Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

27 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

sprawy z odwołania A. J.

od decyzji Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w W.

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

na skutek apelacji odwołującej się

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

z 8 sierpnia 2023 r., sygn. akt VI U 199/21

oddala apelację.

Sygn. akt VII Ua 78/23

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 8 sierpnia 2023 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe
w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie A. J. od decyzji Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności
w W. z 3 marca 2021 r., nr: (...) (...) (...)

Sąd I instancji ustalił, że Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. orzeczeniem z 8 grudnia 2020 r. nr (...) zaliczył A. J. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności o symbolu przyczyny niepełnosprawności 09-M i 02-P, okresowo od 01 listopada 2020 r. - 23-go roku życia, do 31 grudnia 2023 r. Organ wskazał, że wymaga ona przystosowanego stanowiska pracy, zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie oraz korzystania z systemu środowiskowego wsparcia
w samodzielnej egzystencji.

Orzeczeniem z 3 marca 2021r. nr (...) (...) (...) Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. utrzymał w mocy powyższe orzeczenie.

A. J. w 2000 r. uczestniczyła w wypadku drogowym, w związku z którym doznała urazu czaszkowo-mózgowego z niedowładem połowicznym lewostronnym.
W następstwie urazu, doświadczała napadów padaczkowych. W 2018 r. odwołująca operowana z powodu raka lewej piersi. Po operacji rozpoczęła chemioterapię, hormonoterapię i radioterapię oraz leczenie T.. W 2020 r. odwołująca poddała się operacji usunięcia jajników z powodu podejrzenia nowotworu. Po owariektomii pojawiło się nadciśnienie tętnicze. Przebyta operacja piersi uniemożliwia zastępczą hormonoterapię. Odwołująca choruje na astmę oskrzelową oraz walczy z otyłością. A. J. jest labilna emocjonalnie, doświadcza epizodów depresyjnych, rozpoznano organiczne zaburzenia nastroju. Od czasu wypadku jest pod opieką psychiatry.

Sąd Rejonowy ustalił, że A. J., posiada wykształcenie wyższe ekonomiczne, zatrudniona jest w pełnym wymiarze czasu pracy, w Spółdzielni Pracy na stanowisku pracy biurowej, jako specjalista do spraw ogólnych. Do głównych obowiązków służbowych odwołującej należy obsługa poczty, dbanie o obieg dokumentów. Odwołująca mieszka z mężem, teściową i córką.

Odwołująca jest zdolna do samodzielnej egzystencji, wykonuje czynności samoobsługowe, takie jak ubieranie, wstawanie, mycie, korzystanie z toalety. Samodzielnie przygotowuje posiłki oraz wykonuje podstawowe zakupy. Z powodu stanu zdrowia cięższe prace domowe, w szczególności te wymagające użycia drabiny, sprawiają jej trudność. Od czasu wypadku osłabiona siła mięśniowa lewych kończyn. Odwołująca porusza się samodzielnie, bez utykania, nie potrzebuje wsparcia laski, ani wózka inwalidzkiego. Podczas badania przedmiotowego odwołująca wskazała na doświadczany ból kręgosłupa lędźwiowego, promieniujący do łydek, zaostrzający się w nocy. A. J. codziennie przyjmuje leki na schorzenia, skutki uboczne leczenia onkologicznego. Nadto, zdarzają się jej napady duszności, problemy z nietrzymaniem moczu.

W ocenie biegłego lekarza ortopedy - traumatologa odwołująca jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym z powodu schorzeń oznaczonych symbolem niepełnosprawności 09-M i 02-P, okresowo do 31 grudnia 2023 r. W ocenie biegłego nie zachodzą przesłanki uzyskania prawa do karty parkingowej. Powołany w sprawie lekarz pulmonolog wskazał, że odwołująca jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, okresowo do 31 grudnia 2023 r. W ocenie biegłego nie zachodzą przesłanki uzyskania prawa do karty parkingowej. Biegły lekarz neurolog wskazał, że odwołująca jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym z powodu schorzeń oznaczonych symbolem niepełnosprawności 10-N i 06-E, okresowo do 31 grudnia 2023 r. W ocenie biegłego nie zachodzą przesłanki uzyskania prawa do karty parkingowej. Wnioski zawarte w opinii lekarza onkologa ukazują, iż zaskarżona decyzja jest prawidłowa w pełnym zakresie. Opiniujący lekarz kardiolog wskazał, iż odwołująca jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, okresowo do 31 grudnia 2023 r. Jednocześnie biegły nie sformułował wskazań odnośnie przyznania prawa do karty parkingowej. Z opinii biegłego psychiatry wynika, że odwołująca jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym z powodu schorzeń oznaczonych symbolem niepełnosprawności 02-P, okresowo do 31 grudnia 2024 r. W ocenie biegłego nie zachodzą przesłanki uzyskania prawa do karty parkingowej.

