Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

9 października 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kosicka

po rozpoznaniu 9 października 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Warszawie

odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z 12 marca 2018 r. nr (...)- (...) (...)

z 16 maja 2018 r. nr (...)

z 23 maja 2018 r. nr (...)

o zasiłek chorobowy

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w W.

z 29 września 2021 r., sygn. akt VI U 146/18

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że umarza postępowanie co do decyzji z 12 marca 2018 r. nr (...)- (...) (...) i oddala odwołania od decyzji z 16 maja 2018 r. nr (...) i od decyzji z 23 maja 2018 r. nr (...) oraz zasądza od M. P. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. 540 zł (pięćset czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

zasądza od M. P. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

Małgorzata Kosicka

sygn. akt VII Ua 110/22

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 29 września 2022 r., sygn. akt VI U 146/18 Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w W. w sprawie z odwołania M. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. z 12 marca 2018 r. nr (...)- (...) (...), z 16 maja 2018 r. nr (...), z 23 maja 2018 r. nr (...) o zasiłek chorobowy zmienił zaskarżone decyzje i przyznał M. P. prawo do zasiłku chorobowego od 6 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r., od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r., od 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r. i od 24 kwietnia 2018 r. do 14 maja 2018 r.

Sąd rejonowy ustalił, że M. P. pracował w banku od 2012 r. do lutego 2018 r. jako doradca klienta na infolinii. W pracy był mobbingowany, nie otrzymywał wynagrodzenia i obawiał się o przyszłość. Od lipca 2016 r. Leczył się psychiatrycznie w (...). Najpierw zgłosił się do Poradni przy szpitalu (...), nastypnie leczenie kontynuował w Poradni (...). Miał myśli samobójcze, odczuwał lęk. Odwołujący choruje także na (...), skłonności do atopowego zapalenia skóry ma od dzieciństwa, a zmiany skórne są stałe, towarzyszy im nasilony świąd. Objawy nasilają się głównie wiosną lub jesienią. W 15 roku życia poddany został odczulaniu z powodu alergii wziewnej - roztocza kurzu, pyłki traw, drzew, sierść zwierząt, co spowodowało poprawę. Nie rozpoznano u niego astmy oskrzelowej. Obecnie pozostaje pod opieką (...) Szpitala (...), stosuje maści ze sterydami i leki przeciwhistaminowe. Jest objęty programem leczenia lekiem biologicznym, który spowodował ograniczenie zmian skórnych. Poza leczeniem psychiatrycznym i z powodu atopowego zapalenia skóry nie leczy się z powodu innych chorób.

W październiku 2016 r. otrzymał skierowanie do szpitala psychiatrycznego z uwagi na epizod depresyjny z objawami psychotycznymi. Odmówił hospitalizacji, otrzymał zwolnienie lekarskie do 4 stycznia 2017 r. do dnia 3 kwietnia 2017 r. Dalej odwołujący otrzymał zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby za okresy od:

- od 01/04/2017 r. do 28/04/2017 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne),

- od 05/05/2017 do 10/11/2017 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne),

- od 13/11/2017 do 12/01/2018 r. z powodu choroby o symbolu L20 (atopowe zapalenie skóry),

- od 15/01/2018 r. do 25/02/2018 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne),

- od 26/02/2018 r. do 26/03/2018 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne),

- od 27/03/2018 r. do 23/04/2018 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne),

- od 24/04/2018 r. do 14/05/2018 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne),

- od 15/05/2018 r. do 04/06/2018 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne).

W dniach od 24 kwietnia 2018 r. do 14 maja 2018 r. oraz od 5 maja 2018 r. do 4 czerwca 2018 r. odwołujący się był niezdolny do pracy z przyczyn psychiatrycznych (zaburzenia depresyjne) i okresy te należało zaliczyć do jednego okresu zasiłkowego.

Odwołujący się wystąpił z wnioskiem o przyznanie mu zasiłku chorobowego. Lekarz orzecznik ZUS wskazał na brak dowodów medycznych, które potwierdziłyby odzyskanie przez odwołującego się zdolności do pracy po 10 listopada 2017 r. Choroby powstałe w okresach od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r. oraz od 15 stycznia 2018 r. do 2 lutego 2018 r. były chorobami współistniejącymi. Dlatego do okresu zasiłkowego 182 dni, który upłynął 5 października 2017 r., zostały zaliczone kolejne okresy niezdolności do pracy przypadające na okres od 1 kwietnia 2017 r. do 28 kwietnia 2017 r., od 5 maja 2018 r. do 10 listopada 2018 r., od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r. i od 15 stycznia 2018 r. do 14 maja 2018 r.

