do nieskutecznej polemiki z trafnym stanowiskiem Sądu Rejonowego, prezentując odmienną ocenę materiału dowodowego, której Sąd II instancji nie podziela, akceptując stanowisko Sądu I instancji, które traktuje jako własny pogląd w badanej sprawie.

Reasumując, Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną przedstawione przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. W przekonaniu Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy nie dopuścił się zarzucanych mu w apelacji naruszeń prawa procesowego i prawa materialnego. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że ubezpieczony wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy złożył z przekroczeniem terminu przewidzianego w art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednocześnie jednak prawidłowo stwierdził, że wobec tego, że nie złożenie przedmiotowego wniosku nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego, brak jest podstaw do odmowy wypłaty ubezpieczonemu zasiłku chorobowego. Niezasadny jest zarzut apelacji, że Sąd Rejonowy przekroczył granice swobodnej oceny dowodów i na skutek takiej oceny nieprawidłowo ustalił, że w okolicznościach sprawy zachodzą przesłanki do przyznania ubezpieczonemu zasiłku chorobowego. Nie można nie zauważyć, że sytuacja osób prowadzących działalność gospodarczą jest kształtowana mniej korzystnie w porównaniu do osób posiadających status pracownika, w przypadku których do wypłaty zasiłku chorobowego wystarczające jest przedstawienie elektronicznego zwolnienia lekarskiego. Przepis art. 61b ust.2 ppkt 2 wymaga bowiem od przedsiębiorcy przedstawienia w formie papierowej wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust.6, zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust.7, albo wniosku, o którym mowa w ust. 1, w przypadku gdy płatnikiem zasiłku jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy słusznie przyjął, że roszczenie ubezpieczonego o wypłatę zasiłku chorobowego za sporny okres nie uległo przedawnieniu.

W świetle wspomnianej wyżej argumentacji oraz mając na względzie ustalony w sprawie stan faktyczny Sąd Okręgowy podzielił zatem stanowisko Sądu Rejonowego co do stwierdzenia, że odwołującemu przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za okres od 23 stycznia 2020 r. do 10 marca 2020 r.

Z przyczyn wskazanych powyżej, apelacja organu rentowego jako całkowicie chybiona, nie mogła skutkować ani zmianą, ani tym bardziej uchyleniem zaskarżonego wyroku. Podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Sędzia Renata Gąsior