Sąd I instancji wskazał, że odwołująca wnosiła o zaliczenie jej do znacznego stopnia niepełnosprawności na stałe, dodanie symbolu przyczyny niepełnosprawności stanowiącej o astmie, również uwzględniającej leczenie onkologiczne, a także przyznanie jej prawa do uzyskania karty parkingowej.

Zgodnie z art. 4 §2 i §3 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 100 z późn. zm., do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej łub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację. (§4)

Sąd w postępowaniu poszukiwał odpowiedzi na pytanie czy rzeczywisty stan zdrowia odwołującej stanowi przesłankę do zmiany zaskarżonej decyzji. Celem ustalenia powyższego, należało posłużyć się specjalistyczną wiedzą medyczną. Z uwagi na mnogość, jak i przewlekłość chorób na które cierpi odwołująca, sąd celem ustalenia dokładnego stanu jej zdrowia, dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłych z zakresu ortopedii, onkologii, psychiatrii, neurologii, pulmonologii oraz kardiologii. Opinie wydane zostały w oparciu o badanie przedmiotowe odwołującej, dokumentację medyczną przez nią dostarczoną, a także akta sprawy. Powołani w sprawie biegli wszystkich specjalizacji, zgodnie opiniowali zgodność z zaskarżonym orzeczeniem. Żaden z lekarzy nie kwestionował poprawności zaliczenia badanej do niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Wnioski sformułowane we wszystkich opiniach sporządzonych na potrzeby postępowania, przemawiały za brakiem podstaw faktycznych do zmiany orzeczenia, co skutkowało oddaleniem odwołania. Nadto, biegli wskazali na tożsamy okres, wydania orzeczenia o niepełnoprawności, tj. od 1 listopada 2020 r. do 31 grudnia 2023 r.

Dowód z opinii biegłego podlega szczególnej ocenie, bowiem sąd nie dysponując specjalistyczną wiedzą może wyłącznie oceniać logiczność wypowiedzi biegłego. Ocena dowodu z opinii biegłego nie jest dokonywana według kryterium wiarygodności, co oznacza w dosłownym znaczeniu, że sąd nie może „nie dać wiary biegłemu”, odwołując się do wewnętrznego subiektywnego przekonania sędziego, czy też zasad doświadczenia życiowego. Schorzenia badanej uzasadniają zaliczenie jej do umiarkowanego, a nie znacznego, stopnia niepełnosprawności, co też zostało orzeczone w zaskarżonej decyzji. A. J. nie spełnia kryteriów uznania za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym. Znaczny stopień niepełnosprawności, o orzeczenie którego wniosła odwołująca, oznacza naruszenie sprawności organizmu wymagające stałej lub długotrwałej opieki i pomocy osób trzecich w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, co oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokojenie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się samoobsługę, poruszanie, komunikację z otoczeniem. Odwołująca jest osobą zdolną do samodzielnej egzystencji, aktywną zawodowo, ma możliwość wykonywania czynności samoobsługowych bez potrzeby pomocy osób trzecich.

Nadto, sąd I instancji wskazał, że zawarte w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności symbole nie odpowiadają określonym jednostkom chorobowym, a jedynie grupom uszkodzonych narządów. W zaskarżonym orzeczeniu wskazano na symbole przyczyny niepełnosprawności 09-M, tj. choroby układu moczowo-płciowego i 02-P, tj. choroby psychiczne. Sąd nie kwestionuje, iż odwołująca obarczona jest mnogą ilością schorzeń, trudnych objawów chorobowych, w szczególności chorobą onkologiczną wraz z negatywnymi następstwami dwóch przebytych operacji i chemioterapii, zmianami po przebytym urazie głowy, astmą oskrzelową, zaburzeniami depresyjnymi, a także napadami padaczkowymi, skokami ciśnienia, obciążeniem otyłością. Jednakże, niniejsze nie powodują niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, wobec czego nie zostały uwzględnione w przedmiotowym orzeczeniu o niepełnosprawności. Sąd nie znalazł podstaw do rozszerzenia orzeczenia, poprzez dodanie symbolu przyczyny niepełnosprawności stanowiącej o astmie oraz uwzględniającej leczenie onkologiczne.

A. J. nie spełnia przesłanek określonych w art. 8 ust 3a pkt 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym, uprawniających do wydania karty parkingowej - pkt 9 orzeczenia. Karta parkingowa uprawnia osoby niepełnosprawne do parkowania na miejscach specjalnie wydzielonych i przeznaczonych dla tych osób oraz na miejscach wyznaczonych w strefie płatnego parkowania. Kartę parkingową wydaje się osobie niepełnosprawnej mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Odwołująca nie jest ograniczona w samodzielnym poruszaniu się, może swobodnie się przemieszczać. Nadto, odwołująca nie jest obarczona deficytem narządu wzroku, upośledzeniem narządu ruchu, czy chorobą neurologiczną. Stan zdrowia odwołującej nie uzasadnia przyznania jej prawa do karty parkingowej. Wobec czego, sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia żądania odwołującej również w niniejszym zakresie.