Decyzją z dnia 12 marca 2018 r. znak (...) (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił odwołującemu się prawa do zasiłku chorobowego za okres od 6 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r., od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r., od 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r.

Decyzją z dnia 16 maja 2018 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił odwołującemu prawa do zasiłku chorobowego za okres od 24 kwietnia 2018 r. do 14 maja 2018 r.

Decyzją z dnia 23 maja 2018 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił odwołującemu prawa do zasiłku chorobowego za okres od 15 maja 2018 r. do 4 czerwca 2018 r.

W uzasadnieniu ww. decyzji organ rentowy wskazał, ze ubezpieczony wykorzystał z dniem 5 października 2017 r. 182 dniowy okres zasiłkowy. Niezdolność do pracy od 6 października 2017 r. była spowodowana tą samą chorobą (współistniejącą) co niezdolność do pracy w okresie do 5 października 2017 r. Przerwa pomiędzy niezdolnościami do pracy nie przekroczyła 60 dni. Należało zatem wszystkie okresy wliczyć do jednego okresu zasiłkowego co okresy do 14 grudnia 2016 r.

Sąd rejonowy ustalił stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach niniejszej sprawy, w aktach rentowych, przede wszystkim na podstawie dokumentacji medycznej, a także na podstawie opinii biegłego psychiatry oraz biegłego dermatologa i jego czterech opinii uzupełniających. Autentyczności i treści dokumentów złożonych do akt sprawy żadna ze stron nie kwestionowała toteż sąd rejonowy uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy w sprawie.

Przystępując do rozważań prawnych, sąd I instancji wskazał, że w myśl przepisów ustawy z 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 1732) do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy. Po wyczerpaniu 182 dni okresu zasiłkowego, jeżeli dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, ubezpieczonemu może zostać przyznane świadczenie rehabilitacyjne na okres do 12 miesięcy kalendarzowych. Przepisy mówią o nieprzerwanej niezdolności do pracy, bez rozróżnienia na niezdolność spowodowaną tą samą czy inną chorobą. Wynika zatem z tego, że do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, bez względu na rodzaj choroby. Dopiero wówczas, gdy między poszczególnymi okresami niezdolności do pracy występują przerwy, w których ubezpieczony był zdolny do pracy, wliczanie poprzedniego okresu tej niezdolności zależy od rodzaju choroby. Nowy okres zasiłkowy otwiera kolejna niezdolność do pracy powstała po minimum jednodniowej przerwie od poprzedniej i spowodowana inną chorobą niż uprzednio.

W niniejszej sprawie organ rentowy twierdził, że odwołujący się wykorzystał z dniem 5 października 2017 r. 182- dniowy okres zasiłkowy. Niezdolność do pracy była spowodowana tą samą chorobą co niezdolność do pracy w okresie od 5 października 2017 r. co wynika z opinii Głównego Lekarza Orzecznika ZUS z 11 grudnia 2017 r. i 5 marca 2018 r. Niezdolność do pracy od 13 listopada 2017 r. jest spowodowana była wprawdzie inną chorobą, ale chorobą współistniejącą w związku z czym należało ją zaliczyć do jednego okresu zasiłkowego. Przerwa między niezdolnościami do pracy nie przekroczyła 60 dni.

Z uwagi na fakt, że wyjaśnienie stanowiska ZUS wymagało wiadomości specjalistycznych postanowieniem z 29 czerwca 2018 r. sąd rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza psychiatry w celu ustalenia czy odwołujący się był niedolny do pracy w okresie od 1 kwietnia 2017 r. do 28 kwietnia 2017 r., od 5 maja 2017 r. do 10 listopada 2017 r., od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r., od 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r. i czy niezdolności do pracy w tych okresach można zaliczyć do jednego okresu zasiłkowego uznając że były one spowodowane chorobami współistniejącymi.

W opinii z 20 sierpnia 2018 r. biegły psychiatra rozpoznał u odwołującego się przebyte zaburzenia depresyjne. Wskazał, że niezdolność do pracy w okresach od 1 kwietnia 2017 r. do 28 kwietnia 2017 r. oraz od 5 maja 2017 r. do 10 listopada 2017 r. oraz od 15 stycznia do 25 lutego 2018 r. była spowodowana przez to samo schorzenie - zaburzenia depresyjne. Natomiast niezdolność do pracy w okresie od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r. wynikała z przyczyn dermatologicznych - atopowe zapalenie skóry. Były to inne schorzenia, nie wynikające z jego stanu psychicznego.

Postanowieniem z 15 kwietnia 2019 r. sąd rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza dermatologa w celu ustalenia czy odwołujący się był niedolny do pracy w okresie od 1 kwietnia 2017 r. do 28 kwietnia 2017 r., od 5 maja 2017 r. do 10 listopada 2017 r., od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r., od dnia 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r. i czy niezdolności do pracy w tych okresach można zaliczyć do jednego okresu zasiłkowego uznając że było one spowodowane chorobami współistniejącymi.

W opinii z 15 stycznia 2020 r. biegła dermatolog po zapoznaniu z dokumentacją medyczną i badaniu fizykalnym rozpoznała u odwołującego atopowe zapalenie skóry o średnim nasileniu. Wskazała, że w okresie od 1 kwietnia 2017 r. do 28 kwietnia 2017 r. leczony był z powodu depresji, od 5 maja 2017 r. do 10 listopada 2017 r. z powodu depresji, od 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r. z powodu depresji, a od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r. z powodu (...), od 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r. z powodu (...). Zdaniem biegłej powyższe choroby, z powodu których odwołujący przebywał na zwolnieniu lekarskim są oddzielnym jednostkami chorobowymi. Od wielu lat prowadzone są badania nad związkiem (...) z zaburzeniami nastroju/depresją. Wyniki nie są jednoznaczne. Różnice w opiniach badaczy wnikają z badań na niejednolitych grupach pacjentów z (...) pod względem nasilenia zmian skórnych, wieku, pochodzenia etnicznego, płci (płeć żeńska z (...) jest bardziej predysponowana do depresji) i występowania dodatkowych czynników stresowych obniżających nastrój pacjentów. Niewątpliwie, jak pokazują badania naukowe, część pacjentów, ale nie wszyscy z ciężkimi (...) miewają stany depresyjne czy obniżony nastrój, ale nie można powiedzieć, że depresja i (...) to choroby współistniejące.

Organ rentowy wniósł o opinię uzupełniającą.

W opinii uzupełniającej biegła dermatolog wskazała, że z powodów dermatologicznych niezdolność do pracy orzeczoną miał od 13 listopada 2017 r. do 25 lutego 2018 r. z dwudniową przerwą w zwolnieniu lekarskim 13-14 stycznia 2018 r. Z punktu widzenia lekarza uznała, że nie widzi w tym nic dziwnego. W oparciu o wiedzę i doświadczenie stwierdziła, że w chorobach przewlekłych jak (...), łuszczyca, wyprysk rozsiany, pokrzywka i wielu innych dynamika zmian skórnych jest duża, a przy (...) bardzo duża - skóra może się pogorszyć w ciągu kilku godzin. Niezdolność do pracy od 5 maja 2017 r. do 12 stycznia 2018 r. z dwudniową przerwą 11-12 listopada 2017 r. również nie jest dziwna, ponieważ niezdolność do pracy w tym czasie dotyczy dwóch różnych schorzeń, początkowo depresji, a następnie (...). Pacjent odzyskał zdolność do pracy z powodów psychiatrycznych, a utracił z dermatologicznych. Nie są to te same, ani nawet pokrewne choroby, chociaż depresja może występować u osób z ciężkim przebiegiem (...), ale tak samo może występować w innych chorobach dermatologicznych i bez nich. Organ rentowy zgłosił zarzuty do opinii biegłej.

W kolejnej opinii uzupełniającej biegła dermatolog sprostowała oczywistą omyłkę wskazując, że niezdolność do pracy od 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r. wynikała z depresji. Dalej podała, że rolą biegłego jest analiza sytuacji zdrowotnej pacjenta w odniesieniu do okresu zwolnień, co uczyniła w poprzednich opiniach. W całości podtrzymała poprzednie wyjaśnienia w oparciu o dane w aktach sprawy, własne doświadczenie i wiedzę. Jeśli pacjent nie przedstawił zwolnień po 12 stycznia 2018 r. z powodu schorzeń dermatologicznych, to nie ma danych do kwestionowania tego faktu.

Organ rentowy zgłosił zarzuty do opinii i wniósł o wydanie opinii uzupełniającej.