Wobec powyższego sąd rejonowy orzekł jak w sentencji (wyrok – k. 150, uzasadnienie – k. 157-161 a.s.).

Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła A. J., zaskarżając wyrok w całości. Ubezpieczona wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w części i uznanie jej stopnia niepełnosprawności z symbolami 05R 10N 02P, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

Powyższy wyrok zaskarżyła w części dotyczącej rodzaju posiadanej niepełnosprawności - schorzeń oraz braku dopuszczenia jej do obrony praw osobistych. Ubezpieczona wskazała, że sąd nie dał jej możliwości obrony, przedstawienia niepełnosprawności z jej strony - ciężko chorej osoby zmagającej się od ponad 23 lat chorobami i wynikającymi z tego uciążliwościami. Nadto wskazała, że sąd rejonowy w zaskarżanym wyroku podaje ...” sąd nie kwestionuje, iż odwołująca obarczona jest mnoga ilością schorzeń, trudnych objawów chorobowych, w szczególności chorobą onkologiczną wraz z negatywnymi następstwami dwóch przebytych operacji i chemioterapii, zmianami po przebytym urazie głowy, astmą oskrzelową, zaburzeniami depresyjnymi, a także napadami padaczkowymi, skokami ciśnienia, obciążenia otyłością”. Sąd nie znalazł podstaw do rozszerzenia orzeczenia, poprzez dodanie symbolu przyczyny niepełnosprawności stanowiącej o astmie oraz uwzględniającej leczenie onkologiczne”. W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołująca się wskazała, że sąd biorąc pod uwagę opinie biegłych lekarzy nie podważa ich decyzji jednak ją, jako osobę niepełnosprawną schorowaną i sflustrowaną pozbawił prawa obrony dóbr poprzez: 1. nie wzięcia ubezpieczonej jako strony i wysłuchania jej argumentów - nieuleczalne choroby, przyjmowanie leków do końca życia, otyłość przeszkadzająca w codziennym życiu, częste napady astmy w przypadku dłuższego chodzenia czy też przebywania na zewnątrz, stałe upadki spowodowane nadal istniejącym skutkiem paraliżu oraz znacznym obciążeniem budżetu na zakup coraz droższych farmaceutyków i lekarstw.

2. nie wzięcia pod uwagę, że z przytoczonej części wydanego wyroku jasno wynika, że wielkość i ilość jej schorzeń - nieuleczalnych (astma jest podawana przez WHO jako jedna z nielicznych nieuleczanych chorób) i występujących trwale z różnoraką intensywnością poprzez długie lata powinna być zbadana przez lekarza tzw. internistę - lekarza pierwszego kontaktu. Być może po zebraniu i połączeniu wszystkich jej dolegliwości i codziennego trudu i zmagania się z ich negatywnymi skutkami, bólem i stanem nerwów, ciągłym braniem leków, problemem przy codziennej higienie pozwoliłoby na rzeczywisty obraz ciężkiej sytuacji zdrowotnej i życiowej ubezpieczonej. Apelująca dodała, że jest ofiarą pijanego kierowcy i od 23 lat nie cieszy się życiem, a jedynie chodzi od lekarza do lekarza i wraz z wiekiem jej choroby i objawy nie ulegają poprawie. Wyrok sądu oddalający jej odwołanie nie uwzględnił ani też nie wyjaśnił - uzasadnił dlaczego zmniejszając niepełnosprawność na stopień umiarkowany uznał za właściwy symbol 09-M (choroby układu moczowo-płciowego) za zasadne chociaż nie zgłaszał z tego tytułu roszczeń, że mam takie choroby (nie wydaje mi się aby leczenie onkologiczne kastrację jajników bo były guzy uznać za przeziębienie pęcherza czy inne dolegliwości moczowe) a kolejne jej problemy ze zgłaszanym i problematycznym nietrzymaniem moczu są efektem jej problemów neurologicznych i przy poruszaniu się, wysiłku podczas częstych napadów astmy (apelacja z 16 października 2023 r. – k. 164-165 a.s.).

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja A. J. była nieuzasadniona.

W ocenie sądu okręgowego, sąd rejonowy przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe, nadto dokonał właściwych ustaleń odnośnie stanu zdrowia A. J., a następnie w sposób słuszny ocenił zgromadzony materiał dowodowy, z zachowaniem wszelkich reguł oceny dowodów z równoczesnym uwzględnieniem zasad logiki i doświadczenia życiowego. Uzasadnienie sądu rejonowego do zaskarżonego wyroku jest szczegółowe i sporządzone zgodnie w wymogami art. 328 § 2 k.p.c.