25 stycznia 2021 r. biegła wydała czwartą opinię w sprawie. Zaznaczyła, że kilkukrotnie analizowała akta sprawy, dokumentację medyczną oraz zbadała osobiście odwołującego się. Wyczerpała argumentację na zarzuty lekarza orzecznika ZUS i wniosła o zaakceptowanie jej dotychczasowych opinii. Weekendowe przerwy w okresach niezdolności do pracy wytłumaczyła ponownie tym, że bardzo często lekarze wydają zwolnienia do ostatniego dnia roboczego (piątek), chyba że pacjent pracuje w weekendy wówczas wydawane są do końca tygodnia. W przypadku odwołującego się weekendy przypuszczalnie były traktowane jako dni wolne od pracy. Występowanie dwudniowych przerw w niezdolności do pracy nie musiało oznaczać, że odzyskiwał on zdolność do pracy. Podała, że zrozumiałym jest dla niej też to, że odwołujący się mógł być niedolny do pracy z powodu jednej choroby do końca tygodnia, pod poniedziałku następnego tygodnia z powodu innego schorzenia. Depresja może występować u osób z ciężkim przebiegiem (...), ale tak samo może występować w wielu innych chorobach dermatologicznych i bez nich. Nawet jeśli pacjent choruje na (...) i depresję, to może być ona spowodowana zupełnie innymi czynnikami niż chorobą skóry. Zatem nie można powiedzieć jednoznacznie, że (...) i depresja wzajemnie się indukują i są tożsame. Organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego dermatologa oraz o dopuszczenie dowodu z opinii łącznej psychiatry i dermatologa.

Sąd I instancji oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii łącznej psychiatry i dermatologa jako zbędny w niniejszym postępowaniu, zmierzające do dalszego wydłużenia postępowania i postanowieniem z 26 sierpnia 2021 r. dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłych lekarzy psychiatry i dermatologa w celu ustalenia czy odwołujący się po 28 lutego 2018 r. w okresie czasu od 24 kwietnia 2018 r. do 14 maja 2018 r. oraz od dnia 15 maja 2018 r. do 4 czerwca 2018 r. był niezdolny do pracy i z jakich przyczyn, kiedy odzyskał zdolność do pracy oraz czy wyżej wymienione niezdolności do pracy można zaliczyć do jednego okresu zasiłkowego.

W opinii psychiatrycznej biegła rozpoznała u odwołującego się zaburzenia depresyjne. Podała, że odwołujący się od 24 kwietnia 2018 r. do 14 maja 2018 r. i od 15 maja 2018 r. do 4 czerwca 2018 r. był niezdolny do pracy z przyczyn psychiatrycznych i niezdolności te należy zliczyć do jednego okresu zasiłkowego. Biegła podała, że nie jest w stanie ustalić od kiedy odzyskał on zdolność do pracy bowiem brak jest historii choroby leczenia psychiatrycznego z tego okresu. Wniosła o dostarczenie dokumentacji z miejsc gdzie leczył się odwołujący się od początku 2018 r. Do opinii organ rentowy nie wnosił uwag.

W opinii uzupełniającej biegła dermatolog wskazała, że po ponownej analizie akt stwierdza, że odwołujący się od 24 kwietnia 2018 r. do 14 maja 2018 r. oraz od 5 maja 2018 r. do 4 czerwca 2018 r. był niezdolny do pracy z przyczyn psychiatrycznych (zaburzenia depresyjne) i jest to jeden okres zasiłkowy.

Sąd rejonowy zważył, że opinie biegłych były zgodne z wymogami art. 285 k.p.c., tj. zawierały uzasadnienie i były wyczerpujące. W ocenie sądu rejonowego opinie były logiczne i nie budziły wątpliwości z punktu widzenia metodologii, poprawności, rzetelności i prawidłowości rozumowania i w sposób wyczerpujący dały odpowiedź na stawiane w tezie dowodowej pytania.

Mając na względzie powyższe sąd rejonowy na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje i przyznał odwołującemu się zasiłek chorobowy za okresy od: 6 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r., od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r., od 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r., od 24 kwietnia 2018 r. do 14 maja 2018 r. Sąd I instancji uznał, że 182-dniowy okres zasiłkowy wyczerpany został z dniem 5 października 2017 r. Z dniem 13 listopada 2017 r. otworzył się nowy okres zasiłkowy. Zatem za okres od 6 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r. zasiłek chorobowy odwołującemu się nie przysługiwał. Odwołujący się skutecznie cofnął odwołanie w części dotyczącej odmowy prawa do zasiłku chorobowego od 1 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r. wraz ze zrzeczeniem się roszczenia (wyrok k. 393 a.s., uzasadnienie wyroku, k. 407-412 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. złożył apelację, w której zaskarżył wyrok sądu I instancji w całości. Wyrokowi zarzucił:

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 232 i art. 286 k.p.c. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na bezkrytycznym przyjęciu niejednoznacznej opinii biegłego dermatologa i pominięciu opinii biegłego psychiatry, a także na wydanie wyroku w oparciu o niepełny materiał dowodowy w postaci historii choroby leczenia psychiatrycznego i błędne ustalenie, że ponowna niezdolność do pracy ubezpieczonego od 13 listopada 2017 r. była spowodowana inną chorobą, z powodu której był on niezdolny do pracy w okresie do 5 października 2017 r.,

- co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 6 ust.2, art. 8, art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jedn. tekst Dz. U. z 2022 r. poz. 1732), zwanej dalej ustawą zasiłkową i nieuzasadnionego przyznania prawa do zasiłku chorobowego,

- naruszenie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 § 2 k.p.c. poprzez przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 6 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r. mimo cofnięcia w tym zakresie odwołania wraz z zrzeczeniem się roszczenia, jak również mimo ustalenia, że za ten okres zasiłek chorobowy nie przysługiwał z powodu wyczerpania 182 dni okresu zasiłkowego.

W oparciu o powyższe Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołań, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sadowi rejonowemu do ponownego rozpoznania, oraz umorzenie postępowania w przedmiocie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 6 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r., zasądzenie od odwołującego na rzecz organu kosztów zastępstwa procesowego za pierwszą instancję według norm przewidzianych. Ponadto wniósł o zasądzenie od odwołującego na rzecz organu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję według norm przewidzianych.

Uzasadniając stanowisko organ rentowy wskazał, że sąd I instancji wydał wyrok w oparciu o opinie biegłych dermatologa i psychiatry. Przyjął, że niezdolność do pracy do 10 listopada 2017 r. wynikała z leczonej depresji, zaś niezdolność od 13 listopada 2017 r. - z powodu atopowego zapalenia skóry ( (...)). Biegły dermatolog stwierdził, że depresja i (...) są często chorobami współistniejącymi, jednak depresja może występować z innych przyczyn, mimo istnienia (...). Opinia biegłego dermatologa nie jest jednoznaczna. Nie wynika z niej wprost, że depresja ubezpieczonego nie była związana z występującym u niego (...). Wprawdzie biegły twierdzi, że ubezpieczony odzyskał zdolność do pracy z przyczyn psychiatrycznych, a utracił z powodów dermatologicznych, oraz przyznaje że nie są to pokrewne choroby, to stwierdza jednocześnie, że depresja może występować u osób z ciężkim przebiegiem (...). Jednoznacznie jednak w ocenie organu rentowego takiej możliwości w niniejszej sprawie nie wyklucza. Z opinii biegłego psychiatry nie wynika, że ubezpieczony w okresie od 10 listopada 2017 r. do 15 stycznia 2018 r. odzyskał zdolność do pracy z powodu depresji. Biegła psychiatra wprost podaje w opinii, że nie dysponuje historią choroby leczenia psychiatrycznego z tego okresu. Wskazuje również, że będzie mogła udzielić odpowiedzi, od kiedy uzyskał zdolność do pracy z przyczyn psychiatrycznych po zapoznaniu się z dokumentacją z Centrum (...) w W. oraz Poradni (...) w W.. Sąd Rejonowy mimo sugestii zawartych w opinii biegłego psychiatry nie zwrócił się do tych poradni o nadesłanie dokumentacji medycznej, czym naruszył art. 232 k.p.c. zdanie drugie. Ponadto w ocenie organu rentowego, sąd I instancji naruszył zasadę swobodnej oceny dowodów, ponieważ wydał wyrok bez pełnego materiału. Sugestie biegłego psychiatry o pełną dokumentację medyczną, powodowały konieczność zwrócenia się do Centrum (...) w W. oraz Poradni (...) w W. o nadesłanie tej dokumentacji i dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego psychiatry na okoliczność, czy i kiedy odzyskał ubezpieczony zdolność do pracy z przyczyn psychiatrycznych, czy też tej niezdolności nie odzyskał. Niepełne postępowanie dowodowe i wywiedzione z niego wnioski doprowadziły Sąd Rejonowy do błędnego i niezasadnego uznania przerwy w okresach zasiłkowych ubezpieczonego.