Wyrok sądu I instancji jest trafny i odpowiada prawu, a dokonane ustalenia faktyczne Sąd okręgowy podziela i przyjmuje za własne.

Zarzuty apelacji sąd okręgowy uznał za niezasadne i będące w istocie nieuzasadnioną polemiką z prawidłowo ustalonym przez sąd I instancji stanem faktycznym. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, samo przytoczenie w apelacji odmiennej własnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego nie może być uznane za wystarczające do podważenia dokonanych przez sąd I instancji ustaleń faktycznych oraz ich oceny i znaczenia jako przesłanek rozstrzygnięcia sprawy i nie uzasadnia naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. (wyroki Sądu Najwyższego: z a 3 września 1969 r., w sprawie PR 228/69, nie publikowany; z 7 stycznia 2005 r., w sprawie IV CK 387/04, opublikowany w LEX nr 177263; z 15 kwietnia 2004 r., w sprawie IV CK 274/03, opublikowany w LEX nr 164852).

Wskazać należy, że sąd I instancji zweryfikował ustalenia Miejskiego i Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w drodze opinii biegłych z zakresu ortopedii, onkologii, psychiatrii, neurologii, pulmonologii oraz kardiologii. Biegli w postępowaniu przed Sądem I instancji, akcentując poważny stan zdrowia ubezpieczonej, z uwagi na zdiagnozowane schorzenia podzielili stanowisko Miejskiego i Wojewódzkiego Zespołu w przedmiocie uznania, że A. J. nie wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Sąd odwoławczy podziela tę ocenę w zakresie uznania wydanych w postępowaniu przez sądem I instancji opinii biegłych za wiarygodne, rzetelne i fachowe, jak i dokonaną przez ten sąd ocenę stanu zdrowia ubezpieczonej w aspekcie niespełnienia kryterium określonego w § 29, ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznego z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności ( Dz.U. z 2021, poz. 857). Wspomnieć należy, że przepis ten orzeczenie o konieczności sprawowania opieki uzależnia od stwierdzenia całkowitej zależności osoby od otoczenia, polegającej na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem. Jak również od konieczności udzielania pomocy, w tym również w pełnieniu ról społecznych – co oznacza zależność osoby od otoczenia, polegającą na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych. Tymczasem z akt sprawy wynika, że odwołująca zachowała zdolność do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, w rozumieniu powołanego przepisu. Odwołująca nie jest całkowicie zależna od otoczenia, w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem. W ślad za sądem rejonowy wskazać należy, że odwołująca jest osobą zdolną do samodzielnej egzystencji, aktywną zawodowo, ma możliwość wykonywania czynności samoobsługowych bez potrzeby pomocy osób trzecich. Prawidłowo sąd rejonowy nie znalazł podstaw do rozszerzenia orzeczenia, poprzez dodanie symbolu przyczyny niepełnosprawności stanowiącej o astmie oraz uwzględniającej leczenie onkologiczne. Odnosząc się do zarzutów ubezpieczonej, że sąd nie wysłuchał argumentów odwołującej się, wskazać należy, że sąd ustalając, czy rzeczywisty stan zdrowia odwołującej stanowi przesłanki do zmiany zaskarżonej decyzji posłużył się specjalistyczną wiedzą medyczną. Strona odwołująca się przed wydaniem orzeczenia merytorycznego miała możliwość zapoznania się z opiniami biegłych sądowych i odniesienia się do ich treści.

Zdaniem sądu okręgowego, słusznie sąd I instancji uznał, że A. J. nie spełnia również przesłanek określonych w art. 8 ust 3a pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, uprawniających do wydania karty parkingowej. Sąd okręgowy podziela stanowisko sądu rejonowego, że odwołująca nie jest ograniczona w samodzielnym poruszaniu się, może swobodnie się przemieszczać, nie jest także obarczona deficytem narządu wzroku, upośledzenie narządu ruchu, czy chorobą neurologiczną. Stan zdrowia odwołującej nie uzasadnia przyznania jej prawa do karty parkingowej.

Z powyższych względów sąd okręgowy doszedł do wniosku, że zaskarżone rozstrzygnięcie odpowiada prawu, a wniesiona apelacja jest subiektywną polemiką skarżącej z prawidłowym rozstrzygnięciem sądu rejonowego. Biorąc pod uwagę powyższe sąd II instancji ocenił, że apelacja nie jest zasadna, a jej wnioski nie zasługują na uwzględnienie. Z tych względów i na podstawie powołanych przepisów oraz w oparciu o art. 385 k.p.c. orzeczono o oddaleniu apelacji