Skarżący podniósł również, że ubezpieczony cofnął odwołanie ze zrzeczeniem się roszczenia w części odmawiającej prawa do zasiłku chorobowego za okres od 6 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r., a Sąd Rejonowy uznał cofnięcie za skuteczne, czemu dał wyraz w uzasadnieniu wyroku. Zatem postępowanie w tym zakresie powinno zostać umorzone.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się zasadna.

W obecnym stanie prawnym sąd odwoławczy rozpoznaje ponownie merytorycznie materiał dowodowy i dokonuje jego samodzielnej oceny prawnej, w granicach zakreślonych wniesioną apelacją, co wynika z dyspozycji art. 378 § 1 k.p.c. Ustalając stan faktyczny w analizowanej sprawie, sąd okręgowy w znacznej części przyjął za własne ustalenia sądu rejonowego w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia, ze zmianami i uzupełnieniami wskazanymi poniżej.

Na wstępie wskazać należy, że w rozpoznawanej sprawie sąd II instancji ocenił jako zasadne zarzuty skarżącego organu rentowego sformułowane w apelacji. Sąd okręgowy podzielił stanowisko wyrażone przez organ rentowy w apelacji, że sąd rejonowy bezkrytycznie przyjął opinię biegłego dermatologa i pominął wnioski wynikające z opinii biegłego psychiatry. Sąd I instancji, w oparciu o niepełne wnioski z opinii biegłego dermatologa wydał wyrok w oparciu o niepełny materiał dowodowy. Sąd rejonowy nie przeprowadził dowodów z historii choroby leczenia psychiatrycznego, które zdaniem biegłego psychiatry pozwoliłyby ocenić czy M. P. był niezdolny do pracy oraz z jakich przyczyn i kiedy odzyskał zdolność do pracy oraz czy okresy niezdolności do pracy wynikają z tej samej czy innej choroby.

W tym stanie rzeczy sąd okręgowy stwierdził, że zachodzi konieczność uzupełnienia materiału dowodowego zebranego przez sąd rejonowy. Sąd drugiej instancji kieruje się przy rozpoznawaniu sprawy regułami określonymi w art. 381 i art. 382 k.p.c., a zatem orzeka na podstawie materiału dotychczas zebranego, który może jedynie uzupełnić. Nie oznacza to jednak obowiązku prowadzenia postępowania dowodowego w każdym przypadku. Uzupełnienie takie jest możliwe i dopuszczalne tylko wówczas, gdy okoliczności sprawy wskazują na taką potrzebę i to pod warunkiem, że nie zachodzą przeszkody, o których mowa w art. 381 k.p.c. Nadto, o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii innego biegłego nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowych opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2007 r., II PK 265/06; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 22 maja 2018 r., III AUa 31/17).

Sąd okręgowy uznał za niezbędne uzupełnienie materiału dowodowego o dokumentację medyczną M. P. za okres od 1 listopada 2017 r. do 4 czerwca 2018 r. z Centrum (...) w W. oraz Centrum (...) w W., a następnie poprzez dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej z biegłego sądowego psychiatry M. L. na okoliczność ustalenia czy M. P. od 24 kwietnia do 14 maja 2018 r. i od 15 maja do 4 czerwca 2018 r. był niezdolny do pracy oraz z jakich przyczyn i kiedy odzyskał zdolność do pracy, a nadto czy powyższe okresy niezdolności do pracy wynikają z tej samej czy innej choroby.

W opinii z 17 czerwca 2023 r. biegła sądowa psychiatra M. L. po dokonaniu analizy uzupełnionej dokumentacji medycznej odwołującego oraz akt organu rentowego wskazała, że podtrzymuje swoje dotychczasowe wnioski co do tego, że niezdolność do pracy M. P. w okresie od 1 kwietnia 2017 r. do 28 kwietnia 2017 r. oraz od 5 maja 2017 r. do 10 listopada 2017 r. i od 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r. była spowodowana przez zaburzenia depresyjne, a niezdolność do pracy w okresie od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r. wynikała z przyczyn dermatologicznych – atopowego zapalenia skóry. Biegła stwierdziła, że kolejny okres niezdolności do pracy od 24 kwietnia 2018 r. do 14 maja 2018 r. i od 15 maja 2018 r. do 4 czerwca 2018 r., był spowodowany zaburzenia depresyjnymi i okresy te należy zaliczyć do jednego okresu zasiłkowego. Po 4 czerwca 2018 r. ubezpieczony odzyskał zdolność do pracy. Z danych z dokumentacji leczenia psychiatrycznego wynikało ponadto, że ubezpieczony leczył się nadal z powodu zaburzeń depresyjnych, na wizycie 3 października 2017 r. rozpoznano zaburzenia depresyjne nawracające o symbolu statystycznym choroby F33, wówczas wystawiono zwolnienie lekarskie od 4 października 2017 r. do 31 października 2017 r. Następna wizyta miała miejsce 7 listopada 2017 r. i wówczas wystawiono zwolnienie lekarskie od 1 listopada 2017 r. do 10 listopada 2017 r. Kolejna wizyta miała miejsce 14 stycznia 2018 r. i z uwagi na zły stan psychiczny wystawiono zwolnienie lekarskie na okres od 15 stycznia 2018 r. do 2 lutego 2018 r., które było kontynuowane od 3 lutego 2018 r. do 25 lutego 2018 r. (opinia biegłego psychiatry M. L., k. 459-463 a.s.). Sąd okręgowy miał na uwadze, że żadna ze stron postępowania nie zgłosiła uwag i zastrzeżeń do ww. opinii biegłej psychiatry z 17 czerwca 2023 r., stąd też, uznając ww. opinie za przekonujące i spełniające wymagania 285 § 1 k.p.c. sąd okręgowy poczynił na ich podstawie ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie.

Sąd okręgowy oparł się w całości na opiniach biegłych specjalistów z zakresu psychiatrii przeprowadzonych w postępowaniu pierwszo i drugoinstancyjnym oraz na opinii biegłego dermatologa, mając na uwadze poniższe okresy niezdolności do pracy M. P. które powinny być zaliczone do jednego okresu zasiłkowego. W okresie od 1 kwietnia 2017 r. do 28 kwietnia 2017 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne), od 5 maja 2017 do 10 listopada 2017 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne).

Natomiast od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r. niezdolność do pracy wynikała z choroby o symbolu L20 (atopowe zapalenie skóry).

Z kolei ponownie od 15 stycznia 2018 r. do 25 lutego 2018 r. niezdolność o pracy wynikała z choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne), a następnie od 26 lutego 2018 r. do 26 marca 2018 r. równie z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne), od 27 marca 2018 r. do 23 kwietnia 2018 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne), od 24 kwietnia 2018 r. do 14 maja 2018 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne), od 15 maja 2018 r. do 4 czerwca 2018 r. z powodu choroby o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne).

M. P. był niezdolny do pracy z powodu choroby z kodem F32 (zaburzenia depresyjne) łącznie przez 182 dni. Okres ten upłynął 5 października 2017 r. Następnie M. P. był niezdolny do pracy z powodu choroby z kodem L20 (atopowe zapalenie skóry) od 13 listopada 2017 r. do 12 stycznia 2018 r., łącznie przez 60 dni. Z kolei ponownie od 15 stycznia 2018 r. do 4 czerwca 2018 r. M. P. był niezdolny do pracy z powodu choroby z kodem F32 (zaburzenia depresyjne) i okresy te należało zaliczyć do jednego okresu zasiłkowego. W ślad za opinią biegłego dermatologa należało więc uznać, że w okresie od 13 listopada 2017 do 12 stycznia 2018 r. M. P. był niezdolny do pracy z przyczyn dermatologicznych, tj. atopowego zapalenia skóry. Zaburzenia depresyjne nie były wówczas chorobą współistniejącą z atopowym zapaleniem skóry.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r., poz. 1732) zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni. Do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej „okresem zasiłkowym”, wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, a także okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa między ustaniem poprzedniej, a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni (art.9 ustawy).

Wskazać należy, że nowy okres zasiłkowy liczony jest na nowo wtedy, gdy niezdolność do pracy, która wystąpiła po przerwie (minimum jednodniowej) zostanie spowodowana inną chorobą, niż poprzedni okres niezdolności do pracy lub gdy przerwa pomiędzy okresami niezdolności do pracy spowodowana tą samą choroba przekroczy 60 dni. Natomiast ustanie „poprzedniej niezdolności do pracy”, oznacza ustanie niezdolności w znaczeniu medycznym. W przypadku każdej niezdolności do pracy powstaje prawo do nowego okresu zasiłkowego, którego długość określa art. 9 ust. 2 ustawy. O tym czy będzie to pierwszy dzień okresu zasiłkowego, czy kolejny decyduje rodzaj choroby, a w razie takiej samej choroby – długość przerwy między obiema niezdolnościami (por. uchwała Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r. sygn. akt. II UZP 7/9). Nowy okres zasiłkowy liczony jest zawsze na nowo, gdy niezdolność do pracy, która wystąpiła po przerwie (minimum jednodniowej) zostanie spowodowana inną chorobą, niż poprzedni okres niezdolności do pracy, bądź przerwa pomiędzy okresami niezdolności do pracy spowodowana tą samą chorobą przekroczy 60 dni. Do tego nowego okresu zasiłkowego należy więc stosować reguły wynikające z art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. W art. 9 ust. 1 mowa jest o nieprzerwanej niezdolności do pracy, bez rozróżnienia na niezdolność spowodowaną tą samą czy inną chorobą. Wynika zatem z tego, że do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy bez względu na rodzaj choroby. Dopiero wówczas, gdy pomiędzy poszczególnymi okresami niezdolności do pracy występują przerwy, w których ubezpieczony był zdolny do pracy, wliczanie poprzedniego okresu tej niezdolności zależy od rodzaju choroby. Nowy okres zasiłkowy otwiera kolejna niezdolność do pracy powstała po minimum jednodniowej przerwie od poprzedniej i spowodowana inną chorobą niż uprzednio. Jeżeli natomiast przerwy występują między poszczególnymi niezdolnościami do pracy spowodowanymi tą samą chorobą, to mamy do czynienia w dalszym ciągu z tym samym okresem zasiłkowym, o ile przerwa między tymi absencjami nie przekracza 60 dni, rozpoczyna się kolejny okres zasiłkowy, jeżeli przerwa między tymi absencjami jest dłuższa od 60 dni.

Z zebranego w sprawie przez sąd okręgowy materiału dowodowego wynika, że niezdolność do pracy M. P. od 1 kwietnia 2017 r. do 28 kwietnia 2017 r., od 5 maja 2017 r. do 10 listopada 2017 r. była spowodowana tą samą chorobą o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne), a tym samym doszło do wyczerpania 182-dniowego okresu zasiłkowego z dniem 5 października 2017 r. Wobec powyższego organ rentowy prawidłowo odmówił ubezpieczonemu prawa do zasiłku chorobowego od 6 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r.

Mając powyższe na uwadze, sąd okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddalił odwołania M. P. od decyzji organu rentowego z 16 maja 2018 r. i z 23 maja 2018 r.

W odniesieniu do kolejnego okresu zasiłkowego, który rozpoczął się 13 listopada 2017 r. i trwał łącznie przez 61 dni do 12 stycznia 2018 r., sąd rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń w oparciu o opinie biegłego dermatologa, zgodnie z którą ww. okres niezdolności do pracy był spowodowany inną jednostką chorobową z kodem L20, tj. atopowe zapalenie skóry i nie była to choroba współistniejąca z chorobą o symbolu F32 (zaburzenia depresyjne). Okres od 13 listopada 2017 r. należało więc traktować jako przerwę trwającą 60 dni, spowodowaną inną chorobą niż poprzedni okres zasiłkowy. Wobec powyższego od 15 stycznia 2018 r. do 4 czerwca 2018 r. M. P. był niezdolny do pracy z powodu choroby z kodem F32 (zaburzenia depresyjne) i okresy te należało zaliczyć do jednego okresu zasiłkowego. Zdolność do pracy odzyskał bowiem po dniu 4 czerwca 2018 r.

W pozostałym zakresie apelacja również podlegała uwzględnieniu. Skarżący miał rację, co do tego, że sąd rejonowy uchybił przepisom postępowania, tj. art. 355 k.p.c. wobec cofnięcia odwołania przez M. P. ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie roszczenia o zasiłek chorobowy za okres od 6 października 2017 r. do 10 listopada 2017 r. Mając na względzie powyższe okoliczności, umorzenie postępowania było zasadne. Odwołujący złożył oświadczenie w przedmiocie cofnięcia odwołania we wskazanym wyżej zakresie, a czynność ta, zdaniem sądu II instancji, nie narusza słusznego interesu ubezpieczonego w myśl art. 469 k.p.c. W konsekwencji sąd okręgowy umorzył postępowanie na podstawie art. 355 k.p.c. w zw. z art. 203 § 1 i 2 k.p.c., o czym orzekł w pkt 1 sentencji orzeczenia.

O kosztach zastępstwa procesowego sąd okręgowy orzekł w pkt 2 wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. mając na uwadze odpowiedzialność za wynik procesu. W niniejszej sprawie odwołania ubezpieczonego podlegały oddaleniu, dlatego też został uznany za stronę przegrywającą sprawę. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym została ustalona na 360 zł (3 x 120 zł) na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1935).